Voor ik u kan vertellen over mijn nieuwe aanwinsten, ben ik u eerst nog mijn relaas over ‘L’alchimist’ verschuldigd.

Deze boek las ik (ondertussen al) enkele maanden geleden in opdracht voor het vak Frans. Hoewel het veelbelovend begon, moest het volgens mijn perceptie naargelang de pagina’s vorderde, toch afzien van vele beloftes.

Het werk werd voorgesteld als een filosofisch werk. Dit trok me oorspronkelijk aan. Een mens kan immers nooit genoeg informatie krijgen om onoplosbare vragen te accepteren en in verschillende lichten te zien. Toch mag men van mij, dit lampje toch wel uitknippen.

Op het einde van de rekening wordt een boek nog altijd geschreven door de schrijver zelf (wat ook evident is, natuurlijk). Hierbij bedoel ik dat ook het thema en het algemene inzicht van het boek min of meer gelijklopend is met dat van de schrijver zelf, ook al mag men nooit het karakter of de gedachten van enerzijds de schrijver en anderzijds het hoofdpersonage nooit vereenzelvigen. Het viel me enkel op dat de auteur de gedachtegang van het boek net iets te fel ondersteunde. Coelho beschreef met veel overtuiging de kracht van het lot en de geest van de verschillende zaken, wat natuurlijk ook nodig is indien men een overtuigend werk wil verkrijgen, maar toch, ondanks zijn moeite, zal ik nooit een adept van het idee ‘Het Lot’ worden. Wanneer men me nu zou toewerpen dat dit ook wel eens de bedoeling van Coelho zou kunnen zijn, zou ik dat eerder een opportunistische bewering vinden, met alle respect natuurlijk. Het einde past immers ook helemaal niet in deze kraam. Het was een ‘Walt Disney’-einde en Santiago, het hoofdpersonage, was helemaal weg van zijn nieuw inzicht en probeerde uiteindelijk te leven volgens zijn ‘Legende personnelle’.

Het boek stelde Santiago’s zoektocht voor naar de oplossing van zijn persoonlijke legende. Hij moest zijn droom achternagaan, letterlijk zelfs. Santiago had een droom gekregen over een schat bij de piramiden bij Egypte. In het begin vond hij het maar vreemd en was niet van plan om zijn eigen leven als herder en verliefde adolescent op te geven. Op een dag vertelt hij de droom aan een oude koning. De oude man zegt hem dat hij deze droom helemaal geen bedrog is, meer nog, de koning zelf kan Santiago verder helpen, indien deze dat zou willen. Santiago betaalt een deel van zijn kudde als prijs om de raad te krijgen om zijn droom na te jagen.

Deze reis brengt hem eerst in Marokko, haar ontmoet hij een oudere koopman bij wie hij samen gaat werken om het vervolg van zijn reis te kunnen vergoeden. Deze passage laat wel de culturele verschillen zien tussen enerzijds het Oosten en anderzijds het Westen, of beter gezegd net de gelijkenissen.

Op een avond voert het gesprek beiden heren naar de nabije toekomst. Santiago wil immers spoedig vertrekken naar de piramides en vraagt aan de koopman of hij ooit al eens door de woestijn is geweest. Na het negatieve antwoord ontstaat er enige verwarring aan Santiago’s kant. De koopman is immers een moslim en de enige weg richting Mekka loopt door de woestijn. De koopman vertelt Santiago dan dat hij al lang had gedacht om de stad te bezoeken, maar dat dan er een eind komt aan het ‘uitkijken’. Al heel zijn leven kijkt de koopman uit naar zijn heilige reis, maar eens hij in de stad is, zal zijn levensdroom vervuld zijn en zal er geen reden meer zijn om verder te leven.

Een ander interessant stuk volgde enkele pagina’s later. In de karavaan door de woestijn, ontmoette Santiago een Engelsman. Deze man was geïntrigeerd door het begrip ‘Alchemisme’. Hij zocht de wetenschap op in boeken en besloot om zichzelf in te wijden. Hiervoor ging hij ter rade bij een bekende alchemist in een oase in de woestijn. (De Engelsman had weliswaar niet de meest zuivere intenties. Zijn geest was vooral bevangen door de vruchten van de wetenschap, en niet door de mogelijke geestensrust. Hij vond immers in zijn boeken dat de alchemisten van ijzer goud konden maken en een drankje konden brouwen die de eeuwige jeugd verschaftte.) De Engelsman bracht zijn tijd door met de boeken te bestuderen terwijl Santiago al zijn wijsheid uit de woestijn haalt door te luisteren naar ‘L’âme du monde’, de geest van de wereld. Wanneer beiden heren op een dag besluiten, om bij wijze van experiment, elkaars manieren uit te proberen, blijkt dat zowel de Spanjaard als de Engelsman van een koude reis terug komen.

Hieruit blijkt dat ieder mens uniek is. Elke mens heeft een eigen manier van benaderen en bij gevolg ook een andere benadering. De manier waarop de ene het licht ziet, kan de andere blind blijven. Toch denk ik persoonlijk dat het vrijwel noodzakelijk is dat ieder mens alle mogelijke manieren uitprobeert om een bepaalde niet nader genoemde zaak zich eigen te maken. Dit kan enkel maar meer mogelijke motieven en drijfveren aanbrengen, waardoor men het totaalbeeld beter kan begrijpen. (we moeten ons natuurlijk wel altijd voor ogen houden dat ‘het’ totaalbeeld niet verkregen kan worden. Er zijn immers te veel obstakels voor de mens zelf. We zijn niet perfect en incapabel om bepaalde dingen volledig te vatten.)

Een voordeel van deze techniek is dat er verwarring zal ontstaan. Enige verwarring is essentieel indien men de complexe fenomenen van de wereld wil begrijpen. Verwarring voert ons immers weg van de intellectuele volgzaamheid. Bij verwarring ontstaat het autonoom denken. Dit denken is zeldzamer dan men denkt. “Het is vermoeiend, het duurt lang en is nutteloos, het antwoord is immers jaren geleden reeds neergepend door mensen die over een grotere geest beschikken, dus laten we ons de moeite besparen.” Op deze manier verandert de mens in een beschadigde USB-stick. We weten wel waar A en waar B is, maar vraag ons niet hoe we daar naartoe moeten gaan. Het is een degradatie van een prachtig vermogen.

Eens in de oase aangekomen, krijgt de Engelsman hetzelfde advies als de koning Santiago gegeven heeft. Men moet het proberen, tart het lot en kijk of het lukt. Indien dit in de mogelijkheden ligt, zal het wel lukken, maar het zal nooit lukken zonder te proberen.

De oase zadelt Santiago op met een verscheurende keuze. Hij weet dat één van de bewoonsters voor hem op de wereld is gezet. Toch behoort ze nu, nu de liefdesvlam het hardste brandt, nog niet tot zijn leven. Eerst moet hij, volgens de alchemist de piramides bereiken en zijn schat vinden. De Spanjaard verlaat zijn geliefde en zet onder leiding van zijn meester, de alchemist, zijn tocht verder.

In de woestijn zelf volgt er een openbaring voor de student. Om zijn leven te redden, praat hij met de geest van de wind, zon en later met die van de wereld zelf. De oude alchemist kijkt nu glimlachend toe, de schapenherder heeft zijn spirituele reis beëindigd en komt als volleerde alchemist bij zijn eindbestemming. Hierop nemen ze afscheid en gaat Santiago verder. Bij de piramides merkt hij dat er geen schat is, hij ontmoet er wel een rover die drie jaar geleden dezelfde droom had, deze speelde zich dan wel af in een kerkje in Spanje. De man is weliswaar een realist en liet zich niet verleiden tot de reis.

Santiago keert terug naar zijn beginpunt en het lokaas op dezelfde plaats waar hij de droom heeft gehad. Hij laat het onaangeroerd voor de volgende man die zijn geluk gaat beproeven en geeft de wind de opdracht om aan zijn beminde oasebewoonster dat er spoedig een einde zal komen aan het lange wachten.

In het begin van deze post was ik niet bepaald enthousiast over het boek, dit komt door het thema, dat niet op mijn steun kan rekenen. Ik ben zelf geen adept van het lot, dit is een persoonlijke mening en dan bijgevolg dus verschillen met andere mensen, die het thema dan wel weer de hemel in zullen prijzen.

De reden waarom ik na de proloog zo lovend was over het boek, berust op een misverstand. Ik had eerst gedacht dat het korte verhaal ging over het ontstaan van de geschiedenis. Iedereen staat op een eigen manier in deze wereld, met eigen verlangens en eigen drijfveren, geschiedenis ontstaat uit deze interactie. Uiteindelijk bleek het effectief over de geest van het water te gaan.

Toch blijf ik nog achter met enkele vragen. Het zou toch abnormaal zijn dat een meesterwerk, dat in vele talen herschreven werd en dat wordt aanbevolen in het onderwijs, slechts een matige indruk op mij kon maken. Één reden waarom dit kon gebeuren zal niet lang verduisterd kunnen blijven. Wie kan er immers vanaf de eerste keer een bepaald aspect van het leven volledig inschatten, doorgronden en naar waarde schatten? Men moet de ervaring opnieuw onderzoeken, steeds van verschillende invalshoeken en op verschillende manieren. Ik weet wat me, na een bezinningstijd te doen staat.

06-08-2010, 17:18 geschreven door Kim  

Een ruime tijd geleden heb ik u gevraagd of u nog een vervolg van deze blog wilde zien. Iedere lezer kon zijn/haar mening geven en er werd ook een mogelijkheid tot discussie gegeven. Hieruit is gebleken dat u daarwerkelijk een doorstart wilde zien.

Helaas moet ik u dan teleurstellen. Zoals de titel al laat vermoeden wordt dit geen echte doorstart. Nu de oorspronkelijke opdracht afgelopen is, grijp ik dit gebeuren aan om bepaalde ketens af te werpen. Ik zal de literaire actua niet meer zo nauwgezet volgen, maar eerder mij op het veldwerk richten.
Hoewel er nu ook geen opgelegde boeken meer zijn, betekent dat niet dat ik de werken van het meer literaire genre zal verwaarlozen en mijn heil zoeken in de stationsromannetjes. De boekenlijsten waren altijd een leidraad, en de plaats waarnaar het me heeft gebracht, bevalt me wel.
Ik zal natuurlijk wel blijven experimenteren met verschillende werken van verschillende auteurs, maar toch liggen er al enkele sterke suggesties op me te wachten.

Natuurlijk zijn dit hoopvolle woorden, maar de bevestiging moet er nog altijd komen. Er bestaat altijd een kans dat ze verdrinken in de zeeën van tijd, die in deze periode tot mijn beschikking staan, maar wie zegt dat dit niet in mijn voordeel kan spelen?

12-07-2010, 09:55 geschreven door Kim  

Dit zal waarschijnlijk het laatste bericht voor de examens, en bijgevolg van dit schooljaar zijn.

Daarom zou ik deze gelegenheid graag willen aangrijpen om eens terug te kijken en te vergelijken.

Nu is dat jaar voorbij, en opnieuw kom ik tot de vaststelling dat het veel te snel is gegaan.

Maar aan de loop van de tijd kan men niets veranderen, ook al is deze veel te snel en komen we uitgeput aan. Soms heeft een mens behoefte aan een stopplaats, een plaats waar die loop van de tijd tot stilstand komt en waar de mens achterom kan kijken en genieten van dat moment dat hem gegeven wordt. 

Maar mits een inhaalbeweging kan ik nu even stoppen met de tijd te volgen en terugblikken naar die reis.

Wie kent "Beyond the horizon of the place we lived when we were young. In a world of magnets and miracles" nog? Dit was de eerste zin die ik postte.

Eind september stond ik aan de vooravond van die literaire reis, nu loopt hij al op zijn einde. Ik wilde het land achter de horizon verkennen, weten wat er nog allemaal is in deze wereld.

1 jaar geleden wilde ik alles ontdekken wat er te ontdekken viel. Ik was een potentiële cargoaccumulator.

Ondertussen heb ik niet gestopt met bagage mee te nemen. Naast een ontwikkelende liefde voor taal, heb ik een aantal nieuwe inzichten gekregen. Ik denk maar aan het eclectische inzicht uit ‘mijnheer sjamaan’ en aan het racisme in de wereld uit ‘Hard gelach’.

Ik heb veel bijgeleerd uit deze boeken.

Maar in het afgelopen jaar heb ik meer gedaan dan slechts de werken gelezen, ik ging ook willekeurig opzoek op het internet. Want net zoals men enkel liefde kan vinden als men er niet naar op zoek is, vindt men enkel de andere mooie dingen zonder er specifiek naar opzoek te zijn. (een specifiek geval hiervan is de ‘serendipiteit’, in dat geval was de uitkomst van de zoektocht eerder wel in je gedachten, maar ging je niet daarvoor op zoek. Het is een gelukkig, onverwacht toeval.) Maar ik heb het hier over een andere zoektocht. Ik heb gewoon willekeurig persberichten gelezen om op die manier nieuwe schrijvers te leren kennen. Aan het einde van iedere zoektocht heb ik me nooit het begin beklaagd.

Officieel loopt deze opdracht nu af. Dit zou mijn laatste post kunnen en zou moeten worden. Morgen moeten we een kleine greep uit het werk inleveren.

Maar het moet geen einde zijn, het kan ook een nieuw begin worden. Nu ik onder het juk van de opdracht en de vaste vereisten uit kan kruipen, kan ik ruimer schrijven, hoewel ik genoten heb van elk opgelegd boek.

De vraag of ik die bevindingen wereldkundig moet maken, kan volgens mij onmogelijk door mezelf beantwoord worden. Ik lees namelijk mijn eigen posts toch niet. Die beslissing leg ik in de handen van de lezers zelf.

Onder het jaar heb ik de macht van de lezer beperkt omwille van bepaalde spamberichten. Bepaalde lezers behandelde anderen zonder het respect dat iedereen zou verdienen.

Nu ben ik bereid om de lezer opnieuw meer inspraak te geven. (maar respectloosheid wordt nog altijd niet getolereerd en berichten die een schijn van deze aard hebben, worden dan ook onherroepelijk verwijderd) Ik zal een poll met de prangende vraag opstarten en het gastenboek weer online stellen.
Met andere woorden moet deze titel niet per se waar zijn. Het testament wilt zeggen dat ik een hoofdstuk afsluit, nu vraag ik aan u of ik er nog een extra zou openen.

Tot slot wil ik eindigen met de laatste strofe uit ‘high hopes’, de honger is ook bij mij nog niet gestild:

Encumbered forever by desire and ambition
There's a hunger still unsatisfied
Our weary eyes still stray to the horizon
Though down this road we've been so many times

24-05-2010, 13:05 geschreven door Kim  

Het werk van Paulo Coelho vordert traag. Dit komt niet door dat de inzichten op een onbegrijpbare manier worden in gelepeld. Helemaal niet, zou ik zeggen. De lezer kan Santiago gemakkelijk begrijpen. Coelho schetst zijn situatie op een manier waarop men zich wel moet inleven in het verhaal. Een logische volgende stap is dan het begrijpen van zijn stellingen. De stellingen komen nooit als een donderslag bij heldere hemel. Het verhaal 'buigt' zich als het ware naar die stellingen.

Santiago trekt met zijn kudde schapen door Andalusië. Hij zorgt goed voor zijn dieren en leest 's nachts in zijn boek om de eenzaamheid te verdrijven. Een lezende herder is een vreemd beeld, deze zijn immers meestal ongeschoold. Dat viel het meisje met wie Santiago in een dorpje praatte ook op. Dit komt door het feit dat Santiago zelf gekozen heeft voor het herdersvak. Hij wilde zelf de wereld zien. Hij wilde zelf ondervinden dat zijn streek de mooiste was en haar vrouwen de meest begeerlijke. Daarom koos hij voor de volledige vrijheid: leven van wat hij verdiende, nooit twee keer na elkaar op dezelfde plaats slapen en gaan reizen.
Hij denkt ook na over het feit waarom zijn schapen hem volgen, hoewel ze weten dat Santiago hen vroeg of laat zal slachten. Hij ondervindt dat zijn schapen hem vertrouwen. Ze vertrouwen erop dat hij gedurende hun leven goed voor hen zal zorgen, wanneer de schapen dan te oud zijn, vertrouwen ze erop dat Santiago hen zo snel mogelijk slacht. Maar ook niet te snel, niet voor hun dag gekomen is.
Dit is een eerste stelling die hij aanhaalt. Al meteen is de parallel met de realiteit te rekken. Hoeveel onder ons zijn geen schapen? We hebben blind vertrouwen in een leider die ons op ieder moment, wanneer hij ons niet meer nodig heeft uit de weg kan ruimen (figuurlijk natuurlijk). Maar aan de andere kant hebben de schapen hun herder nodig. Samen staan ze sterk (hoe cliché het ook mag klinken). Een groep enkelingen is nog altijd geen groep, er moet een blind vertrouwen zijn en ook een machtswillekeur van een vooruitgeschoven individu om een sterke, samenhangende groep te bekomen. Voorbeelden hiervoor zijn er genoeg te vinden. Vandaag zien we het fenomeen vooral terug in de teamsport. Vroeger meer dan vandaag in het leger, maar ook de zakenwereld blijft niet gespaard. Een beangstigend feit is dat het ook terug te vinden is in de gewone omgang van de mensen. Gewone vriendengroepen werken ook dikwijls op deze manier.

De reden waarom dit boek zo traag vordert, is waarschijnlijk de taalbarrière. Ik bezit de vaardigheid om vlot een Franse tekst te lezen nog altijd niet volledig. Al heb ik wel geleerd dat vaardigheden ‘vergeten’ kunnen worden. Stilstand is achteruitgang en oefening baart kunst. Wanneer ik de laatste bladzijde van l’Alchimiste heb bereikt, zal de kloof misschien nog niet dicht zijn, toch is er al een brug over gebouwd.  

22-05-2010, 10:49 geschreven door Kim  

17-05-2010, 20:07 geschreven door Kim  

Bijlagen:
http://www.literatuurplein.nl/nieuwsdetail.jsp?nieuwsId=2467   

14-05-2010, 01:25 geschreven door Kim  

Wie herinnert zich de post van 25 januari nog? Hierin beschreef ik de libris literatuurprijs naar aanleiding van de bekendmaking van de longlist.

Ondertussen zijn we al zoveel dagen verder, maar de wachtende worden beloont, want onlangs is er een winnaar uit de bus gekomen.

Bernard Dewulfs werd tijdens een tv uitzending voor zijn werk ‘Kleine dagen’ gelauwerd en mocht het geld mee naar huis nemen.

De jury vond het een 'een fascinerende schildering van de evolutie van het samenleven in een gezin. Het zijn de beste schrijvers die geen kosmische thematiek nodig hebben om te schitteren, en om door te dringen tot de essentie van ons bestaan'.

De titel ‘Kleine dagen’ lag ook geheel in de sfeer van de overtrekkende trend dat schrijvers het geluk opnieuw willen terugvinden in het kleinere.

Dit is ook het thema: het dagelijkse, gewone leven. Ieder moment kan men een epische heldendaad of een citaat dat als van een groot denker de geschiedenis in gaat, verwachten. Toch gebeurt dit allemaal niet.

Niet gebeuren? Laat ons zeggen: we zien het niet gebeuren. Langzaam broedt het en ontluikt na verloop van tijd, maar dan is onze aandacht door de diversiteit van gedachten en gevoelens en de eindeloze reeks van seconden, afgenomen tot een minimum waardoor we de ontluiking mislopen.

Binnenkort, als het lot het me toelaat, kruisen mijn wegen met die van een exemplaar van ‘Kleine dagen’. Wanneer ik dan in die situatie sta, zal ik niet twijfelen om het boek ter hand te nemen en te genieten van de kronieken van de kleine dingen.   

12-05-2010, 17:44 geschreven door Kim  

11-05-2010, 19:39 geschreven door Kim  

Het wordt ondertussen tijd om een eindsprint in te zetten omwille van de nakende deadline, want die blijken soms inderdaad zeer dodelijk te zijn.

Het verhaal zelf stroomt rustig verder. Enkel een abrupte anticlimax zou nog enige verbazing te weeg kunnen brengen. Ondertussen weet Fiona dat Will geen zoon heeft, maar hij wordt wel uitgenodigd voor het kerstfeest, al is het niet als Fiona’s vriend, maar als die van Marcus. De aanwezigheid van Suzie, die zwaar tilt aan het geval Ned, zorgt voor enkele oneffenheden in die avond (maar dat deed het drugverbruik van Marcus’ vader ook). Op Nieuwjaarsavond vond Will dan weer de vrouw van zijn leven: Rachel. Helaas bleek dat hij niet interessant genoeg was om een conversatie op gang te houden, of om enige interesse op te wekken bij zijn gesprekspartner. Daarom besloot hij dan weer om zijn antwoorden zo selectief uit te kiezen dat hij bepaalde gedeelten van de waarheid ‘vergat te vertellen’.

Het valt me op dat Will een echte escapist is. Hij heeft geen voeling met de aarde, zo gaat hij niet werken en rijdt hij soms gewoon rond in zijn auto omdat hij daar zin in heeft. Hij vlucht ook in de ruigere muziek van Nirvana.

Een ander feit is dat hij nooit voluit de waarheid vertelt (te meer omdat er niet veel te vertellen valt), hij schaamt zich voor die waarheid. Daarom ontsnapt hij ook hier uit zichzelf en geeft zijn gezicht een hele nieuwe identiteit.

Na deze korte adempauze is het weer tijd om verder te gaan. Zou de rest van ‘About a boy’ mij nog kunnen vangen? Wordt deze stugge lezer gecapituleerd door de kronieken van Will en Marcus? Wie weet…

11-05-2010, 19:17 geschreven door Kim  

Door de reis naar de wieg van onze beschaving, miste ik voor tien dagen de literaire ontwikkelingen op onze eigen bodem. Gisteren tijdens het recycleren vond ik weliswaar een krant die mij met de neus op de feiten duwde, ik had iets gemist.

De streekkrant van 21 tot 27 april kopte dat er poëzie op het oude kerkhof zou zijn. Hoewel dit een typisch en letterlijk geval van ‘vijgen na Pasen’ was, nam ik toch de krant ter hand en las wat ik misgelopen was.

Het hele gebeuren nam plaats in de week van 25 tot 2 mei, op aangeven van de Week van Amateurkunsten. (Laten we het woord ‘amateur’ hier niet onderschatten. Een letterlijke vertaling uit het Frans is ‘liefhebber’. Dit is toch de enige vereiste van een ware poëet? Iemand die houdt van het spel der woorden, ook al brengt het hem niets op. Iemand die uit liefde voor de letter componeert met zijn persoonlijke en het universeel lexicon, dat is de ware dichter.) Men kon een fietstocht maken in de buurt rond Tessenderlo om daar de verschillende kunstenaars bezig te zien of het werk te aanschouwen. Je kon (ja, ‘kon’, helaas) de verschillende ateliers aandoen en ook naar het oude kerkhof gaan. Hier vond oorspronkelijk de kunstmanifestatie ‘Poëzie op het kerkhof’ plaats. Dit is een samenspel van voordrachtkunstenaars, muzikale begeleiders en een beeldhoudster. Vervolgens kan je de reis voortzetten naar één van de vele ateliers en voor de die-hards is er nog een expositie van beeldende kunst en gedichten.

Ik ben persoonlijke een grote voorstander van dit project. Niet alleen wordt de minder bekende poëet de kans gegeven om zijn/haar werk aan de buitenwereld te tonen, maar men toont het ook aan ‘Leuconoë’ (afkomstig uit ‘carpe diem’, Horatius), ‘witte zielen’. (Men is oud, jong, verstandig, minder begaafd, het kan dus iedereen zijn). Kunst wordt nu zeer dicht bij de mens zelf gebracht, zonder die barrière van de kille musea of (voor sommigen) angstaanjagend stille bibliotheken. (Hoewel het idee van een kerkhof natuurlijk zeker niet minder luguber is).

Verder wordt nu de verwantschap van alle kunsten nog maar eens onderlijnt, ook weer naar de gewone mens toe.

Een meer dan geslaagd initiatief dus, helaas was ik niet in de buurt om de uitwerking ervan te beoordelen.    

09-05-2010, 12:16 geschreven door Kim  

Ondertussen zijn we ongeveer halverwege het werk geraakt. Niettegenstaande dat het een moeilijke, oppervlakkige en voorspelbare start kende, zou de geoefende lezer een vermoeden van diepgang kunnen vermoeden. Ik blijf hier spreken in onzekerheden, omdat ik niet weet welke wendingen Nick Hornby nog voor ons in petto heeft.

Will en Fiona hebben elkaar ondertussen al ontmoet en uitgebreid kennis kunnen maken. Helaas slaat de vonk niet meteen over en Will denkt er ernstig over na om de premature relatie af te blazen. Tot Marcus opeens aan zijn deur komt kloppen. De jongen gaat binnen bij Will en kijkt mee tv met hem. Aangezien hij dit iedere dag herhaalt, beginnen de gesprekken langzaam te ontstaan. Marcus praat over vele dingen, maar het pestgedrag van zijn schoolgenoten verzwijgt hij. Ook op de dag dat ze hem bekogelde met snoepjes en hem zo Will’s appartement binnen joegen, bleef hij het verzwegen niettegenstaande dat Will een uitleg vroeg. Marcus antwoordde zeer rationeel. Hornby zegt dat het leek alsof hij al jaren niet meer gepest is geweest. In een poging om het pesten te laten ophouden, koopt Will een paar sportschoenen voor Marcus opdat de wereldvreemde jongen een schaap in de kudde zou kunnen worden.

Dit was voor mij een eerste hoopgevend fragment, namelijk de confrontatie tussen een jongeren-gericht denker, zoals Will tegen een ouder-gericht denkster, zoals Fiona in het strijdperk der groepsdruk.

Ik hoop dat zowel dit facet van de problematiek rond de jeugd als andere facetten nog verder uitgespit zouden worden, maar dit kunnen we slechts op 1 manier te weten komen.

06-05-2010, 18:22 geschreven door Kim  

Het verhaal vloeit rustig verder.

Het wordt gedomineerd door twee heren, een jongeman van twaalf jaar oud, Marcus en Will, een zesendertig jarige vrijgezel.

Marcus is anders dan zijn leeftijdsgenoten. Hij moet de last van de echtscheiding van zijn ouders dragen, hoewel dit niet expliciet wordt gezegd, is het toch duidelijk waarneembaar in het verhaal. Het gevolg hiervan is dat Marcus buitengewoon volwassen is voor zijn leeftijd. Hij stelt de juiste vragen en heeft het karakter van nieuwe mensen, of die exemplaren van het mensdom die hij al langer kent, zeer snel door.

Will is ongeveer het tegenovergestelde van Marcus. Hij is een man zonder echt leven. Zijn vader heeft een liedje geschreven en Will leeft van de auteursrechten. De man heeft nog nooit één dag van zijn leven gewerkt. Niettegenstaande het feit dat hij meermaals met dat idee speelde, is het er nooit helemaal van gekomen. Hij beschrijft zichzelf vooral als toneelspeler. Om mensen van een andere sekse te verleiden (of beter gezegd: te misleiden) giet hij zijn persoonlijkheid altijd in het best passende omhulsel.

In dit geval is dat het omhulsel van een alleenstaande vader. Op deze manier hoopt hij jonge, mooie, gescheiden moeders te kunnen verleiden. Hij schrijft zich in voor een bijeenkomst van de zelfhulpgroep SPAT en daar ontmoet hij Suzie, een vriendin van Fiona, de moeder van Marcus. Tijdens een picknick komen de twee heren met elkaar in aanraking. Die avond gaat Will mee met Suzie om Marcus af te zetten, maar daar treffen ze Fiona, die net zelfmoord probeerde te plegen, aan.

Het verhaal vloeit verder volgens de vooruit uitgetekende koers. De lezer zou in geen geval moeilijkheden met de verhaallijn kunnen hebben na het lezen van het eerste gedeelte.

Een ander minpunt vind ik de overvloed aan woorden. Wanneer men een voorbeeld wilt geven, geeft men er een hele reeks, in plaats van één tekenend. Op zulke momenten gaat een mens terugverlangen naar de werken van Willem Elsschot.

Verder viel het me ook op dat het boek precies in filmversie geschreven is. Het zou zo verfilmd kunnen worden, de voorpagina, met Hugh Grant, suggereert dat ook nog maar eens.

Misschien wordt de inhoud aantrekkelijker, eenmaal het voorspel achter de rug is en de verhaallijnen zijn uitgezet, we kunnen slechts hopen.

30-04-2010, 22:30 geschreven door Kim  

28-04-2010, 17:55 geschreven door Kim  

Enkele dagen terug geschiedde er een heugelijke dag voor mijn persoonlijke boekencollectie.

Het toeval wilde dat ik me net in de plaatselijke bibliotheek bevond wanneer haar ondersteunend personeel het nodig vond om bepaalde boeken ‘af te schrijven’.

Werken die minder in de markt lagen werden verbannen naar grote kartonnen dozen waaruit een potentiële bezoeker vrij zijn keuze mocht maken. Per gekozen exemplaar werd er een belachelijk lage bijdrage verwacht af te staan. Deze zou dan opnieuw geïnvesteerd worden in nieuwere, betere en beter in-de-markliggende werken.

In theorie is dat een mooi plan. Iedereen wint er bij.

Doch ben ik niet onverdeeld over het plan, het communisme werkte immers ook in theorie.

De stadsbibliotheek vertolkt dikwijls de rol van het collectieve geheugen. Boeken die belangrijk zijn worden in de tijd waarin ze net hun doorbraak kennen, gekocht. Als de verzameling niet ophoud met zich te accumuleren, ontstaat er een literaire geschiedenis.

Nu worden ‘oudere’ werken bij de ‘afgeschreven boeken’ gezet (ja, ja, we hebben te maken met een taalkundige (diegene verantwoordelijk is voor het reproduceren van die gevleugelde uitspraak, namelijk)) en verkocht tegen een prijs die ondermaats is. Naar mijn berekeningen zouden er een twintig tal boeken verkocht moeten worden om een nieuw boek in de bibliotheek te plaatsen. Maar wacht, er is meer: de bezoeker wordt vandaag de dag overstelpt door commerciële werken met een minimum aan literaire waarde. Mijn gedachten dwalen af naar ‘SOS Sanchez’. De enige onderscheidende factor die ik vond met dit werk en voorgaand werk, dat de bibliotheek zich reeds had aangeschaft, zijn de felle kleuren.

‘Maar dit is toch ook onze tijd, en dat zijn dan toch ook boeken van onze tijd?’ hoor ik enkelen denken. Ja, dit zijn boeken van onze tijd, maar zullen ze net die tijd overleven? Wie wil binnen tien jaar nog een boek genaamd ‘SOS Sanchez’ lezen, als men de keuze heeft tussen dit werk en een veel uitgebreider werk heeft, terwijl het enige voordeel van de SOS-serie de felle kleur is? Waar blijven de literaire verwezelijkingen van onze tijd? Men beschikt in dat gebouw wel over een uitgebreide collectie commerciële boeken, terwijl werken van de grotere heren en dames slechts in zeer kleine getallen aanwezig zijn.

En dan te zeggen dat hier pareltjes voor verloren gaan. U hoort het goed, pareltjes. Enkele dagen geleden vond ik de debuutroman van Willem Elsschot, in perfecte staat, bij de ‘afgeschreven boeken’.

Ik keek de bibliothecaris in de ogen en zei:‘U schijnt Willem Elsschot niet goed te kennen?’. En inderdaad, een vragende blik was de voorbode van heiligschennis, die ik gelukkig kon onderbreken met een worp van kleingeld richting de toog.

Op die manier liep ik buiten met ‘Villa des Roses’. Nu heeft het werk een vaste stek in mijn boekenkast, ver weg van het literaire plebs.

25-04-2010, 00:00 geschreven door Kim  

Helaas, aan alles moet een eind komen. Ook aan het genot van het lezen van ‘Speelbal’ is voor mij een einde gekomen.

Inhoudelijk gezien neemt Ned wraak op diegenen die hem zijn jeugd hebben ontnomen. Zowel Cade, Ashley, Gordon als Oliver worden getroffen op die plaats waar ze het hardst geraakt konden worden. Het is vier keer een minutieus voorbereide daad, uitgevoerd door de ‘engel der wrake’ van dienst, Ned Maddstone.

Ik denk dat het het beste is als u zelf het boek leest. Enkel op die manier kan u de vier straffen zelf interpreteren en de hardheid ervan inschatten. Voor mij is deze nagenoeg onuitlegbaar.

Verder zou ik graag nog het volgende citaat geven:

"We zijn slechts speelballen der sterren, geslagen en verstrooid waarheen het hun goeddunkt"
John Webster, De hertogin van Malfi, 5e bedrijf, 3e scène

Dit citaat vindt de lezer overal terug in het boek. Zowel als korte inleiding, als in de lessen van Babe. De ware toedracht ervan ondervindt men.

Het boek laat ons zien hoe nietig wij eigenlijk zijn. Een scheefgetrokken situatie kan nooit helemaal opnieuw goed komen, wat men ook onderneemt. Zo zal Ned nooit zijn jeugd meer terugkrijgen, maar hij verliest nog veel meer.

Ik heb ondervonden dat ik zelf een Fry-fan ben. Zowel thematisch als stilistisch behoort hij tot het summum van het literair toneel. De boek was vrij licht om te lezen, er komen geen uitzonderlijk zware kwesties aan de pas, zoals dat onder andere wel het geval was bij Koen Peeters of Ismail Kadare. Doch zou het tegen mijn eer en geweten zijn om ‘Speelbal’ te bestempelen als een licht boekje, als een stationromannetje.

Ik zou het eerder beschrijven als een boek waar de schrijfstijl hoger in te schatten is dan de inhoud, hoewel deze de lezer ook nieuwe inzichten kan verschaffen.

Naast deze kan de lezer dankzij de unieke schrijfstijl van Fry ook tot nieuwe inzichten komen.

22-04-2010, 21:48 geschreven door Kim  

20-04-2010, 20:57 geschreven door Kim  

17-04-2010, 11:46 geschreven door Kim  

Enige tijd geleden viel het doek over het leven van één van de grootste schrijvers uit de Vlaamse geschiedenis. 19 maart 2008 was dan ook een zwarte dag voor de meesten onder ons.
Maar vrees niet, Claus leeft verder. Hij is erin geslaagd om zich onsterfelijk te maken. Hij blijft namelijk in onze gedachten verankert.

Vandaag en morgen krijgen we de kans om die gedachten opnieuw werkelijkheid laten te worden. Veerle de Wit-Claus en uitgeverij De Bezige Bij zorgden ervoor dat deze dagen opnieuw in het teken van de grootmeester staan. Ze slaagden erin om het Kunstencentrum van Oostende de eerste Claushommage te laten organiseren.
Hiervoor kozen ze natuurlijk niet geheel toevallig Oostende uit. De stad inspireerde Claus, of zoals hij zelf zegt: ‘Oostende. Daar is mijn bestaan begonnen te vergaan. Negentien was ik, ik sliep in het Hôtel de Londres op het hoogste verdiep. De mailboot voer onder mijn raam.’

Claus staat van 1948 tot 1950 in het Oostendes bevolkingsregister ingeschreven en ook zijn alombekende 'De Verwondering', speelt zich er af. (1962).

Dit initiatief is geen éénmansactie van de Bezige Bij, die ook een heruitgave van 'De Verwondering' bij deze gelegenheid op de markt brengt. Vanavond is er een lezing uit Claus' werden door niemand minder dan Gerrit Komrij, de schrijver van talloze meesterwerken en het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2010.
Zaterdag volgt er een expo getiteld 'Hugo Claus en Oostende', een Clauswandeling met voorleesstondes en een verstilde wake op het strand.

Geïnteresseerden kunnen zich wenden tot de site in de bijlage.

Persoonlijk vind ik het een meer dan geslaagd idee. Iedere dag opnieuw bestaat de kans dat er bij mensen de ogen opengaan en men zich interesseerd in de literatuur. Deze verlichtten kiezen, logischerwijs, voor hedendaagse en/of actuele schrijvers. Bij oudere boeken komt meestal de kritiek dat er stof op de taal ligt, wat in feiten terecht is, en daardoor niet de moeite waard om te lezen.
Bij die laatste gedachtensprong stel ik toch mijn vragen. Als mens in de maatschappij willen wij altijd weten dat er enerzijds nu aan het gebeuren is, en wat er anderzijds nog zal gebeuren. Toch kunnen wij de antwoorden op deze twee vragen nooit vatten, begrijpen en een plaats geven, tenzij wij ons bewust zijn van waar wij vandaan komen.

Bijlagen:
http://www.uitinoostende.be/activiteitendetail.aspx?id=17248   

16-04-2010, 00:00 geschreven door Kim