Ik had gisteren de pijltjes al zien staan. En dus vertrek ik deze morgen vol vertrouwen ... in de verkeerde richting. De voorbije 2 dagen liep de aangegeven route ook niet zoals ik het op mijn gps gemarkeerd stond en dus leek het allemaal wel mogelijk dat de route iets afweek. Maar na 2 km krijg ik door dat dit de route zeker niet kan zijn. Deze weg boog helemaal af naar het noorden. Ondertussen was ik al wel meer dan 100 meter gestegen. Er liep daar een oude spoorwegbedding die de goede richting uitging en die ben ik dan ook gevolgd. Het resultaat was een omweg van ongeveer 4 km met een erg mooi uitzicht over de stad.

Anderhalh uur later liep ik dan eindelijk langs de juiste pijltjes. Het viel me op tijdens mijn eerste pauze dat er hier meer pelgrims liepen dan de voorbije dagen. 

Verder was de route best aangenaam, maar vind ik dat er toch nog veel verharde weg wordt genomen. Al is het nu een stuk beter dan daarvoor.

In Grado stop ik bij het infopunt voor toeristen. Ik krijg er te horen dat er nog maar 1 slaapmogelijkheid bestaat in dit dorp en dat is een klein hotel net buiten het bereik van de man zijn kaartje. Daar aangekomen vraagt men mij of ik gereserveerd heb. No! Oei. Alles is volgeboekt. Ook voor de man die net na mij binnenkomt. Maar aan de andere kant van de straat kunnen we voor 20 euro in een appartement slapen. De Ier is erg moe en zegt toe voor hij de kamer heeft gezien. Ik wil eerst kijken in wat voor een hok ze ons wil stoppen. Op het 3de verdiep lopen we binnen in een appartement met 4 slaapkamers. De Ier krijgt de grootste. Ik neem de verste en heel even later betrekken 2 Duitsers de kamer recht over mij en een Spaans koppel krijgt de laatste kamer. Wanneer ik terugkom van de winkel lopen er nog steeds pelgrims voorbij die pas rust zullen vinden in de pelgrimsherbergen die hier 3 kilometer verder ligt en geen voorzieningen heeft. 

Later op de avond ga ik met de Duitsers eten en is de dag alweer om.

Ik noem dit een overgangsdag. Zo een dag die je nodig moet stappen om op een bepaalde plaats te komen en waar verder niets te zien of te beleven valt. Gans de tijd loopt de route over asfalt en beton en de beschaving is nooit veraf. Dat gaat de komende 10 dagen waarschijnlijk wel anders worden. 

De laatste kilometers voor het centrum zijn eigenlijk niet om aan te zien. Het centrum daarentegen is een gezellige, mooie stad. En ook vanavond was het er leuk om te zijn. Het komt misschien omdat het vrijdagavond is, maar er heerste een gezellige drukte. Iets wat ik in de voorbije weken toch wel een beetje gemist heb op al de andere plaatsen. 

Morgen begin ik aan de camino primitievo. Als mijn knieën en benen er niet te veel last van hebben, verwacht ik dat het een leuke tocht gaat worden. 

Een slechte dag gaat ook voorbij. En dus zet ik even alles op een rijtje. Deze morgen wordt ik veel te vroeg wakker door een vreselijke nachtmerrie. Puur horror. Het beeld waar ik van wakker werd blijft gans de dag hangen. Vandaag smaakt het eten dan ook niet. Ongeacht hoe het is gemaakt.

Na 4 km kom ik op de spitsing. Hier moet ik kiezen tussen de camino del norte naar Gijon of de camino primitievo naar Oviedo. die keuze lag natuurlijk al lang vast. 

De eerste 10 km gaan nog best goed. Aan het klooster van San Salvador de Valdediós zet ik me neer om te eten. Een vrouw leidt een groepje van 4 mensen rond. Ze is op het einde van haar rondleiding en stuurt iedereen naar huis. Daarna doet ze de ramen van de pelgrimsopvang dicht, doet het toilet op slot en verzoekt mij om op te vertrekken.

Het daaropvolgende stuk Gaat behoorlijk stijl omhoog. Eenmaal boven zie ik de oceaan nog een laatste keer in de verte liggen. Er staat een sterke bries en die is ijskoud. Het uitzicht verandert en de zichten op de oceaan maken plaats voor besneeuwde bergtoppen. 

Nadat ik alweer een stukje ben afgedaald neem ik mijn tweede pauze. Maar wanneer ik daar terug vertrek doen mijn benen pijn. Pas na 6 km komt daar wat beterschap in. Wanneer ik eindelijk eens niet meer over asfalt of beton moet.

Om 19h00 kom ik aan in Pola de Siero en ben ik blij dat mijn voetjes kunnen rusten. 

Voor wat ik vandaag in mijn gedachten had, was ik eigenlijk te laat vertrokken. Er zijn enkele mogelijkheden om te slapen vandaag. Eén na 19 km, een pelgrimsherberg na 31 km en een klein stadje na 37 km. Ik neem me voor dat ik de laatste optie alleen neem als ik voor 18h00 31 km heb gedaan.

Na 6 km zitten er 2 mensen op hun terras. Er staat een bordje bij dat pelgrims uitnodigt om bij hen iets te komen drinken. En dat doe ik ook. Ik blijf er een half uurtje babbelen en wanneer ik terug vertrek besef ik maar al te goed dat ik zo een hypotheek zet op mijn planning.  

De rest van de dag zijn de pauze ingekort tot het hoogst noodzakelijke. Eten drinken en mijn voeten verzorgen. Oeps, en ja. Een gesprek met een Nederlands sprekende Duitser.

Iets voor 18h00 kom ik aan de herberg op het 31km-punt. Er bestaat geen twijfel over. Laat die laatste 6 maar komen. Even later neem ik nog een pauze en volbreng ik mijn voornemen.

Villaviciosa is het laatste stadje dat ik langskom op de camino del norte. Ongeveer 4 km verder splitsen de wegen en neem ik de camino primitievo. Weg van de kust, de bergen in.

Deze morgen in Llanes vind ik nergens schelpen of gele pijltjes. Voor mij loopt een vrouw die, voor zover ik dacht, haar hond uitlaat. Voor de zekerheid vraag ik haar langs waar de camino hier loopt. Haar antwoord klinkt alsof ik kan kiezen tussen twee routes. De officiële langs de weg of het alternatief naast de oceaan. Daarna verstond ik dat ze me de weg naast de oceaan even ging tonen. En zo stappen we 15 km samen verder. Zij met rubber laarzen, een handtas om haar schouder en een dikke jas aan haar handtas. Wanneer we iets gaan drinken, vraagt ze de barman naar het dichtstbijzijnde station. Een kilometer verder scheiden onze wegen. 

Ik neem even pauze om te eten en begon dan aan de tweede helft. Deels asfalt, maar het overgrote deel gaat over verharde wegen tussen de velden en door het bos. 

Om 18h30 kom in aan in Ribadesella en vind ik een plaats om te slapen. 

Tijdens het eten kijk in naar het voetbal en supporter stilletjes voor Manchester city die tegen Real Madrid spelen. Er wordt echter niet gescoord. 

Hoera! De zon schijnt. En ik moet vandaag maar 23 km stappen. Ik doe het vandaag kalmpjes aan. In het benzinestation koop ik een brood. Daarna steek ik de autostrade over en volgt er eindelijk nog eens een gewone met kiezeltjes verharde weg. Even voorbij het volgende dorpje, wanneer de camino nog maar eens het asfalt opgaat, geeft een vervaagde pijl de richting aan van een alternatieve route langs de kustlijn. Het begin ziet er alleszins leuk uit en dus volg ik eens niet de weg die uitgestippeld is op mijn gps. Ze is wel een heel pak langer, maar adembenemend mooi. En dat blijft zo de ganse dag. Super!

Ook Llanes is een leuk stadje. Dat maakt de dag echt compleet. 

Bij het vertrek vanmorgen is het zwaar bewolkt. In het enige winkeltje dat open is staat een jonge dame inkopen te doen voor onderweg en wandelt nietszeggend met haar tugzak weer buiten. Ze loopt 200 meter voor mij. Wanneer het kort daarna begint te regenen trekt ze haar rode poncho aan en stapt verder. Ik stop in een bushokje, trek mijn regenbroek en poncho aan en stap ook verder. Waar zij naartoe is weet ik niet, maar ik zie haar nergens meer lopen.

Wanneer ik net na de middag in San Vicente de la Barquera langs het busstation wandel kom ik een Duitse tegen die ik in Noja tegen kwam enkele dagen geleden. Zij heeft de bus genomen vanuit Santillana en wacht nu op haar vriendin Lena. En ja, even later komt het meisje van deze morgen over de brug gewandeld. We gaan met drie eten en stappen na een veel te lange pauze weer verder. Zij stappen tot het volgende dorp met een pelgrimsherberg. Ik wil nog iets verder vandaag. Om half vier neem ik afscheid van hen en stap ik alleen verder. 

Om 16h45 kom ik in het dorpje waar zij gaan slapen. Ik ga er in een bar iets drinken en kan nog net de slotkilometers van Luik-Bastenaken-Luik zien op de tv. 

Om 18h30 kom ik aan in het dorp waar ik zou stoppen. Maar ik stap nog 2 km door tot het volgende. Op een pelgrimsherberg na, lijkt dat wel uitgestorven. Een spaans koppel zegt me dat er 1 km verderop een hotelletje is. En daar ligt ook het eindpunt van vandaag. 

Ook al geef ik het niet graag toe aan mezelf, maar mijn lichaam had nood aan een rustigere dag. In het hotelletje moest ik pas buiten om 12 uur en dus ga ik even na 10 uur nog rustig de middeleeuwse kerk bezoeken, spring ik nog een museum binnen over middeleeuwse verhoor en foltertuigen en ga ik nog langs de bakker en de supermarkt. Zo is het bijna middag wanneer ik vertrek. 

Op mijn planning staat 23 km. En daar heb ik nog de ganse namiddag voor. Tijd zat. Het regent al sinds vannacht en het ziet er niet naar uit dat het snel zal beteren. Na 2 uurtjes kom ik Christine tegen. Een Duitse vrouw die eergisteren ook op de overzetboot naar Santander zat en gisteren met veel moeite tot Santillana is gestapt. Ze heeft net haar voeten verzorgd en loopt mee verder. Na 200 meter komen we aan een bar en is het etenstijd. We stappen met twee binnen en krijgen de tafel van een Nederlandse en Finse pelgrim die net vertrekken.

Na het eten begint het buiten lichtjes op te klaren. Wanneer even later een Amerikaan met ons mee komt stappen, zegt Christine dat ze vannacht in het klooster iets verder op gaat slapen en dat ze graag op zichzelf is op deze tocht, waarna ze stilletjes achter blijft.

De Amerikaan stapt mee verder. Bij de eerstvolgende klim trapt hij echter stevig op zijn adem en gaat hij boven uitgeput zitten. Maar wanneer ik een half uur later een praatje maak met twee andere pelgrims komt de Amerikaan zwijgend voorbij gelopen. Er zitten soms toch wel rare snuiters tussen die pelgrims. 

Van Comillas dacht ik dat het een klein plaatsje ging zijn. Maar dit stadje heeft me aangenaam verrast. Zo mogen er zeker nog sdadjes komen. 

Om 10h15 stond ik deze morgen voor de deur van het hotel in Santander. Maar mijn besluit stond toen al vast. Ik stap vandaag naar Santillana del Mar. Deze keer niet proberen te "vertragen", maar flink de pas erin. 

In Santander was het erg druk. Maar eenmaal de stad uit werd het al een stuk rustiger. Tot mijn spijt valt er over de tocht van vandaag niet veel spectaculair te vertellen. Het waren allemaal asfaltwegen en de fraaie uitzichten bleven wat achterwege. 

Tot net voor de stadspoort van Santillana del Mar. Daar wandel je precies de Middeleeuwen binnen. Voor wie hier ooit in de buurt komt geef ik echt de raad om eens te stoppen. Het is piepklein om een stad te zijn, maar er hangt een speciale sfeer. En daar ga ik nu terecht en verdiend van dromen. Slaapwel 

Deze keer houd ik het heel kort. In de herberg heb ik kort en slecht geslapen. En dan ook nog vreemd gedroomd. Maar dat is al enkele dagen zo.

Het resultaat: uitgeteld!!!

Laat aangekomen, goed hotel genomen en morgen doe ik het misschien allemaal opnieuw. We zien wel.

Het regent wanneer ik 's morgens vertrek. Maar als ik na 6 km even pauze neem in een bar, kan mijn regenpak terug in de rugzak. Het volgende uur is er erg veel wind die de wolken wegblaast. Het zonnetje komt eraan en het wordt nog een aangename dag. 

Het pad loopt hier en daar over een leuk paadje of een brede bosweg. Toch is het grootste deel asfalt. Maar het uitzicht blijft verbazen.

De bestemming was bedoeld in Laredo. Maar ik had liever de boot naar Santoña vandaag al genomen en dus loop ik nog 4 km verder. Op de pier staat een bordje dat het bootje in de week maar vaart tot 14h30. Dat valt even tegen. Er een Duitser die hier een appartement heeft spreekt me aan. En wanneer we aan het praten zijn komen er nog 2 pelgrims onze richting uit

 De Duitser neemt ons in zijn Fiat 500 mee en zet ons af aan het busstation. De eerst volgende bus vertrekt om 21h00 en komt er aan om 21h30. We besluiten om de taxi te delen en zo komen we aan de herberg van Santoña aan omstreeks 20h15 en is het doel toch bereikt. 

Wanneer ik deze morgen net vertrokken ben, word ik ingehaald door een Duitser. Hij stapt erg snel, heeft vandaag al 14 km gelopen en wil op 20 dagen van Irun naar Santiago stappen. Hij liever dan ik. Die zie ik beslist niet meer terug. Even later loopt het pad 50 meter boven de zee tegen de rotsen. Het is er prachtig. Een uurtje later gaat het terug het binnenland in en loopt de camino via rustige landwegen en een oude spoorwegbedding tot Castro-Urdiales en ben ik terug aan zee. 

De meerderheid van de pelgrims lopen hier nog 1,5 km verder naar de pelgrimsherberg op het einde van het stadje. Ik heb meer zin om in het centrum te blijven en zoek er een goed pensionnetje. 

Het is 17h00 als ik gesetteld ben en dan kan de dagelijkse routine van stretchen, wassen, kleren wassen, winkelen en eten weer beginnen en wordt het laat voor ik het goed en wel besef. 

Ik ben deze morgen nogal laat vertrokken. Eigenlijk dacht ik dat de klok bij de verkeerd stond toen er 10h15 op stond. Maar dat bleek toch te kloppen. Haast was er echter niet bij. Ik zou wel zien waar ik uitkwam. 

Met het Gugenheim museum en de bronzen spin die ervoor staat, heb ik het hoogtepunt van de eerste 15 km wel gehad. Na het centrum van Bilbao kwam een stukje van 10 km dat niet in de reis folder staat. Kortweg wijken en industrie.

Om daarna in Portugalette te komen moet ik het water over. Hier niet met een gewone brug of een boot, maar met een stukje inventief unesco werelderfgoed. De "Palaciobrug" over de rio de Bilbao. Ik heb er met mijn gsm geen foto van genomen, maar het is wel iets speciaals. 

Eenmaal voorbij Portugalette gaat het 12 km over een rustig fiets en wandelpad tot La Arena en zit ik terug aan zee. Hier heb ik voor 30 euro een heus appartement voor vannacht (Ja ik kreeg 5 euro korting omdat het warm water stuk was) en zit ik aan het strand bij zonsondergang de tekst voor mijn blog te schrijven. 

Op dit moment besef ik dat het echt wel belangrijk is om te genieten van deze kleine momenten.

Toen deze morgen de wekker afliep had ik graag nog eventjes blijven liggen. Ik besefte echter direct dat die optie niet voor vandaag was weggelegd. Alhoewel ik het vandaag ook bij 20km zou kunnen laten, hield ik toch graag de kans gaaf om tot Bilbao te stappen. 

Totaal buiten verwachting schijnt de zon wanneer ik Gernika uit wandel. Maar tegen de bergen rond de stad liggen er een aantal donkere wolken op de loer. En wanneer ik boven kom op de eerste helling van de dag, is de zon in de verste verte niet meer te bespeuren en zakt de gevoelstemperatuur met een graad of 10. Er vallen tijdens de dag wel eens enkele lekken, maar zware regenval blijft uit.

De route gaat alweer voor een groot deel door het bos. Soms kom je hier eens een pelgrim tegen. Maar zeker niet de hoeveelheid van op de camino Francès. Net wanneer we terug in de beschaving komen, kom ik een Fransman en een Duitser tegen. We gaan samen iets drinken. De Duitser blijft nog even in de bar zitten en samen met de Fransman loop ik nog een dorpje verder. Daar staan nog deie pelgrims die al naar de Fransman roepen wanneer we er aankomen. Zij gaan allemaal op zoek naar de herberg. Maar het is nog geen 15h00 en dus is die nog niet open. Ik denk er niet aan om al ergens te gaan douchen om 15h00 en stap nog 14 km door naar Bilbao.

Het eerste stuk is vlak naast een vrij grote weg, maar dan gaat het 300 hm stevig naar omhoog en iets meer hoogtemeters pijnlijk hard naar beneden. 

Gelukkig dat ik er ben en behoorlijk kapot.

Morgen zou het iets vlakker blijven. Al sprekende 2 boekjes elkaar alweer tegen.

Voor een overnachting in een herberg had ik vannacht best goed geslapen. Met drie pelgrims op een kamer van 20 is dan ook goed te doen.

Het had vannacht al behoorlijk geregend en ook na het vertrek vanmorgen bleef het niet lang droog. Tot aan Monasterio de Zenarruza viel het nog mee. Over de volgende 17 km stond er in het boekje:"deels ongemakkelijke, stijle paden (bij regenweer pure moddergoten)". En het boekje had gelijk. Soms was er gewoon geen doorkomen aan. Hoe mijn voeten ook stonden. Ze schoven erg vaak een andere richting uit. Dit is erg vermoeiend en gaat tergend traag vooruit. Maar ook daar komt een einde aan. Morgen ga ik proberen om op mijn gemakje tot in Bilbao te stappen. 

Van Donostia-San Sebastian naar Zumaia. 33km, 850hm.

Gisteren avond was ik in mijn boekje aan het lezen over de etappe van vandaag. 21 km zou het zijn. Ik keek eens verder naar de volgende etappe en besloot om een dorpje verder te gaan als ik mij op het einde van de etappe nog fris genoeg voelde. 

Wanneer ik vandaag in dat dorpje aankwam keek ik nog eens in datzelfde boekje. Met één dorpje schiet ik niets op. Dan is het morgen gewoon 4 km minder. Maar als ik twee dorpjes verder ga, kan ik morgen met een lange tocht ook een dorpje verder dan voorzien. Al ben ik dan niet zeker of ik al-dan-niet een slaapplaats vind.

Van Hondarribia naar Donostia-San Sebastian. 26km 1030hm

Het betert nooit. Eerst kijk ik er maanden naar uit om te vertrekken. Maar als de dag van vertrek dan eindelijk aangebroken is, ga ik ten onder aan stress. Wanneer mijn vader me deze morgen naar het station brengt, is het aan mijn kant van de auto wel erg stil. We worden opgehouden door het ochtend verkeer. Bij normaal verkeer had ik gemakkelijk een tein vroeger kunnen nemen, maar nu was het al krap aan het worden om de laatst mogelijke trein nog te halen. Bij aankomst op het perron van Aarschot had ik nog 5 minuten over. Ruim kan je het niet noemen, maar ik kon alvast vertrekken. De treinen reden mooi op tijd en zo stapte ik na een reis van 11 uur om 18h30 af in het station van Irun. 

Een uurtje de benen strekken kon zeker geen kwaad. En zo kwam ik 12 uurtjes na mijn vertrek thuis aan in Hondarribia en is de stress volledig voorbij.

En zo ben ik alweer vertrokken op pelgrimstocht naar Compostela.