 |
|
|
| |
|
|
| 05-01-2010 |
 Hard gelach II |
|
De pagina's vorderen rustig in 'Hard gelach'. Ik moet toegeven dat ik ondertussen zeer tevreden ben over het feit dat ik, na een tegenvallend begin, het boek niet links heb laten liggen. De ware satire is naar boven gekomen bij het onderzoek naar de moord op de kok van juffrouw Hazelstones (dit is een oude vrouw uit een familie die zeer belangrijk was bij de verovering van Zuid-Afrika).
Ik moet toegeven dat ik het verhaal in het begin nogal marginaal vond. Er werd gelachen met bepaalde onderwerpen zonder dat hier een welbepaalde reden voor leek te zijn. Dit leek het enige wat het boek te bieden had. Er werd gelachen om te lachen, zonder die moraliserende ondertoon. Ik zou wel snel even in de kantlijn willen benadrukken dat dit boek net op dit gebied verschilt van 'De helaasheid der dingen'. Vele mensen scheren deze 2 over dezelfde kam omdat men denkt dat deze laatste geen moraal bezit. Maar dan stel ik de vraag hoe het zit met de ellende van een zich in een vicieuze cirkel bevindend gezin.
Deze moord op de kok, bleek in eerste instantie een 'crime passionnel'. De vrouw, wiens voorouders de oorspronkelijke inwoners met bosjes tegelijk de dood in joegen, had een verhouding met het lid van het keukenpersoneel. Merk wel op dat deze kok van oorsprong ook een Zoeloe was en dus (volgens de mening van de blanke mensen in die tijd) een inferieur individu.
Bijgevolg moet de moord dus verzwegen worden om een rassenoorlog te vermijden. (Het werd in die tijd niet toegestaan dat die verhouding enigszins bestond, laat staan getolereerd. Ook de moord zou een aanleiding betekenen voor de rassenoorlog. Het was weliswaar al langer bekend dat de Zoeloes onderdrukt werden, maar op zo een brutale wijze uit de weg geruimd, dat werd liever verborgen gehouden.)
Maar nu opeens vindt de Kommandant een man op het bed liggen met bloed aan zijn handen. Het gaat hier over Jonathan Hazelstones. Zou hij misschien de moord hebben kunnen plegen en heeft juffrouw Hazelstones enkel dit verhaal verteld (want het was een verhandeling over hun verhouding die verschillende pagina's besloeg. Hierin werden niet bepaald de meest kuise passages besproken, als u begrijpt wat ik bedoel) met de bedoeling om haar broer te beschermen? Een beklijvend boek dus.
Hier valt een ironie in terug te vinden die ons met verstomming slaat. We krijgen een zeer nobel beeld van juffrouw Hazelstones. In dit 2e geval zou ze immers haar eigen naam op het spel zetten om die van haar broer te kunnen redden, terwijl deze nota bene nog dronken van de cognac zijn roes aan het uitslapen is. We vergeten wel dat Jonathan Hazelstones de kok heeft doodgeschoten en zijn zus, niet geëmotioneerd door het gebeuren, een redelijk rationeel verhaal kan ophangen over de moord zelf. Dit vertelt ons veel over hoe zij dan die moord beschouwt.
Tom Sharpe laat wel de gedachten tot hier toe open. Hij laat ons over de meerdere verschillende mogelijkheden tegelijk nadenken en laat ons, terwijl wij er zelf onbewust van zijn, zelf de balans maken. Wat denken wij dat er is gebeurd? Wat zouden wij zelf eerder toestaan? En wat vertellen deze 2 vorige vragen over ons en over onze maatschappij?
Wel hoop ik dat deze marginaliteiten tot een bepaald doel leiden. Het plot van het verhaal is meer dan goed en ik hoop dan ook dat deze passages, die nu minder sterk lijken, bijdragen tot het geheel om zo een fabuleus boek op te leveren.
05-01-2010, 18:17 geschreven door Kim 
|
|
|
|
|
| 04-01-2010 |
| De helaasheid der dingen, de film |
Het is al weer een tijdje geleden dat ik het nog eens had over 'De helaasheid der dingen', het (biografisch geïnspireerde) succesverhaal van Dimitri Verhulst. Zoals algemeen geweten is, werd hier een tijdje geleden ook een film gemaakt. Nu is het wel al meerdere malen gebleken dat de verfilming van een boek de sterkte van het boek niet kan evenaren, ook niet in verhouding tot de criteriums die men kan gebruiken om de film te beoordelen. Hierbij bedoel ik dat men soms een succesroman verfilmt omdat men geloof heeft in de inhoud en de sterkte van het verhaal. Deze verfilming loopt meestal catastrofaal af. De kijker heeft niet diezelfde betrokkenheid met het verhaal die de lezer wel heeft. De films raken in vergetelheid en het boek loopt blutsen in zijn imago op vanwege die film.
Maar nu moet ik toch vaststellen dat dit, volgens meerdere filmkenners, niet het geval is. De film won al verschillende prijzen op het Hamptons International Film Festival, the Cinessonee Festival of European Film en het International Film Festival Bratislava (publieksprijs). Hij werd zelfs geselecteerd als Belgische inzending voor de Oscars (foreign language film).
Nu las ik ook in de krant dat de film aansloeg bij het Franse publiek. Dit is een feit waar het boek nooit in is geslaagd (aangezien het nooit vertaald)
Het spreekt vanzelf dat ik hoop dat op deze manier ook het boek aanslaat in het buitenland opdat de buitenlandse meerwaardezoeker ook het genot mag beleven. Ik hoop ook dat op deze manier ook poorten en de grenzen voor andere grote stylisten kunnen open gaan. Op deze manier kan men ook tot ver buiten de grenzen genieten van onze schrijvers, en kunnen wij ook genieten van andere, misschien in hun moederland minder bekende of geapprecieerde schrijvers.Bijlagen:
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20100104_023
04-01-2010, 20:32 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 02-01-2010 |
| Hard gelach |
Ondertussen werd het weer eens tijd voor een nieuw boek. De exacte reden waarom ik voor 'Hard gelach' van Tom Sharpe heb gekozen was me niet geheel duidelijk. Ik had het boek enkele jaren geleden kunnen kopen in een uitverkoop, maar liet het al snel links liggen omdat het eerste hoofdstuk niet bepaald aan de titel beantwoorde, zodoende...
Deze keer had ik meer tijd en ik moet zeggen dat hoofdstuk 2 en 3 al meer beantwoorden aan de titel. Het vervolg valt nog af te wachten. Laat ons zeggen dat de ruime inleiding al achter de rug is.
Als ik eerlijk ben, zou ik Tom Sharpe niet tussen de schrijvers die reeds eerder beoordeeld zijn op mijn blog zetten. Hij is niet echt een woordkunstenaar. In al mijn eerlijkheid zal ik wel moeten toegeven dat het doel van het boek er zich niet echt toe leent. Toch werd er in hoofdstuk 1 een (naar mijn mening iets te) langdradige beschrijving gegeven van de plaats van gebeuren. Hier stond wel een (relatief) mooie zin in:
"De tijd en het klimaat zorgde samen voor de groei en de stilstand van de groei"
Het gaat hier over een stad (Piemburg, de hoofdstad van Zoeloeland, zoals het beschreven wordt) die uitgedoofd is nadat de oorlog uitgestreden is. Het garnizoen is vertrokken en de stad raakt onverzorgd. De planten groeien in het wilde weg.
Het doel van het boek zit, zoals ik reeds zei, min of meer volledig vervat in de titel (ik zeg min of meer omdat ik nog stiekem hoop op een wijze levensles). Volgens de achterflap zou ik regelmatig hardop moeten lachen. Sharpe wil dit bereiken door middel van een scherpe satire op het Zuidafrikaanse apartheidssysteem, seksuele afwijkingen en met zwarte humor.
Naar mijn mening is de satire voor het moment veel te sterk. Hij is buiten proportie. In plaats van de reflectie op de maatschappij, die elk hekeldicht toch wel heeft, krijgt men eerder een 'ver-van-mijn-bed-show'-gevoel. Ik heb het tot nog toe op geen enkel moment iets ervan herkend in onze maatschappij. Maar goed, het boek is geschreven in 1971 en speelt zich af in het begin van de 20e eeuw. Het zou dus eventueel kunnen zijn dat men ons, via die satire, die misschien buiten proportie lijkt, net omdat de situatie toen zo slecht was, het werkelijke leven van de onderdrukte Zoeloes wil meegeven. Doch vind ik in dat geval dat de titel en de achterflaptekst misplaatst zijn.
Het verhaal speelt zich af rond Kommandant van Heerden. Hij is de chef van de politie in Piemburg. Die plaats heeft hij te dank aan zijn grootvader, een zoeloeleese soldaat die zelfs tot na de overgave bleef doorvechten. Tenminste, dit is wat er in de geschiedenisboeken staat. Deze roepen hem uit tot nationalistische held. In werkelijkheid heeft de man zich tijdens de belegering verstopt, is hij in slaap gevallen en schoot hij, na de overgave enkele vijandige soldaten neer terwijl deze in de bosjes nabij zijn schuilplaats het toilet bezochten. Van Heerden zelf lijkt op vlak van verstandelijk vermogen redelijk goed op zijn grootvader. Zo had hij gehoopt dat hij omstreeks 1890 ter wereld was gekomen als Engelse gentleman. Dit omdat hij dan zelf in dienst kon gaan en zich op te werken tot generaal om zo de door Brittannië geleden nederlagen, nog rampzaliger te kunnen verliezen. (Het klinkt misschien heel onlogisch, maar zo is het.) Zo besluit hij (een man die dankzij zijn familie, en zeker niet door zijn intrinsieke kwaliteiten, aan een meer dan mooie functie is geraakt) dat hij beter in een andere tijd, op een andere plaats en als een ander mens ter wereld kon gekomen zijn. Enkel op die manier zou het zijn kwaliteiten ten volle hebben kunnen uitspelen.
Het korps van van Heerden telt 2 personen.
Luitenant Verkrampt is het hoofd van de staatsveiligheid en schrijft voornamelijk graag rapportjes uit. Deze zitten vol met inhoudelijke fouten en slaan meestal nergens op. Zo schreef hij eens dat Kommandant van Heerden niet voldoende bezig was met de bestrijding van het communisme (waarop deze stante pede alle exemplaren van de plaatselijke krant uit de winkelrekken liet nemen omdat de weersvoorspellingen een rode hemel bij nacht voorspelden. Verder werd onder andere het exemplaar van 'Black Beauty' uit de bibliotheek vernietigd en de film 'Donker Afrika' verboden.
Agent Els is dan weer een overdreven racist. Hij heeft een aangeboren neiging tot geweld, vooral dan het neerschieten van kleurlingen. Verder had hij nog een alcoholverslaving en een verslaving met betrekking op het zesde gebod. Doch word hij beschreven als een plichtsbewuste agent. Hij kan immers goed schieten en kan goed overweg met de machine van de elektrotherapie. Zo hield hij eens om 5 uur 's morgens een jongen tegen die wandelde met enkele flessen melk. Hoewel Els wist dat het de melkboer was, vond hij dit toch een goede gelegenheid om de elektrotherapie uit te proberen. Het resultaat hiervan was dat de jonge na 10 minuten bekende dat hij lid was van de communistische partij en dat hij in Peking een opleiding gekregen heeft voor melksabotage.
Tot nu toe vind ik het boek nog niet bepaald geweldig. Het is wel dat waarvoor het bedoeld is, namelijk voor te lachten. Maar de humor zit eerder in het absurde. Zo was er ook een discussie met een vrouw die haar zoeloeleese kok neerschoot. De vrouw bekende reeds dat ze de kok zelf doodschoot in haar eigen huis. Van Heerden en Els probeerden het verhaal zo te veranderen dat de vrouw in al haar recht was. Zo probeerden ze de vrouw te overhalen om het lijk binnen te leggen omdat de kok zich dan zogezegd bevond op een anti-zoeloeleese plaats terwijl hij daar niet gewild was (dit leiden ze dan af uit het feit dat de vrouw hem neerschoot).
Ik ben al benieuwd wat de rest van het boek brengt, ik hoop dan ook dat er min of meer een samenhang zal zijn en niet dat het gewoon een aaneenschakeling is de verschillende, van elkaar losstaande, weliswaar soms ontnuchterende gebeurtenissen in de hoofdstad.
02-01-2010, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 27-12-2009 |
| Mijnheer sjamaan IX |
De tweede keer lezen van 'Mijnheer sjamaan' zit er bijna al op. Maar er is ook goed nieuws, ik begin de 'helicopterview', zoals in het boek beschreven staat, langzaam aan te kweken. Het zou optimistisch zijn als ik zou zeggen dat ik dit (in)zicht op alles kon toepassen. Bij 'Mijnheer sjamaan' lukt het wel beter en beter.
Op pagina 152 (en misschien ook eerder, want de uitspraak kwam me bekend voor) kwam ik het volgende tegen:
'Als dit niet waar was, dan was het toch allemaal goed gevonden'
Ik krijg altijd meer en meer de indruk dat dit de hoofdgedachte is in het boek. Als wetenschapper laat Ben nog alle wegen open, hij zoekt naar alle mogelijke verklaringen voor bepaalde voorvallen. Hij opent zelfs geblokkeerde wegen nadat hij tot nieuwe inzichten gekomen is. Ben hoorde de laatste tijd vele theorieën, elk van die theorieën sluit perfect aan bij de werkelijkheid. Dit is net het beangstigende eraan. Als een exact wetenschapper kan hij onmogelijk geloof hechten aan theorieën die (soms compleet) uit de lucht gegrepen (lijken te zijn). Maar toch zijn dan die feiten daar. In het begin wordt er eerder smalend gesproken over die theorieën, maar het geloof is omgekeerd evenredig met de onzinnigheid. Dit zou volgens mij vooral komen omdat Ben zich (probeert) open te stellen (stelt).
Ben verandert gedurende het verhaal en leert, op een onzachte manier, veel van zijn eigen kennen. Het veranderen gaat met ups en downs. Maar het komt er wel. Zo was er op pagina 152 nog een toespraak van de uitvinder van de Fauscurves (dit zijn cycli van 25 jaar waarin de angst als leiddraad achtereenvolgens toe- en afneemt. Hiervoor onderzocht hij onder andere de grote van de ramen, de kleuren en de snit van dameskleding,...). Hierover dacht Ben dat Faus de curves niet berekende, maar eerder tekende. In schril contrast hiermee staat nauwelijks 50 pagina's verder te lezen dat Ben de chemische percentages van Brownfields/Blackpoints (want halverwege het verhaal geeft Corp. het onderzoeksgebied van onze geoloog een optimistischere naam) een kleur geeft. Met die kleuren probeert hij dan een Maria te vormen in een rooster van 100 vakjes. Als blijkt dat niet alles mooi uitkomt, past Ben zelf de meetresultaten een beetje aan opdat alles in de plooi zou vallen.
Corp. zelf blijkt verder ook niet het meest oprechte bedrijf te zijn. Er werd immers nooit gesproken over de sanering. Wanneer Ben ernaar informeert, scheept men hem af met een gecompliceerde uitleg. Verder vind ik het ook eerder verdacht dat er in een museum over andere culturen (dat toch het inheemse volk wilt beschermen) mijnbouwarchieven teruggevonden waren, en nog wel vlak naast een computer van Corp.. Achteraf blijkt dan dat men enkel Ben' s meetresultaten nodig had om deze te combineren met enkele luchtfoto's om dan op basis van andere luchtfoto's de ondergrond te voorspellen. Van sanering is hier dus geen spoor. Als dan ook nog blijkt dat Corp. een spion heeft gestuurd, loopt Ben niet erg hoog meer op met zijn werk. Het veranderd van zijn 'taak' naar zijn 'werk'.
Op bladzijde 156 prijkt ook nog het woord 'manungunungen'. Dit is een boodschap uitgesproken door enkel de tonen over de tong te laten passeren. Dit is een gebruik van de 'Lega' uit 'Kivu' (Zaïre). Wie dan de tonen herkent, kan de boodschap ontrafelen. In het boek wordt er nogal mysterieus over gedaan door middel van een woordspelletje (Zo zei men dat het niet te begrijpen is dat het te begrijpen was. (dit is natuurlijk een kortere versie van het origineel) Men moet al goed wakker zijn om die uitspraak goed en wel te begrijpen. Daardoor is het aannemelijker om te denken dat je ook de boodschappen moeilijker kan begrijpen. Toch vind ik 'manungunungen' vrij aannemelijk. Als je zelf al iets op het spoor bent, dit kan een gedachte of een wijsheid zijn, kan je deze woorden perfect herkennen omdat jij er ook zo over dacht. Wanneer je nog niet zo ver staat, zullen die klanken eerder lijken op gemompel zonder betekenis. Voor alle liefhebbers van deze culturen, kan ik het Afrikamuseum in Tervuren aanbevelen. Ik ben er zelf al geweest en het was zeker de moeite waard. In de bijlage staat de website van het museum.
Tot slot wil ik nog 1 citaat geven, niet omdat het een belangrijke wending in het verhaal representeert, maar gewoon omdat het zo mooi is. Dit is weer een punt waar Koen Peeters de nagel volledig op de kop slaat. Het gaat over een zonsondergang.
"...wit punt zichtbaar: een plaats waarin een passer prikt."Bijlagen:
http://www.africamuseum.be/museum
27-12-2009, 13:35 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 25-12-2009 |
| 'Apollo stopt' |
Terwijl wij genieten van een witte kerst, zien de leden van de literair-culturele kring Apollo zwarte sneeuw. Door de steeds dalende subsidies heeft de kring na 20 jaar de boeken moeten neerleggen.
Apollo stond bekend vanwege hun 'Literatuur op Zondag', een project waarbij ze maandelijks een auteur in Diest uitnodigde. Dit was over al die jaren goed voor meer dan 300 Nederlandstalige auteurs. Verder werd er ook een samenwerking met het Nederlandse Harderveld opgezet, organiseerde men literaire wedstrijden, het Midzomernachtfestival werd georganiseerd, men zetten cultuurcursussen op het touw in samenwerking met de stad en kwam er de poëzieroute 'Dichter bij Diest'.
Ik vind het een spijtige zaak dat dit project op deze manier aan zijn einde moest komen. Door de vele buitenlandse invloeden (dan denk ik vooral aan de Amerikaanse invloeden, die wij achteloos overnemen) zou het wel eens kunnen dat wij vervreemden van onze eigen cultuur. (Zo gaat bij Halloween wel iedereen 'trick-or-theath'-en, maar niemand gaat nog Nieuwjaar-zingen). Dit was een project dat onze cultuur hoog in het vaandel droeg. Toch doet de stad geen inspanning om het toch nog in leven te houden. We weten dat het project nog niet is uitgedoofd, het midzomernachtfestival wordt namelijk populairder met het jaar. En toch blijkt dat er na 20 jaar niet meer hetzelfde geld beschikbaar is. Het is ook zo dat we niet kunnen zeggen dat het project niets verwezenlijkt heeft. Kijk maar naar al de voorbeelden van hierboven. Met enkele van deze evenementen wordt er nota bene nog nauw samengewerkt met de stad zelf.
Maar Apollo is veel meer dan enkel het in stand houden van de cultuur. Het laat de cultuur zelf ook op veroveringspad gaan. Maandelijks wordt er dus een schrijver uitgenodigd voor een gesprek met lezing.
Men kan deze zaak dus onmogelijk toejuichen. Er zal dus nog een vlak zijn waarop Diest langzaam maar zeker op zal verduisteren. En dat enkele dagen na de zonnewende...
25-12-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 24-12-2009 |
| Mijnheer sjamaan VIII |
Ondertussen ben ik weer bezig met Mijnheer sjamaan eens te herlezen. Ik ontdekte vele eigenschappen van personages die me de eerste keer ontgaan waren. Zo valt Albert, de ex-man van Polly, me deze keer harder op.
Albert begon zijn loopbaan aan de universiteit als een gerespecteerd academicus met als vakgebied de antropologie. Later verhuisde hij naar de universiteit nabij Melbourne. In het begin onderhield hij daar goed de contacten met medeprofessoren. Dit eindigde wanneer hij zijn boek 'iedereen sjamaan' schreef. 'schreef' Is een groot woord, want hij kopieerde het van andere werken. Zelf deed hij geen veldwerk en dat werd hem kwalijk genomen. Dit woog ook op zijn relatie met Polly. Albert besloot dan om zelf veldwerk te doen. Hij wilde de rituelen van de Aboriginals verstaan. Dit lukte hem niet. Ook dit woog nog eens door op zijn relatie. Hier komt nog zijn alcoholverslaving bij (Albert werd namelijk enkel geaccepteerd bij de Aboriginals indien hij meedronk). Op een bepaald moment werd het Albert te veel. Hij verkoos om te scheiden. Polly verliet Australië en keerde terug huiswaarts. Albert zelf ging hier aan onderdoor. Hij had niemand meer om hem te ondersteunen. Verder kreeg hij het tijdens het veldwerk fysiek ook zeer lastig. Tijdens zijn laatste poging tot veldwerk, ontstond er een misverstand met de geobserveerde stam. Men dacht dat Albert hun geheimen kwam stelen. Dit werd hoofdzakelijk veroorzaakt door Alberts associaal gedrag. Tijdens de gesprekken schreef hij alle gebaren die men in het zand maakte, op in een notitieboekje. Na de zoveelste doodsbedreiging en 'een iriterende geur', zoals Peeters het beschrijft, is Albert ook teruggekeerd naar huis.
Ben pikt hem op op het vliegveld. Onderweg naar huis moet Albert, een geleerde op het vlak van de antropologie, zijn stellingen in zijn eigen boek verdedigen aan Ben, een ex-'non-believer', Ben werd de laatste dagen al meer en meer beïnvloedbaar. Wanneer Albert dan zijn eigen visie moet uitleggen, eindigt het gesprek in een weinig overtuigende 'lees het boek maar'. Hieruit is op te maken dat Albert niet meer zo sterk in zijn schoenen staat, de enige manier waarop hij zijn mening kan doordrukken is door Ben met een kluitje in het riet te sturen. Deze discussie ging over het feit dat geesten aanwezig waren in bepaalde vreemde wendingen in het leven. In een vorig bericht heb ik hier verder over uitgewijd. Ik gaf toen ook de vergelijking met het ene rode woord in de zin weer.
Verder vertelt Albert Ben nog dat dieren voor veel mensen symbolen zijn van geesten, ieder dier wil iets zeggen.
In hoofdstuk 68 kent Albert zijn dieptepunt. Hij had zwaar gedronken en ging in het midden van de nacht buiten een wandeling maken. Albert zit diep in de put en op een bepaald moment verschijnt het volgende op de pagina:
"Albert liep over de vlakte, de zwarte streep waar hij boven zweefde alsof hij wandelde op een koord. Hij volgde de eerste de beste wegwijzer omdat die de algemene richtingloosheid van de schepping leek te ontkennen. Misschien ook omdat er een haas was die hem die richting wees."
Hier komt weer een kwaliteit van Koen Peeters naar boven. Deze zin weerspiegelt de wanhoop van Albert. De eerste zin verwijst naar de beschonken toestand van Albert. In de volgende staat zijn hele gevoel samengevat. Hij voelt zich leeg vanbinnen. Hij weet dat hij alles wat hij ooit heeft opgebouwd, kwijt is gespeeld. Hij is aan het zijn einde. Toch zijn er nog verschillende gebeurtenissen in het leven die hem dit ontzeggen. Albert moet verder blijven gaan. Peeters maakt hier een mooie vergelijking die, hoe pijnlijk het ook kan aankomen, klopt. Niemand weet wat de richting is in zijn leven. Niemand weet wat zijn doel is of welke verwachtingen er voor hem zijn. Deze elementen, die bedoeld zijn op lange termijn, zijn voor iedereen onbekend. Toch worden ons kleine, korte bevelen gegeven, voor korte duur. Op die manier hebben we geen excuus om op een bepaald moment eens stil te staan om alles eens te overdenken. De wegwijzers zijn hetzelfde. Om iets te kunnen bereiken, moet men buiten komen, maar let wel op dat niemand zonder bestemming op straat komt.
Het laatste stukje gaat over een theorie die Albert zelf al niet helemaal ter harte nam. Zo was er een conversatie tussen Ben en Albert.
"'Die dieren zijn slechts details.'
'Dat geloof ik nooit. Elk dier dat je tegenkomt, heeft een boodschap voor je. Zeggen sommigen althans. '"
Hier valt het op dat Albert sterk opent. Eerst verwerpt hij volledig de stelling van Ben. Maar als hij zijn eigen visie (en/of de visie van anderen) zegt, sluipt er toch twijfel in de rangen. Op het einde nuanceert hij met het feit dat het niet zijn eigen visie is.
Dat stukje dat Albert dus niet geheel ter harte nam, overweegt Peeters nu als een mogelijke verklaring. Het houdt natuurlijk ook de nodige zelfspot is. Dit is dan ook passend voor de radeloze Albert. (Hij gelooft zijn eigen theorieën niet meer en denkt dan toch in een andere richting voor de oplossing.) Merk wel op dat zijn theorie, die Albert zelf beschreven heeft in zijn boek 'Iedereen sjamaan' en zelf nog probeerde te verdedigen tegenover Ben, niet eens meer in het stuk voorkomt.
Onze eens zo geregelde antropoloog zit aan het einde van zijn Latijn. Hij verwerpt alles wat hij weet en hoopt zo opnieuw te kunnen beginnen. Opnieuw, als een hardwerkende, gerespecteerde academicus. Daarom sluit ik af met een citaat van Picasso:
"Every act of creation is first of all an act of destruction"
24-12-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 23-12-2009 |
| Kafkaiaans |
Vanavond keek ik, zoals ik mijn dag wel meer afsluit, naar het laatavondnieuws. Er viel weinig belangrijks te melden en de nieuwslezer ging over tot het tonen van de krantenkoppen van enkele toonaangevende kranten. Mijn gedachten waren aan het afdwalen tot ik opeens de krantenkop van 'De Standaard' opving: "Kafkaiaans gevecht met huurcontracten". Kafka, een naam als een bom, sprong naar voren in de zin. 'Kafkaiaans' verwijst naar zijn bekendste boek, namelijk 'Het proces'. Hierin wordt iemand opgepakt. Hij weet niet waarom, enkel dat hij wordt opgepakt. Op deze manier wordt elke vorm van verweer onmogelijk gemaakt. Vervolgens raakt hij verstrikt in een web van bureaucratie.
Naast de vele waardering die hem al te beurt viel, is dit naar mijn aanvoelen ook niet mis als onderscheiding. Kafka was de eerste die het probleem zo duidelijk aan de dag kon leggen, dat men het probleem naar hem heeft genoemd. Dit is een duidelijk bewijs dat hij wel degelijk een grote invloed had en nog altijd heeft op de samenleving. Zijn naam zal zelfstandig van zijn werken, verder leven, naast de 'homerische vergelijking' en het 'Bovarisme' (hoewel dit laatste wel genoemd is naar een personage uit het boek van Gustave Flaubert).
In de bijlage staat het begin van 'Het proces'. Bijlagen:
http://www.digischool.nl/ckv1/literatuur/kafka/franz_kafka2.htm
23-12-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 21-12-2009 |
| Arbeit macht frei |
Ik vermoed dat iedereen het nieuws kent. Iemand heeft de spreuk 'Arbeit macht frei' van het concentratiekamp Auschwitz gestolen. Ik denk dat ik moet hoef uit te leggen dat vele mensen zich beledigd voelen door dit misdrijf. Dit teken, dat emotioneel zeer zwaar beladen is, werd 'in Nacht und Nebel' meegenomen terwijl het net zo zichtbaar mogelijk zou moeten zijn om ons te kunnen herinneren aan dingen die we nooit mogen vergeten.
'Arbeit macht frei' zelf werd al vanaf 1933 gebruikt door de Nazies. In het begin hield het even veel in als 'the American dream', door te werken zal men een vrij mens worden. Maar het kreeg een zeer cynische bijklankt toen Rudolf Höss beval om het boven de concentratiekampen te hangen.
Vele mensen vragen zich af hoe een mens tot zulke dingen in staat kon zijn. Ik vroeg het me ook af. Men maakte systematisch mensen af terwijl men voortging op ras, eigenschappen van de mens, en vooral zijn geloof.
Zelf vind ik diabolisering geen oplossing. Op het einde van een proces hoop je ook altijd dat het rapport niet zegt dat de dader 'gewoon slecht' is. Je hoopt op een oorzaak, meerdere elementen die de persoon aanzette tot het plegen van de misdaad. Je hoopt met andere woorden op een totaalbeeld. Je wilt enerzijds wel weten wat de intrinsieke eigenschappen van deze persoon zijn, maar je wilt anderzijds ook weten wat de beweegredenen waren, in welke millieus hij kwam, hoe het is kunnen tot stand komen. 'La mort est mon métier' van Robert Merle heeft me hier bij geholpen. Het beschrijft het hele leven van Rudolf Höss, van zijn spartaanse opvoeding, over zijn legerdienst tot zijn proces. Ik zou het aan iedereen aanraden. Het schept, zoals ik reeds zei, een totaalbeeld van de persoon.
Zijn opvoeding verloopt zeer spartaans. Zijn vader staat erop dat enkel de waarheid wordt verteld en dat er hard gewerkt wordt. Op een gegeven moment sterft zijn vader en later breekt de eerste wereldoorlog uit. Op dat moment is het goed te merken dat de sfeer zeer strijdlustig is. Ook zijn oom, Franz, speelt een belangrijke rol in Rudolfs leven. Deze verheerlijkt de oorlog en spoort Rudolf aan om zelf ook ten strijden te trekken. Rudolf zelf is dan nog minderjarig. Hij gaat aan de slag als ambulancier en hij verdient het respect van de gewonde soldaten. Wanneer hij oud genoeg is, gaat hij naar het front in het oosten. Na de nederlagen daar komt hij, verslagen, terug in Duitsland. Het volk heeft weinig respect voor de verslagen troepen en de troepen zelf gaan over tot plunderen. Rudolf kan in eerste instantie nog terecht bij zijn zus, maar hij voelt dat hij een last is en besluit op de staat te wonen.
Later werkt hij zijn wel opnieuw naar boven en komt langzaam maar zeker in contact met de Nazies. Himmler ziet hem als een harde werker, die hij eerlijk gezegd ook is, en besluit om hem enkele opdrachten te geven. Zo duurt het te lang voordat de gevangenen sterven. Hier moet Rudolf een oplossing voor vinden. Een belangrijk detail is dat er nooit echt werd gesproken over 'mensen doden', eerder over 'stuks per dag'. Vanaf dit punt werden de gevangenen niet meer als mensen bekeken, eerder als voorwerpen. Tenslotte was toch iedereen hetzelfde, men had zijn/haar identiteit verloren. Dit is te vergelijken met het slachten van klein pluimvee. Indien men enkele kippen in de tuin heeft, kan men die relatief gemakkelijk vermoorden, totdat je op een goede dag opstaat en merkt dat de vedermantels van de verschillende kippen ook verschillend zijn. Je kan ze vanaf nu onderscheiden en ze uit elkaar houden, misschien geef je ze zelfs een naam. Vanaf nu sta je iedere morgen op en je gaat kijken hoeveel eieren 'paulette' heeft gelegd. Nu kan je ze niet meer vermoorden. Je kent iedereen en je weet dat de groep niet volledig is wanneer er eentje weg is. Bij de Nazies werkte dit proces in de omgekeerde richting. Men verwijderde de identiteit en opeens werd het zeer gemakkelijk.
Ondertussen ging Rudolfs privéleven op rozen. Hij had een vrouw en enkele kinderen. Deze wist wel niet wat zijn echte werk nu eigenlijk inhield. Ze was dan ook zeer geshoqueerd wanneer ze erachter kwam. Uiteindelijk vroeg ze dan ook aan Rudolf of hij dit echt wilde. Rudolf vertelde haar dat hij zeer tevreden was met zijn werk. Hij werd gerespecteerd, niet alleen door de mannen onder hem, maar ook door zijn oversten.
Enkele maanden later viel het rijk en Rudolf werd opgesloten. Op zijn proces vroeg men hem dikwijls waarom hij dit deed. Hij zei gewoon omdat het een order was. Dat was zijn enige uitleg, enkel en alleen omdat het een order was.
Het boek eindigt in Rudolfs cel, hij poetste zijn botten en telde het aantal passen van de ene muur naar de andere, net zoals men het hem had aangeleerd.
Het boek rechtvaardigt niet wat er is gebeurd, ik doe dat ook niet. Maar laten we ons de vraag eens stellen: Wat als? In zijn situatie (want laten we niet vergeten dat Höss niet gewoon mensen vermoorde, maar geobjectiveerde mensen, die volgens zijn omgeving, oversten en zijn cultuur minderwaardig waren en dood meer opbrengen dan levend en dat ze, indien ze zelf de oorlog zouden gewonnen hebben, zich zouden wreken (wat we achteraf bekeken (natuurlijk) niet zouden doen) op de Duitsers, vermoorden), met wat hij al heeft meegemaakt, met wat hij denkt dat nog zal gebeuren... Want laat ons niet vergeten dat indien Duitsland WOII gewonnen zou hebben, Rudolf Höss nu een oorlogsheld zou zijn geweest. Rudolf Höss was geen slechte man, als je zijn persoonsanalyze bekijkt. Hij was een harde, eerlijke werker, die zijn vaderland wilde helpen. Hij deed wat er van hem verwacht werd en zette zich volledig in voor zijn werk. Hier wringt misschien het schoentje, hij deed wat er van hem verwacht werd. Hij volgde blindelings bevelen, zonder er over na te denken. Hij kon wel nadenken, maar hij deed het niet, hij volgde de orders. Achteraf kan je wel zeggen dat hij beter zelf had nagedacht voor hij al die mensen de dood in joeg. Dit is wel waar, daar bestaat geen twijfel over. Maar waar wel een twijfel over zou bestaan is het feit dat, als hij zelf zou nadenken bij iedere order, hij wel die functie zou gehad hebben. Men zocht een man voor een werk, deed die man het werk niet, nam men wel iemand anders. De rij zou wel lang genoeg geweest zijn. Die rij zou alleen maar bestaan uit mannen die orders blindelings volgen, want op die manier raak je in de voorkeur van de aanvoerders.
Ik zeg opnieuw dat ik het niet probeer te rechtvaardigen. Wat ik wel zeg is dat we dit moeten aangrijpen om ervoor te zorgen dat zulke dingen niet meer gebeuren. Ik vergelijk het graag met een litteken. Als je jezelf verwond, krijg je, indien het erg genoeg is, een litteken. Dit zal je er altijd aan blijven herinneren dat je een bepaalde actie niet meer mag doen. Dat weerspiegelt de pijn die je reeds geleden hebt en het waarschuwt je voor de mogelijke pijn die volgt. Wel, het land heeft ook littekens. Deze zijn veel groter en ze weerspiegelen grotere verwondingen. Telkens als we deze zien, moeten we ons afvragen hoe we een volgend litteken kunnen vermijden. Dat is het belang van het bord boven de verlaten deuren van Auschwitz. Vele mensen denken er aan terug met meer pijn dan we ons kunnen voorstellen. Maar niemand wil het opnieuw meemaken.Bijlagen:
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF18122009_014
21-12-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 20-12-2009 |
| Citaat Tom Lanoye |
Vandaag was het een rustige dag. De perfecte gelegenheid dus om nog eens 'kartonnen dozen' van Tom Lanoye ter hand te nemen. Ik had het boek al meerdere keren gelezen en iedere keer weet het mij vast te houden. Ik ontdek telkens nieuwe aspecten van het verhaal. Telkens opnieuw vind ik kleine details die toch belangrijk zijn voor het verhaal. Maar ook stylistisch zit het verhaal mooi in elkaar. Soms wordt de lezer op een zijspoor gezet, maar het verhaal blijft boeien.
De reden van deze blog is niet de bespreking van 'kartonnen dozen', ik veronderstel namelijk dat het talent van Tom Lanoye, dat in dit werk tot uiting komt, door menig individu erkent wordt. Ik zou het liever hebben over een citaat dat ik vond in het begin van mijn exemplaar van 'kartonnen dozen'. Hier volgt het:
Ik begroef mijn hoofd
in zijn kleren. Het
siste als een zuur.
Alles hield op, nooit
meer te doven. Steen
voor de oven, kop
van glazuur.
Langzaam ontplofte
de literatuur.
Dit werd geschreven door Tom Lanoye zelf. Het gaat over zijn visie van wat literatuur nu eigenlijk is. Ik vind dit zowel op inhoudelijk als op stylistisch vlak enorm sterk geschreven.
In de eerste plaats is de drievoudige homoioteleuton erg opvallend. In onze taal wordt dit stijlfiguur beschoud als de enige vereiste die nodig is voor poëzie. Gelukkig denkt Tom Lanoye er niet zo over. Het mooiste stuk vind ik de tweede zin. Door de regelafbreking wordt enerzijds een mooi spel van klank en ritme gecreëerd en anderzijds een extra benadrukking van het definitieve in de eerste regel van de tweede zin. Het spel van het ritme is duidelijk te herkennen in regel 2 en 3 van zin 2, dit word nog eens versterkt door de binnenrijm. Hiernaast is de personificatie uit de eerste zin ook lang niet mis. Het geeft volgens mij (hierbij bedoel ik uit eigen ervaringen) een enorm accuraat beeld van hoe men een boek leest. Men gaat er echt helemaal in op. Je begraaft jezelf erin, terwijl het boek zelf zich ook in je begraaft.
Vervolgens is ook de inhoud ronduit subliem. Ik had het net over de personificatie van uit de eerste 2 regels. Hierop volgt het gedeelte van het zuur. Dit overkomt me ook meerdere malen. Je wordt bevangen door het boek, het laat een diep teken achter. Hierna komt een gedeelte over het 'niet meer te doven'-zijn. Als men een boek openslaat, kan het nooit meer dicht worden gedaan. In zekere zin blijft het altijd open. De woorden die men eruit haalde, kan men er nooit meer insteken. Ze zijn er, en ze zullen er altijd blijven. Het is dus in zekere zin het afscheid van het ene en de komst van iets anders. Dit is nooit meer ongedaan te maken. De laatste zin spreekt voor zichzelf. Literatuur ontploft. Soms ontploft het in je gezicht, soms ook niet. De ontploffing is in slow-motion. Dit gevoel had ik dikwijls. Langzaam lees je iets en dat kan je verbluffen. Hoewel je het dus voelt 'ontploffen' blijf je verder lezen, alsof je er niets aan kan doen. Hieruit volgt dus de vergelijking van een bomontploffing in slow-motion.
We wisten al langer dat Tom Lanoye een groot schrijver is. Hij stond ook al langer bekend als woordkunstenaar in de lyriek. Maar nu ontdek ik dat hij ook op poëtisch vlak bij de groten der aarde hoort. Tom Lanoye is een opmerkelijk man. Misschien is hij vanwege de inhoud van 'kartonnen dozen' op een officieuze index librorum gezet. (Mensen die enkel de regels lezen, maar niet ertussen, vinden dit werk eerder aanstootgevend en 'not done'). Ik denk dat de volgers van deze index veel missen. Misschien moet men een mens toch maar niet te snel veroordelen?
20-12-2009, 22:33 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 19-12-2009 |
| Bloedstollend |
De debuurboek van Ruud Linssen (38), een journalist en dichter uit Nijmegen, zal zeker bloedstollend zijn. Letterlijk zelfs, want hij laat zijn werk drukken met zijn eigen bloed. De schrijver heeft al reeds een halve liter afgestaan en er zou nog (minstens?) een halve liter moeten volgen. Het bloed zal door enkele bloedspecialisten, inktdeskundigen en scheikundigen geschikt worden gemaakt om ermee te drukken. Maar de onderzoeken zijn nog bezig, men hoopt op een succesvolle afloop, maar dat is nog niet zeker.
Waarom Ruud Linssen dit doet, heeft ook een esthetische reden, hij schrijft namelijk over het vrijwillige fysieke en psychische lijden van de mens. Dit wordt uiteengezet in 3 thema's, namelijk door Che Guevarra in de oorlog, Franciscus van Assisi en de liefde (voor deze laatste gebruikt hij als bron zijn eigen ervaringen). Linssen wil dus het lijden zelf bezingen en ziet het als tegengewicht van de obsessie met geluk.
De uitgeverij, die op het idee gekomen was, is niet aan haar proefstuk toe. Ze publiceerde ook al eens een boek dat je enkel in de sauna kon lezen. Eens je uit die vochtige en warme omgeving verwijderd werd, vervagen de letters.
Persoonlijk ben ik niet volledig tegen het idee. Het is nog maar eens een bewijs dat kunst en wetenschap samen hand in hand gaan. Verder is het ook de verbroedering van de schilderkunst en de lyriek (wat toch eigenlijk altijd al 'schilderen met woorden' was). Een boek wordt dus hoe langer hoe meer dan de inhoud. Naast de kaft, voor- en nawoord komt er nu dus ook de vorm bij.
Boeken beginnen meer en meer op mensen te lijken. Men kan en mag ze niet meer beoordelen op juist 1 aspect. Men moet het totaalpakket bekijken en het totaalpakket beoordelen, zonder het uit elkaar te halen in de verschillende aspecten.
Elke gebeurtenis heeft iets positiefs en iets negatiefs. Ik vrees dat deze methode maar al te snel zou kunnen aangegrepen worden als gewoon een publiciteitsstunt. En het werkte, ik schrijf er over en u leest erover. Deze boeken zullen zeker verzamelobjecten zijn. Ookal was het maar omdat het de eerste van een reeks is. Nu, ik wil geen slecht woord schrijven over Ruud Linssen. Ik heb enkele gedichten van hem gelezen en deze hebben mijn verlangen voor zijn boek aangewakkerd. Ik heb er dus alle vertrouwen in dat het zijn naam waardig zal zijn. Bijlagen:
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=G9D2JVA2J
19-12-2009, 23:52 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 18-12-2009 |
| Dichter bij Geetbets |
|
Ieder jaar vraagt de gemeente Geetbets aan zijn inwoners om een gedicht te maken met als onderwerp 'Ons dorp'. De winnaar zal genieten van onsterfelijke roem in de gemeente. Volgens de schepen van Cultuur, Jo Roggen, haalt cultuur talent in jongeren naar boven.
De inzendingen werden verdeeld onder 5 categorieën. Hiervan werden 3 categorieën voorzien voor de kinderen van het lager onderwijs. Dit is te verklaren door de mening van de schepen van Cultuur. De winnaars in deze 3 categorieën waren Jan Nijssen & Sybe Monette, Gill Vleugelen en Gythe Monette.
De winnaar bij in de categorie die het middelbaar beslaat, is niemand minder dan Sam Claesen. Deze jonge schrijver verpulvert alle tegenstand. De tegenstand zou dit geweten hebben en hebben bij gevolg ook geen gedicht ingezonden.
Naast topauteurs in spe, heeft de gemeente Geetbets ook enkele vaste waarden die zichzelf elke keer opnieuw kunnen overstijgen. Zo denk ik maar aan Jos Journée, de man die dit jaar als tweede uit de bus kwam. Deze keer was er geen kruid opgewassen tegen Guy Leus, zonder twijfel de meest bekende inwoner van Geetbets. U herinnert zich vast nog wel de onderscheiding (namelijk de 'Blauwe Vleugels') die deze man kreeg van de Poolse luchtmacht omdat hij de herinnering aan de gesneuvelde Poolse piloten in Geetbets levend heeft gehouden en de gemeente zelfs wist te overhalen om gedenkplaten te plaatsen. Hiernaast maakt hij ook deel uit van de geschiedkundige kring Limes Gatia van Geetbets. Daarbuiten is hij ook een zeer behulpzaam man. Zo herinner ik me dat ik hem vorig jaar een vraag heb gesteld in verband met een schoolopdracht. Voor ik het wist, ontving ik al een mail terug. Hij corrigeerde mijn foutieve veronderstelling, schuwde zelf het opzoekwerk niet en verwees me door maar de geschikte persoon.
Ik ben zelf zeer fier op dit feit. Hoeveel mensen kunnen dit namelijk zeggen?
verder volgt de inzending van Guy Leus
Betsers Seizoen
Bloesems ontluiken in menig park,
rond herenhuizen en Vlierbeekhof
Bloemen in koren van al kleuren;
de lente omarmt de Motte weer.
Het groene vlakke land der Gete,
aan Bergen en Hogen lang ontvlucht;
velden met gouden korenhalmen,
waar priesterdichters verzen oogstten.
Bladeren dwarrelen naar beneen,
geel en bruin tapijt op kruis en steen.
Gingko Biloba, fiere wachter,
van Wendlens sterrenhuis lang geleen.
Alsmeren niet langer verborgen,
bevroren slootgrachten zonder nut;
watermolen stil tandwiel zonder tijd,
landschappen herleid tot zwart en wit.
Alle seizoenen hun verleden,
hun kleuren bewaard tot in 't heden;
dorp aan de rivier niet vergeten,
verder kabbelend in 't geweten.
18-12-2009, 14:50 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 17-12-2009 |
| P.C. hooft-prijs 2010 |
Ik heb net gemerkt dat ik eergisteren (dinsdag 14 december 2009) de uitreiking van de de P.C. hooft-prijs 2010 heb gemist. Dit jaar bekroonde deze oeuvreprijs de proza van Charlotte Mutsaers. De jury was zeer lovend voor haar, hier volgt een gedeelte van het besluit uit het juryrapport:
Mutsaers' werk is een groot impliciet pleidooi voor de verwondering, de betovering, de onbevangenheid, het enthousiasme. Haar proza is onmiskenbaar het werk van een dubbeltalent. Zo geduldig als een schilder de materiële wereld beklopt en aftast, zo precies plooit Mutsaers haar teksten rondom concrete voorwerpen als een rok, een dennenappel of een mobiele telefoon.
Charlotte Mutsaers krijgt de prijs dan wel voor haar verhalend proza, maar het is onmogelijk om haar romans los te denken van essaybundels als Paardejam en Zeepijn. Haar speelse essayistiek ligt in het verlengde van haar verhalend proza, en vice versa.
Om eerlijk te zijn, kende ik haar werken niet. Dit was voor mij het signaal om het nodige opzoekwerk te doen. Ik heb ontdekt dat ze veel meer is dan een schrijver alleen. Zo kan ze naast met letters, ook met kleuren en vormen componeren. Ze maakt schilderijen en op 45-jarige leeftijd heeft ze zelfs een serie postzegels gemaakt. Haar schilderwerken werden, tot in 2000, bijna nooit geëxposeerd.
12 boeken vloeiden reeds uit haar pen, hiernaast schreef ze nog verschillende essays. Tot nu toe las ik enkel maar lovende kritieken, dus ik kijk er al naar uit om zelf één van haar boeken in mijn handen te krijgen. 1 citaat wil ik u niet onthouden, hier volgt het:
De ruis in de teksten van Charlotte Mutsaers is geruststellend en onrustbarend tegelijkertijd, want het weer kan daar van het ene op het ander moment omslaan. Anthony Mertens Bijlagen:
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20091214_024
17-12-2009, 22:22 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 16-12-2009 |
| Het Grote dictee der Nederlandse taal III |
|
Eerder vandaag ging het Grote dictee der Nederlandse taal door. Zoals ik al eerder zei, werd dit jaar het dictee geschreven door Gerrit Komrij.
Het dictee werd 'Carrière' gedoopt. Hierin vertelde Komrij hoe een dictee zijn leven veranderde. Men mag geen grote poëtische uiteenzetting van zijn leven verwachten, de tekst moest namelijk in de dwangbuis van een dictee gegoten worden.
Toch merkte ik af en toe enkele mooie vergelijkingen waarbij duidelijk merkbaar is dat Komrij deze tekst niet puur triviaal had bedoeld. Zo denk ik maar aan het deel waarin hij zegt dat voortijdige schoolverlaters dappere dodo's zijn. Dit is natuurlijk goed plaatsbaar in het kader van een dictee. Ik kan me inbeelden dat enkele fouten werden gemaakt bij 'dodo's'. Maar hier zijn nog vele andere dingen uit af te leiden. Zijn mening bij voorbeeld over die vroegtijdige schoolverlaters. Niettegenstaand het deze dapper zijn, zijn ze toch geen volmaakte elementen. Het eerste kenmerk van vogels dat in mij opkwam was namelijk dat vogels konden vliegen. Dat had ook effect op het uitsterven van de diersoort. Met andere woorden kan een gebrek aan educatie leiden tot de afwezigheid van succes. Om dit te riskeren, moet men al een zeer dappere dodo zijn. Gerrit Komrij is zo'n dappere dodo, zijn kleine pootjes dragen hem tot op vandaag nog altijd even snel naar het einde van de regel. Dat heeft hij vandaag nog maar eens bewezen. Hieronder vindt u de tekst van het dictee. Voor het geval dat u zich wil meten met de winnaar, Hans Bliek (eren wie eren toekomt), staat onderaan een link naar de website van Het Grote dictee der Nederlandse taal. Daar kan u het dictee nog eens opnieuw bekijken.
Het mistte zo, dat ik de afslag miste; die zin liet mij kennismaken met het dictee, waardoor ik stante pede van school af wilde, vanwege te veel voor-de-gek-houderij, al kende ik alle jaartallen van Krimoorlog tot Bokseropstand.
Spellen was een ambigue zaak: in automatischepiloottoestand lukte het me vanzelf, maar zodra ik erover nadacht weifelde ik of gênant zon fransozendakje had of niet; ja al die pietje-preciezerige accenten vond ik stupide, maar het gedoe met dat al of niet aaneenschrijven nog wel het stupiedst.
Voortijdige schoolverlaters zijn dappere dodos op weg naar Bommelskonten; maar uiteindelijk raakte ik toch nog keurig netjes getrouwd, met een baan onder de balkenendenorm maar wel dicht daarbij, en met collegaatjes die ervan uitgaan dat ik geen cultuurbarbaar ben; ik ben tenslotte Tweede Kamerlid.
Dat fraaie traktement is meegenomen, want mijn eega is een funshopper; niet zon barbiepop die alle braderieën afstruint waar Jan en alleman wel een paar eurootjes kan stukslaan, maar een cliënte van pico bello etablissementen.
Tweemaal s weeks gaat ze een dagje statten, waarbij ze als een kenau in exprestempo alle jezusfreaks die de Heer en Zijn werken prijzen omverloopt, diverse rollatorrijpe oudjes meesleurend die aan het nordicwalken zijn, en dat alleen omdat ze een nieuw eau de toiletteje heeft gespot.
Zwaarbeladen keert ze huiswaarts, sprenkelt eau de cologne uit de eau-de-colognefles en begint op internet eBay af te schuimen voor een zo goed als nieuw Blu-rayspelertje.
Als manlief ben ik de financiële kop van jut, al kent haar koopdrift één pluspunt: jaarlijks kunnen we voor een extra vakantietje eropuit gaan van het geld dat onze koters met haar luxevoorwerpen op de vrijmarkt terugverdienen.
Mijn huwelijk mag direct uit Dantes Hel komen, die schooldag waarop het dictee me ging tegenstaan was wel het grootste debacle van mijn leven, want als ik toentertijd beter had leren spellen, was ik allang politicus af en nu een wat minder gedweeë geldschieter.
Bijlagen:
http://grootdicteespel.nps.nl/spel.php?dictee=groot
16-12-2009, 23:24 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
| Nieuwe woordenlijst? |
Vandaag las ik een artikel in 'De Standaard'. Er werd gesproken over een nieuwe woordenlijst voor de Nederlandse taal in 2015. Door de aanpassingen zou het gebruiksgemak moeten verhoogd worden. Aan de spellingsregels zelf zou niets veranderen.
Zoals u allen bekend is, is mijn spelling verren van perfect. Vandaar dat ik hier ook een uitgesproken mening over heb.
Ik denk eigenlijk dat alle aanpassingen in het verleden en de veranderingen die nog achter de horizon liggen, het gebruiksgemak niet verbeteren, in tegendeel zelfs. Daarom zou ik graag onze moedertaal vergelijken met de talen van onze Zuider- en Westerburen. Zowel het Frans als het Engels (hierbij bedoel ik dan wel Brits-Engels) zijn op gebied van schrijfwijze al een heel lange tijd niet meer veranderd. Zo dateert het Modern Engels al van uit de 16e eeuw. Ik geef toe dat omwille van deze reden de taal moeilijker wordt om te schrijven (aangezien de uitspraak meestal anders is dan de schrijfwijze), maar eens men hem kent, kent men hem ook. Dit is niet zo bij het Nederlands. Na enkele jaren verandert de taal. Dit heeft 2 nadelen. Ten eerste zal je al de nieuwe regels opnieuw moeten leren. Sommige van deze regels maken alles gemakkelijker, maar anderen maken het dan weer nodeloos moeilijk. Zo denk ik maar aan een regel die zegt dat bij de binding van 2 woorden het aantal meervouden van het eerste woord de bindletters bepaalt, zoals zonnebloem. (Zon heeft maar 1 meervoudsvorm, dus er mag geen 'zonnenbloem' staan). Ten tweede komt het feit naar boven dat je na enkele jaren niet meer weet welke regel later is gekomen. En het excuus dat je eens een nieuwe spelling overslaat, wordt meestal niet in dank aangenomen...
Verder wil ik ook nog vermelden dat woorden meer zijn dan een opeenvolging van letters. Alle woorden hebben een betekenis, maar die betekenis gaat meestal verloren door die veranderingen in het woordenschat. Dat alle woorden ook een etmologische betekenis hebben, zijn wel misschien in het Nederlands uit het oog verloren. In het Frans is het nog wel duidelijk zichtbaar. Zo is 'een ontmoeting' in het Frans 'un rendez-vous', 'se rendre' betekent 'zich overgeven'. Dus voor een ontmoeting moeten beiden partijen zich overgeven. Voor liefhebbers van deze schoonheden raad ik 'Cargo Vie' van Pascale de Duve aan. In het Nederlands zijn ook zo'n woorden, zo ken ik (misschien niet toevallig?) enkele gallicismen. Laten we denken aan het valscherm, of beter bekend als een parachut. Als we dit laatste woord letterlijk vertalen bekomen we 'tegen de val'. Nu is het misschien al moeilijk om het Frans erin te zien, maar beeldt u eens in hoe moeilijk het wordt als we het zouden schrijven zoals we het uitspreken. Namelijk als 'parasjuut'.
Daarom zou ik het dus beter vinden als onze taal zo min mogelijk verandert in de komende jaren. Maar we zullen zien hoe het loopt. Ik heb hier namelijk alleen maar 1 kant van het verhaal belicht, waarschijnlijk zijn meerdere mensen het oneens met mijn mening. Alleen Fata weet welke weg we zullen inslaan...Bijlagen:
http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20091216_044
16-12-2009, 20:32 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 15-12-2009 |
| Het Grote dictee der Nederlandse taal II |
Morgenavond, om 20 voor negen is het zover.
Op Ketnet/Canvas zal er dan een integrale uitzending van start gaan over het Grote dictee der Nederlandse taal.
Ik heb net ondervonden dat het dictee dit jaar geschreven is door Gerrit Komrij.
Ik ben er dan ook rotsvast van overtuigd dat het ook dit jaar weer een mooi dictee zal worden. Een man die onder Duitse luchtaanvallen in een kippenhok ter wereld is gekomen, heeft de proza gewoon in zijn bloed. Maar ik zou hem geen genoegen doen wanneer ik zou zeggen dat hij enkel subliem proza schrijft. Hij is ook een zeer begenadigd poëzieschrijver. Zo denk ik maar aan de bloemlezing 'De Nederlandse poëzie van de 19de en 20ste eeuw in 1000 en enige gedichten'.
Een ander mooi gegeven aan Gerrit Komrij wordt weergegeven in de volgende uitspraak, het is er eentje die hij zelf heeft geschreven:
"De schrijver moet voortdurend op zijn hoede zijn, want de vervuilde woorden slibben aan in zijn binnenste cirkels, de rotte woorden steken daar zijn woorden aan; onstuitbaar en gestaag sijpelen ze zijn grondgebied binnen, het gebied van het proza als kunst."
Hierin vergelijkt hij de gedichten van een schrijver met een stukje land. Hij zegt dat de rotte woorden dus buiten moeten blijven. Hier zou ik toch nog graag een aantekening bij maken, in het geval van misinterpretatie. Met 'vervuilde woorden' bedoelt hij niet 'ordinaire woorden' of 'gewone woorden'. Deze versterken namelijk meer dan eens de inhoud van de tekst. Hier bedoelt hij de woorden die niet in de zin passen mee.
Zo gebeurt het wel eens dat schrijvers een zin schrijven en 1 woord in die zin klopt gewoon niet in die zin. Het woord is gramaticaal wel correct, het heeft zijn nut, maar met het woord erbij klinkt de zin gewoon niet. Voorbeelden hiervan zijn er genoeg, maar ik wil niet met modder gooien. Daarom raad ik iedereen aan om de radio eens op te zetten en bij elke zin zich af te vragen of elk woord er wel in past.
Met dit citaat bindt Gerrit Komrij dus de strijd aan met die woorden. Vele pseudo-dichters zouden zich van deze niets aantrekken en hopen dat het onopgemerkt wordt aanhoord door de massa. Maar Gerrit Komrij zal dit niet doen. Hij zal blijven zoeken tot hij het juiste woord in de juiste zin heeft gevonden. Hij zal geen genoegen nemen met minder. Ik denk dat dit één van de vele redenen is waarom hij zich onderscheidt van de vele dichters, niet alleen met de talloze prijzen (zo werd hij in 2000 verkozen als Dichter des Vaderlands) maar vooral met zijn werken.
In de bijilage staat zijn persoonlijke webblog.Bijlagen:
http://www.komrij.blogspot.com/
15-12-2009, 15:04 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 29-11-2009 |
| Dimitri Verhulst vertelt met Haydn |
|
Vandaag las ik in de krant dat Dimitri Verhulst, samen met het Ensor strijkkwartet om 16 uur (29 nov. 2009) het project 'De Zeven Laatste Woorden' voorstelt in cc Muze, te Heusden-Zolder. Dit gebeurt in het kader van het Haydn-jaar (een wereldberoemde man omwille van zijn vierdelige symfonie en zijn sonatenvorm).
Dit vertelde ik aan iemand die vanuit de streek van Heusden-Zolder afkomstig was. Zij wist me te vertellen dat het cultureel centrum Muze eigenlijk helemaal niet zo groot is. Daarbuiten viel ze helemaal uit de lucht en wist niet dat zo een taalvirtuoos als Dimitri Verhulst daar zou optreden.
Door dit voorval stijgt mijn appreciatie voor Dimitri Verhulst tot ver buiten zijn oevers. Men zou verwachten dat als iemand bekend wordt in Belgie omwille van een verfilmd boek, hij nogal snel buiten zijn schoenen zou lopen. Er zijn hiervoor verschillende précédenten. Maar zo is Dimitri Verhulst blijkbaar niet. Ontdanks zijn nieuwe status als bekend schrijver bij het grotere publiek, blijft hij zich inzetten voor de kunst, in zijn puurste vorm. Hier waagt hij zich in een nieuw avontuur, met als doel om een groot man in de geschiedenis van de klassieke muziek te lauweren. Let op, niet om zelf beter uit dit hele gebeuren te komen (anders zou er toch meer reclame gemaakt worden, niet?).
We kennen Dimitri Verhulst al als een groot schrijver, maar nu eert hij, in alle nederigheid, iemand anders. Hij is dus meer dan alleen een groot schrijver, hij is ook een groot als mens.
http://makr.roularta.be/epaper/ShowPage.do
pagina 19
29-11-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 26-11-2009 |
| Le Joueur d'échecs I |
Eindelijk nog eens een anderstalige boek.
Het is altijd wel even aanpassen, maar soms merk je toch mooie passages, dit is er eentje van:
"Mes yeux buvaient tous ces détails stupides et insignifiants"
Het hoofdverhaal maakt even een zijsprongetje, hierin gaat het over de 2e wereldoorlog.
Er werd verteld over hoe een rijkere Oostenrijker naar een speciaal type van concentratiekampen terecht komt. Omdat hij rijker is dan de gemiddelde gevangenen, wordt hij op hotel gestuurd. Dit lijkt misschien leuk op eerste zicht, maar de kamers in het hotel waren allemaal hetzelfde, er was geen uitzicht naar buiten en de bezoekers hadden geen enkel contact met de buitenwereld. Na een tijdje weegt dit door, altijd hetzelfde uitzicht, altijd dezelfde gedachten en altijd diezelfde onverschillige blik van de bewakers. Op het moment van het citaat wordt naar een iets grotere verhoorkamer gestuurd. Daar ziet hij 2 verschillende legerkostuums in een kast hangen.
Iets verder lezen we dat hij een boekje vindt. Dit betekent het einde van die continuiteit. Er zijn nieuwe gedachten, nieuwe dingen om te doen,...
De man had voordien al eens een minder moment. Op dat moment zou hij direct alles bekennen en iedereen verraden. (gelukkige dat men toen niet naar hem luisterde). Door dit boekje zou hij hieraan kunnen ontsnappen voor een tijdje, het is dus weer bewezen dat boeken levens redden
26-11-2009, 19:33 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
| Le Joueur d'échecs II |
Ondertussen is ook nu weer de laatste bladzijde bereikt. Het was een mooi verhaal, een passend einde (het was min of meer te verwachten, tot het 2e spel).
Maar de reden waarom ik dit bericht post, is de kaft.
Kort samengevat gaat het over een schaakkampioen van wie zijn heel leven bestaat uit schaken, hij kan niet volgen op school en lijkt over het algemeen minder begaafd. Deze komt het hoofdpersonage tegen op een boot en door een derde gaan ze samen schaken. Tijdens het schaakspel komt er een 4e bij, die hen net nog van een ondergang kan redden. Achteraf blijkt dat deze 4e jaren lang in een concentratiekamp heeft geleefd met als enige afleiding een boekje over schaken (zie ook "Le Joueur d'échecs I").
Op de kaft zien we een schaakbord met daarin een raam met tralies waarachter iemand gevangen zit. Eerst dacht ik dat dit over de schaakkampioen ging (nl Czentovic), omdat zijn hele wereld bestaat uit schaken. Hij kent niets anders (ook niet op economisch vlak want als wereldkampioen verdiende hij nog alleen maar een beetje geld door ternooien te spelen). Hij zat dus met andere woorden opgesloten in zijn eigen specialiteit. Maar het zou evengoed (en misschien wel meer) kunnen gaan over de 4e onbekende (nl M. B...). Deze leefde ten eerste al vele maanden in een cel. Maar verder merk je ook (en dan vooral op het einde) dat hij ook gevangen zit in zijn eigen spel. In de cel speelde hij soms tegen zijn eigen. Maar toch wilde hij niet verliezen. Hierdoor dwong hij zichzelf tot harder na te denken en dat resulteerde in een verblijf in het ziekenhuis. Als hij dan dat laatste spel nog speelt tegen Czentovic, speelt hij echt op 'getallen' (alle vakjes zijn genummerd en alfabetisch gerangschikt). Hij hield zichzelf dus echt aan de vaste patronen. Wanneer dan blijkt dat de speelstukken niet op de correcte plaats staan (hierbij bedoel ik niet op dezelfde plaats als in het boek), verliest hij zijn zelfcontrole. Hij kan niet meer verder spelen. Hij zit dus gevangen in de vaste schaakpatronen.
Czentovic en M. B... zijn 2 tegengestelde schakers. Zo kan Czentovic niet spelen zonder een schaakbord. Hij moet het bord voor zich zien, ander kan hij geen enkele zet maken. M. B... daarentegen heeft geen behoeften aan het bord. Hij volgt toch enkele de patronen van de grootmeesters.
Deze 2 verschillende personen, levens en speelstijlen worden op de kaft door dat ene gezicht afgebeeld. Eigenlijk zijn ze allebei gevangen, op hun eigen manier.
26-11-2009, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 22-11-2009 |
| Opnieuw met de voeten op de grond |
|
De Examens komen eraan. In die periode heb je altijd het gevoel dat je 'alles' weet. Je kan een tekst op een blad perfect reproduceren en dan denk je dat de leerkracht geen enkele vraag kan stellen waar je niet op kan antwoorden.
Vandaag zocht ik op het internet nog snel enkele dingen op en kwam dit citaat tegen. Het is er één van T. H. Huxley (1887)
The known is finite, the unknown infinite; intellectually we stand on an island in the midst of an illimitable ocean of inexplicability. Our business in every generation is to reclaim a little more land.
Ik vond dit direct een mooie vergelijking. Op die manier kan je je meteen voorstellen hoe het nu eigenlijk ineen zit. We staan op een klein eilandje in een zee en telkens proberen we dat kleine eilandje net dat kleine beetje groter te maken. Is het niet langs de noorderlijke kant, dan is het via de zuiderlijke kant. Net zoals we onze kennis altijd proberen te vergroten, is het niet langs de wetenschappelijke kant, dan is het via de spirituele kant.
Maar het gaat hier over een oneindige zee. De zee wordt met andere woorden veel sneller veel groter dan we ook maar de mogelijkheid hebben om dat eilandje uit te breiden. Dit is zoals het helal verkennen. In een theorie over het helal zou het exponentieel vergroten (in een andere lineair, waardoor we hetzelfde punt hebben, en in een laatste streven we op een implosie af (laten we dit niet hopen)). Het breidt zich dus veel sneller uit dan wij kunnen reizen erin.
We zullen er dus mee moeten leren leven dat we niet alles kunnen weten. Doch vind ik het belangrijk dat we dit beseffen. Maar laten we ons optrekken aan de 2e helft van het citaat. Stilstand is achteruitgang, alleen maar door onderzoek en te proberen weten we alles wat we nu hebben. De grote van de oceaan hebben we misschien niet in de hand, maar de grote van het eiland, zal van ons zelf afhangen.
22-11-2009, 11:21 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
|
| Nu is het aan u |
Maak uw bevindingen wereldkundig.
|
|
|
|
