Ik heb me gisteren meer dan anders afgesloofd om klaar te komen maar volbracht hebbende wat ik realiseren wou ben ik met een gerust gemoed gaan slapen. De nacht was heilzaam, de morgen vol beloften al draalde het licht in de hagen: hier, in deze hoek van het land, hangt er een beweegloosheid over de dingen die ik aangrijpen wil om me ermee te omwikkelen en stil te zijn in mijn ‘Dasein’, intens voelend evenwel hoe op  de achtergrond het leven zich roeren wil, een klad woorden die wachten om uitgesproken te worden.

Ik haal ze niet onmiddellijk, ik laat ze nog even opdat ze zich ordenen zouden, buiten mijn weten, om zich te groeperen tot wat ze zeggen willen aan mij en aan jullie via mij. Ik ben maar een tussenpersoon, iemand die opneemt wat er geschreven moet en het doorgeeft langs de geheimzinnige wegen van het internet, een gift van de Kosmos-God.

Want al denken we er niet aan het is een gift, een eigenheid die voorzien werd bij het ontstaan van wat ontstond en ons nu als normaal overkomt, hoewel de weg die werd afgelegd oneindig lang is geweest en in feite waar we aangekomen zijn heel kort is geweest. Een bevreemding van wat het begrip tijd is.

Zo, wat er nu staat, staat er uitzonderlijk op gegolfd papier in gegolfde letters om gegolfd gelezen te worden lijk de golven aan zee die over het strand schuiven, even liggen blijven en dan teruggaan naar vanwaar ze kwamen.

Aldus mijn woorden deze morgen, je neemt ervan wat er van te nemen is, het  kan dat het veel is, het kan dat er nog heel wat verborgen blijft, het   is een spel geweest, een spel in de morgen van de woorden in mij.

Het is pas nu dat de dag zich opent, ineens, had hij zich vroeger geopend ik zou niet geschreven hebben wat ik geschreven heb.

Maar dit is slechts een gissing.

07-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Op een leeg blad starend schrijf ik wat komende is, welke verrassing het zal zijn weet ik niet, ik weet enkel dat er iets komen moet dat voorbestemd is om er te zijn.

Voorbestemd of in de maak terwijl ik schrijf en opduiken zal,  totaal onverwacht zoals een bloem uit de sneeuw als ik maar geduld heb en schrijven blijf tot de bloem tevoorschijn komt.

De ganse dag heb ik erop gewacht, ik had wel een idee maar wist niet  goed hoe ermee te beginnen.

De oorsprong was het essay van Stefan Hertmans over ‘Real Presences’ het boek van George Steiner: waar Exodus 3: 14,15 ter sprake komt: het antwoord van de stem in de brandende, niet verbrandende braamstruik die aan Mozes zegt dat hij zich ontschoeien moet want dat hij op heilige grond staat en hem zegt dat hij naar de Israëlieten moet om hen weg te brengen uit Egypte. Als Mozes dan vraagt:

14: ‘When I come unto the children of Israël and shall say unto them: the God of your fathers hath sent me unto you, and they should say to me: what is his name? What shall I say unto them.

15: And God said unto Mozes, I AM THAT I AM and he said: thus shalt thou say unto the Children of Israël I AM hath sent me unto you.

(Ik haal dit uit de King James’ versie van de Bijbel.)

André Chouraqui in zijn boek ‘Moïse’ (Editions du Rocher 1995) vertaalt dit door ‘Je suis qui je suis’

Ik ga hier niet verder op in vandaag, ik voel me niet in staat mijn gedachte hierover – Steiner noemt het antwoord van de God een tautologie – uit te leggen en te verdedigen. Trouwens ik heb het al gedaan in een vorig geschrift waarin ik de nadruk heb gelegd op de schrijver van het verhaal die deze woorden gevonden heeft om voor het eerst, in een wereld van goden en afgoden, het beeld op te roepen van een ‘ik ben: IK BEN’, een niet zichtbaar, een niet  tastbaar Iets, maar een gedachte, een Zijnde, een wezenloos iets dat IS, met de onderliggende gedachte ik ben al wat is, ik ben het Levend Universum.

In een vorige tekst heb ik me anders uitgedrukt, misschien vind ik hem terug, maar er naar zoeken zal ik niet.

Ik heb er genoeg aan te weten dat 'I AM' het Zijnde is.

06-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De wereld en al wat er omheen is verdwijnt in de slaap en de droom neemt over, maar in de morgen bij het ontwaken knopen we terug aan met wat van de wereld en van het leven is. Wat mij betreft ik ga met gerust gemoed gaan slapen en sta even gerust op, ik heb er dus geen problemen mee, van dan af komt het er meestal vooral op neer me te herinneren wat ik laatst geschreven heb, of ik er mee verder kan of verder wil of, ik te denken heb aan iets totaal nieuw.

En vanmorgen neem ik me voor niet meer zo uitdrukkelijk als voorheen bezig te zijn met de dood en over het andere leven dat me wacht om de hoek, maar zoveel mogelijk te schrijven over het leven dat ik draag en beleef.

Trouwens, ik weet niets met zekerheid van dat andere leven en dit maakt het hoogst interessant. Wat niet zeggen wil dat ik haast heb om vast te stellen hoe interessant het is, wat ik dan wel weet over het leven dat  ik nu leid en dat ik nog ondanks de vele ongemakken een tijd, een lange tijd zelfs, houden wil.

Ik voel zelfs dat ik nog altijd volop als in een ‘maalstroom’ in het leven aanwezig ben, met een hunker naar het creatieve dat de Kosmos in beweging houdt. En als Dante, de grote Dante, verrukt als hij is aangekomen te zijn op het einde van zijn Divina Commedia, schrijft dat het ‘Amor’ is die de zon en de sterren in beweging houdt, laat ik  hem dat hoewel ik geneigd ben ‘Amor’ te vervangen door het creatieve en te zeggen dat het de Geest  is, evenbeeld van het creatieve, die alles in beweging heeft gebracht en in beweging houdt.

Een stelling die ik onderlijnen wil elke morgen van mijn leven om er de dag mee door te brengen en er mee de nacht in te gaan zo dat niets ergs me overkomen kan, noch in de dag, noch in de nacht, zolang de Geest zich ontfermt over mij.

Het zijn maar wat geschreven woorden die overschreven kunnen worden, maar ze dragen een eigenheid waar over nagedacht kan worden, hun tekens een oproep zijnde om er even in overweging, bij stil te staan en dan verder te gaan verrijkt met een zin die hangen bleef in je kleren  zoals een aroma van rijpend fruit, of van afgevallen bladeren op de grond, waar je over loopt, naar de winter toe.

Schroomvallig.

05-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik erger me al lang aan zij die de ‘Vlaamse cultuur’ uitdragen met wapperende vaandels op de sportmanifestaties waar ook ter wereld – behoudens in Wallonië – en ons minachten als we niet openlijk uitkomen voor een autonoom Vlaanderen, want wie zegt er ons dat er achteraf in dat ‘autonoom Vlaanderen’ het al koek en ei zal zijn tussen de politieke partijen, al was het maar om een gouverneur van de ‘Nationale Bank’ als er nog een NB zou zijn, aan te stellen.

In feite kan me dit ‘autonome’ geen zier schelen. Ik ben Vlaming en voel me Vlaming, en ik wens en verlang iets toe te voegen aan de Vlaamse Literatuur, iets van mij, tenminste als ik ertoe in staat zou zijn.

Maar schrijvend in het Nederlands belet het me niet te veronderstellen dat de Vlaming die me leest ook citaten in het Engels, het Frans, het Duits, begrijpen zal. Ik bedoel eenvoudig dat het niet is omdat ik deze citaten onvertaald gebruik, ik minder Vlaming zou zijn, integendeel, de veeltaligheid is een eigenschap van de Vlaming.

Zo, om een reden die velen onder jullie wel zullen begrijpen voel ik een zekere agressiviteit in mij, is er iets aan het opborrelen dat ik liever verzwijg.

Dit was van vanmorgen bij het opstaan, daarna is mijn ergernis stil gevallen is het licht gekomen, de wind en de regen en ben ik stil gevallen, zo stil en zo effen als het maar kon en heb ik gedacht aan een gedicht dat ik lang geleden begonnen ben, een  compensatie voor de donkere gedachten van deze morgen:

Schrijf nog wat gedichten
oude man opdat je niet
te vlug zou sterven
als je dood zult zijn.

Laat hier of daar
een woord van jou,
een kaft met poëzie
waar men zich
in wikkelen kan,
een korte wijl,
voor het wordt opgeslorpt
in de schemer van de tijd.

Zoals het van zovelen is
die hier verzonken
in de aarde
na jaren al vergeten zijn.

Zo schrijf nog wat gedichten
opdat je niet te vlug
verdwijnen zou eens
je boeken dichtgeslagen,
je pennen uitgedroogd
je bladen met woorden
bestrooid. 

Als woord,
kom ik dan, op avonden,
binnen gewandeld
om er naast jou 
neer te zitten
vóór de vlammen
in de haard,

even maar,
naast jou.

04-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

De morgen overvalt mijn lichaam en, zo schijnt het me toe, verlamt meteen mijn geest. Er is geen blijheid, geen opwelling van gedachten, er is wat ik zou willen doen, gaan neerliggen op het bed, juist gaan liggen en wachten op wat er komen gaat. Ik schrijf dit omdat ik het schrijven moet deze morgen van 3 januari want ik ben niet veel méér dan deze woorden totaal tegengesteld aan de woorden die ik gisteren  gebruikte om af te sluiten.

Je hoort het ik ben eerlijk tegenover jullie zoals ik eerlijk ben tegenover mezelf, dat zegt men, het langst duurt. Hoe lang weet ik niet, in feite weet ik heel weinig over dergelijke gezegdes die aan het uitsterven zijn, zoals ook ik stilaan aan het uitdoven ben en met mij de wijze waarop ik me uitdruk, te archaïsch, waar me regelmatig  op gewezen wordt.

Maar iets wijzigen eraan zal nu niet meer gebeuren, integendeel ik zou nog archaïscher willen schrijven of dan toch anders, hoe anders weet ik niet, meer onsamenhangend, eer onbegrijpelijk.

 En ik denk aan wat Stefan Hertmans schrijft[1] over de dichtkunst van de Oostenrijker Ernst Herbeck die ‘een indrukwekkende dichter is omwille van alles dat hij niet gezegd kreeg en toch lijfelijk voelbaar maakte in zijn gedichten.’

Wat Hertmans niet zegt is dat Herbeck, misschien  geen in elkaar opgaande/in elkaar vloeiende zinnen kende; dat zijn hoofd een warboel was en dat hij alleen over deze warboel iets te zeggen had, zijn gedichten wijzen in deze richting.

Het is dus begrijpelijk dat hij niet  zeggen kon wat hij aan het  denken was, wat we kunnen lezen in zijn gedichten, maar wat is hier verkeerd aan?

Niets, niets merkwaardigs. Het is de uitdrukking van zijn persoon, van wie hij is en hoe hij is, het zijn de omstandigheden in zijn leven die hij  beschrijft. Et alors?

Ik ook schrijf over vreemd lijkende dingen, maar dingen, hoe vreemd ook, die kunnen begrepen worden mits een weinig goede wil, want wat ik schrijf vergt een inspanning, vergt een bijdrage vanwege de lezer, wat ongewoon kan overkomen.

Als die gevraagde goede wil ontbreekt dan schrijf ik ook wartaal, maar je zult me nooit horen zeggen dat ik niet schrijven kan  wat ik denk, want ik denk als een normaal mens.

Ik denk menselijk, Herbeck denkt als een geestelijke gestoorde en schrijft als een gestoorde. Wat is hier zo vreemd aan om er een (ingewikkeld) essay aan over te houden?

[1] Hertmans Stefan: Essays, De Bezige Bij, 2023. P. 212. (Herbeck verbleef vijfenveertig jaar in een psychiatrische kliniek).

03-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Er circuleert op de media, welke ook, een foto van mij, genomen op mijn 96^ste verjaardag die toont hoe ik eruit zag, een gelukzalige neergezeten aan tafel. Ik vrees nu dat het een verkeerd omen wordt, want het was een momentopname die de realiteit van de pijnen van mijn oud lichaam negeerde en niets toont van mijn kwakkelgang als ik wakker word in de morgen, zoekend naar mijn evenwicht tussen de stoelen en de tafel in de kamer.

De foto laat niets blijken hiervan, integendeel hij verzwijgt de realiteit en toont een lachend man weliswaar van jaren.

Als ik zeg dat het een ‘omen’ is, dan zag ik het plots voor ik slapen ging als een uitdaging van het lot, alsof er voor mij niet de minste dreiging te vrezen valt en ik glansrijk op weg ben naar mijn 97^ste. Het zijn voorgevoelens die ik niet nodig heb maar die nu de kop opsteken en wellicht enkele dagen zullen blijven hangen.

Ik vermeld dit omdat het verkeerd is een te groot enthousiasme over mijn toekomst te etaleren, dat het oneindig beter is me nederig op te stellen en af te wachten op wat voor mij is voorzien – en ik denk onvermijdelijk aan het boek in de psalm – en waaraan niet te tornen valt, mijn lot staat er geschreven in het verloop van de omstandigheden. Dit is van de schaduwzijde van mijn bestaan, het is wel heel vaag maar het staat er toch al was het maar in filigraan.

Maar er is ook een lichtzijde aan de foto, hij betreft klaar en duidelijk zichtbaar een man op jaren die zich geestelijk uitermate goed voelt, een glorierijke, die daar optreed verlost van al het negatieve dat hij de laatste tijd gekend heeft, open en bloot genietend van de momenten die hij beleeft onder vrienden samen, badend in een sfeer van eenvoudige gemoedelijkheid in dat van het echte, diepere leven is.

En alles samen genomen, hij voelt zich goed op die foto, hij verwerpt diep in hem het omen dat hij zag omdat hij weet dat wat telt afhankelijk is van wat hij nog schrijven zal in de dagen die er voor hem nog zullen zijn.

En als hij niet meester is over zijn dagen, hij  is meester over wat hij schrijven zal.

02-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik wil mijn dag en mijn jaar beginnen met wat ik mijn vorig jaar heb afgesloten: 'het is geest die materie heeft gebaard en niet omgekeerd'. Je zult het moeten stellen met deze hoofdgedachte die  als een rode draad door mijn geschriften zal blijven lopen, in elk geval verwacht er jullie aan.

Hoe heb ik het zo ver gebracht is de vraag die ik me stellen wil op deze dag één van het jaar 2024. Een vraag die tezelfdertijd een woord van dankbaarheid is, gespaard te zijn gebleven van al te groot onheil én lange tijd – er waren enkele onderbrekingen - te hebben kunnen schrijven wat ik binnenkreeg.

Alles wijst er voorlopig op dat ik verder zal gaan in het jaar dat openschuift, er hoeven geen nieuwe besluiten genomen of beloften uitgesproken om te weten hoe het verder moet. Dit hier mijn overgang zijnde, mijn laatste stappen die zijn overgegaan in de eerste uren van het nieuwe jaar, zoals het geschreven stond dat het gebeuren zou.

Er valt dus niet de minste merkbare wijziging te noteren al gebeurt het alsof het een vorm van herbeginnen is, is het maar omdat ik op een nieuwe lei begonnen ben om verder te gaan.

Maar het herbeginnen bezielt me toch, en op mijn jaren heb je bezieling nodig, het kruipt in onze handelingen, het wakkert bij momenten het soms vunzend vuur aan, het vuur dat onze levenswijsheid brandend houdt, verwarmend, groot opflakkerend houdt in de tijden van nu.

We wachten nu op de dagen die (nog) komen maar zeker niet met ongeduld, we laten de dagen zich openen en sluiten over ons; zoals ze komen zullen we ze ontvangen met onuitgesproken warmte diep in ons, een warmte die ik wil blijven uitdragen naar jullie, mijn inspiratiebron toe.

01-01-2024, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde