‘We ontdekken dat we van stof zijn gemaakt en we blijven deze gedachte bevechten tot we er bijvallen’.

is een zin van Eugen Drewermann die ik haal uit zijn ‘Wort des Heils, Wort der Heiligung’, (Patmos Verlag 1989).

Het is geen ‘bevechten’ meer omdat in ons de overtuiging leeft dat we allesbehalve stof zijn, dat we geboren zijn uit de geest en dat we keren zullen naar de geest.

Omdat we geloven dat de essentie van wat we zijn, niet meer als stof kan gezien worden, maar eerder als een bundel energiegolven ingepakt in de energiegolven van het Universum, en dat we aldus geen geloof meer hechten, dan toch niet zoals Drewermann, aan vers 3: 19 uit Genesis.

En we zijn niet alleen. Paul Nothomb in zijn ‘L’Homme immortel’, Edition Albin Michel van 1984 vertaalt dit door: ‘tu as été formé immortel et tu le reviendras’. En Fabre d’Olivet, in zijn ‘La Langue Hébraïque restituée’, vertaalt 3 : 19 door : ‘tu retourneras à l’élément spirituel, principe de ton être’.

‘Ge zijt van stof en tot stof keer je terug’, is een ‘te’ voor de hand liggende formule, Drewermann had dit kunnen vooropstellen, zoals elk van ons dit had kunnen doen, een dergelijke zin hoefde geen veropenbaring. Het is dus maar normaal dat we deze zin bekampen en we meer dan geneigd zijn Nothomb en Fabre d’Olivet meer credit te geven dan de oorspronkelijke vertaler(s) van 3: 19, naar het Grieks of het Latijn.

Aldus deze luttele woord-momenten die ik in mij draag en die weinigen zullen lezen.

Op de plaats waar ik me bevind ten overstaan van de dag van mijn geboorte heb ik meer dan ooit nood aan een andere visie. Ik weet alleen dat niets statisch is, dat alles - maar dan ook alles in alles - in beweging is; dat deze beweging gedragen wordt door de Geest, en wij opgenomen in de Geest en levend in de Geest, en wellicht dat er niets anders is dan die Geest.

En deze woorden, geschreven zijnde in de oneindigheid en tijdloosheid van de Geest weet ik hoe eenzaam ik sta in deze wereld. 

28-07-2013, 21:50 geschreven door Ugo d'Oorde  

Ik overloop in diagonaal al wat ik de laatste dagen geschreven heb. In welke wereld of in welk landschap bevond ik me eens ik voor mijn klavier zat?

Welk impact heb ik gehad op de (niet zo talrijke) lezers van die teksten, hebben ze me gevolgd, waren ze geboeid of heb ik hen verveeld met zaken die hen helemaal niet interesseerden, zaken die teveel inspanning vroegen, die te ver afwijken van wat Lanoye schrijft, of Brusselmans, of Mortier, of Gruwez, of wie ook?En waarom ook zouden ze me lezen, ik ben maar een oude, afgeschreven man, een totaal vreemde eend, naast een groep Vlaamse literatoren die succes-schrijvers zijn - maar niet voor mij, ik heb er andere.

Hoe zou ik mijn dagen hebben doorgebracht ware er niet het voorbeeld van Saramago’s cuaderno niet geweest? Ik weet het niet, maar ben ik nu rijker met de 1.000 pagina’s blogs die ik sedertdien moet geschreven hebben?

Ik ben er zeker van dat ik die Saramago van toen (2010), niet meer zal gaan opzoeken. Zo, waarom zou er nog iemand zijn die mijn blogs zou gaan koesteren en eens gelezen, de moeite zou doen ze te gaan herlezen?

En toch kent mijn halsstarrigheid geen grenzen, blijf ik schrijven en zet ik mijn tocht verder, de tijd in, een keuze gun ik me niet, verdien ik trouwens niet.

27-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

En we volgen even nog, George Steiner in zijn ‘Errata’:

Comment le Tout Autre peut-il agir sur nous à fortiori nous donner quelque signe de son existence, absolument inaccessible? 

Alsof het aan le Tout Autre was om zijn bestaan te bewijzen, de nous donner quelque signe de son existence, als het aan ons is om Hem te benaderen, Hem te vinden en uit te zoeken wie Hij is en wat Hij verlangt van ons.

Noch de catastrofen ten tijde van de Exodus, noch de stilstaande zon en maan van Josuah, noch het gebeuren met de schaduwklok van koning Achaz, zijn bewijzen voor ons, evenmin voor Steiner, maar worden door zijn volk nog immer als tekenen van zijn bestaan en aanwezig zijn aangekleefd.

Wij echter zijn ervan overtuigd, zijn ervan doordrongen dat Zijn onvoorstelbaar, ongelooflijk goed geordend Universum - wij, lichaam en geest inbegrepen - alles heeft om als een sluitend bewijs te fungeren.

Trouwens welk meer overtuigend bewijs dat uitgaat van ‘Le Tout Autre’ zouden wij op heden in staat zijn te lezen, te zien én te aanvaarden als een nog duidelijker teken van Zijn (of Haar) bestaan?

En ook wie beelden we ons wel in dat we zijn, nu we amper de mensaap zijn ontgroeid, opdat we bij machte zouden zijn een vraag te stellen en het antwoord hierop te begrijpen? 

‘En attendant God(ot)’ had ook kunnen luiden ‘God(ot) en attente de nous’.

26-07-2013, 00:36 geschreven door Ugo d'Oorde  

Wie of wat in mij zet me aan te schrijven? En in de eerste plaats het schrijven zelf, waarom schrijf ik en daarbij aansluitend, waarom schrijf ik over wat ik schrijf?

Die vraag overvalt me telkens als ik neer ga zitten, de pen in de hand of voor het open klavier om dan te beginnen, vandaag met de vraag van Leibnitz, waarom is er niet ‘Niets’, en mijn antwoord, er is Iets omdat wij, als mens ervan getuige zijn. Schrap die getuige en de vraag van Leibnitz  wordt nimmer gesteld.

Prigogine had ook een antwoord op de vraag over ‘het begin van alle beginnen’, een zin waar ik onlangs een blog mee afsloot:

Pour moi, la transition entre le pré-univers et l’univers, est avant tout un problème de passage du vide, qui contient déjà des particules en puissance à des particules réelles[1]. 

Het is op die fameuze ‘zevende dag’ dat deze Big Bang passage plaats vond en, althans volgens Prigogine, het in wezen reeds bestaande, bestaande werd en, wat oneindig meer is, nog steeds als ‘het bestaande’ wordende is.

In zijn ‘La Langue Hébraïque restituée’ uit de XIXde eeuw, vertaalt Fabre d’Olivet het allereerste woord van de Bijbel, ‘Bereshit’, door ‘en puissance d’être’ (wij vertalen dit door ‘in den beginne’) wat aanleunt bij de visie van Prigogine.

Of deeltjes, in potentie aanwezig, die materie zijn geworden; materie die kosmos is geworden; en uit deze immensiteit aan Kosmos is de mens opgestaan en simultaan de geest in de mens, die aldus in potentie reeds aanwezig was in ‘bereshit’.

Zo bestaat het dat in onze geest onvermijdelijk, de nagalm van dit ‘bestaan in potentie’, als een hunker is blijven hangen. Max Horkheimer noemde dit: ‘die Sehnsucht nach den ganz Andere’. Of die fenomenale zin van Sint Augustinus:

Indien je me niet gevonden had je zou me niet hebben gezocht.

Ware er die hunker in jou niet geweest je zou nimmer hebben gezocht om te vinden, of nog, je zou nimmer Stonehenge hebben gebouwd, noch Avebury, je zou nimmer tweeënnegentig menhirs hebben opgericht in de Almendres, geen tempels hebben gebouwd, geen moskeeën, noch romaanse kerken, noch gotische kathedralen; er zou nimmer een Divina Commedia geschreven zijn en George Steiner zou niet zijn hoofdstuk XI van zijn ‘Errata’ geschreven hebben, en ga maar verder. 

Kunnen we dan zeggen dat we nimmer die hunker naar het totaal Andere hebben gevoeld?

25-07-2013, 05:54 geschreven door Ugo d'Oorde  

Van een bepaalde ouderdom af ben ik beginnen bouwen aan mijn geestelijke wereld. Ik houd het nu bij het Cosmotheandric principle van Raymundo Panikkar – de drie-eenheid: Kosmos, God en Mens, en het is (zoveel mogelijk) vanuit deze ingesteldheid en (zoveel mogelijk) binnen de lijnen ervan dat ik schrijf. Mijn landschap wordt en is aldus gekleurd en dooraderd met mijn zoektocht naar, en het zoeken is mijn adem om te leven.

Waar ik vandaag ben aangekomen, heerst er een zeer sobere hoop, vooraleer de stroom over te steken, zo ver het enigszins nog kan, door te gaan, zelfs al weet ik dat ik veel verder dan nu niet meer komen zal, omdat mijn tijd heel kort kan zijn, al kan het ook – hoe waag ik het dit te schrijven – dat mijn tijd nog doorlopen zal tot mijn volgende verjaardag en daar aangekomen, hopen dat er nog geen einde in het zicht is om te verwachten, zoals Hokusai, dat elke dag, elke maand, elk jaar een nog betere kwaliteit van werk leveren zal.

Zo ben ik deze morgen om vier uur opgestaan omdat ik ademen wou al schrijvend, ademend op de flank van de berg die ik elke dag te beklimmen heb, in de luwte van alle gebeuren, geborgen in mijn schelp, waar ik zoals Shakespeare, een koninkrijk bezit. De ogen gesloten, de oren gestopt, maar wijd open in het landschap van de geest.

Of het zin heeft daar te vertoeven en het uit te bazuinen stel ik soms in vraag, het wordt me zelfs door een vriend verweten. Met mij leeft hij in de schaduw van een zware onrechtvaardigheid ons beiden aangedaan, maar mij is het duidelijk dat ik, in mijn geestelijk leven, waarvan deze blogs het resultaat zijn, deze schaduwwereld van ons beiden zoveel mogelijk vermijden moet, wil ik mijn leven leefbaar houden.

 

Dit laatste is ook de reden waarom ik schrijven durf dat het landschap van de realiteit, gekarakteriseerd door het falen van de Europese machtshebbers inclusief het falen van de Euro (door het wegvallen voor bepaalde landen van de mogelijkheid tot devaluatie) met alle economische, financiële, sociale, politieke gevolgen hieraan verbonden  niet meer mijn blijvende aandacht krijgt. 

Wat ik dan wel volg van uit mijn zeer beperkt beeld ervan, is het leven van het ‘Higgs’-deeltje, om redenen die ik al zo dikwijls heb bloot gegeven namelijk dat ik meen vast te stellen dat mettertijd het voorlopig nog Onzichtbare, meer en meer zichtbaar worden zal.Het is duidelijk, dit zijn de zaken die mijn belangstelling voeden en opeisen, omwille van de onderliggende betekenis die ik eraan geven kan: het zoeken naar het begin van alle beginnen.

Wat niet belet evenwel dat ik, zelfs na al die jaren, tot het einde, de schaduwwolk boven mij zal blijven bestrijden met de middelen die nu toch wel stilaan aan het uitdoven zijn. 

24-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Een hoogvogel

ooit geschoten heb ik niet,

zal ik niet:

de reiger aan de overkant

hij zegt het me, hij kan het weten,

de Leie tussen ons.

Alsof ik hem aaien wilde wacht hij nog,

mijn oog zijn oog geraakt,

en mij  omzwachteld

met van de Sfinx de tover:

reiger zijn of minstens worden,

geen nood aan woorden meer,

maar te staan waar ik sta

en hij er te blijven,

rakelings de zwaluwen,

een lange tijd,

terwijl de vlier zijn bessen rijpt.

Om er te keren elke morgen

en niets te zijn dan reiger,

blauw of wit of roze op de borst,

zelfs niet op te vliegen,

zelfs de hals niet reikend,

onovertroffen

stil te zijn van binnen en van buiten

en de nachten in te gaan.

Vele reigers zijn er toch niet meer

tot op vandaag.

Later komen er meer.

23-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde  

Even was er het beeld terug van de boeken, bewegend in hun roerloosheid in de kasten van de enorme bibliotheek van het klooster van Mafra, maar het blijft nog zomer. Je bent in de tuin in de schaduw van de bomen. Je hebt een harssmaak op de tong en  zinnen komen en gaan. Het licht kleeft lijk poeder op planten en bloemen, het kleeft in de hagen. Elk deeltje ervan is een voortdurende uitwisseling van energie en informatie en je lichaam neemt er aan deel, al voel of besef je het niet, je geest is er in opgezogen, zelfs al ben je niet meer dan een waterdruppel in een oceaan van galaxieën. Om je aldus nogmaals te verliezen in  de filosofische rede die je houdt met jezelf, wat George Steiner noemt ‘a music of thought’. 

En ‘a music of thought’ is het gedicht dat we er aan toevoegen willen om deze ‘gotische rubriek’ af te sluiten (dan toch voorlopig):

Onontwarbaar verweven

met de golven energieën

is ons lichaam, is onze geest,

alsof er buiten de oneindige massa

golf en energie niets is

en niets anders zijn kan.

Dit leert de kwantum fysica

ons gereveleerd

niet in het Hebreeuws,

noch in het Arabisch,

niet in het Chinees, noch in het Sanskriet,

maar dit maal, op het randje af

te lezen in de wetenschap.

En als Monod zijn slogan

van de daken schreeuwt

dat de mens nu weten zou, alleen te zijn

in l’immensité indifférente de l’univers,

waar in hij bij toeval is opgedoken,

dit verwerpen we met kracht.

Omdat er geen Kosmos zijn kan

zonder dat de mens er is

om te getuigen,

en er geen mens kan zijn

zonder dat de Kosmos is,

en het Element erbij dat de binding is

om alles samen uit te komen

in het cosmotheandric principle,

zo door Raymundo Panikkar genoemd,

of  Kosmos, Theos en Anthropos

in innigste osmose

tot één geheel versmolten.

Van

vóór het begin der tijden

was dit principe er,

al was het in potentie.

En dit moet dan, lijk een Berlijnse muur van woorden, oprijzen vóór het a-sacrale in de wereld van vandaag, een sonate van gedachten, een poging nader te komen tot wat in ons is opgesloten en er ons immer toe heeft aangezet, ons af te vragen wie we zijn, vanwaar we komen en waar we heengaan zullen.

22-07-2013, 00:00 geschreven door Ugo d'Oorde