Artikeltjes die van mijn hoofdblog http://blog.seniorennet.be/raa 'afgevoerd' werden omdat ze daar te oud werden en toch niet meer gelezen worden..
05-06-2008
DE THUISTAAL IN ANTWERPEN
Volgens cijfers van Kind en gezin die gebaseerd zijn op de communicatie met jonge moeders en jonge gezinnen, spreken in het arrondissement Antwerpen slechts 47,7% van de gezinnen thuis Nederlands!
Er zijn wel grote verschillen volgens de districten.
Vooral de cijfers van de Stad Antwerpen en het district Borgerhout zijn opvallend.
Ekeren is reeds een zeer oude gemeente en vierde vorig jaar zijn 850-jarig bestaan.
De dorpsbenaming verschijnt in de tot op heden bekende oorkonden voor de eerste maal in 1155 en heette toen Hecerna. In de loop der eeuwen veranderde de naam in: Ekerna, Ekerne, Akerna, Eckre, Eckerne, Eecre, Eycre, Ekeren, Eeckeren en werd tenslotte weer sedert 1933 officieel Ekeren.
In voorhistorische tijden, toen de stromen bij ons nog niet ingedijkt waren, lag Ekeren als een soort landtong aan het overstromingsgebied van de Schelde. Deze landhoogte strekte zich uit van de huidige dorpskom (Ekeren-centrum) over wat we nu St.Mariaburg noemen, naar Hoogboom en Kapellen of Hoogenschoot zoals deze plaats vroeger noemde.
Van de verschillende beken en riviertjes die op het grondgebied lopen, loopt er geen enkel door de eigenlijke dorpskom, wat eveneens bewijst dat deze op een hoogte lag.
Onmiddellijk daarbuiten treffen we volgende waterlopen aan:
ten zuiden: de Donkse beek, de Oudelandse beek, de Laarse beek (vroeger Olme genaamd) en de Vosbeek of Vossenschijn. Deze laatste staat in 1245 vermeld als 'Ekerne'. Mogelijk ontleende de gemeente Ekeren zijn naam aan deze rivier.
ten noorden hebben we nog de Kaartse beek, die in haar benedenloop de naam Schoon Schijn kreeg en de Zwarte beek.
Al deze beken en riviertjes lopen richting Schelde.
De plaatsen rond de hoger gelegen dorpskom moeten vroeger heel moerassig zijn geweest. Vooral het gehucht Ekeren-Donk. De benaming Donk duidt op een moeras of zompig gebied met struikgewas. Nu nog heeft men in dit gehucht trouwens nog regelmatig af te rekenen met wateroverlast.
De dorpsbenaming EKEREN verschijnt in geschriften dus slechts voor het eerst in 1155.
Maar volgens de plaatselijke heemkundigen Frans Bresseleers en Hendrik Kanora zou Ekeren als dorp reeds ontstaan zijn in de tijd van de Franken die na de Romeinen (57 voor Christus tot midden IVe eeuw) vanuit het oosten ons land binnendrongen.
Typisch aan Frankische nederzettingen waren de driehoekige plaatsen en een gemeenschappelijke drinkplaats (biest genaamd) voor de dieren. De Franken hielden zich voornamelijk bezig met de teelt van schapen en zwijnen.
Zon driehoekige plaats vinden we nog terug rechtover het Hof van Veltwijck. Nu is daar een schuttersclub gevestigd). Tot het einde van de 19e eeuw bevond zich daar ook een kleine vijver, drink genaamd. Onmiddellijk oostelijk hiervan was de biest-streek gelegen, een benaming die we in het dorp nog tegenkomen (straatnamen, kapel, hoeve).
Ook had men hier een mooie eik-aard, d.i. grond begroeid met eikebomen, uiterst geschikt voor de zwijnenteelt. Sommigen menen dat de naam Ekeren reeds hiervan afkomstig is.
Dit zijn volgens de heemkundigen allemaal aanwijzingen dat de Franken op deze landhoogte aan de Schelde reeds een dorpgemeenschap hebben neergezet.
Gedurende eeuwen was Ekeren één der grootste parochies van het land en omvatte het grondgebied van de huidige gemeenten Ekeren, St. Mariaburg, Hoevenen (Ettenhoven), Hoogboom, Kapellen (Hogenschoot), Brasschaat en Maria-ter-Heide.
Vanaf 1034 behoorde Ekeren tot het land van Breda onder Hendrik I van Breda. Het is omstreeks die tijd dat de eerste dijken werden gebouwd.
Ten gevolge van bloedige twisten in die tijd en door de inval van de Noormannen (einde 12°eeuw) stonden veel vrije grondbezitters hun eigendom af aan een machtiger man, omdat zij alleen te zwak stonden. Zo stond de Heer van Ekeren zijn erfgoed af aan de Hertog van Brabant en nam het van deze vorst terug in leen (het Leenstelsel). Alzo behield hij het vruchtgebruik van zijn bezittingen.
Na een twist in 1232 werd de heerlijkheid Ekeren verbrokkeld. Slechts in 1714 kwam alles terug onder éénzelfde heer.
Tijdens de Franse overheersing op het einde van de 18° eeuw werd de heerlijkheid Ekeren voor goed opgeheven.
Dit is nog een vervolg op mijn 3 artikels over "Mijn gemeente" van 6/2, 21/2 en 24/2/06.
Hetgemeentewapen (1).
Tijdens de middeleeuwen had elk adelijk geslacht zijn eigen zegel en zijn eigen wapen. Dit gebruik werd gevolgd door de gemeenten. Daarvoor werd dan iets kenmerkends gekozen.
Het wapenschild van Ekeren vinden we voor het eerst vermeld in 1627.
Na de Franse revolutie van 1789 werd alles wat aan middeleeuwse toestanden deed denken, afgeschaft. Zo ook het gebruik van de wapenschilden en oude zegels.
Toen de Hollanders in 1814 hier meester werden, stond het bestuur de wapenschilden en zegels van vóór de Franse revolutie terug toe.
Op 8 okt. 1819 kreeg Ekeren van de Hoge Raad te s Gravenhage een diploma voor het bezit van zijn wapen, zijnde drie gouden akers (brouwersketels) op een lazuren, d.i. hemelsblauwe achtergrond.
Toen België in 1830 onafhankelijk werd, mochten de vroegere zegels behouden blijven, mits voorlegging van de vroegere toelating.
Het Gemeentewapen (2) Voor de definitieve vastlegging van het gemeentewapen van Ekeren, na de onafhankelijkheid van België, lezen we in een verslag van een bijzondere gemeenteraadszitting op 1 juni 1841 hetvolgende:
" .dat het van eene ongeheuglijke overlevering is dat den naem Eeckeren van Ackere schijnt afkomstig te zijn, en dat den naem Ackeren voortspruyt uyt zekere kopere ketels, ackers genaemd, welke men in de brouwereyen gebruykt, dat volgens zeer oude akten er in deze gemeente zeer veel brouweryen bestaan hebben immers is het van eene openbaere bekendheyt dat de waterputten te Eekeren, een waeter opleverd welk bij zijn klaerheyd en zuyverheyd alsnog eenen zeer aengenaemen smaek bevat."
Bij Koninklijk Besluit van 27 december 1841 werd dan aan Ekeren het wapen voorgoed toegekend.
Nog even dit: Wel hebben de vroegere Ekerse brouwerijen aanleiding gegeven tot het Ekerse wapelschild, maar dat de dorpsnaam Ekeren daarvan zou afgeleid zijn, gaat niet op. Het bestaan van ons dorp en zijn naam zijn ouder dan de biernijverheid hier. De gemeentevaderen in 1841 hebben wel de toenmalige vorm van de dorpsnaam Ackerna dankbaar aangegrepen om de akers te laten voorkomen als een symbool van het Ekerse dorpswezen met zijn vele brouwerijen.
De bijnaam van de Ekenaars is trouwens "bierpruvers" maar tegenwoordig zijn de brouwerijen allemaal verdwenen.
(alle informatie voor deze reeks van 5 artikels over mijn gemeente werd gehaald uit boeken geschreven door de heemkundigen Frans Bresseleers en Hendrik Kanora)
Op mijn oorspronkelijke weblog - http://blog.seniorennet.be/raa heb ik reeds verschillende artikels terug verwijderd omdat ze niet meer zo actueel waren. Maar het gebeurde wel eens dat een bepaald onderwerp plots terug opduikelde. Daarom heb ik besloten om enkele van die artikels onder te brengen in dit nieuwe blog. Vandaar de naam: AFGEVOERD. R.A.A.
