 |
|
|
| |
|
|
| 12-05-2010 |
 De libris literatuurprijs II |
|
Wie herinnert zich de post van 25 januari nog? Hierin beschreef ik de libris literatuurprijs naar aanleiding van de bekendmaking van de longlist.
Ondertussen zijn we al zoveel dagen verder, maar de wachtende worden beloont, want onlangs is er een winnaar uit de bus gekomen.
Bernard Dewulfs werd tijdens een tv uitzending voor zijn werk Kleine dagen gelauwerd en mocht het geld mee naar huis nemen.
De jury vond het een 'een fascinerende schildering van de evolutie van het samenleven in een gezin. Het zijn de beste schrijvers die geen kosmische thematiek nodig hebben om te schitteren, en om door te dringen tot de essentie van ons bestaan'.
De titel Kleine dagen lag ook geheel in de sfeer van de overtrekkende trend dat schrijvers het geluk opnieuw willen terugvinden in het kleinere.
Dit is ook het thema: het dagelijkse, gewone leven. Ieder moment kan men een epische heldendaad of een citaat dat als van een groot denker de geschiedenis in gaat, verwachten. Toch gebeurt dit allemaal niet.
Niet gebeuren? Laat ons zeggen: we zien het niet gebeuren. Langzaam broedt het en ontluikt na verloop van tijd, maar dan is onze aandacht door de diversiteit van gedachten en gevoelens en de eindeloze reeks van seconden, afgenomen tot een minimum waardoor we de ontluiking mislopen.
Binnenkort, als het lot het me toelaat, kruisen mijn wegen met die van een exemplaar van Kleine dagen. Wanneer ik dan in die situatie sta, zal ik niet twijfelen om het boek ter hand te nemen en te genieten van de kronieken van de kleine dingen.
12-05-2010, 17:44 geschreven door Kim 
|
|
|
|
|
| 11-05-2010 |
| ode aan Marianne Dossche |
Maar al te vaak komt men in deze wereld opportunisten tegen, ook in de literaire wereld. Mensen die het niet goed voor hebben met de lezende medemens en bepaalde taken op zich nemen met het oog op de daartoe gelinkte vergoeding.
Maar soms ontdek je dat er toch wel enkele zielen te vinden zijn die het echt menen met hun leest. Zo iemand is Marianne Dossche.
Marianne Dossche is bibliothecaresse in de bibliotheek van Deinze. De vrouw is geen schrijfster, geen dichtster, maar toch is haar hart voor de letter groot. Ze weigerde namelijk haar bibliotheek te sluiten wanneer men een onaangename geur opmerkte. Hij moest immers open blijven voor de uitleners en schoolgaande kinderen. Dagen werden maanden, maanden jaren en uiteindelijk zwerft de geur reeds 22 jaar door de gangen met boeken. Maar Marianne Dossche klaagde niet. De bibliotheek moest en zou open blijven. Werknemers zelf ondernamen wel een poging om de stank te verdrijven. Dit probeerde men te bereiken door een gat in de muur te slaan opdat er frisse lucht binnen zou kunnen komen
Nu, met de nakende examens, vond Marianne Dossche dat het juiste moment aangebroken was. De jeugdafdeling, waar de oorsprong van de verderfelijke geur zich zou bevinden, wordt tijdelijk verplaatst op het probleem op te kunnen lossen.
Wel op 1 voorwaarde, voegde de vrouw er aan toe: op 1 september moeten de werken afgelopen zijn en de afdeling terugkomen.
Woorden schieten me te kort om mijn waardering over Marianne Dossche uit te drukken. De vrouw heeft haar prioriteiten gesteld: de jeugd en de mens in het algemeen moet de kans krijgen om boeken te lezen en uit te lenen, ondanks alles. Ze kwam hier niet voor op met de grote trom, maar verzweeg het probleem en minimalizeerde het eerder. Haar doelstelling was voldaan en dat volstond voor haar. De roem die haar nu (volledig terecht overigens) toe komt, was bijkomstig en stond ver weg van haar oorspronkelijke, nobele gedachte en drijfreden.
11-05-2010, 19:39 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
| About a boy IV |
|
Het wordt ondertussen tijd om een eindsprint in te zetten omwille van de nakende deadline, want die blijken soms inderdaad zeer dodelijk te zijn.
Het verhaal zelf stroomt rustig verder. Enkel een abrupte anticlimax zou nog enige verbazing te weeg kunnen brengen. Ondertussen weet Fiona dat Will geen zoon heeft, maar hij wordt wel uitgenodigd voor het kerstfeest, al is het niet als Fionas vriend, maar als die van Marcus. De aanwezigheid van Suzie, die zwaar tilt aan het geval Ned, zorgt voor enkele oneffenheden in die avond (maar dat deed het drugverbruik van Marcus vader ook). Op Nieuwjaarsavond vond Will dan weer de vrouw van zijn leven: Rachel. Helaas bleek dat hij niet interessant genoeg was om een conversatie op gang te houden, of om enige interesse op te wekken bij zijn gesprekspartner. Daarom besloot hij dan weer om zijn antwoorden zo selectief uit te kiezen dat hij bepaalde gedeelten van de waarheid vergat te vertellen.
Het valt me op dat Will een echte escapist is. Hij heeft geen voeling met de aarde, zo gaat hij niet werken en rijdt hij soms gewoon rond in zijn auto omdat hij daar zin in heeft. Hij vlucht ook in de ruigere muziek van Nirvana.
Een ander feit is dat hij nooit voluit de waarheid vertelt (te meer omdat er niet veel te vertellen valt), hij schaamt zich voor die waarheid. Daarom ontsnapt hij ook hier uit zichzelf en geeft zijn gezicht een hele nieuwe identiteit.
Na deze korte adempauze is het weer tijd om verder te gaan. Zou de rest van About a boy mij nog kunnen vangen? Wordt deze stugge lezer gecapituleerd door de kronieken van Will en Marcus? Wie weet
11-05-2010, 19:17 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 09-05-2010 |
| Poëzie op het oude kerkhof. |
|
Door de reis naar de wieg van onze beschaving, miste ik voor tien dagen de literaire ontwikkelingen op onze eigen bodem. Gisteren tijdens het recycleren vond ik weliswaar een krant die mij met de neus op de feiten duwde, ik had iets gemist.
De streekkrant van 21 tot 27 april kopte dat er poëzie op het oude kerkhof zou zijn. Hoewel dit een typisch en letterlijk geval van vijgen na Pasen was, nam ik toch de krant ter hand en las wat ik misgelopen was.
Het hele gebeuren nam plaats in de week van 25 tot 2 mei, op aangeven van de Week van Amateurkunsten. (Laten we het woord amateur hier niet onderschatten. Een letterlijke vertaling uit het Frans is liefhebber. Dit is toch de enige vereiste van een ware poëet? Iemand die houdt van het spel der woorden, ook al brengt het hem niets op. Iemand die uit liefde voor de letter componeert met zijn persoonlijke en het universeel lexicon, dat is de ware dichter.) Men kon een fietstocht maken in de buurt rond Tessenderlo om daar de verschillende kunstenaars bezig te zien of het werk te aanschouwen. Je kon (ja, kon, helaas) de verschillende ateliers aandoen en ook naar het oude kerkhof gaan. Hier vond oorspronkelijk de kunstmanifestatie Poëzie op het kerkhof plaats. Dit is een samenspel van voordrachtkunstenaars, muzikale begeleiders en een beeldhoudster. Vervolgens kan je de reis voortzetten naar één van de vele ateliers en voor de die-hards is er nog een expositie van beeldende kunst en gedichten.
Ik ben persoonlijke een grote voorstander van dit project. Niet alleen wordt de minder bekende poëet de kans gegeven om zijn/haar werk aan de buitenwereld te tonen, maar men toont het ook aan Leuconoë (afkomstig uit carpe diem, Horatius), witte zielen. (Men is oud, jong, verstandig, minder begaafd, het kan dus iedereen zijn). Kunst wordt nu zeer dicht bij de mens zelf gebracht, zonder die barrière van de kille musea of (voor sommigen) angstaanjagend stille bibliotheken. (Hoewel het idee van een kerkhof natuurlijk zeker niet minder luguber is).
Verder wordt nu de verwantschap van alle kunsten nog maar eens onderlijnt, ook weer naar de gewone mens toe.
Een meer dan geslaagd initiatief dus, helaas was ik niet in de buurt om de uitwerking ervan te beoordelen.
09-05-2010, 12:16 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 06-05-2010 |
| About a boy III |
|
Ondertussen zijn we ongeveer halverwege het werk geraakt. Niettegenstaande dat het een moeilijke, oppervlakkige en voorspelbare start kende, zou de geoefende lezer een vermoeden van diepgang kunnen vermoeden. Ik blijf hier spreken in onzekerheden, omdat ik niet weet welke wendingen Nick Hornby nog voor ons in petto heeft.
Will en Fiona hebben elkaar ondertussen al ontmoet en uitgebreid kennis kunnen maken. Helaas slaat de vonk niet meteen over en Will denkt er ernstig over na om de premature relatie af te blazen. Tot Marcus opeens aan zijn deur komt kloppen. De jongen gaat binnen bij Will en kijkt mee tv met hem. Aangezien hij dit iedere dag herhaalt, beginnen de gesprekken langzaam te ontstaan. Marcus praat over vele dingen, maar het pestgedrag van zijn schoolgenoten verzwijgt hij. Ook op de dag dat ze hem bekogelde met snoepjes en hem zo Wills appartement binnen joegen, bleef hij het verzwegen niettegenstaande dat Will een uitleg vroeg. Marcus antwoordde zeer rationeel. Hornby zegt dat het leek alsof hij al jaren niet meer gepest is geweest. In een poging om het pesten te laten ophouden, koopt Will een paar sportschoenen voor Marcus opdat de wereldvreemde jongen een schaap in de kudde zou kunnen worden.
Dit was voor mij een eerste hoopgevend fragment, namelijk de confrontatie tussen een jongeren-gericht denker, zoals Will tegen een ouder-gericht denkster, zoals Fiona in het strijdperk der groepsdruk.
Ik hoop dat zowel dit facet van de problematiek rond de jeugd als andere facetten nog verder uitgespit zouden worden, maar dit kunnen we slechts op 1 manier te weten komen.
06-05-2010, 18:22 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 30-04-2010 |
| About a boy II |
|
Het verhaal vloeit rustig verder.
Het wordt gedomineerd door twee heren, een jongeman van twaalf jaar oud, Marcus en Will, een zesendertig jarige vrijgezel.
Marcus is anders dan zijn leeftijdsgenoten. Hij moet de last van de echtscheiding van zijn ouders dragen, hoewel dit niet expliciet wordt gezegd, is het toch duidelijk waarneembaar in het verhaal. Het gevolg hiervan is dat Marcus buitengewoon volwassen is voor zijn leeftijd. Hij stelt de juiste vragen en heeft het karakter van nieuwe mensen, of die exemplaren van het mensdom die hij al langer kent, zeer snel door.
Will is ongeveer het tegenovergestelde van Marcus. Hij is een man zonder echt leven. Zijn vader heeft een liedje geschreven en Will leeft van de auteursrechten. De man heeft nog nooit één dag van zijn leven gewerkt. Niettegenstaande het feit dat hij meermaals met dat idee speelde, is het er nooit helemaal van gekomen. Hij beschrijft zichzelf vooral als toneelspeler. Om mensen van een andere sekse te verleiden (of beter gezegd: te misleiden) giet hij zijn persoonlijkheid altijd in het best passende omhulsel.
In dit geval is dat het omhulsel van een alleenstaande vader. Op deze manier hoopt hij jonge, mooie, gescheiden moeders te kunnen verleiden. Hij schrijft zich in voor een bijeenkomst van de zelfhulpgroep SPAT en daar ontmoet hij Suzie, een vriendin van Fiona, de moeder van Marcus. Tijdens een picknick komen de twee heren met elkaar in aanraking. Die avond gaat Will mee met Suzie om Marcus af te zetten, maar daar treffen ze Fiona, die net zelfmoord probeerde te plegen, aan.
Het verhaal vloeit verder volgens de vooruit uitgetekende koers. De lezer zou in geen geval moeilijkheden met de verhaallijn kunnen hebben na het lezen van het eerste gedeelte.
Een ander minpunt vind ik de overvloed aan woorden. Wanneer men een voorbeeld wilt geven, geeft men er een hele reeks, in plaats van één tekenend. Op zulke momenten gaat een mens terugverlangen naar de werken van Willem Elsschot.
Verder viel het me ook op dat het boek precies in filmversie geschreven is. Het zou zo verfilmd kunnen worden, de voorpagina, met Hugh Grant, suggereert dat ook nog maar eens.
Misschien wordt de inhoud aantrekkelijker, eenmaal het voorspel achter de rug is en de verhaallijnen zijn uitgezet, we kunnen slechts hopen.
30-04-2010, 22:30 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 28-04-2010 |
| About a boy |
Na het succes van 'Speelbal', verdiepte ik me enkele dagen terug opnieuw in een door de school opgelegd boek. Aangezien het lezen van een Engels boek een compulsieve opdracht was, koos ik ervoor om mijn vrijetijdsbesteding voor de komende dagen daarop te richten.
Ik ben eigenlijk niet tegen Engelse boeken. Ik had ten eerste altijd al de indruk dat men een boek enkel in de oorspronkelijke taal kon lezen. Dit was ook een minpuntje aan 'Speelbal', achteraf gezien. Woorden zoals 'Waanzinnig' waren volledig misplaatst, al begrijp ik wel wat de vertaler wilde doen.
Maar het is nu eenmaal een feit dat men geen woordspelingen kan vertalen. Hoe dikwijls worden komische t.v.programma's niet vertaald en is de humor grotendeels weg? Het enige geestelijke aspect dat ons rest is dan de verontrustte façade van de protagonist.
Verder is het een prima manier om een taal beter te beheersen. Hoe goed ons taalonderwijs ook is uitgebalanceerd, toch blijft het onmogelijk om alle facetten uit het dagelijkse leven te onderwijzen. Hier kan een boek wel soelaas brengen en de gaatjes vullen.
Helaas is 'about a boy', het opgelegde werk (geschreven door Nick Hornby) niet bepaald een boek dat aan mijn verwachtingen voldoet. De grammatica is niet veel soeps, woorden als 'dunno' horen niet thuis in de literatuur, ookal probeert men te schrijven in de volkstaal, dit is gewoon fout. Om het werk niet te volks te laten klinken, verwerkt Hornby er meermaals woorden zoals 'ought' in, waardoor er een zekere stijlbreuk is (dit is een meer verheven Engels woord, het wordt veel gebruikt in de literatuur, maar zo goed als niet in de gewone spreektaal.
Maar we blijven optimistisch, misschien wordt de boek wel beter naar maten de pagina's vorderen.
28-04-2010, 17:55 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 25-04-2010 |
| Bibliotheken... |
|
Enkele dagen terug geschiedde er een heugelijke dag voor mijn persoonlijke boekencollectie.
Het toeval wilde dat ik me net in de plaatselijke bibliotheek bevond wanneer haar ondersteunend personeel het nodig vond om bepaalde boeken af te schrijven.
Werken die minder in de markt lagen werden verbannen naar grote kartonnen dozen waaruit een potentiële bezoeker vrij zijn keuze mocht maken. Per gekozen exemplaar werd er een belachelijk lage bijdrage verwacht af te staan. Deze zou dan opnieuw geïnvesteerd worden in nieuwere, betere en beter in-de-markliggende werken.
In theorie is dat een mooi plan. Iedereen wint er bij.
Doch ben ik niet onverdeeld over het plan, het communisme werkte immers ook in theorie.
De stadsbibliotheek vertolkt dikwijls de rol van het collectieve geheugen. Boeken die belangrijk zijn worden in de tijd waarin ze net hun doorbraak kennen, gekocht. Als de verzameling niet ophoud met zich te accumuleren, ontstaat er een literaire geschiedenis.
Nu worden oudere werken bij de afgeschreven boeken gezet (ja, ja, we hebben te maken met een taalkundige (diegene verantwoordelijk is voor het reproduceren van die gevleugelde uitspraak, namelijk)) en verkocht tegen een prijs die ondermaats is. Naar mijn berekeningen zouden er een twintig tal boeken verkocht moeten worden om een nieuw boek in de bibliotheek te plaatsen. Maar wacht, er is meer: de bezoeker wordt vandaag de dag overstelpt door commerciële werken met een minimum aan literaire waarde. Mijn gedachten dwalen af naar SOS Sanchez. De enige onderscheidende factor die ik vond met dit werk en voorgaand werk, dat de bibliotheek zich reeds had aangeschaft, zijn de felle kleuren.
Maar dit is toch ook onze tijd, en dat zijn dan toch ook boeken van onze tijd? hoor ik enkelen denken. Ja, dit zijn boeken van onze tijd, maar zullen ze net die tijd overleven? Wie wil binnen tien jaar nog een boek genaamd SOS Sanchez lezen, als men de keuze heeft tussen dit werk en een veel uitgebreider werk heeft, terwijl het enige voordeel van de SOS-serie de felle kleur is? Waar blijven de literaire verwezelijkingen van onze tijd? Men beschikt in dat gebouw wel over een uitgebreide collectie commerciële boeken, terwijl werken van de grotere heren en dames slechts in zeer kleine getallen aanwezig zijn.
En dan te zeggen dat hier pareltjes voor verloren gaan. U hoort het goed, pareltjes. Enkele dagen geleden vond ik de debuutroman van Willem Elsschot, in perfecte staat, bij de afgeschreven boeken.
Ik keek de bibliothecaris in de ogen en zei:U schijnt Willem Elsschot niet goed te kennen?. En inderdaad, een vragende blik was de voorbode van heiligschennis, die ik gelukkig kon onderbreken met een worp van kleingeld richting de toog.
Op die manier liep ik buiten met Villa des Roses. Nu heeft het werk een vaste stek in mijn boekenkast, ver weg van het literaire plebs.
25-04-2010, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 22-04-2010 |
| Speelbal IV |
|
Helaas, aan alles moet een eind komen. Ook aan het genot van het lezen van Speelbal is voor mij een einde gekomen.
Inhoudelijk gezien neemt Ned wraak op diegenen die hem zijn jeugd hebben ontnomen. Zowel Cade, Ashley, Gordon als Oliver worden getroffen op die plaats waar ze het hardst geraakt konden worden. Het is vier keer een minutieus voorbereide daad, uitgevoerd door de engel der wrake van dienst, Ned Maddstone.
Ik denk dat het het beste is als u zelf het boek leest. Enkel op die manier kan u de vier straffen zelf interpreteren en de hardheid ervan inschatten. Voor mij is deze nagenoeg onuitlegbaar.
Verder zou ik graag nog het volgende citaat geven:
"We zijn slechts speelballen der sterren, geslagen en verstrooid waarheen het hun goeddunkt"
John Webster, De hertogin van Malfi, 5e bedrijf, 3e scène
Dit citaat vindt de lezer overal terug in het boek. Zowel als korte inleiding, als in de lessen van Babe. De ware toedracht ervan ondervindt men.
Het boek laat ons zien hoe nietig wij eigenlijk zijn. Een scheefgetrokken situatie kan nooit helemaal opnieuw goed komen, wat men ook onderneemt. Zo zal Ned nooit zijn jeugd meer terugkrijgen, maar hij verliest nog veel meer.
Ik heb ondervonden dat ik zelf een Fry-fan ben. Zowel thematisch als stilistisch behoort hij tot het summum van het literair toneel. De boek was vrij licht om te lezen, er komen geen uitzonderlijk zware kwesties aan de pas, zoals dat onder andere wel het geval was bij Koen Peeters of Ismail Kadare. Doch zou het tegen mijn eer en geweten zijn om Speelbal te bestempelen als een licht boekje, als een stationromannetje.
Ik zou het eerder beschrijven als een boek waar de schrijfstijl hoger in te schatten is dan de inhoud, hoewel deze de lezer ook nieuwe inzichten kan verschaffen.
Naast deze kan de lezer dankzij de unieke schrijfstijl van Fry ook tot nieuwe inzichten komen.
22-04-2010, 21:48 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 20-04-2010 |
| autobiografie |
De overtrekkende oase van tijd geeft me de gelegenheid om een bericht voor 'la petite histoire' te posten.
Enkele uren eerder is bekend geraakt dat Susan Boyle haar eigen biografie uitgeeft. Het werk zal onder de titel 'The Woman I Was Born To Be' bij Transworld uitgebracht. De huisvrouw raakte bekend door het Britse televisieprogramma 'Britain's got talent'. Hoewel ik niet bepaald een liefhebber van dit genre van programma's ben, raakte ik er mee in contract dankzij een vriend van mij, die het niet kon nalaten de tekst uit haar grootste hit te citeren.
Wat ik de moeite waard vond in het persbericht, was de volgende reactie van de zangeres:
'Ik schrijf dit boek om aan te tonen dat je de mensen niet op hun uiterlijk mag beoordelen en ik hoop dat mensen er iets aan zullen hebben. Mijn verhaal toont aan dat je een persoon als een geheel moet bekijken (...)'
Dit citaat, dat uitermate kenmerkend is voor haar leven, kwam ik toch reeds ergens anders tegen, bij een zeer groot schrijver, die ons, helaas, onlangs heeft verlaten. Ik heb het over niemand minder dan Radovan Ivsic.
Deze memorabele man schreef ooit' Ni oui, ni non: elle est entière'. Een pleidooi om enkel naar het geheel plaatje te kijken, en niets af te breken in de verschillende concepten en daarop te (ver)oordelen.
Het dunkt me dat men dit voorbeeld in acht moet nemen, voor het geesterlijke welzijn en de zielsrust van potentiële cargo-accumulators. Bij iedere gedachte is er wel een bron. Mensen lezen dingen en langzaam verdwijnt een gedachte naar het achterhoofd. Deze komen na lange tijd opnieuw naar boven en worden dan beschouwd als persoonlijke wijsheid. Hierdoor kan lof aan het verkeerde aderes geuit worden.
Ik moet weliswaar toegeven dat ik niet volledig vrij ben van deze daad, dat is ook onmogelijk, de mens wordt natuurlijk, naast geboren, ook gevormd. Ik zou u niet kunnen antwoorden bij de vraag of Radovan Ivsic het idee het levenslicht liet zien, er is wel weinig hoop op een affirmatief antwoord. De volgorde van woorden alleen, daarvan kan ik u met zekerheid meedelen dat ze uit Ivsic's mond afkomstig zijn. Deze woorden waren origineel, ik hoop enkel wel dat de gedachte niet in cliché vervalt, want zoals zo vaak, lopen deze een grote kans om te banaliseren en geuit zonder begrepen te worden.
20-04-2010, 20:57 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 17-04-2010 |
| Speelbal III |
Mensen zeggen wel eens "wanneer de duivel kinderen baart, zijn het er veel ineens". Ik vraag me af of engeltes ook op die manier ter wereld komen. Zo verdiepte ik me gisteren avond in 'Speelbal' en op een bepaald moment, meerbepaald op pagina 172-173, kwamen de verschillende kunsten, waaraan ik zoveel belang hecht, aan bod.
Babe, een oude man uit de instelling, waar Ned verblijft, onderwijst deze laatste in levenswijsheid. Babe weet waarom hij op het eiland (een benaming van de instelling, en niet alleen wegens de loctie) wordt vastgehouden, Ned is er rotsvast van overtuigd dat het om een samenzwering ging.
Met een stelling van Zeno legt Babe Ned uit dat woorden wel een betekenis hebben, maar die betekenis niet altijd vast ligt. Waar het om draait, zijn de feiten.
Babe nam een sparappel en legde die op de grond. Vervolgens vroeg hij Ned of dit een stapel was. Bij een negatief antwoord kwam er een sparappel bij en werd de vraag opnieuw gesteld.
Bij zeventien sparappels besloot Ned dat de tijd gekomen was dat er een stapel voor hem lag. 'Zeventien sparappels vormen een stapel, maar zestien niet?', wierp Babe hem tegen.
Daarin zit het grote verschil in de wereld, in die ene extra sparappel. Het verschil tussen goed en slecht, kindermoord en abortus, massamoord en genocide,...
Wanneer Ned nu zegt dat een samenzwering ervoor gezorgd heeft dat Ned in de instelling zat, dan kom hij even goed zeggen dat een stapel van feiten hem daar hadden gebracht. Wat echt relevant was, was welke feiten. Hij moet de zaak zien 'in zijn essentie, zijn hoedanigheid, zijn bijzonderheid, zijn diepste wezen.'
Dit is op zichzelf al een zeer waardevolle levensles. Hij is zeker van toepassing op elk van ons. Maar waar ik het over wilde hebben, zijn de zijsprongetjes die Fry maakt:
Om te beginnen zegt Babe dat het Engelse woord voor sparappel, fircone, een anagram is van het Engelse woord voor naaldboom, namelijk conifer.
Vervolgens kijkt hij naar de sparappel en ziet er de rij van Fibonacci is. (de derde term is de som van de twee vorigen: 1,1,2,3,5,8,13,...)
Babe meent dat 'Mijnheer God' hier achter zit. Dit is natuurlijk ironisch bedoeld, Ned probeerden ook al zijn problemen of de dingen die hij niet begreep op iemand anders af te schuiven.
Het mooie aan dit stuk is dat Fry bewijst dat hij veel meer is dan slechts een schrijver. Hij is een filosoof, een taalkundige en ook niet geheel onvertrouwd met de wiskunde.
Ik vraag me af of ik de vergelijking met de all-round wetenschappers uit vervlogen tijden al zou kunnen maken. Misschien moet ik daarvoor mijn mening eerst nog eens grondig stofferen. Ik lees dus nog een stukje door.
17-04-2010, 11:46 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 16-04-2010 |
| Hugo Claus |
|
Enige tijd geleden viel het doek over het leven van één van de grootste schrijvers uit de Vlaamse geschiedenis. 19 maart 2008 was dan ook een zwarte dag voor de meesten onder ons.
Maar vrees niet, Claus leeft verder. Hij is erin geslaagd om zich onsterfelijk te maken. Hij blijft namelijk in onze gedachten verankert.
Vandaag en morgen krijgen we de kans om die gedachten opnieuw werkelijkheid laten te worden. Veerle de Wit-Claus en uitgeverij De Bezige Bij zorgden ervoor dat deze dagen opnieuw in het teken van de grootmeester staan. Ze slaagden erin om het Kunstencentrum van Oostende de eerste Claushommage te laten organiseren.
Hiervoor kozen ze natuurlijk niet geheel toevallig Oostende uit. De stad inspireerde Claus, of zoals hij zelf zegt: Oostende. Daar is mijn bestaan begonnen te vergaan. Negentien was ik, ik sliep in het Hôtel de Londres op het hoogste verdiep. De mailboot voer onder mijn raam.
Claus staat van 1948 tot 1950 in het Oostendes bevolkingsregister ingeschreven en ook zijn alombekende 'De Verwondering', speelt zich er af. (1962).
Dit initiatief is geen éénmansactie van de Bezige Bij, die ook een heruitgave van 'De Verwondering' bij deze gelegenheid op de markt brengt. Vanavond is er een lezing uit Claus' werden door niemand minder dan Gerrit Komrij, de schrijver van talloze meesterwerken en het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2010.
Zaterdag volgt er een expo getiteld 'Hugo Claus en Oostende', een Clauswandeling met voorleesstondes en een verstilde wake op het strand.
Geïnteresseerden kunnen zich wenden tot de site in de bijlage.
Persoonlijk vind ik het een meer dan geslaagd idee. Iedere dag opnieuw bestaat de kans dat er bij mensen de ogen opengaan en men zich interesseerd in de literatuur. Deze verlichtten kiezen, logischerwijs, voor hedendaagse en/of actuele schrijvers. Bij oudere boeken komt meestal de kritiek dat er stof op de taal ligt, wat in feiten terecht is, en daardoor niet de moeite waard om te lezen.
Bij die laatste gedachtensprong stel ik toch mijn vragen. Als mens in de maatschappij willen wij altijd weten dat er enerzijds nu aan het gebeuren is, en wat er anderzijds nog zal gebeuren. Toch kunnen wij de antwoorden op deze twee vragen nooit vatten, begrijpen en een plaats geven, tenzij wij ons bewust zijn van waar wij vandaan komen. Bijlagen:
http://www.uitinoostende.be/activiteitendetail.aspx?id=17248
16-04-2010, 19:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
| Speelbal II |
Vanmiddag merkte ik dat ik reeds de helft van 'Speelbal' achter de kiezen had. Ik heb zelden een boek gelezen die zich zo gemakkelijk laat verslinden. Fry schrijft vlot en is afwisselend in zijn stijl, het is waarlijk een plezier om zijn werken ter hand te nemen.
Ondertussen is het complot tegen Ned uit de hand gelopen. De politie pakte hem op wegens de anonieme tip van zijn 'vrienden', maar merkte al snel dat Ned niets met de in zijn zakken verstopte drugs te maken had. Wat hen wel verontrustte, was het feit dat hij een brief bij zich had met daar drie maal het woord 'binnenlands' in. Dit was een code die gehanteerd werd door de verzetsstrijders in Ierland. Ned kreeg de brief van zijn zeilinstructeur, Paddy Leclare.
Het toeval wilde dat Ned die brief moest bezorgen aan de moeder van de rechercheur die hem ondervroeg. Deze laatste zag hier brood in en met ook op een schitterende carrière, besloot deze om zijn moeder af te persen met de nieuwe informatie. Ned daarintegen had het minder getroffen, hij wist te veel. Oliver Delft, de rechercheur, wilde het risico dat het aderes van zijn ouderlijk huis in de media kwam, niet lopen. Ned werd daarom naar een instelling gebracht waar hij gehersendspoeld werd. Na een tijdje twijfelde hij aan alles, hij was er zelfs van overtuigd dat hij zijn eigen verleden heeft verzonnen. Maar er is licht aan het einde van de tunnel, hij ontmoet een oude man in de instelling. Deze weet hem te vertellen dat hij al tien jaar wordt vast gehouden. Hij werkt ook aan Ned's zelfvertrouwen (of aan dat van Thomas, zoals Ned, twijfelend over zijn persoonlijkheid, zich noemt).
De meeste boeken die ik las, waren 'eng'. De verhaallijn werd alleen maar op de gevoelens en de gedachten van het hoofdpersonage gebaseerd. Fry overschrijdt net deze indamming. Elk onderhoofdstuk opnieuw verandert hij van vertelstandpunt. Dit is helemaal niet verwarrend, zoals de meeste mensen zouden denken, het is verhelderend. We kennen nu ook de gevoelens, gedachten en drijfveren van de medespelers. Hierdoor is het verhaal beter te volgen. Zonder dit zou het geheel een stuk ingewikkelder zijn. Al weer een voltreffer van Stephen Fry, dus.
16-04-2010, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 13-04-2010 |
| Speelbal |
Καλημέρα,
De inactieviteit van de afgelopen dagen kan niet anders dan u opgevallen zijn. De reden hiervan ligt in het (letterlijk) verruimen van mijn horizonten. Ik bracht tien dagen door naast de oude wieg van de westerse beschaving.
Toch kon ik het niet laten om in deze inspirerende omgeving te zoeken naar een kers op de taart, een moment dat het allemaal zou afmaken. En jawel, ik heb het gevonden. Wanneer het laaiende enthousiasme was uitgeblust door een golf van vermoeitheid en mijn metgezellen de rust en stilte van een hotelbalie opzichten, koos ik voor het ruime sop. Gezeten op een bankje in de zon, met aangename accordionmuziek op de achtergrond dook ik de wereld van Stephen Fry in.
'Speelbal' vertelt het verhaal over Ned Maddstone, een vriendelijke, eerlijke en charismatische jonge man. Helaas lijkt dat enkel zo door de ogen van de lezer. Zijn kennisen hebben minder lovende woorden voor hem in gedachten. Deze besluiten ook een plan om zijn vlekkeloze imago te beschadigen.
De ware toedracht van dit blogbericht is niet mijn vakantierelaas, noch de korte inhoud. Deze laatste zou ook bijzonder banaal zijn en niet geschikt voor publicatie op dit medium. De ware toedracht bevindt zich op pagina 55, en wel in de volgende vorm:
Ik haalde mijn schouders op en spreidde mijn handen, als om aan te geven dat ik, hoewel ik op het strand der kennis wel eens een kiezeltje had opgeraapt, mij evenals Newton maar al te zeer bewust was van de grote oceaan der wetenschap die nog onontdekt voor me lag.
Deze stelling kwam als een donderslag bij heldere hemel. Ik was achteloos aan het genieten van de prachtige stijl en de uitgebreide kennis van Fry, tot ik dit las. Ik neem tevens aan dat dit u ook niet geheel onbekend in de oren klinkt. De trouwe lezer herinnert zich zonder twijfel nog het bericht 'opnieuw met de voeten op de grond', daterend uit november. Ik dat bericht besprak ik uitgebreid het citaat van T.H. Huxley. Deze man sprak ook over een klein eiland van kennis en een oneindige oceaan van onwetendheid.
Dit is een duidelijk voorbeeld van de man die Fry is. Het dunkt me dat ik nog maar zelden een boek in handen zal krijgen van een schrijver met een dergelijk brede intresse.
Vandaag de dag verruim ik nog mijn horizonten, thuis weliswaar, maar in gedachten ben ik altijd ver weg, zover als 'Speelbal' me toelaat.
13-04-2010, 22:35 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 30-03-2010 |
| Herman Van Rompuy II |
|
Reeds enkele maanden eerder heeft u via dit medium kunnen vernemen in welke maten men de huidige president van de europese unie kon verbinden met de boeiende en blijkbaar aantrekkelijke wereld van de literatuur.
Vandaag viel mijn oog op een krantenartikel in de Standaard. Dit bracht me het heugelijke nieuws dat Van Rompuy zijn haikus (de dichtvorm die hij uitkiest om zijn ideeën en bedenkingen over te brengen) heeft gebundeld en zal uitbrengen onder de titel HAIKU.
Opnieuw sta ik versteld van de persoon Van Rompuy. Slechts enkele maanden eerder werd hem de huid volgescholden door een Brits politicus. Bij de meesten onder ons zou dit een nefast gevolg hebben voor de communicatie met de buitenwereld. Maar niet voor Van Rompuy, hij lijkt hier net genoeg kracht in te vinden om het diepste van zijn persoonlijkheid (toch het gedeelte was enkel door de poëzie kan belicht worden), niet enkel elektronisch, maar ook op het papier durft te verkondigen.
Mijn respect voor deze man vergrootte dan ook op een exponentiële manier. Daarom ben ik er ook net zo trots op dat net deze man ons allen vertegenwoordigd.
(Het boek werd samengesteld door Joris van Hulle en wordt uitgegeven door uitgeverij Poëziecentrum. Het wordt op 15 april voorgesteld in de salons van het voorzitterschap van de Kamer.)
30-03-2010, 16:44 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 29-03-2010 |
| Een breuk in april IV |
Van alle boeken die onlangs door mij ter hand zijn genomen, is 'Een breuk in april', van Ismail Kadare zonder twijfel dat boek dat het meest heeft bijgedragen tot de verruiming van mijn geest.
Ik heb het vermoeden dat de bovenstaande tekst de liefhebbers van Willem Elsschot vrij helder voorkomt. Doch gebiedt de eerlijkheid me te melden dat het voorgaande slechts 'ad ludendum' bedoeld was. Ik vermoed immers dat u me, in deze al te kille wereld, het recht tot enig vermaak niet misgunt.
Ik kan u in alle eer en geweten verzekeren dat ik genoten heb van 'Een breuk in april'. Zowel van de zinsbouw, de thema's als van 'de manier waarop'.
Ondertussen, zoals u reeds tussen de regels door kon lezen, heeft het verhaal van Gjorg zijn einde bereikt. Het lot dat hem achtervolgde, heeft hem ingehaald en levensloos achtergelaten.
Gjorg besloot om de laatste dagen van zijn leven als reiziger te slijten. Dit alles deed hij in de hoop een glimp van de koets van het pas gehuwde echtpaar op te vangen. De zoektocht van Gjorg wordt doorspekt met de belevenissen van het prille gezin Vorpsi. Deze ontdekken, al reizend over de Rrafsh alle facetten van de bloedwraak. Zo vinden zich boeiende gesprekken tussen Bessian en de dokter en de landmeter van Ali Binak. Deze laatste wordt gezien als de verkondiger van de Kanun. Waar in de Rrafsh ook onopgeloste conflicten of onoplosbaarlijkende verschillen, deze man heeft de taal om alles recht te zetten.
Ik was vooral op gebied van inhoud verrast door Ismail Kadare. Wanneer men de korte inhoud las, verwachtte men een verhaal over de schaduwzijde van de bloedwraak.
In het boek merkt de lezer dat deze uitspraak het werk nooit kan omvatten. Kadare vertelt ook over de 'lichtzijde' van de bloedwraak, het mechanisme dat er achter verscholen gaat, de mechanisatie waartot het uitgroeit, de macht die het verwierf, zowel onder eigen als onder andere bevolking. Ik vond ook zeer duidelijk filosofische sporen terug. De best herkenbaren zijn die van Albert Camus.
Ook andere thema's deden hun intreden, ik denk zo maar aan het feminisme en haar inpact en waar de grens ligt tussen gebruiken en misbruiken, een grens die Bessian, al was het een Griekse tragedie, door schaam en schande leert.
Voor potentiële lezers zou ik het boek zeker aanprijzen, al moet ik u waarschuwen, wat u zal vinden zal niet altijd zo 'leuk' zijn. Het werk is een spiegel en soms zal uw spiegelbeeld u niet meer bevallen.
29-03-2010, 00:00 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 28-03-2010 |
| Guido Gezelle-prijs |
|
Onlangs is de Guido Gezellen-prijs uitgereikd. De vijf-jaarlijkse prijs bekroont de beste dichtbundel. Op de erelijst prijken enkele welklinkende namen, zoals Charles Ducal en Peter Theunynck. Dit jaar, echter, viel de eer te beurt aan Tonnus Oosterhoff, met zijn dichtbundel "Ware Grootte".
Oosterhoff zelf zag het levenslicht in 1953 in Leiden, Nederland. Daar sleet hij het begin van zijn leven in een klein dorpje als reserve brugwachter, tot de automatisering haar intreden deed.
Oosterhoff is gekend als dichter, prozaïst en essayist. Hij werd gedecoreerd met prijzen zoals de C. Buddingh-prijs (voor 'Boerentijger', zijn poëziedebuut), de Herman Gorterprijs (voor 'De Ingeland') en niet te vergeten de Multatuliprijs (voor 'Het dikke hart'). Dit zijn slechts enkele van zijn prijzen die ik hier opgenoemd heb, er zijn er nog meer.
Hieronder staat 1 van zijn gedichten, u zal direct merken dat u niet met de eerste de beste schrijver te maken hebt, ik zal u daarom laten genieten in stilte.
Een mens is echter zo vervangbaar als een gloeilamp.
Draai in de fitting van een kapot goed mens
een nieuw goed mens en je hebt licht
28-03-2010, 19:55 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 27-03-2010 |
| Een breuk in april III |
'Broken april' ontvouwt zich langzaam maar zeker voor mij.
In hoofdstuk 4 wordt een andere kant van de hele bloedwraak en Kanun uit de doeken gedaan, namelijk die van het slijk der aarde.
Zoals ik reeds eerder vermeld heb, dient een wreker een bepaalde som te betalen aan Orosh. Nu blijkt dat Orosh zelf ook een soort van rentmeester van het bloed heeft, namelijk Mark Ukatjerra. Deze man is belast met het innen van de belastingen, maar nu blijkt dat zijn taak daar niet ophoudt. Hij is ook min of meer verantwoordelijk voor de hoeveelheid geld hij binnenbrengt. In het boek wordt het beschreven alsof de Kanun een goed gestructureed bedrijf is.
Er werd meermaals een duidelijke link aangehaald met de economie. Zo is de bloedwraak ook onderhevig aan de conjunctuur. In tijden van oorlog wordt er minder gemoord, omdat men eerder bezig is met het beschermen van de eigendommen en het moorden van de vijanden (er wordt dus niet 'volgens het bloed' vermoord). Verder haalt Mark ook bepaalde tekenen aan waaraan men kan zien hoe het gesteld is met de bloedwraak. Hij spreekt over de bewerkte en onbewerkte akkers. De wrekers kunnen hun akkers bewerken, omdat ze niet moeten vrezen voor het genadenschot, terwijl de ex-wrekers zich meestal verschansen in de talrijke vestigingskulla's (een soort van burcht) en kun velden verdorren en leeg blijven.
Nu is het 'crisis' in de Kanun, men had bijna een 'witte dag' (een dag zonder bloedwraak), gelukkig voltrok Gjorg's wraak zich net op die dag, de zeventiende maart.
Ondertussen is het me ook al opgevallen dat men dikwijls naar Orosh verwijst met 'prins'. De reden hiervan vraagt ook Diana zich af. Bessian legt haar uit dat er geen bloedband is met de koninklijke familie, die in deze tijd in Albanië de plak zwaait. De prins van de Rrafsh (want zo heet het hoogplateau in het noorden van Albanië) komt voort uit een veel oudere familie, één die de verschillende onderdrukkingen en overheersingen wist te doorstaan. De kans bestond er wel in dat het een adelijke familie was, maar het is meer waarschijnlijk dat men slechts de bewakers van de Kanun waren. Deze werden dus door de loop van de eeuwen gezien als een heersende familie. Ik zeg hier wel degelijk eeuwen, maar het kan veel langer zijn. In een bepaalde passage haalt Mark een boek uit een kast. In dit boek stonden alle bloedwraken opgeschreven. Hij haalde een passage aan van in de zeventiende eeuw.
Ondertussen merk ik ook nog veel verschillende 'rand' thema's in het boek, alsof ze daar bij toeval verzeild zijn geraakt, maar bij een schrijver van het kaliber van Ismail Kadare, mag ik nu al zeker 'toeval' uitsluiten.
27-03-2010, 13:26 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 24-03-2010 |
| Een breuk in april II |
We zitten opnieuw een stukje verder in het boek, maar ik geniet van de reis.
Kadare gebruikt een meer verhevenere taal, deze weerspiegelt de gewichtigheid van het thema perfect.
Ondertussen is Gjorg op pad naar de kulla (een soort van huis in de Albanese bergen) van Orosh. Dit is de inner van het bloedgeld. De reis duurt ongeveer een dag en dit geeft Gjorg de gelegenheid om een na te denken. De lezer komt veel te weten over de traditie van de Kanun en hoe hij de familie al heeft beïnvloedt de laatste jaren. Hij sprak ook over de weg naar de moord op de telg uit het Kryeqyqe geslacht. Gjorg wilde eigenlijk niet echt deel nemen aan de traditie van het bloed, maar onderweg vindt hij een dorp dat al met de wraak van de Kanun mocht afrekenen. Door voorbeelden in het verhaal te integreren, geeft Kadare de lezer echt een gevoel van het belang en de macht van de Kanun.
Doch is Gjorg op een bepaalde manier wel blij met de wraak. Het haalt hem uit de anonimiteit. Gjorg zou een rechtspreker worden, (1 van de tot nu toe 22) deze rechtsprekers waren de vaandeldragers van de clans. Ze waren de belangrijksten, maar werden bij gevolg ook altijd als eerste getroffen door de dood.
Gjorg is net voor het vallen van de avond wel in de kulla aangekomen, maar wordt toch niet direct ontvangen. Hij gaat daar rond een vuur zitten, samen met de andere 'moordenaars'. Hier heerst een vreemde sfeer, ze weten allemaal dat ze ten doden zijn opgeschreven. Er is een gelaten sfeer, maar altijd wel begrip. Ze zijn een soort van marionetten van de wet, ze ondergaan hun lot.
In hoofdstuk drie maken we kennis met twee nieuwe figuren, Bessian en Diane Vorpsi, doen hun intreden in het verhaal. Ze zijn op huwelijksreis en willen het 'Noorden' eens van dicht bij zien. Ze hebben hier al veel van gehoord en nu wil de bruidegom het ook eens in werkelijkheid ervaren.
Wat mij vooral opvalt is een dierentuinsfeer. Ze rijden in een wagentje door de bergen en kijken gebiologeert naar passanten. Soms zijn het semi-bergbewoners, maar uiteindelijk zien ze ook 'echte'. (dit verschil zit volgens hen in de bloedband die de 'echte' dragen).
Dit is een ontnuchterend gebeuren, het boek houd je al direct de spiegel voor. De meeste lezers lezen het voor de sensatie, om een 'leuk' verhaaltje te lezen met harde details en later alles te vergeten omdat het een 'ver-van-het-bedshow' is. Hier is dus een gemakkelijke parallel te trekken tussen de toeristen en de lezers.
Ondertussen is Bessian onophoudelijk bezig met allerlei details te spuien en zijn vrouw met verstomming te slaan. Hij vertolkt de rol van de gids. 1 van deze details is de volgende.
Op pagina 62 staat het volgende, het gaat over een wens bij een geboorte:
'Dat hij een lang leven moge hebben en dat hij moge sterven door het geweer'.
Dit is stof om over na te denken. Langs de ene kant wordt er gewensd dat het kind vroeg of laat iemand's wraak op zich krijgt, aan de andere kant wilt de familie ook dat de familie-eer wordt hoog gehouden en dat het kind een betekenisvol leven leid, dat hij niet ten ondergaat in het alledaagse.
24-03-2010, 20:15 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
| 21-03-2010 |
| De laatste liefde van mijn moeder |
|
Goed nieuws voor de fans van Dimitri Verhulst. De successchrijver heeft zijn nieuwe boek 'De laatste liefde van mijn moeder' aangekondigd.
Wie het werk wilt lezen, zal toch nog even geduld moeten uitoefenen, het zal pas in de zomer verkrijgbaar zijn.
Het succes op filmgebied had dus blijkbaar een productieve invloed op de Vlaamse schrijver. Zijn nieuwe boek is een combinatie van zijn populairste werken. Het bouwt verder op 'Godverdomse dagen op een godverdomse bol'.Maar als we het hebben over het thema, dan moet men vaststellen dat het een eerder aansluit bij 'De helaasheid der dingen'. Uit ondervinding weet de schrijver dus dat er een publiek is voor dit thema, zoals u reeds eerder hebt kunnen lezen behoor ik hier zelf ook toe.
Maar meer nog dan van het thema, ben ik van Verhulst's taal gaan houden terwijl ik het las. De taal houdt u, misschien nog meer dan de inhoud, vast. Bepaalde zinnen kunnen geweldig hard in het gezicht slaan, maar toch laat de lezer nooit veel tijd tussen het punt en de volgende hoofdletter. Ofwel is het om na te denken over de inhoud ervan en er opnieuw van versteld te staan.
Ik kijk er in ieder geval al naar uit, en u ook, vermoed ik.
21-03-2010, 18:38 geschreven door Kim
|
|
|
|
|
|
|
| Nu is het aan u |
Maak uw bevindingen wereldkundig.
|
|
|
|
