Ramsey Nasr, de dichter, en België in de Eurozone

Ik leef met mijn Blog (rubriek ‘Dagboek-bedenkingen) boven mijn stand, om maar niet te schrijven boven mijn kunnen. Ik wil elke dag iets merkwaardigs brengen en het kost me meer en meer moeite. Ik tast mijn uren af om een eerste zin te vinden die een onderwerp zou kunnen inleiden. Ik vermager, mijn Blog eet me op. Toch denk ik niet aan capituleren.

Ik las nogal oppervlakkig in de Standaard der Letteren[1] – het weinige dat ik nog lees maar het zal veranderen – een interview met Ramsey Nasr, ex-stadsdichter van Antwerpen, en wat hij denkt over Nederland als een vaderland. Hij heeft er moeite mee. Een zaak is zeker hij voelt er zich niet goed in zijn vel en zijn poëzie liegt er niet om. Ik aanvaard het trouwens. Hij is de helft jonger dan ik en hij wordt door de levensomstandigheden dubbel zo zwaar belast als ik.

Hoewel ik mijn land als een even vreemd vaderland begin aan te voelen. De halsstarrigheid van links en rechts speelt me parten, ze komen er niet uit. En het gaat heel ver in een land als de vakbonden de wet dicteren. In feite heeft het dan geen zin meer te gaan stemmen

Ik voel me evenmin Europeaan. Als ik de laksheid van de Europarlementariërs onder ogen neem die enkel woorden zaaien voor de tv-camera’s, dan vrees ik dat wat Europa betreft, de catastrofe-microben over de kim komen kijken.

Wachten, mijn beste verkozenen, op wat onvermijdelijk komen gaat is een heel slechte oplossing voor regeerders, van welke slag ze ook mogen zijn. U moet natuurlijk de guts hebben om te handelen wanneer het nog kan. De besparingen in België gaan de komende jaren (zeker het eerstkomende jaar) 1.000 euro de man kosten, maar wat Europa betreft zal de kostprijs voor bedrijven, voor het land en voor zijn burgers niet lager liggen. We duiken in a black hole, dat alles naar zich zal toehalen zoals in 2008.

Een oplossing wat Griekenland en Italië, Spanje en Portugal, België betreft: afromen. De deposito’s en spaartegoeden boven een bepaald bedrag, afromen voor 20, 30 %, en beleggen in staatsobligaties op 10 jaar[2]. Dit betekent geen devaluatie voor het land - wat telkens een logisch gevolg is van een slecht beheer van de Staat – en  het verlicht de toestand van de Overheid en ook, het vermijdt dat Europa gedwongen wordt de schulden van Griekenland of van een ander land, Italië of… op zich te nemen of, wat ooit werd voorgesteld, kwijt te schelden.

Europa kan als dan gemakkelijker haar waarborg verlenen aan de bestaande omloop overheidsobligaties (België vandaag zal eeuwig dankbaar zijn), de ECB zal niet moeten tussenkomen om Bad Bonds aan te kopen, tenminste zo Europa – het Fonds - zich gewaardigt Eurobonds uit te geven om zelf op te treden in de markt indien nodig.

Beeldt men zich het heilzame effect in op de geld- en kapitaalmarkt van dergelijke beslissingen?

Slaap wel burgers in dit land en in Europa. En bij het opstaan, u, Barroso en consoorten, beslist, om het even wat, maar wacht niet op wat Griekenland, wat Italië in petto zouden kunnen hebben aan maatregelen.

*

Trouwens in het geval van ‘afroming’ heeft Griekenland misschien de 8.000.000.000 euro – het staat mooier in cijfers uitgedrukt - niet nodig, of alle politieke partijen zich engageren of niet. Want u weet nu al dat ze niet zullen tekenen.

Zoals wij nu ook weten dat de vakbonden, de bazen in dit land, nooit de indexatie van de lonen zullen laten vallen, hoewel op elke verhoging een verhoging van het bedrag aan belastingen volgt, en dus, een indexatie in dit land slechts telt voor de helft aan inkomsten voor de werkenden. Maar wat kost het aan de bedrijven?

22-11-2011, 00:09 geschreven door Ugo d'Oorde  

In zijn Vulgari Eloquentia(1305), geschreven in het Latijn legt Dante (1265-1321) uit waarom hij het Italiaans en niet het Latijn gekozen heeft voor het schrijven van zijn Divina Commedia. Hij was een van de eerste om deze taal te gebruiken. Jacqueline Risset, die de Divina Commedia vertaald heeft naar het Frans, schreef hierover in haar boek over Dante[1]

C’est à partir de ce texte que c’est édifiée une autre image simplifiante: Dante ‘père de la langue italienne’ – formule consacrée, obligatoire. La tradition transmet ceci : Dante, par la décision radicale d’employer la langue vulgaire – une langue vulgaire centrée autour du dialecte toscan – dans un ouvrage destiné à devenir très rapidement le point de référence culturel le plus central  pour la littérature italienne dans son ensemble, aurait, d’un coup, forgé l’instrument linguistique de la nation italienne encore en formation.

Even belangrijk is in dit opzicht wat Samuel Beckett - de grote Beckett met zijn prachtig ‘Neither’-gedicht, is het niet Stefan Hertmans? - hierover schrijft in zijn Disjecta[2]:

“Dante schreef in een volkstaal die door een denkbeeldige Italiaan, die alles wat goed was aan dialecten van zijn land in zich had opgenomen, gesproken had kunnen worden, maar die feitelijk zeer zeker niet gesproken werd of ooit gesproken was”.

En verder waar hij de vergelijking trekt tussen de taal van Dante en deze van James Joyce:

Dante schreef wat in zijn eigen stad op straat werd gesproken terwijl geen sterveling op aarde of in de hemel ooit de taal van ‘Work in Progress’ (Finnigans Wake) sprak. We zullen moeten erkennen dat een internationale verschijning in staat zou kunnen zijn haar te spreken, net zoals in 1300 een interregionale verschijning – en niemand anders - de taal van de Divina Commedia had kunnen spreken. We zijn geneigd te vergeten dat Dante’s literaire publiek Latijns was, dat de vorm van zijn gedicht beoordeeld door Latijnse ogen en oren, door een Latijnse esthetica die vernieuwing niet duldde en die wel ontstemd moest raken toen de zoetgevooisde elegantie van “Ultima regna canam, fluido contermina mundo,” (ik zal van volmaakte rijken zingen die grenzen aan deze vluchtige wereld) werd vervangen door de barbaarse directheid van “ Nel mezzo del cammin di nostra vita”. Net zoals Engelse ogen en oren de voorkeur geven aan “ Smoking his favourite pipe in the sacred presence of ladies”, boven “ Raucking his favourite turkvu in the smukking precincts of lydias.”

Je moet natuurlijk Beckett heten en zijn, om sprekend over de kracht van de taal, het Italiaans van Dante te gaan vergelijken met het Engels(!) van Joyce. Echter, als ik het aantal taal-voetnoten zie bij mijn Italiaanse tekst van de Divina Commedia dan is het me duidelijk dat het Italiaans van Dante problemen stellen moet aan de doorsnee Italiaan van vandaag. Alhoewel anderzijds er de bemerking is van Jacqueline Risset die erop wijst dat un Italien contemporain peut encore, sans difficulté excessive, lire la langue médiévale de la Comédie.

Wij ook zijn nog in staat ons middeleeuws Nederlands te lezen maar of we het begrijpen zoals het hoort begrepen te worden is een andere zaak.

21-11-2011, 00:10 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij stond stil voor haar, ze hield haar zonnebril in de handen en duwde een haarlok weg van haar voorhoofd, haar ogen lichtend grijs, haar lippen, haar mond, haar hemd open op haar hals. Hij zag alles van haar, hij zag dwars door haar, en zij voelde het. Ze stond daar, een vrouw om te kussen, om in de armen te nemen. Ze stond daar voor de man, die haar verteld had dat hij de Bijbel las, dat hij Fabre d’Olivet gelezen had en dat deze vertelde dat we niet van stof zijn maar van geest, en dat hij geloofde in het eeuwig leven. Onderwerpen waar hij niet kon over zwijgen en die hij haar zeker moet verteld hebben onder de sterren.

‘Jij, vreemde man’ zegde ze nog eens, en het was alsof ze zong. En hij zag dat haar ogen donkerder werden. Dat er iets onmetelijks was aan het ontstaan tussen hen, een gevoel van oneindigheid en tevens een lichtheid om het hart. Dwaas, had hij gedacht, zeg niet wat op je lippen ligt, roep het niet uit wat je voelt, houd het, houd het.

Ze waren gekomen op het einde van de gletsjer waar de kloven heel breed zijn en verraderlijk diep en waar het pad is gemerkt met hoopjes stenen, Steinmänner noemen de alpinisten ze. Hier bereikten ze vaste grond, de plaats die genoemd wordt le Plan des Lettres.

De dag dat ze vertrokken waren, had Gustave er een fles Johannisberg weggeborgen. Hij wou haar verrassen en hij had haar gevraagd eens te gaan kijken achter de rots, onder een steen in het water. Ze had een schreeuw gelaten toen ze de fles vond. Hij had de fles geopend en twee bekers vol geschonken. Een schitterende wijn was het, c’est un délice, had ze gezegd. Hij vertelde haar niet hoe die fles er gekomen was en zij stelde geen vragen alsof ze het normaal vond dat er in een stroompje water een fles wijn lag te wachten. Ze had enkel nog gevraagd of hij nog van dergelijke plaatsen kende.

Daarna waren ze verder gegaan, over de lage bedding van een stroom die steil naar beneden liep, en later een hoge aluminium ladder op, die vast zat aan de rotswand om dan na een lange wandeling over het moreen tot de lager gelegen berghut du petit Mountet. Het afscheid was toen al heel dichtbij.

In de brede vallei, die over kilometers afstand door liep tot de eerste huizen van Zinal, stopten ze bij haar wagen die op enkele plaatsen van zijn wagen was geparkeerd. Het geluid van de sterk stromende rivier, de Navizence, vulde de ganse ruimte. Ze stonden er in het volle zonlicht. Er waren parels zweet op haar voorhoofd, in haar hals, haar gezicht open, zo dicht bij hem, een groot levend iemand, waarvan hij, een dag geleden, nog niet vermoedde dat ze bestond. En hij, hij wist het nog heel goed, hij staande voor haar, een lang ogenblik staande voor haar, oog in oog met haar, hij twintig jaar ouder dan zij, wachtend. En hij haar niet kuste. Hij haar niet kuste, niet even aanraakte. Hij reikte haar de hand en haalde haar even naar hem toe. Maar hij kuste haar niet, hij raakte niet haar mond.

Wat hij zich al vele malen heeft verweten en blijft verwijten, tot hier in deze schemerkamer, hij had haar moeten houden die dag, die namiddag, die uren samen op de wereld. Twee levende wezens, naar elkaar toegezogen door de bergen, door al wat er is tussen man en vrouw, klaar om open te barsten, klaar om elkaar te benaderen in het diepste van het zijn. Het kon, het was, het gebeurde.

Maar er gebeurde helemaal niets. Ze had haar rugzak in de koffer van de wagen gelegd en was weggereden, haar blote arm door het raam. Hij keek haar na. Een paar meter reed ze, dan stopte ze en kwam naar hem terug. Ze bleef staan op een meter van hem alsof ze schrik had hem aan te raken.

‘Onze ontmoeting was geen toeval, Ugo, geen toeval, het was een bestemming. Ik zie je terug, morgen, overmorgen, toekomend jaar, maar dit is geen afscheid tussen ons, geen afscheid, ik weet het. De bergen schreeuwen het uit, hoor je het, hoor je het?

Tranen sprongen in zijn ogen. Ze had zich omgekeerd en was weggereden, slalommend over de weg tussen de stroom en de grasvlakte, de weg met bulten en putten. Hij zag haar nog even over de brug rijden, daarna verdween ze tussen de andere wagens op de weg naar het dorp.

Zeker was dat hij verliefd was op haar, dat hij van het ogenblik dat de gardien van de cabane haar had voorgesteld aan Robert en ze zinnens was samen met ons drieën te gaan klimmen, hij het wist dat er weinig nodig was opdat gebeuren zou wat gebeurd was. Hij wist ook dat de minste toegeving dat hij zou doen, de minste poging dat hij zou doen, hij het gevaar liep, radeloos verliefd te worden op haar. Nachten erna dat hij wakker lag, en zich voortdurend verweet niets te hebben ondernomen, helemaal niet wat zij van hem verwachtte en als er niets gebeurd was, zij wellicht denken zou dat hij haar niet goed genoeg vond, wat een vloek was zo iets te denken.

Maar aan de kinderen heeft hij dit nimmer verteld, zelfs aan Robert en Gustave niet, hoewel zij het hadden kunnen vermoeden.

Zo waarom had Robert zijn voet verstuikt toen ze op weg waren om de Besso te beklimmen, hij een geroutineerde bergbeklimmer die van rots naar rots sprong, zoals een gems. Waarom?

Het was omdat het zo geschreven stond dat hij, dankzij het ongeval van Robert, hij die namiddag alleen zou geweest zijn op de gletsjer met Beatrice. En wat was het nut ervan geweest, het grote spijt dat hij kende nu, haar niet te hebben gezegd wat hij voelde, wat ook haar antwoord zou geweest zijn.

Kundera zou dit verhaal helemaal anders geschreven hebben, hij zou verteld hebben wat er had kunnen gebeuren indien hij  gesproken had. Maar hij is Kundera niet en heeft ook geen nood het te zijn.

De dagen, weken erna was ze niet meer uit zijn gedachten. Hij wist dat ze in Saint-Luc was, het dorp boven Vissoie, aan de overkant van de vallei, het dorp dat hij zien kon als hij even naar de weg toe ging. Hij zat neer op de bank met een boek, tot laat in de avond, als in Grimentz[1] het licht al aan het tanen was en haar dorp nog leefde in de zon, lang bleef hij er zitten, soms tot de nacht inviel zich nog steeds afvragend welke planeet hij zag tussen de duizenden sterren.

Hij had schromelijk gefaald. Staande voor haar was het ogenblik van het beslissen geweest en hij had niet beslist. Hij kende weinig meer dan haar naam, wist echter zelfs niet hoe haar naam correct klonk, want ze had hem niet verbeterd toen hij haar naam uitsprak.

Schostakovitch op de radio, of is het Dvorak, of Yanacek, wat belang heeft het nog?

*

Hij heeft de nacht doorgebracht op de sofa en hij wordt wakker, het ogenblik tussen nacht en dag, het punt dat door de Romeinen le silencium genoemd werd, cette heure trouble qui est celle des morts et des naissances.

Dit is waar hij zich thans bevindt, precies tussen duisternis en licht, het silencium, het ogenblik dat noch nacht noch dag is. Hij heeft niet de kracht op te staan maar hij heeft een boek te schrijven over zijn zoektocht naar de zin van het leven, alsof het nodig was dat hierover geschreven werd.

J’apprends aussi longtemps que je vis,  schreef de Gentenaar in Parijs, Louis Pauwels, met wie hij dweepte tientallen jaren terug, maar hij, Ugo gaat verder, hij mag optekenen: ik  lees, ik leer, ik schrijf zo lang ik leef. des te meer omdat het boek een werk van lange adem was.

*

20-11-2011, 01:25 geschreven door Ugo d'Oorde  

De Adem van de Dagen (12)

Zondagavond, na het vertrek van de kinderen, de echo van hun stemmen die nog hangen blijft in de schemerruimte van zijn gedachten, woorden die hij gehoord had en begrepen of niet begrepen. Maar één zin die heel duidelijk was toen hij onverwacht in de keuken kwam waar de dochters aan de afwas bezig waren.

Liggend op de sofa, in een deken gewikkeld, draagt hij de moeheid van hun bezoek in zijn lichaam, tot in zijn geest. Hij heeft de bevestiging nu dat het steeds moeilijker wordt hen allen samen uit te nodigen, bij dergelijke gelegenheden ontbreekt hem voldoende houvast en ook hij weet het, hij moet de wijn laten, hoogstens een glas, en water drinken, maar die flessen Pinot ‘Sainte Anne’ had hij al zo lang in de kelder en de wijn was prachtig in het glas, lichtjes bruin naar de boorden toe. Begrijpelijk dat hij er een glas te veel van gedronken had.

Hij had ook niet gereageerd toen de kleinkinderen naar boven in de kamer waren geweest en evenmin toen ze met kadertjes van haar naar beneden waren gekomen en gevraagd hadden of ze er enkele mochten behouden. Neem maar, had hij gezegd, kies maar uit. Nu weet hij niet hoeveel er weg zijn, maar dacht hij, zoals er lege plekken zijn in mijn herinneren, zullen er nu ook lege plekken zijn op de muren.

Waar hij lag, in zijn deken op de sofa voor de haard, voelde hij zich goed en voldaan omdat alles voorbij was. Hij dacht aan Tony, zijn kleinzoon, die trouwen ging in juni, hij dacht aan Carla, zijn meisje. Er was groot jolijt geweest toen Tony was binnengekomen met een fles champagne in de hand, die hij hem aanreikte. Hij begreep er eerst niets van, maar Tony zegde hem dat hij lezen moest wat op het etiket stond. Hij las de naam van de champagne en er onder de woorden, ‘Elle a dit oui’. En hij had begrepen. Zijn ogen waren – ze hadden zo weinig nodig - vochtig geworden, en heel de kamer was beginnen roepen en juichen. ‘Elle a dit oui, elle a dit oui.

Zijn trouwen was een groot onderwerp geweest: toekomend jaar in juni. Toekomend jaar is nog ver af, dacht hij, zou hij er nog zijn? Hij had hen iets gezegd over de ernst van het huwelijk, en dat het ook betekende samen oud worden. En iets gezegd over wat er gebeurde in de wereld en dat niemand er vat op had, maar hier lag de wereld achter de muren, ver voorbij het bos, hier was de innigheid van het samenzijn in deze kamer in het licht van de haard en van de vele brandende kaarsen. Vergeet deze dag niet, had hij gezegd toen ze vertrokken.

Hij lag roerloos, ontspannen nu, uitgestrekt op de sofa, de tijd stond stil in de kamer. De tijd in de schemering is niets, dacht hij, het is het uur entre chien et loup. Alleen de smeulende haard is, alleen de zware Luikse kast is, de tafel en de stoelen, de rekken met de boeken zijn, en het vele gebeuren waarover gesproken was, het gebeuren uit de wereld dat zich afspeelde buiten en het nieuwe erin dat niet meer te volgen was.

Maar hij lag er heel goed. Hij dacht aan wat er gezegd was toen hij onverwacht in de keuken was gekomen: waarom papa niet hertrouwd was.

Hij had gedaan alsof hij niets had gehoord. Ofwel wisten ze dat er na de dood van hun moeder iemand geweest was, ofwel waren ze in de waan dat er na hun moeder, niemand meer was geweest bij hem. Maar hier lag hij heel goed, de muziek in sourdine, Haydn dacht hij, of Händel. Toen kwamen de beelden voor de zoveelste maal en hij herinnerde zich.

Komende van de berghut[1] en haar hand houdende, daalden ze de steile helling af naar de gletsjer toe. Losse aarde en stenen – de la caillasse - die wegschoven onder hun voeten en dit over een lange afstand tot ze op het ijs kwamen en hij haar hand, haar fijne warme hand, losliet.

Hij kende haar amper, wist alleen dat ze gescheiden was, dat ze binnenhuisarchitecte was, zeker twintig jaar jonger dan hij, maar uit zijn streek. Zo kende hij haar meer dan voldoende, alsof het al jaren was, omdat ze de vorige avond lang samen waren geweest, kijkend naar de sterren die verschoven, kijkend naar een planeet in het zuiden, hij dacht dat het Jupiter was, maar het kon ook Saturnus of Mars geweest zijn, of Venus had ze gezegd, maar dit kon niet. Hij had haar gesproken over dingen die diep in hem lagen. Hij had haar ook gezegd dat haar naam de mooiste was die hij kende omdat het de geliefde van Dante was. Noem eens mijn naam had ze gevraagd. Hij had haar aangekeken en haar naam klaar en duidelijk uitgesproken, Beatrice, op zijn Italiaans, terwijl hij dacht aan het gedicht op de postkaart met de afbeelding van Akhnaton.

Hij zegde haar dat het ngewoon was iemands naam zo maar uit te spreken. Had haar ook gezegd dat er een vreemd gedicht was van een zekere Carl Sandburg:

You and a ring of stars

may mention my name

and then forget me.

Love is a fool star.

‘Het is inderdaad een vreemd gedicht’, had ze gezegd, ‘denk jij er ook zo over?’

‘Integendeel’, had hij geantwoord, ‘love is a wonderful star’.

Ze zaten toen naast elkaar op de bank voor de berghut, voor hen uit, boven de besneeuwde toppen van de La Pointe de Zinal met le Col Durand, een hemel vol sterren en achter hen, binnen in de berghut de stemmen van zingende Duitsers, Zwitsers, Italianen.

‘Maar voor jou’, vroeg hij dan, ‘is liefde ‘a fool star’ voor jou?’ ’En’ vroeg hij nog, en zijn stem had een voor hem omfloerste klank, ‘do I have to forget you?’

Helemaal niet, had ze geantwoord, helemaal niet.

Dit was hun avond geweest en heel wat meer nog dat gezegd was geweest en nu bekende hij haar dat dit de liefste plaats was die hij hier kende, deze lange afdaling over de gletsjer naar le Plan des Lettres.

Deze tocht over de gletsjer moet hij gezegd hebben, heeft me een altijd een heerlijk gevoel gegeven en vandaag, nu met jou, zijn het momenten om nooit te vergeten. Hij wist dat hij dit open en vrij kon zeggen, omdat hij de vorige nacht na hun afscheid, wist dat er iets was gegroeid tussen hen en dat hij het nu wou laten blijken, want er was respons bij haar en zeker hier is er een andere realiteit, hier is er het lichte kraken van het ijs als je er over loopt, is er het geluid van het vloeien van water in die kleine kloven, is er, alles overheersend, alles penetrerend, het wonder van het licht. Hij moet haar zo iets ook gezegd hebben en iets over de bergen om hen heen.

Ze was blijven staan, ‘Ugo, jij houdt van dit land’. Ja’, had hij gezegd, ‘dit hier is de plaats die ik verkies van al mijn tochten, deze afdaling over de gletsjer.’

Het was toen dat de helikopter met zijn twee vrienden, Robert, de enkel in het ijs, en Gustave, plots met groot lawaai over hen vloog en in een zwaai verdween langsheen de flank van de Besso.

‘Ik ook zegde ze, ‘ik ook vind het heerlijk hier te zijn en het lichte kraken van de korrels ijs te horen onder mijn voeten omdat het met jou is, omdat je mijn eenzaamheid van de laatste jaren, plots doorbroken hebt, jij, Ugo, jij vreemde man die ik al jaren ken, al is het pas van gisteren.’

Hij lag zo oneindig goed en totaal ontspannen op de sofa. Het was alsof ze in de kamer aanwezig was, of was het zijn overleden vrouw en was het tot haar dat hij sprak.

En hij moet haar toen nogmaals herhaald hebben dat er niets aangenamer is, dan het ijs van de gletsjer, in het midden van de namiddag, na de inspanning van de klim, en dit in het grote licht van augustus’. 

19-11-2011, 07:03 geschreven door Ugo d'Oorde  

Sobinco 50 jaar

Wat geschreven over het feest SOBINCO, bedrijf gesticht in 1961 door Remi en Paule Van Parijs, dat op een periode van 50 jaar uitgegroeid is tot een zuiver familiebedrijf. Een bedrijf om meer dan fier over te zijn, fier niet alleen voor de familie maar ook fierheid voor het personeel met wie we spraken, hetzij zij die ons ontvingen, hetzij zij die ons rond hebben geleid, hetzij de arbeider/arbeidster aan hun werktafel of aan de machine.

We hadden het voorrecht, dat ook een eer was, het bedrijf aan den lijve mee te maken en met bewondering doorheen de werkruimtes te wandelen met ogen groot open op het enorme, hoogtechnologische machinepark, even hoog geautomatiseerd waar mogelijk.

Verbazing van de niet technisch geschoolde, zoals ik, meer dan verbazing, omdat het bezoek een hoogstandje was van hoe een bezoek in een ruime ruimte waar het meest moderne het meest verfijnde hang- en sluitwerk voor metalen deuren en ramen vervaardigd wordt op de meest effectieve wijze georganiseerd wordt.

En wat het feest zelf betreft, zelden – om niet te zeggen, never – heb ik een feest meegemaakt dat een dergelijke perfectie bereikte, van de ontvangst af, verrassend, even verrassend als het prachtige beeld van Follon, als de enkele kunstwerken in de ontvangsthal, en dan de rondgang, perfect, verwondering overal tot de walking dinner, schitterend, qua inhoud en organisatie. Bravissimo, Remi en Paule.

De nacht is gevorderd als ik dit schrijf maar het enthousiasme is nog steeds meester over mij, meester over de woorden die ik gebruik en maar een schamele getuigenis zijn van de voorbije dag.

Ik heb gezegd, Remi en Paule en allen die er aanwezig waren. Ik heb gezegd.

18-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Quathem, gehucht van Sint-Maria-Leerne

Wat ik vorig jaar op 19 november schreef in mijn Latemse Geschriften I, en vandaag nog altijd actueel is, herhaal ik hier, op verzoek, het volgende verhaal.

In Sint-Maria-Leerne, in het gehucht Quathem, een inventief en technisch onderlegde bewoner, stelde op een uitgekozen plaats, een camera op die, van het ogenblik af dat iets er duidelijk bewegen ging, beelden opnam.

Achteraf, het opgenomen beeldmateriaal bekijkend, was hij getuige van het onheil dat de vos betekende voor de meerkoeten, en bij extrapolatie, voor de patrijzen, fazanten, vogels in de streek. De camera filmde een vos die een voor een de eieren halen ging uit het nest van een koppel meerkoeten.

Zo komt het dat fazant en patrijs, meerkoet, gans en eend en leeuwerik – de zang van de opstijgende leeuwerik is niet meer te horen in dit land - worden uitgedund en stilaan aan het verdwijnen zijn. Wat voor onze kinderen van al deze prachtige vogels, nog zal overblijven zijn de documentaires op tv.

Gelukkig (!) hebben we nu in compensatie, de vos die binnendringt tot in onze woningen.

18-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

En dan het gedicht ‘Antico Inverno’ van Quasimodo dat hij ooit eens opviste uit Le Monde:

   Desiderio delle tue mani chiare

nella penombra della fiamma

sapevano di rovere e di rose

di morte. Antico inverno.

Cercavano il miglio gli uccelli  

ed erano subito di neve,

cosi le parole

un po’di sole, una raggiera d’angelo

e poi la nebbia, e gli alberi

e noi fatti d’aria al mattino.

Hij denkt, hoe vertaal ik dit gedicht van Quasimodo. En is het wel te vertalen, is ‘neve’ niet meer sneeuw en heeft ‘rovere’ niet meer de geur van eik dan eikenhout? En als men het gedicht enkele malen heeft gelezen, zoekend naar de preciese betekenis van elk woord, is het niet meer nodig te vertalen en is het woord evenveel klank geworden dan inhoud.

Zo wat met ‘una raggiera d’angelo’, is het een engelenlicht dat een ogenblik de mist doorbreekt?

Maar helder is het begin: verlangen van je blanke handen in de schaduw van de vlammen, die geurden naar eikenhout, naar rozen, die geurden naar de dood. Winters van oudsher.

Of, denkt hij, herinner je mijn lief, we zaten voor het haardvuur in die oude chalet die als een boot de vallei inschoof. Je blanke handen lijk een verlangen in de schaduw van de vlammen, de geur van eikenhout toen, de geur van rozen, van de dood, in die winters van vroeger.

En vogels die de granen zochten in de sneeuw, die plots waren als sneeuw, zo de woorden een weinig zon, het licht van engelen en dan de mist erover en over de bomen, en wij,  als van lucht in de morgen.

Maar het gedicht vertalen kan men niet, wel aanvoelen hoe het is gegroeid uit zijn eerste zin, verlangen van je handen, of verlangen naar je handen. Een eerste veelzeggende zin met al wat verband houdt met wat vrouwenhanden betekenen kunnen, een zin die een gedicht in potentie is, zoals in een eerste lijn een tekening schuilt, en in enkele noten een sonate.

Hij wist het nog heel goed, ze waren verrast door de regen en naar huis gerend. Hij had de haard aangestoken, de grote brede haard van de oude chalet, zwart geblakerd, met de boeken omheen hen, vreemde boeken met vreemde titels en even vreemde namen van schrijvers. Ze lagen uitgestrekt elk op een schapenvel voor de vlammen, enkel hun vingertoppen raakten elkaar terwijl het regenen bleef.

Quasimodo en zijn Antico Inverno, hoe dicht alles bij elkaar ligt. En nu vandaag hoe het kan dat hij hier in deze woning gezeten, teruggrijpt naar wat Quasimodo, wie weet waar en wie weet wanneer en onder welke omstandigheden, geschreven heeft. En thans, eens te meer zijn woorden lijk una raggiera d’angelo.

Totaal onverwacht springt de herinnering op, een woord, een geur, een ritseling en de beelden vertellen je. En wat al heel ver in de tijd lag, plots te dichtbij.

17-11-2011, 00:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

La Part des Anges[1]

Le Blog que je m’efforce de produire jour après jour – la plupart du temps, nuit après nuit – me vient de ces particules Higgs, incontrolablement présentes; des particules d’esprit, qui ont été mises à ma disposition au moment de ma naissance, qui ont été mises à la disposition de l’homme, blanc ou noir, rouge ou jaune, sans qu’il ait dû dépenser un sou pour en disposer.

Par un simple mouvement du doigt, ce Blog, l’arôme de mon être, s’évapore dans les cieux. Peut-être arrive-t-il d’une façon ou d’une autre, jusque chez Borges et Bernanos, chez Proust et Pasternak, et chez tous les autres qui savent que je les ai lus, que je les ai aimés et que je continue à parler d’eux avec respect et amour.

Toutefois, de ceux-là, personne ne me l’a jamais fait savoir. Et de ceux ici sur terre, très peu eurent connaissance de son existence.

Ainsi, mon Blog, parcourant les ondes, est aussi volatile que ne l’est la part des anges pour la distillerie. C’est le destin de beaucoup de choses ici sur terre, il n’y a que les écrits des grands qui y échappent.

*

Also sprach Ugo d’Oorde, vivant dans deux mondes qui s’entrelacent, le monde des évènements et le monde de l’esprit, qui est l’arôme de la vie. Et ce matin, feuilletant dans son journal, il était heureux de retrouver ces mots de Valéry,  écrits en lettres d’or sur les murs du Musée de l’Homme à la Place du Trocadéro à Paris:

Dans ces murs voués aux merveilles, j’accueille et garde les ouvrages de la main prodigieuse de l’artiste, égale et rivale de la pensée. L’une n’est rien sans l’autre.

Le genièvre de chez nous ne vaut pas grande chose,  s’il n’y a pas la part des anges.

16-11-2011, 01:16 geschreven door Ugo d'Oorde  

Les jours se suivent mais ne se ressemblent pas.

De boswegel bestrooid met eikels en bladeren; eikels en bladeren die in zich het mirakel dragen van de jonge eik, en de oude met nieuwe bladeren. De eeuwige stofwisseling in de levende materie, de materie die geest moet zijn om te weten hoe het verder moet eens herfst en winter voorbij.

Bij Ithzak Bentov, een esoterieker en wetenschapper, in zijn meer dan eigenaardig boek, zijn ‘Stalking the wild Pendulum’[1] lees ik over het atoom dat:

Even the most solid matter, the one that imparts most of the mass to it - the nucleus of the atom, which at first appeared as a solid grain of matter – upon a better look dissolved into a vortex of pulsating fields. Thus we found a void to be the common denominator of all matter.

Rijst dan de vraag, de eikel zijnde in essentie a vortex of pulsating fields, waar bevindt zich dan de kiemkracht, de boom in potentie, is deze dan al aanwezig in deze werveling van pulserende velden? En, was het Universum, met inbegrip van al zijn evolutie-eigenschappen van zijn begin af tot de mens van vandaag, was het Universum vóór de Big Bang, dan ook a vortex of pulsating fields?

En een andere vraag wie of wat is het die de kiemkracht van de eikel in beweging brengt, wie of wat komt er tussen in deze vortex opdat uit de eikel een nieuwe eik zou ontstaan en groeien?

 Het wordt me meer en meer duidelijk dat, willen we God gaan zoeken, willen we God begrijpen – als Hij ooit zou te begrijpen zijn - we de structuur en de wetten van het Universum moeten begrijpen. En het is niet de Bijbel die ons dit leren zal, wel de wetenschap en dan kom ik onvermijdelijk terecht op het besluit van mijn Blog van 13 november: de wetenschap op zoek naar the Higg’s particle, het deeltje van God.

Hoe zullen de komende geslachten denken over ons, arme zondaars, zal het niet zijn zoals wij nu denken over de mens van het jaar 1000: God als een anthropomorfe God, een God die nood had aan woorden, die dacht en strafte, liefhad en beloonde. Wagen we nu voorop te stellen dat Hij ook a vortex of pulsating fields is, voorop te stellen dat Hij deze vortex IS.

Vertrekkende van de eikel op de grond en de woorden van Bentov, waar kan mijn redenering fout lopen?

Jij die me (ooit) lezen zult, tell me!

15-11-2011, 16:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hoe kun je, ga je me zeggen, in een land zoals dit hier, in een wereld zoals de Europese Unie hier, schrijven over je gehechtheid aan stenen en verdorde wortels. Kun je daarenboven nog luisteren op ‘BBC four’, naar een heruitzending van een schitterende negende van Beethoven, opgenomen in 2004; of gaan kijken naar een tentoonstelling over wie Maeterlinck was en zijn binding met Minne; dit als er geen oplossing wordt gevonden, noch voor de problemen van de Eurozone, noch voor dat vaderland van ons en als de financiële wereld om je heen aan het instorten is.

Ja, hoe kun je met dergelijke zaken bezig zijn, als er zich op de achtergrond van je gedachten een toestand aan het ontwikkelen is die je levensgewoonten gaat vergruizelen. Hoe kun je dan in dergelijke omstandigheden, in je Blog, een tekst produceren waarin je wat schoonheid van taal wil mengen met het verhaal van een klein gebeuren.

Wat je zeker niet wilt is de toestand te nemen zoals die zich voordoet en zich verder ontwikkelt, en hierover te gaan schrijven om het negatieve ervan te gaan uitbuiten, en uitvergroten. Voorbeelden hiervan zijn er genoeg hedenten- dage. Het verbazende is dat deze schijnaar gesmaakt worden. La vie n’est donc pas encore assez roman pour qu’on en ajoute d’autres.

En wat dit land betreft, is het duidelijk dat het in de eerste plaats om besparingen moet gaan. Heel veel hoor ik er echter niet over, duidelijk, omdat de partijen die het voor het zeggen hebben allergisch zijn aan besparingen. Want, waarover het hier gaat mag geen storend element zijn voor de partij, het land er weer bovenop helpen is secondair.

Er wordt niet geraakt aan de indexatie van de lonen, alhoewel dit een totaal onlogische principe is en dit om twee redenen. Een loonsverhoging is een beloning voor meer en beter werk en twee, elke verhoging betekent in dit (apen-)land, een afroming van het effect van de indexatie, ad 50% via belastingen.

Welke waarde heeft dan een verhoging gebonden aan een evolutie van de index, en wat ingeval het tegengestelde met de index zou gebeuren.

De Vakbonden ondertussen staan klaar om in te grijpen, ze staan klaar om in ons democratisch land, hun tweede stem te gebruiken en met de vuist op de tafel te slaan. Zeg me dan eens waarom deze personen nood hebben aan een volksvertegenwoordiger als ze toch dezes beslissingen niet willen aanvaarden.

En dan nog iets, hoe komt het dat in een land waar waarden als sociale vooruitgang, uiteindelijk neerkomen op een algemene verarming, zoals dit thans in diverse landen duidelijk zichtbaar is?

 Is het niet omdat sociale vooruitgang niet mogelijk is als er tevens geen vooruitgang is wat betreft de productieve krachten in het land.

En nog iets, ik dacht hier niets over te zeggen toen ik me neerzette om te schrijven, maar uiteindelijk zijn we getuige van de totale onbekwaamheid van de politiek in dit land om een land te besturen. 500 dagen nodig hebben om een land op zijn poten te zetten – maar we zijn er nog niet - gekheid, pure gekheid.

De onbekwaamheid geldt ook voor wie de sterren van Europa in hun vaandel voeren. Zij hebben te laat ingezien hoe de zwakke broertjes van de eurolanden aan het wegzakken waren omdat ze niet de guts hebben gehad tijdig – en nu ook nog niet - beslissingen te nemen die beslissingen zijn. Schijnbaar wachten ze liever om te zien hoe de financiële catastrofe zich zal voordoen. Pas dan zullen ze reageren, want wie gelooft er in de wijzigingen die opgelegd worden aan Griekenland en Italië? En wat erger is wie gelooft er in Di Ruppo, zou hijzelf één idee hebben gegenereerd.

Ik had geschreven dat ik over dergelijke zaken niet meer zou schrijven, maar ik kan het niet laten, het betreft hier de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen, niet de toekomst van om het even welke politieke partij.

14-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Hij had zijn gedicht te vroeg op zijn Blog ingelogd, het was duidelijk onvoltooid, zoals zovele zaken van hem onvoltooid waren gebleven, al was het maar zijn studie van het Spaans om van de andere talen die hij begonnen was niet te spreken.

Maar zijn gedicht was onaf, hij had hij zijn stenen vergeten, ‘stenen gebeeldhouwd door de regen’ was de zin die hij er had willen aan toevoegen, en in ‘stenen’ begrepen, de stukken wortels, de versteende stukken wieren, het verdord takje heide van Iona, the holy isle,

Al die dingen die hij meegebracht had van zijn reizen, zo een steen die hij opgeraapt had toen ze, in Noord-Yemen, over een hoogvlakte gewandeld waren naar Kawkaban toe. Iemand in het hotel had er met zijn stift, in het Arabisch, de naam van de stad op geschreven. Een andere, een heel zware die hij had meegebracht in zijn rugzak, komende van de Col de Torrent in de Valais die na een zware stortregen losgekomen was uit zijkant van de weg. En een andere, een klein beeldhouwwerk, een steen met een tekening erin en een vorm die niet na te maken was, een kunstwerk van moeder aarde, van moeder natuur, een steen die ooit moet los gekomen zijn, een stukje bazalt gelijk, gevormd door weer en wind en water, en door de tijd, ce grand sculpteur, zoals Yourcenaer de tijd noemt, om te worden wat die steen geworden is en die hier nu voor hem staat, kijkend naar hem, die weet, zo beeldt hij zich in, dat hij over hem aan het schrijven is. Nog geen tien centimeter is hij groot maar hij heeft een vlakke bodem en staat lijk een beeldhouwwerk zou staan.

Als zijn dochters of kleinkinderen dit lezen, zullen ze weten, dat hij gehecht was aan de stenen die hij raapte in vele landen.

En dan spreekt hij nog niet over de stukken wortels die hij bewaarde, waaronder het stuk wortel dat hij kreeg van die oude eenzame dame, in het Noorden van Schotland - aan wie hij in ruil een pocket book van Isaac Bashevish Singer gaf – het was toen hij met Pierre H. stopte aan de meest eenzame woning in de wereld, denkend wellicht aan een gedicht van Rilke dat hij uit het hoofd citeert

In diesem Dorfe steht das letzte Haus,

so einsam wie das letzte Haus der Welt[1].

Und die das Dorf verlassen wandern lang

und viele sterben vielleicht unterwegs.

Vergeef me, denkt hij, als de tekst niet volledig zou zijn, maar het is aldus dat ik hem onthouden heb.

Het wondere van dit stuk wortel is dat het voor hem ook die dame is, dat eenzame huis is, en Rilke is en Pierre, dat het ook de luchten van Schotland is.

En zo heeft elke wortel en elke steen zijn eigenheid, zijn verhaal. Als hij er niet meer zal zijn en stenen en wortels eventueel zouden bewaard blijven, zal het geweten zijn dat hij die verzameld heeft, maar het verhaal eromheen neemt hij mee naar andere oorden. Welke verhalen is niet geweten, maar heel wat is niet geweten en dit houdt ook verband met de uitzending op BBC four van een paar dagen terug: ‘The end of God’, een zoektocht, met heel wat omwegen naar God, om dan toch in de Higgs particule, door de wetenschappers omgedoopt tot de ‘God’s particle’, een sprankel van Hem te vinden. Of om dan toch tot het besluit te komen dat met de komst van de quantum fysica, wetenschap en religie in elkaar verweven zijn en niet meer te scheiden.

Maar zijn onvoltooid gedicht is dus wel degelijk onvoltooid en zo zal het blijven.

13-11-2011, 00:19 geschreven door Ugo d'Oorde  

Onvoltooid Gedicht.

Heb maar een klein leven gehad,

heb geen opvallende dingen gedaan,

geen boeken gepubliceerd,

geen symfonieën gecomponeerd,

geen theorieën uitgeklaard

over wat het leven is en wat het sterven.

Voel dat het einde nader komt,

zeer dicht er komt. Mijn Blog

een laatste stuiptrekking om toch

te blijven uit te kijken

naar wat heel wazig in de verste verte

als een toevlucht lijkt,

een opgenomen worden

in een rijk om geest te zijn.

Enkel geest te zijn, het grote wonder.

Heb wel Joyce gelezen en Odysseus,

Wel Eliot en de Ecclesiasticus,

wel Faulkner, wel Pasternak en Bernanos,

wel Borges, maar niet Sartre.

Heb wel gezorgd dat ik nog niet gestorven

was voor de dood er was, zoals zovelen.

Heb maar een klein leven gehad.

Wel woorden geschreven en opgestapeld,

woorden die mijn dagen waren,

opgedoken en opgetekend,

jaren lang, bronnen gekend, wat inspiratie,

maar te hoog geïnterpreteerd

waar niets te vinden is,

beschimmeld nu, bevorderd tot vergetelheid

Heb wel lief gehad, in pijn en vreugde,

wat kon en wat niet kon, lief gehad,

samen gebald en uitvergroot

tot ruikers tederheid die hun kleur,

hun eigenheid behielden tot lang erna.

Herinneringen die kinderen werden,

en kinderen van kinderen

om je op te peuzelen, je meermalen

tot tranen toe, zo onlangs nog.

Heb wel lief gehad en nog.

Heb wel vele kleine dingen lief gehad

die vrede gaven, rust en geborgenheid.

Heb zaden opgespaard, geplant

in kleine plaatsen en zien groeien.

Wie zegde me dat het salie was,

dat het druivenranken waren,

dat het stinkende gouwe was,

Wie de duizend bloemen me geleerd,

het helmkruid, nu verdwenen,

wie de hagewinde,

de wikke, de weegbree.

Wie leerde me de namen kennen,

de wielewaal en waar hij woonde.

Wie de paddestoelen, de agaric,

de cantarel, de boleet.

Hoe wijs nog toen, het weten was.

Deze woorden hier

een onvoltooid gedicht gebleven.

Zul je me ooit lezen?

12-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overloop de Blogs die ik in het begin van dit jaar geschreven heb en die ik heb verwijderd. Ik dacht er enkele te kunnen hernemen maar bijna allemaal zijn ze tijd gebonden en vandaag niet meer gepast te gebruiken. Ik ben dus elke dag aangewezen op het vinden van een nieuw onderwerp.

Het is een gewaagd iets, te denken dat er een plots een idee zal opduiken, een nieuwe aanloop die me brengen zal in plaatsen die ik niet verwacht had.

Soms zijn kleine dingen voldoende, zoals een paar dagen terug toen ik een eerste zin binnenkreeg waaruit een gedicht ontstond dat ik enkele tijd vasthouden wil omdat het nog niet rijp is als gedicht.

Ik vraag me dan af hoe Stefan Hertmans te werk gaat. Ik las dat hij een nieuw boek uit heeft. Ik zal het kopen en het lezen. Hertmans is een schrijver die vol beloften steekt. Natuurlijk is het niet iemand die een oplage van 100.000 zal bereiken – al weet je maar nooit - de markt hier is gericht op snoep- of soeplectuur en Hertmans is een man van de geest, is elitair en dat lusten weinig.

Maar één zaak is zeker, je zult er niet bij in slaap vallen. Hij is een man van de ruimte.

Ik schreef dit een week geleden in afwachting van de publicatie ervan. Ondertussen is Hertmans’ boek uit. Het wordt besproken in de Standaard der Letteren van 4 november. Hun oordeel spreekt boekdelen: ‘Je zou er haast een hele kast boeken voor weggeven’.

Ik ben benieuwd en houd jullie op de hoogte van mijn verblijf bij Stefan Hertmans.

11-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

U hebt jaren lang de ogen gesloten voor wat zich afspeelde in Griekenland. U waart nochtans een meer dan gewaarschuwd man. Wacht dus niet op wat de Grieken gaan doen of niet doen, evenmin wat Italië zinnens is, dit is maar al te gemakkelijk.

Neem uw verantwoordelijkheid want u bent ten dele schuldig aan de toestand van vandaag, u ontkomt niet aan dit schuldig verzuim.

Waarborgt - op de vervaldag - de Overheidsleningen van alle Landen van de Eurozone wat het kapitaal betreft.

Wijzigt het Fonds in een Bank to settle European Governments debts. Geef Eurobonds uit en komt tussen op de markten – en niet de ECB - waar nodig.

De tussenkomst voor een land, in de terugbetaling van de vervallen obligaties, wordt ingeschreven in een Grootboek van de Schulden. Deze bedragen zullen terug te betalen zijn door de jeugd van die landen, aldus zijn de politiekers verwittigd. Dus absoluut geen kwijtscheldingen.

Gezien er geen devaluatie meer mogelijk is, worden in die schuldenlanden de deposito’s – boven een bepaald bedrag – afgeroomd ten bedrage van een bepaald %, en deze afroming belegd in Overheidsobligaties van het land – met of zonder waarborg van Europa - wat de taak van het Fonds aanzienlijk zal verlichten.

Schrap alle vertalingen in uw Commissies. Europa heeft één munt en één werktaal. Met wat aldus gespaard wordt kan een deel van de verschuldigde rente op de uitgegeven Eurobonds worden gedekt.

Als de markten hierop niet positief reageren, sluit dan de boeken. De toestand is hopeloos.

10-11-2011, 10:32 geschreven door Ugo d'Oorde  

Het jaar 1927 (2): Psalm 139.

Je bent 18, je staat met vader op het aardappelveld, met je blote voeten stevig in de aarde, in de warme deugddoende aarde.

Een vriend komt over het veld naar je toe gewandeld, de zwijgende luchten weten wat er gebeuren gaat, omdat wat gebeuren gaat geschreven staat. Omdat hij je een boodschap brengt, enkele woorden slechts, maar woorden die als een zweepslag zijn voor je verder leven.

Pas na zijn dood zult je even terugblikken op de zin die hij toen sprak en het leven dat voortkomen zou uit zijn boodschap en wat dit betekenen zou voor jou, zelfs met deze zin hier inbegrepen.

Je herinnert je een vers uit een psalm[1] die je vrij vertaalt:

Uw ogen, Heer, zagen alles wat ik was, en nog onvolmaakt zijnde, staat alles over mij al opgetekend in je boek, hoewel alles er nog niet is, hoewel het nog komen moet, het staat opgetekend in je boek.

En, vandaag, met nog een vezel vast aan de boom des levens, wat staat nu nog opgetekend voor jou, in dat Boek van de Heer, geschreven in rode of groene, in blauwe of gele letters, of in gouden misschien, of zilveren, maar opgetekend staat het.

Wie weet, misschien wordt het nog een totaal nieuw beginnen. Een boodschap die uit de lucht zou vallen lijk een meteoriet en wat rest van het blad aan de boom, terug een knop zou worden die open barsten zal in de lente.

Wie weet?.

Het is ook om er duizelig bij te worden, wat een wereld er al geschreven staat in de boeken – en welke wereld in de Psalmen - wat heb ik er nog aan toe te voegen, niets in meer. Ik kan het enkel terug nemen en het verhalen op een andere wijze, een betere of een minder goede. Dit is het enige dat ik vermag, en hernemen is een noodzaak voor mij, herkleuren en herschikken in andere verbanden.

Dit is mijn leven, het woord is mijn adem, is mijn bloed.

*

Een trouwe vriend, Ferdi v.d.H. reageerde, op mijn Blog van gisteren en ik dank hem ervoor. Des te meer omdat hij me begrepen heeft en hij herneemt hiervoor zegt hij, de woorden van Aragon, hij vindt que ‘ je raconte ma vie comme on fait des rêves au réveil’. Waarmee hij me verraste, maar gelijk heeft hij wel, mijn Blogs froleren wat ik wens te zijn.

10-11-2011, 00:41 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een jeugdvriend, Gilbert Van Den Steen, overleed op 27 augustus ll.. Ik lees dit in Connect, het personeelsblad van de Nationale Bank van België. Hij was van het jaar 1927.

Van in de jaren 1942 al waren we samen. We studeerden samen in het Klein College in Aalst. We namen samen elke schooldag dezelfde stoomtram van Wetteren over Oordegem en Erpe-Mere naar Aalst. We vormden samen op die tram met een paar andere vrienden, een klein zangkoor en velen stapten op onderweg, in de wagon waar wij waren, op het platform waar we bleven rechtstaan.

Na de schooljaren kwam hij terecht in Brussel, ik in Aalst in het Ministerie van Financiën.

Op een dag einde augustus 1947, bracht hij me een bezoek. Ik was met vader op het veld aardappelen aan het rooien. Hij vertelde me dat er een examen was in de Bank en hij raadde me aan deel te nemen. Wat ik gedaan heb. Ik slaagde en ben er op 1 april van het volgende jaar begonnen. Ik ben in de Bank gebleven tot mijn 65^ste.

Als ik er vandaag een Blog aan wijdt dan is het omdat door dit ene bezoek, dat plaats vond op het aardappelveld, mijn leven op een spoor werd gezet dat bepalend is geweest voor de rest van mijn dagen. Een enkele zin, enkele woorden die beslissend waren opdat ik vandaag een Blog zou onderhouden.

Hoe denk ik over zijn dood, die heel wat herinneringen oproept, maar wat kan ik meer dan enkele woorden schrijven over hem. Hij was totaal anders ingesteld dan ik, en op een bepaald ogenblik is er iets tussen ons gekomen, hij is verliefd geworden op het meisje van mijn broer Daniël, en is ermee getrouwd. En in een beginfaze, ik was toen al in de Bank in Brussel en we zagen er elkaar regelmatig, was dit feit de reden dat we een hele tijd elkaar uit de weg zijn gegaan. De sfeer tussen ons was niet meer dezelfde, er waren sporadisch nog wel telefoons en ontmoetingen, maar er was iets gebroken en in meer er was niet de spirituele ondergrond die ik wel had bijvoorbeeld met Michel Jamar en Jacques Roelandts die ik meer zag dan hem.Na mijn vertrek naar de provincie zijn onze wegen uit elkaar gegaan. Maar ik weet nog van hem dat we beiden één grote droom hadden, een reis met de Transsiberische trein naar Vladivostok. Maar dit is voor ons beiden, in elk geval wat mij betreft, een droom gebleven.

Hij heeft me, jaren geleden eens bezocht, hier in Latem, samen met een een paar andere vrienden en collegas, Wilfried Van der Perre en wijlen Marcel Thys, hij had toen een begin van Alzheimer.

In feite herhaal ik hier wat ik al heb geschreven, als ik met een Blog begonnen ben dan was het ook met de bedoeling vrienden van vroeger, ook deze uit de Bank te bereiken. Maar reacties van die kant blijven uit, John Poullet, Robert Van Steenkiste en vele anderen komen niet meer uit hun schelp. Slapen ze de ganse dag?

Gilbert en Willy De Clerck zijn van het gezegende jaar 1927. Ik stel vast dat het, het seizoen is van het vallen van de bladeren van 1927. Ik zie mijn blad al hangen aan de boom, sterk vergeeld, met nog enkele vezels vast.

Zo lang mijn Blog wordt gepubliceerd is het blad er nog, misschien zijn de vezels nog sterk genoeg om sappen op te nemen, heeft het zelfs nog de kracht en de moed om zich iets vaster nog te hechten, Misschien.

09-11-2011, 00:08 geschreven door Ugo d'Oorde  

Dacht gisteren, werkend aan mijn vorige Blog, aan een bijzondere passage in het boek van Pasternak's Zhivago. Ik had het boek gelezen in een Engelse vertaling, omdat ik vond dat ik aldus geconfronteerd bleef met een taal die niet mijn moedertaal was, waarbij de woorden als omfloersd met hun betekenis gelezen worden. En vanmorgen heb ik het boek ter hand genomen en de passage gelezen over Anna, de moeder van Tonya, de verloofde van Yuri Zhivago.

In answer to the desolation brought by death… he was drawn, as irresistibly as water funneling downwards, to dream, to think, to work out new forms, to create beauty. He realised more vividly than ever before, that art has two constant, two unending preoccupations, it is always meditating upon death and it is always thereby creating life.

Ik dacht een ogenblik terug, na al die jaren, aan grootmoeder, de eerste dode die ik zag, hoe wit en stil ze lag op haar doodsbed, En later, bleef ik haar zien, toen ze in de kerk, dicht bij mij in de doodskist lag, toen de kist werd neergelaten in de kuil en ik wenend kijken bleef tot de kuil werd dichtgegooid met aarde. En de vraag toen aan moeder, nu ze de eeuwigheid was ingegaan, was het zo dat ze thans neerzag op mij vanuit de hemel, en dat ze mij beschermen zou tegen de bekoring en tegen de zonde?

Maar Pasternak, de grote man gaat veel verder. Hij blijft tasten naar de betekenis van de dood om nader te komen tot het leven, tot de zin ervan, de intensiteit ervan, en het is hem duidelijk dat de aanwezigheid van de dood in het leven de voedingsbodem is van de kunst die hierbij het eeuwige oproept.

Wat niet meer kan gezegd worden van de kunst van vandaag. Of waarover Jan Hoet, die ik zoëven hoorde op TV, naar aanleiding van de expositie die hij, in opdracht van de Chinese regering gaat organiseren ergens in een nieuwe stad in China en meer in het bijzonder in de nabijgelegen woestijn.

Zijn oordeel over de kunst blijf heel wazig voor mij, en ik denk dan aan enkele zinnen uit een toneelstuk van Chistopher Fry[1] waarin countess Rosmarin zegt tegen haar butler:

Protect me from a body without death. Death is part of life. It is included in the terms of the contract by which we take over the lease of our living.

De dood is deel van het leven. En het is, zegt Pasternak, mediterend over de dood dat het leven zijn zeg heeft.

Of dit ook zo is voor de kunst waar Jan Hoet over spreekt, weet ik niet. Zeker is het dat het zo is voor de Kunst der Letteren. En voeg er graag aan toe dat zinnen zoals ik er vele ontmoet in de Zhivago van Pasternak, een boek groot en eeuwig maken.

08-11-2011, 01:01 geschreven door Ugo d'Oorde  

Als je, komende uit de kamer van de dood, de luchten voelt die zijn als van satijn, die zijn als een klaarte in een immensiteit van geest die ons omhult, en traag de bladeren rijzen, de wegen ermee bestrooid is groot en intens het leven in ons.

Als je dan in de menigte om je heen, vrienden ontmoet die meer dan vrienden zijn, die broeders zijn om te omhelzen, wordt je stil daarna, wordt je een lange tijd stil daarna, is er een warmte in je hart, voor een lange tijd.

Je schrijft dan maar, vóór de avond valt, van uit je warmte, een korte brief en voegt er poëzie aan toe, gouden woorden die je hoorde, en nu de wereld worden ingestuurd, om aan te komen bij wie ze lezen zal, zo hoop je toch.

Dan kan het ook dat deze woorden worden doorverteld omdat het een ontmoeting was op een ongewoon terrein, in ongewone omstandigheden, en in even ongewone bewoordingen worden neergeschreven:

… Et paix à ceux s’ils vont mourir qui n’ont point vu ce jour.  Mais de mon frère le poète on a eu des nouvelles. Il a écrit encore une chose très douce. Et quelques-uns en eurent connaissance…[1]

07-11-2011, 00:04 geschreven door Ugo d'Oorde  

Euro: Reacties en Conclusies

Ik kreeg (positieve) reacties op mijn Euro-Blog van 4 november. Samengevat puur ik hieruit volgende bedenkingen:

1.       

De onmacht van de Griekse Regering om haar Openbare Schuld te honoreren op de vervaldag, zal onvermijdelijk een zwaar impact hebben op Europa en in de eerste plaats op de landen van de Eurozone.

- Ofwel zijn het de banken die in Griekse obligaties belegd hebben, die het verlies zullen ondergaan;

- Ofwel zijn het de landen van de Eurozone, de E.U. zelf, wat volgens mij het meest logische zou zijn – mijn Blog van 4 november - en zeker ook het minst storende.

2.

Zijn het de banken die de totaliteit of een deel van de Schuld ondergaan, dan ontstaat er een probleem, namelijk het vinden van de nodige kapitalen ter aanvulling van hun liquiditeitspositie. Maar in de huidige omstandigheden, wie is er bereid in te tekenen op de kapitaalverhogingen van de banken?

3.

Is het de Eurozone die de volledige/gedeeltelijke terugbetaling – ik opteer voor de volledige terugbetaling - van de Griekse Schuld op zich neemt, dan vermijden de banken de aanvulling van hun liquide middelen. Op dat ogenblik stelt zich het probleem van de financiering van de interventie van de Europese Commissie in de markt van de ‘Bad Bonds’ van welk land ook Deze financiering kan gebeuren door de uitgifte van Eurobonds en deze

kunnen en zullen wellicht, aangekocht worden, én door China, én door Brazilië en door anderen, ook door de ECB, indien nodig.

4.

In mijn vorige Blog van 4 november heb ik vooropgesteld dat de Europese Commissie, eerlijkheidshalve, de schuld van de probleemlanden moet waarborgen – de oplossing gezocht in het oprichten van een Fonds gaat in deze richting - in dit geval, welke beslissing Griekenland (of Italië) ook neemt, en ongeacht de tijd die deze beslissing vergen zal, zal de bekendmaking van de beslissing van de Europese Commissie de schulden nte waarborgen, de spanning in de markten weg te nemen. Er hoeft enkel gewacht op de instemming van Griekenland/Italië met de voorwaarden gesteld door de Commissie, om in actie te komen

Ik vermoed – zeker ben ik niet – dat hiermede het probleem van de 8 miljard euro die Griekenland in het begin van december nodig heeft om bestaande schulden af te lossen, van de baan is. Het FMI hoeft dus niet aangesproken te worden.

5.

Welke bedragen staan hier voor de Commissie op het spel?

We spreken niet meer over nieuwe kredieten die zouden toegestaan worden. Wat dit betreft moet Griekenland zich zelf behelpen. Het betreft enkel en alleen de Griekse Overheidsobligaties die voor het ogenblik in omloop zijn. Het betreft evenmin de gelopen intresten, deze moeten ingeschreven staan in het Griekse budget.

Het maximum bedrag, wat Griekenland betreft, kan in het slechtste geval, na de laatste vervaldag, oplopen tot 380 miljard euro, maar dit is gespreid over een gamma van vervaldagen wellicht.

In het Fonds was er sprake van een virtuele waarborg van 1.000 miljard euro. Er is dus enige ruimte.

Maar, en nu begint het pas. Een dergelijke omloop aan Eurobonds aan 3%, kost vlug 30 miljard euro aan intresten. Te verhogen met een bedrag aan terugbetalingen. Een zwaar verdict voor het Europese budget.

Pas nu realiseer ik me het volume en het impact dat deze schuldenmassa kan hebben op het budget van de EU.

6.

Vanaf het bestaan van Eurobonds in omloop, zullen de Europarlementariërs en Barroso en Van Rompuy, weten wat het is een openbare schuld aan te houden en de dienst ervan op een correcte wijze te verzorgen. Ze zullen tevens een duidelijk beeld hebben van de moeilijkheden waarmede bepaalde landen geconfronteerd zijn om hun openbare schuld in de hand te houden.

7.

De bestaande voorstellen onlangs genomen door de Europese regeringsleiders, om 4 uur ‘s morgens, zijn meer dan duidelijk ontoereikend en wachten op een nog zwaarder vervolg. Wat er ook nog uit de bus moge komen, vroeg of laat moet er betaald worden.

8.

Kwijtschelding van Schuld is uit den boze, het schept een precedent zonder einde. Dus laat ons hier niet aan denken. Wel aan een Inschrijving van elke wanbetaling van de schuldenaar van zijn obligaties, in het ‘Grootboek van de Schuld van de eurozone Landen’, wat voor vele landen een rem zal betekenen, in elk geval is het een afschrikking.

9.

Europese integratie betekent: één budget, één openbare schuld, één munt - en dit ware de correcte volgorde geweest – en één administratieve taal.

Deze laatste is even noodzakelijk. De kosten van de te talrijke vertalingen zijn absurde kosten. Wie in het Europees Parlement zetelt en zijn stem verheffen wil, doet het in die ene officiële Europese taal.

De vertaalkosten vallen weg, wellicht een kleine compensatie voor de te betalen rente op de Eurobonds. (Ik ben niet gaan kijken naar het budget van de EU, het was te laat.)

10.

Mijn kinderen en kleinkinderen, hebben heel wat te winnen bij een goede en vooral vlugge oplossing van het europrobleem. Maar dat het Barroso en Van Rompuy, dat het Europa in zijn geheel, heel wat zal kosten dat staat nu al vast. Illusies hebben hier geen plaats.

*

Geschreven na de uitvaart van een groot staatsman, Willy De Clerck – de zoveelste van mijn geboortejaar - ben ik er van bewust, dat wat ik hier verkondig niet de perfecte oplossing biedt. Mijn woorden beogen alleen enkele formules naar voor te schuiven opdat, getoetst aan andere, du choc des idées jaillisse la lumière.

Weet ook dat deze Blog, na een dag van grote emoties, het bijwonen van de uitvaart van Willy De Clerck en de toespraken van de kinderen en vooral van Guy Verhofstadt, me heel wat moeite heeft gekost, meer dan ooit een Blog me gekost heeft. Wil  hier rekening mee houden.

Ik heb gezegd!

06-11-2011, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Eugène Ionesco[1].

Er komt een dag dat ik, vooraleer deze wereld te verlaten, orde op zaken zal moeten stellen, want het kan niet dat ik alles achterlaat zoals het er nu bij ligt en staat. Vooral in mijn boeken moet een schifting gebeuren en ook in de vele teksten die hier en daar, met hun klad nog, liggen opgestapeld. Er zijn bijvoorbeeld boeken die in hun rek blijven vele ervan heb ik zelfs nog niet geopend en andere eens overlopen misschien, en mijn teksten en gedichten zijn een grote verwarring.
Maar dan gebeurt het dat ik, om een of andere reden, die ik niet ken of niet wens te kennen, of niet nodig heb te kennen, een van die ‘verwaarloosde’ boeken zo maar uit zijn rek neem om het in te kijken en dan te vallen op een onderlijnde passage, met een foto als bladwijzer erbij, en te lezen wat ik maar al te graag wou lezen, een bevestiging van wat ik ook vroeger al geschreven had.

Zo was er deze avond voor het gaan slapen, ‘Fragments of a Journal’ van Eugene Ionesco[2], waarin ik, over een passage uit zijn ‘Exit the King’ – de Engelse vertaling van ‘Le Roi se meurt - te lezen kreeg:

‘Is there a universal consciousness? Is consciousness all pervading? Is there a dormant consciousness in stone, as I believe Leibnitz thought? Neither Planck, nor Heisenberg, nor Einstein, nor de Broglie wholly rejects the idea of a universal, cosmic consciousness. There may be some plan, some intention. If there is an intention, there is consciousness. These thinkers do not exclude the idea of a God who would be that consciousness’.

Een ‘kosmisch bewustzijn’ aanwezig in de steen van Leibnitz. Of, Hij die zich, verborgen in de brandende braamstruik in het Boek Exodus, ‘Ik Ben’ noemt, aanwezig in al wat IS.

                                  

Maar ik viel nog op een ander punt dat ik aanhalen wil. Ionesco kon niets anders meer dan schrijven. Zo lees ik op het einde van zijn tekst in zijn Journal, over ‘Exit the King’:

Perhaps I shall keep on to the end writing books and plays, because I can’t do anything but that. I’m incapable of any other profession. Since I’ve known myself, I have never done anything else.

Schrijven is een ziekte, is een drug, ik voel het, ik beleef het. Mijn schrijven echter heeft niet de geladenheid die een schrijver als Ionesco heeft. Ik neem over of inspireer me op wat ik gelezen heb
en voeg eraan toe wat ik zou kunnen gelezen hebben.

05-11-2011, 05:54 geschreven door Ugo d'Oorde