 |
|
 |
stedenband of city-to-city cooperation |
|
 |
22-06-2009 |
Zondag 22 juni: uitstapje in eigen streek |
Eindelijk: tijd voor wat rust op zondagmorgen. En dat was duidelijk welkom voor de delegatie. Om 13u stond vervolgens een rondrit doorheen Klein-Brabant met gids en schepenen Greet De bruyn en Bernadette Boeykens op het programma. Met stops aan het Zeekanaal, de Notelaer, het kasteel van Hingene, het kasteel van Bornem, een overzet van Mariekerke naar Sint-Amands kwam al heel wat van de pracht van Klein-Brabant aan bod. De dag werd afgesloten met een bezoek aan de kinderboerderij en het eraan grenzende veebedrijf dat de melk levert voor alle artisanale producten. Liliane Vandenbossche van de milieudienst, loodste de delegatieleden daarenboven langs het natuurleerpad en landbouwpad en de compost-demo-installatie met speciale aandacht voor rietveld als natuurlijke waterzuivering van afvalwater van het veebedrijf en als preventie van erosie van de bodem, oeverversteviging door kokosmatten, FSC gelabeld hout, de inheemse planten en dieren op de kinderboerderij, het museum van landbouwtuigen waar de districtsburgemeester duidelijk zin had om te ploegen , en last but not least de kleinschalige productie en verkoop van heerlijke melkproducten in de winkel. Wat begon bij 1 tiramisu als proevertje, eindigde in de aankoop van elk een tiramisu, snoep en drank als laat vieruurtje.
22-06-2009, 01:33 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
20-06-2009 |
Vrijdag 19 juni: Bornem: hier leeft cultuur en jeugd! |
Intussen was de tijd al rijp voor een kleine verhuis. s Morgens vroeg pakten de delegatieleden al in en verhuisden richting Land van Bornem. Hier logeren ze het gehele weekend. Mede door de late booking was een verblijf op één plaats onmogelijk.
Nadat de valiezen waren ingeladen en afgezet, volgde een dagje CC. Na een rondleiding met een a capella optreden op de schouwburgplanken door de delegatie, volgde anderhalf uur presentaties door de verschillende culturele diensten van de gemeente Bornem: academies, cultureel centrum, bibliotheek, cultuurdienst kwamen aan het woord waarna zich een discussie ontspon aan de broodjeslunch.
Na de middag kwam een beperkte vertegenwoordiging van de Bornemse jeugd aan bod en het moet gezegd zijnde: een uitermate boeiende namiddag. Jeugdbeleid hier en in Zuid-Afrika zijn toch 2 verschillende werelden, dat merkten we al snel. Terwijl het beleid zich hier in Vlaanderen in grote mate toespitst op vrijetijdsbesteding, is dit in Zuid-Afrika toch ietwat anders. De focus op opleiding en skills development bij jongeren is hier duidelijk de belangrijkste en ook te verstane drijfveer voor de uitbouw van een jeugdbeleid. Dit kwam na een presentatie over jeugdbeleid en speelpleinwerking te Bornem nadrukkelijk naar boven bij de presentatie van het jeugdhuismodel te Vlaanderen voorgesteld door Stijn van Formaat. En hier moest toch duidelijk een drempel overschreden worden. Het gegeven van competenties uitbouwen van jongeren rond een bar was voor hen uitermate bizar waar om verduidelijking werd gevraagd. Geleidelijk aan werd het voor ons wel duidelijk dat men wel degelijk stappen zet in de richting van jongerenparticipatie en het oplijsten van noden bij jongeren in uMzinyathi en Nquthu. Afsluiten aan het einde van het debat met een uitnodiging tot uitwisseling van jongeren uit Bornem die meedenken aan de uitbouw van een volwaardig jeugdbeleid in onze partnergemeente en een uitwisseling waar beide groepen kunnen leren van mekaar, sloot de namiddagpresentaties op een positieve en concrete manier af. Maar ook hier geen presentatie zonder bezoek. Gezien volgende week in het jeugdhuis wordt langsgegaan, hadden we een afspraak met oud-scoutsleider Seppe Raes, architect van het nieuwe scoutsheem. De uitwerking van het jeugdbewegingsmodel is in Vlaanderen net als het jeugdhuismodel vrij uniek. De samenwerking tussen jeugdbewegingen, de gemeente en de abdij werd op Kloosterheide dan ook zeer goed zichtbaar.
s Avonds sloten we af met een diner met het schepencollege en het managementteam. Waar oorspronkelijk gevreesd werd voor een formeel gedoe, werd het al snel duidelijk dat dit niet het geval zou zijn. Het gezang langs beide kanten, gezellige babbels tussen mensen van gelijkaardige functie en heerlijk eten, maakten van de avond een voltreffer.
20-06-2009, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
19-06-2009 |
Donderdag 18 juni: no more Vuvuzuela's |
Om 7u30 stipt werd er opgestapt in het busje van den Francis (onzen chauffeur) hun vakantiehuisje te Weert. Nu nog eens beweren dat Afrikanen niet op tijd kunnen vertrekken of beginnen
Het transport van bijna 2 uur naar Waterloo legde direct de vinger op de wonde: de enorme verzadiging van ons wegennetwerk zeker rond de hoofdstad Brussel. Waarom naar Waterloo horen we jullie zeggen? Wel omdat in Nquthu en uMzinyathi heel wat 19de eeuwse battlefields liggen van veldslagen tussen Zulus en Boeren of Zulus en Engelsen. De vraag van de delegatie om hiernaartoe te gaan leek voor de gemeente Bornem relevant. En dat was het ook. Na een gidstoer in het musée Wellington, een bezoek aan het panorama en een klim richting leeuw, was de tijd rijp voor een lunch in het bijzijn van de schepen van toerisme van Waterloo, Mr. Vandercruysen. Hij legde de delegatie op een heldere manier de structuur en geschiedenis van het management van deze site uit. En dat was toch verhelderend naar aanpak voor de delegatie. De site zelf blijft vrij er oudbollig uitzien maar met het oog op de bicentenaire staat volgens Mr. Vandercruysen een enorm moderne renovatie en totaalaanpak op het punt van uitvoering.
In de namiddag werd de groep voor de enigste keer dit werkbezoek opgesplitst. Mr. Jiyane en Dubazana, twee ambtenaren, volgden tesamen met wereldconsulent en milieu-ambtenaar Roland Deurinck een vorming rond stedenband en milieu van de VVSG. Hier was na de presentatie van de gemeente Bierbeek tijd voor een schets van de afvalproblematiek te Nquthu door dhr. Jiyane. Een vragenronde en opentafel debat volgde al snel waar een verduidelijking van een van de aanwezigen aan de delegatie over wat een stedenband nu juist inhoudt, zeer goed en duidelijk beantwoord. Afronden deden we in beperktere groep van Bornem en Nquthu onder begeleiding van de VVSG met een eerste planningsmeeting naar actiepunten. Compostering op kleine schaal en een samenwerking op vlak van milieu-educatie kwamen hier o.a. als uit te werken acties naar voren.
Intussen bezocht de rest van de delegatie de organisatie van groepintro te Kuregem, één van de armere wijken te Brussel. Een werkgelegenheidsproject naast het formeel onderwijs voor maatschappelijk kwetsbare groepen zowel in zorg, bouw als het actieve zoeken naar een job bij kwetsbare jongeren liet een diepe indruk na op de delegatie. Na dit project aan de basis volgde een bezoek aan de top van Vlaanderen, nl. het kabinet van minister-president Kris Peeters. Willem Vuylsteke, adviseur voor de Vlaamse ontwikkelingssamenwerking stond ons te woord over het beleid in Zuid-Afrika en het voedselzekerheidprogramma in Kwazulu Natal. En ook hier liet de delegatie niet na om enkele kritische vragen te stellen.
Afsluiten deden we met de voltallige delegatie door een diner op de Zuid-Afrikaanse ambassade waar gebabbeld werd over de taken van de ambassade, de eerste indrukken van de delegatie maar even goed over Vuvuzuelas (de befaamde toeters op de confederations cup), Belgische bieren en milipap, het Zuid-Afrikaanse ontbijt bij uitstek!
19-06-2009, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
18-06-2009 |
Wo 17 juni: handen uit de mouwen in de compost! |
De nachtrust was duidelijk welgekomen gezien de lange vlucht en
het drukke programma van vandaag. Powerpoints van de milieudienst, Ivarem en Igemo en van Nquthu zelf over hun milieubeleid, kleurden de voormiddag, dit met focus op alle ecologische aspecten van duurzame ontwikkeling. Al van bij het begin was het toch vrij duidelijk welk vlees er in de kuip zit. De delegatie is zeer luistervaardig en stelt na elke presentatie zeer gerichte vragen, dit van de ladder van Lansink tot het complexe diftarsysteem en de organisatiestructuur van intercommunales.
Maar naar presentaties luisteren dient gecombineerd te worden door bezoeken, dit om de uitvoering op het werkterrein te bekijken. Voor de middag betekende dit al even binnenstappen in het door Ivarem beheerde containerpark te Bornem. De strikte scheiding en inzameling van afval gaf de delegatieleden al een beeld van de totaalaanpak het afvalmanagementbeleid in Bornem en Vlaanderen. Dit alles werd begeleid door de stafmedewerkers van Igemo/Ivarem.
Op de middag zelf werden we al verwacht op de middelbare school OLVP te Bornem. Na een broodjeslunch en voorstelling van het onderwijssysteem in Vlaanderen door de directie van zowel OLVP als De Linde en in Zuid-Afrika (met focus op Nquthu) door de districtsburgemeester Mr. Yengwa, volgde een rondleiding met focus op milieu-educatie en gezondheid op school Concreet betekent dit de uitleg en het tonen van het educatief zonnepanelenproject, composteren en selecteren van afval op school, de klassen van de voedingsrichting en de mondiale vorming op school. Afsluiten deden we met een toelichting door Pieter Jan Demarez van VVOB, een gouvernementele ontwikkelingsorganisatie die zich richt op educatie in hun partnerlanden in het Zuiden. Sinds 2 jaar zijn zij ook gestart met een begeleiding van scholenbanden tussen scholen in Vlaanderen en scholen in één van hun partnerlanden. Een inleiding op het concept scholenband, de uitwerking en de mogelijkheden en moeilijkheden die dit met zich meebrengt en hoe een scholenband kan ondersteund worden door VVOB kwamen ter sprake. Dit laatste focust zich op hun partnerlanden waar ook sinds vorig jaar Zuid-Afrika toe behoort. Alhoewel hiervoor nog geen cooperant aanwezig is die dit proces ter plaatse kan mee ondersteunen, opent de stedenband wel mogelijkheden om goede communicatie enerzijds wat altijd een moeilijk punt blijft, en uitwerking anderzijds te verzekeren. Een interessant punt dus om mee te nemen naar mogelijke betrokkenheid van scholen in de stedenband.
Vanuit de OLVP waar RTV trouwens de rondleiding vastlegde op camera en de twee contactpersonen interviewde naar verwachtingen van de stedenband bij beide partners, trokken we verder richting het compostproject Comité Jean Pain te Londerzeel, dit met een klein ommetje langs de kringloopwinkel Wrak te Willebroek. Later tijdens het werkbezoek belanden we nog in de kleinschaligere spoor2 winkel te Bornem maar door de ligging en de concentratie van verschillende diensten van een kringloopwinkel in het Wrak, gaf Jef ons een rondleiding. De delegatieleden trokken de ogen wijd open bij het zien van de totaalaanpak van dit voorbeeldproject van sociale economie. Alle pijlers van duurzame ontwikkeling zijn immers aanwezig. De vice-burgemeester Ms. Zungu droeg haar steentje bij aan onze sociale economie door aan het einde van het bezoek een vestje mee te nemen richting Zuid-Afrika. Tot slot was de tijd rijp voor een kleinschaliger voorbeeldproject rond composteren. En een beter idee dan comité jean pain en de doe-aanpak tijdens de rondleiding door een vlaremgids konden we ons niet inbeelden. De gemeentesecretaris Mr. Gumbi die zelf zijn hand in een reuzecomposthoop steekt, aanleren van verschillende composteertechnieken, een composttoilet, moestuinen en boomgaarden met compost, etc. overtuigden de delegatieleden dat ook dit op een kleinschaliger manier in Nquthu kan, mits goede voorbereiding en planning. Onze fantastische chauffeur Francis zette ons af in Den Heerd voor een welverdiend avondmaal.
18-06-2009, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
17-06-2009 |
Maandag 16 juni 2009: Here's Nquthu! |
Na een korte pauze met aan beide kanten van het halfrond verkiezingen (in Zuid-Afrika nationale verkiezingen in april en hier Vlaamse en Europese verkiezingen in juni) zijn we terug en dat zullen de Bornemnaars geweten hebben! Vandaag om 12u55 landde namelijk een 7-koppige delegatie uit onze partnergemeente Nquthu en het district uMzinyathi waar Nquthu is in gelegen. 1 van hen, mevrouw Molefe is op het laatste moment omwille van familiale omstandigheden niet kunnen afreizen naar Bornem. De delegatie stapte na een reis van meer dan 14 uur doodop uit de klm vlucht van Johannesburg. Met doodop meen ik dan ook echt doodop. Een namiddagje rust was dan ook op zijn plaats gezien het intensieve programma de komende dagen dat trouwens in bijlage te vinden is in het Engels. Dit echter niet voor lang aangezien om 18u15 een verwelkoming met de gemeenteraadsleden was gepland. Ondanks de beperkte rust was het een zeer warme ontvangst langs beide kanten, zoals het hoort tussen partners. Beide burgemeester namen kort het woord voor een verwelkomingsspeech maar er was vooral tijd om elkaar te leren kennen, door een informele babbel tussen de Bornemse gemeenteraadsleden en de delegatie en een leuk fotomoment. Nadat de gemeenteraadsleden zich begaven richting Landhuis voor de gemeenteraad, genoot de delegatie van hun eerste diner op Belgisch grondgebied. Afgesloten werd er met een volgens de delegatieleden zeer interessante presentatie rond ruimtelijk ordeningsbeleid en de ruimtelijke structuur van Bornem. De vermoeidheid maakte nog eventjes plaats voor sterke interesse gezien de gemeente Nquthu hier de eerste stappen heeft in ondernomen (een GIS-systeem is b.v. voorhanden) maar maar hierbij stoot op verschillende struikelblokken zoals het gebrek aan een duidelijke visie en gedeeltelijk aan capaciteit. Naast de ontwikkeling van een eigen taxatiesysteem is dit net zoals bij veel andere lokale besturen namelijk een belangrijke basis voor de ontwikkeling en bestuurskrachtversterking van de gemeente. En dan... tijd voor een welverdiende nachtrust.
Bijlagen: Microsoft Word - definitive program reciprocal visit.pdf (159.7 KB)
17-06-2009, 00:45 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
27-10-2008 |
 |
Na een uitputtende werkweek en een eerste avond echte rust, was de tijd rijp om op zaterdag eens een uurtje langer te blijven liggen. Ontbijt om 9u30 (heerlijk), inpakken, wat relaxen en wegwezen. Om één uur verlieten we Nquthu met pijn in het hart. We hebben een leerrijke week achter de rug met interessante mensen zowel binnen als buiten het bestuur. Deze gemeente heeft zeker op vlak van de administratie (competente mensen) heel wat in zijn mars ondanks de grote problemen waar ze vandaag mee te kampen hebben. We zijn ervan overtuigd dat de gemeente Bornem aan de verdere ontwikkeling van dit bestuur zijn steentje kan bijdragen en dat we ook binnen ons eigen beleid en de mensen te Bornem die in de toekomst meewerken aan de uitbouw van de stedenband iets kunnen leren van Nquthu. Na een rit van 6u konden we ons om 19u installeren in het guesthouse te Melville, Johannesburg en genieten we na in een gezellig restaurantje met een amarulaatje.
Zondagmorgen weer vroeg uit de veren (7u) voor de laatste dag Zuid-Afrika. Want al om 9u werden we verwacht op de Belgische ambassade te Pretoria (70 km ten noorden van Johannesburg) voor een werkontbijt met Belgisch ambassadeur Jan Mutton en Vlaams vertegenwoordiger te Zuid-Afrika, David Maenaut. Ook bij hen is er de laatste jaren duidelijk meer en meer belangstelling voor het stedenbandconcept gezien de nood aan capaciteitsopbouw bij lokale besturen in Zuid-Afrika. Maar het ontbrak hen duidelijk aan informatie over de verschillende stedenbanden in Zuid-Afrika. Wat meer coördinatie met de werking van de Vlaamse overheid te Kwazulu Natal (prioriteitsgebied van de Vlaamse overheid) kan vast en zeker een meerwaarde betekenen voor de opstartende stedenband met Nquthu. Een eerste aanzet voor overleg met de Vlaamse vertegenwoordiging en de verschillende Vlaamse lokale besturen in Zuid-Afrika is alvast gegeven evenals het aanbrengen door henzelf van enkele waardevolle Belgische/Vlaamse actoren in Zuid-Afrika op het vlak van lokale economische ontwikkeling. Na een korte stop op Church square, het centrale plein in Pretoria met het standbeeld van Paul Kruger, waar we nog wat napraatten met David Maenaut, reed Samuel, onze chauffeur, ons terug naar Melville waar ons nog twee zaken restte: dringend wat souvenirs gaan kopen en ons laatste middagmaal verorberen in een trendy bar. En dan
snif: onze terugreis aanvatten naar België waar we na 17u reizen maandagochtend 11u op Brussels airport landden. Een zeer geslaagde missie in ieder geval die smaakt naar meer. De voorbereiding voor een bezoek van een delegatie van Nquthu kan na goedkeuring door de gemeenteraad van november en een uitgebreid verslag aan het gemeentepersoneel en andere geïnteresseerden van start gaan.
27-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
25-10-2008 |
Vrijdag 24 oktober: Bornem stapt in het huwelijksbootje |
Na een nachtje doorwerken onder de deskundige begeleiding van onzen Christophe (hij is al een beetje één van ons intussen) kwamen we s morgens als halve zombies om 9u aan op het gemeentehuis. Halve zombies maar wel met resultaat: een interne evaluatie van een aantal uur die over het algemeen positief was en een voorstel tot samenwerking op bepaalde beleidsdomeinen verwoord in een engagementsverklaring of memorandum. In de voormiddag na een laatste hand te leggen aan de Engelse vertaling, werd deze voorgelegd aan het task team van de gemeente Nquthu. De komende 5 jaar zal een samenwerking opgestart worden op de volgende algemene beleidsdomeinen: milieu, jeugd en lokale economische ontwikkeling, telkens met specifieke deelaspecten. Sleutelfactoren als overleg, skills training en bewustmaking werden ook in het memorandum opgenomen.
Ondanks de vertraging ten gevolge van muggenzifterij door de nationale overheid, werd het memorandum door de voltallige gemeenteraad in Nquthu goedgekeurd. Voor de closing ceremony trokken we om 15u naar de community hall. De rode mat was uitgerold bij onze aankomst en op de tonen van de huwelijksmars (no kidding) werden we als voltallige delegatie op het podium geplaatst van de hal waar een 250 à 300 mensen aanwezig waren. Veel te lange inleidingen, speeches en protocol gingen vooraf aan de uiteindelijke ondertekening door onze schepen en de burgemeester van Nquthu, F.B.H. Mazibuko. Wel werden de puntjes op de i gezet door de municipal manager Gumbi die met een volgens ons zeer waardeevolle toespraak de aanwezigen in de hal duidelijk maakte dat deze stedenband niet om economische investeringen gaat maar om de uitwisseling van kennis en ervaring tusen de besturen en haar bevolking in het kader van capaciteitsopbouw.
Enfin, tijd voor wat animo dus en een feest was het. Sothodans, Zuludans van jongens en meisjes, uitwisseling van de relatiegeschenken, een eigen initiatie in de Afrikaanse dans met de voltallige delegatie en het hele publiek, en als kers op de taart een lekker diner. Het zal een uitdaging worden in Bornem om beter de doen bij ontvangst van een delegatie vanuit Nquthu!
25-10-2008, 19:33 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
22-10-2008 |
Dinsdag 22 oktober: presentaties en bezoek aan de gemeentelijke diensten |
Door het meegeven van een tijdsschema aan onzen sympathieke chauffeur, zijn we vandaag echt op tijd vertrokken. Bon, een Afrikaans kwartiertje achterwege gelaten. Om 9u kwamen we met het busje van het district aan op het gemeentehuis van Nquthu.
Na een toch wel iets te uitgebreide inleiding door het departementshoofd en contactpersoon Mpume Jiyane, kon onze sessie die duurde tot 15u, starten. Zeer interessante presentaties met mogelijkheid tot vragen volgden van:
- de gemeentelijke diensten door de municipal manager en de departementshoofden (interne zaken en gemeenschapszaken, financiële zaken, lokale economische ontwikkeling en planning en technische zaken);
- de vertegenwoordigers van lokale departementen van de provincie of nationale overheid van sociale ontwikkeling, dienst sociale zekerheid , gezondheid en landbouw;
- de burgemeester van het district;
- en de manager van het hospitaal en dispensariums te Nquthu
Kortweg duidelijke voorstellingen van de gemeentelijke en intergemeentelijke structuur te Nquthu die na een korte lunchpauze volgde met bezoeken aan de gemeentelijke diensten. We passeerden met de voltallige delegatie alle diensten op het gemeentehuis waar de infrastructuur toch zeer degelijk is, de technische dienst en het waterzuiveringsstation. As time was against us is het bezoek aan de bib voor morgenochtend 8 uur waarna we vertrekken naar Dundee om er presentaties en interviews te hebben met vertegenwoordigers van het departement natuur en milieu, toerisme en economische ontwikkeling en andere stakeholders op deze beleidsdomeinen.
De avond werd afgesloten met een interne evaluatie van de dag en een aangenaam avondeten in het guesthouse waar we napraatten over de eerste, interessante beleidsdomeinen om rond samen te werken.
22-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
20-10-2008 |
Maandag 20 oktober: welcome meeting |
Half zes
home at last! En blij dat weer alles in het Nederlands mag. Zowel de partnergemeente als wij doen onze uiterste best om elkaar te begrijpen, maar dat is niet altijd evident, vraag dat maar aan de verslaggevers van dienst. Hoewel de dag traag op gang kwam (dit is letterlijk te nemen: het programma ging van start met een uur en half vertraging, waarna er nog uitgebreide excuses volgden en we eigenlijk pas tegen s middags de eerste interessante uiteenzettingen hoorden) werd hij toch hoopvol afgesloten. De eerste mogelijke samenwerkingsformules staan reeds op ons verslag!
Naast de volledige gemeenteraad en het college, waren er vandaag ook veel verenigingen, vertegenwoordigers uit het middenveld en partners aanwezig. Bij veel van deze mensen is het besef al doorgedrongen dat de steden in het Zuiden vooral kennis en advies nodig hebben en niet enkel de nodige centjes (hoewel het politiek bestuur in Nquthu daar nog niet helemaal van overtuigd is). Dat maakt het voor ons natuurlijk een pak gemakkelijker.
Vanaf morgen trekken we echt het veld in. Eerst komt de volledige gemeentelijke administratie aan de beurt, nadien volgen de diensten van het departement en het district (toerisme, milieu,
) en donderdag komt het middenveld aan de beurt. Terwijl de schepen samen met Daan en Kathy op bezoek gaat bij ngos, verenigingen, scholen en het hospitaal, zijn Christophe (van de VVSG) en ik (Carolien) aangeduid als Chinese vrijwilligers om de meest afgelegen (en arme) ward te gaan bezoeken. We lucky bastards.
Alles wordt gecompenseerd met het beloofde bezoek aan de grotten op zaterdag. Blijkbaar zouden er hottentottentekeningen te zien zijn.
Bijschrift foto: Alles gaat er hier nog veel formeler aan toe. (en chips worden hier samen gepresenteerd met muntjes: een idee om van te leren! ;-) )
20-10-2008, 22:19 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
|
Zondag 19 oktober: aankomst voltallige Bornemse delegatie te Nquthu |
Na het ontbijt heb ik een kort gesprek met Donna Edmonds die de moderne Zuluprince (niet te bescheiden om een eigen website te hebben: www.princeafricazulu.org) interviewt gedurende de opnames voor een reportage voor BBC3 die in februari waarschijnlijk wordt uitgezonden. Donna Edmonds en het hele team ergert zich mateloos aan de african time standard. De hele crew staat al buiten vertrekkensklaar terwijl de prins rustig uit zijn bed komt en anderhalf uur en retard met zijn vrienden aan het ontbijt zit. Het geeft me de gelegenheid eens kennis te maken met de vrij directe prins die in 2003 in België verbleef voor een toer van Zulu-dansers op folklorefestivals en buiten het bier eigenlijk weinig had aan de doorsnee Belg die hij er ontmoette. Wachtend op de aankomst van de rest van de delegatie rond 16u in de namiddag werk ik nog een algemene vragenlijst af voor de interviews en prospecties die vanaf dinsdag tot en met donderdag in Nquthu municipality doorgaan.
Rond 16u arriveert dan eindelijk de volledige delegatie. Na het settlen in het guesthouse en het bijpraten over de laatste dagen en het maken van laatste afspraken over de dagen die komen, gaat om 19u30 een eerste informele verwelkoming door in de lodge met de 4 belangrijkste personen van Nquthu municipality: de mayor, de deputy mayor, de speaker van de council en de municipal manager.
Wij daarentegen bleven voorlopig gespaard van de African time standards . Onze taxi naar Nquthu arriveerde maar liefst een kwartier te vroeg! (terwijl wij wél nog op Bornem time zaten)
De vijf uur durende rit was een mooie kennismaking met het land. Voor de meesten onder ons was het de eerste keer dat ze Zuid-Afrika zagen. De purperen jacarandas in de straten van Joburg moesten gaandeweg plaats ruimen voor glooiende landschappen, hier en daar doorsneden door een rivierbedding die je eerder kon herkennen aan de smalle strook groene bomen er rond, dan aan het water in de stroom. De tropische regenbui gisterennacht was de eerste regen sinds jaren. Global warming laat zich hier duidelijk voelen. Het land is uitgestrekt, de velden enorm en begroeid met dorre grassen, aarde en keien.
Waar Johannesburg echt nog West-Europese allures had, merk je in steden als Newcastle en Dundee meer en meer Afrikaanse invloeden. De verwachtingen waren dan ook gespannen toen we de rivier Buffalo overstaken en we Nquthu zagen liggen, uitgestrooid over de vallei. Het overweldigende landschap steekt schril af tegen de kleine hutjes, betonnen huisjes met golfplaten daken, de verstedelijkte kern die uit zijn voegen dreigt te barsten
dit is een uitdaging voor het jonge gemeentebestuur waarmee we later op de avond aan tafel gaan. Terwijl de schepen en onze wereldconsulent de burgemeester wisten te onderhouden, hadden wij een interessant gesprek met de municipal manager, de plaatselijke Dieter Vankeirsbilck.
Het is nu 23 uur, we hebben de laatste voorbereidingen getroffen voor de presentaties van morgen. Onze geschenken, brochures, chocolaatjes en vlaggen staan uitgestald op de tafel van onze guesthouse. Iedereen overloopt nog even wat er gezegd zal worden en dan kruipen we allemaal ons bedje in, onder een sterrenhemel zoals we die al lang niet meer gezien hebben. We herinneren ons weer hoe donker het kan zijn en hoe stil en hoe magisch de melkweg
Laat ons hopen dat die magie kan zorgen voor een goede start, een mooi project. Aan iedereen die bij ons op zoek gaat naar meerwaarde: dit kan meerwaarde zijn.
20-10-2008, 09:23 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
19-10-2008 |
 |
Juist uit mijn bed en bij het ontbijt wordt ik geconfronteerd met een Zuluprins recht voor me, helemaal in traditionele outfit. No kidding! Blijkbaar is er een reportageteam van de BBC op doortocht met een afstammeling van Zuluprins Shingana de prins die het commando had over het 25000 man sterke Zululeger dat de veldslag van Isandlwana won. Neerkijkend over de vlakte vertelt hij in de camera de geschiedenis van zijn voorvader. Na wat rondvraag bij het jonge team van de BBC blijkt dat men een reportage maakt waarin zijn moderne leven als jonge businessman in Durban, wordt gekoppeld aan zijn traditionele afkomst in deze streek (Ulundi)
Na het voorbereiden van de vragenlijst voor de verschillende bezoeken die vanaf dinsdag starten, heb ik rond de middag terug een afspraak met Mr. Mpume Jiyane die me naar Ncome/Blood River battlefield brengt, de andere battlefield gelegen op het grondgebied van Nquthu en waar duizenden Zulustrijders een nederlaag leden op 16 december 1838 tegen Afrikanerboeren, die door de Grote Trek vanuit de West-Kaap in Zululand belandden. Of toch een deel van het battlefield. De Blood River, een kleine zijrivier van de Buffalorivier vormt immers de scheidingslijn van 2 huidige gemeenten. Op de één ligt het Blood River monument van de Afrikanerboeren. Op het grondgebied van Nquthu ligt het Ncome museum, een in 1999 geopend monument dit in het teken van de Zulucultuur en met integratie van traditionele patronen in de architectuur van het gebouw. Alhoewel 16 december sinds enkele jaren de reconciliation day genoemd wordt en erkend is als nationale feestdag, is er van samenwerking rond het invullen van deze dag op deze battlefield nog geen sprake. Mpume deelde me in een anekdote wel mee dat er stap voor stap vooruitgang wordt geboekt. In 1999 werd in aanwezigheid van Mbeke, Buthulezi, De Klerck, de Zulukoning, het Ncomemonument met dans en zang officieel geopend. Aangezien de Afrikanerboeren op de middag wilden bidden voor hun historische overwinning en de stilte hiervoor duidelijk ontbrak door het zang- en dansfeest van duizenden zulus, stormden ze over de rivier naar het Ncome en was een nieuwe hedendaagse veldslag in de maak. Deze werd op het nippertje diplomatisch afgewend maar het is tekenend voor de spanningen, door het lange apartheidssysteem, die duidelijk nog niet waren weggewerkt na 5 jaar democratie. Jaar na jaar betuigt men beetje bij beetje meer respect voor mekaars evenement. Ironisch genoeg heeft men vorig jaar het vergaderlokaal bij het Ncome monument afgebroken. De enige mogelijkheid om in het buurt van het monument met het organisatiecomité te vergaderen, was
een lokaal op het Blood River monument van de Afrikanerboeren waar de Zulus nu al eten voorgeschoteld krijgen. Het gaat dus de goede richting uit maar is tekenend voor de apartheidstraumas die nog steeds leven binnen de Zuid-Afrikaanse samenleving.
Rijdend naar Ncome/Blood River battlefield en terug naar Nquthu town krijg ik door de openheid van Mr. Mpume Jiyane, een overigens zeer joviale ambtenaar die me op zaterdag meeneemt, wel heel wat randinformatie mee rond de verhouding tussen het democratisch bestuur en de traditional chiefs of nkosis, de andere etniën aanwezig in Nquthu naast de Zulus, de politieke verhoudingen tussen Inkatha Freedom Party en ANC in de provincie en in Nquthu, de traditionele gebruiken in Nquthu, heel de problematiek rond de landverdeling, etc.
Nquthu town naderend Hier word ik voor de eerste keer echt geconfronteerd met de realiteit van armoede op het Zuid-Afrikaanse platteland. Het klein stadje barst echt uit zijn voegen de laatste jaren. De problemen rond afvalbeheer, informal settlements, werkloosheid, e.a. zijn duidelijk merkbaar in het straatbeeld. Niettemin is men wel degelijk bezig met het uitwerken van een gestructureerde lokale economische ontwikkeling: een kleine shoppingmall is enkele jaren geleden geopend, men doet inspanningen om de informele handel te structureren, het transport en de stops te reguleren en de stad ruimtelijk te ordenen.
De dag afsluiten doen we met een meeting in de lodge van een anderhalf uur over de planning van de bezoeken op het werkveld vanaf dinsdagmorgen tot donderdagavond, dit op de achtergrond van een dans- en zangdemonstratie van een aantal jonge Zulu-artiesten uit het nabijliggend dorp (zie foto).
19-10-2008, 10:28 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
18-10-2008 |
Vrijdag 17 oktober: meeting met het Nquthu task team |
Om 7u30 werd ik alweer wakker door de eerste zonnestralen die door de gordijnen heen van de kamer binnenschenen, volgend op de eerste nacht regen. Regen die zeer welgekomen is bij de lokale bevolking maar volgens de gids in het guesthouse weinig zoden aan de dijk zal zetten. Het regenseizoen is hier al 6 jaar geen echt regenseizoen meer en de landbouw die hier aanwezig is (meer dan 95% overlevingslandbouw), lijdt hier sterk onder. Ook Mpume Jiyane bevestigt me dit later op de dag.
Tijdens het ontbijt in de lodge werd me pas echt duidelijk hoe mooi deze regio en zeker deze site is. De Isandlwana lodge en guesthouse (vlakbij en de voorlopig enige accommodatie in de nabije regio) zijn namelijk gelegen op en rond de Isandlwana battlefield, meer bepaald juist onder de Nyoni rots. Een adembenemend vergezicht over de regio en heuvels (met een overigens heel divers vogelbestand) waaronder het Isandlwana battlefield bezorgde me kippenvel. Ik kon me moeilijk inbeelden hoe op een dergelijk prachtige site één van de grootste nederlagen uit de geschiedenis van het Engelse koloniale leger zich heeft voorgedaan. Hier sneuvelden op 22 januari 1878 1200 Britse soldaten gewapend met geweren tegen 25000 Zulus enkel gewapend met traditionele speren en schilden en geleid door Zulukoning Cetshwayo. Andere battlefields in de regio zijn Rorkes drift, Blood River, Talana e.a. waar in de 19de eeuw veldslagen werden uitgevochten tussen Afrikanerboeren en Zulus en tussen het Engelse leger en Zulus. Het Zulu-heartland waar Nquthu gelegen is, was in de 19de eeuw ontegensprekelijk een regio van confrontatie waar na de migratie van blanke Afrikanerboeren-bevolkingsgroepen uit de West-Kaap en het optrekken van het Britse leger op zoek naar goud en andere mineralen, beiden in een strijd verwikkeld geraken met de inheemse bevolking, de Zulus en met mekaar onderling.
De lodge zelf waar we enkel onze ontbijten en dinners hebben is een pareltje van geïntegreerde architectuur in het adembenemende landschap waarbij het gebouw zelf gebaseerd is op traditionele patronen uit de Zulucultuur (dak en lodge zelf o.v.v. een Zuluschild). De lodge zelf stelt 20 tot 25 mensen uit de nabij liggende dorpen te werk en een herberg die Zuid-Afrikaanse scholen uit townships wil stimuleren om het dorpsleven en deze vrij afgelegen regio te leren kennen is operationeel. 2 Amerikaanse oude dames samen met ondersteuning van de Amerikaanse Wildlife Foundation en met toestemming van de traditional chiefs uit deze regio van Nquthu municipality maakten dit naar mijn eerste gevoelens duurzaam toeristisch project met integratie van socio-economische en ecologische aspecten mogelijk.
Om 11u30 arriveerde in Afrikaanse tijdsnormen eindelijk de contactpersoon Mpume Jiyane in de guesthouse, waar een afstemming van het programma en praktische vragen werd besproken en meegenomen naar het task team. Dit task team dat bij onze aankomst op het gemeentehuis te Nquthu town al intern aan het vergaderen was en instaat voor de goede organisatie tijdens ons verkennend bezoek, bestaat uit de mayor, de deputy mayor, de municipal manager, de 3 departementshoofden, de communicatie-ambtenaar, enkele andere ambtenaren en councillors of gemeenteraadsleden. En daar kwam het protocollaire aspect dat nog altijd zo overheersend is in de Zuid-Afrikaanse overheid duidelijk naar boven. Eerst een interne discussie van zowat een uur kwam voorafgaand aan een 45-tal minuten afstemming van het programma, financiële afspraken en praktische afspraken met de aanwezigheid van mezelf om vervolgens terug intern de laatste afspraken te regelen binnen het task team en tenslotte het definitief programma zoals voorgelegd door de delegatie van Bornem, naar de gemeenteraadsleden die niet in het task team zetelen, te communiceren. Dit wordt zaterdag vervolgd door een meeting met Mr. Mpume Jiyane en mezelf, waar de bezoeken vanaf maandag op het werkveld zullen worden ingedeeld en maandag voor de start van de welcome meeting met alle stakeholders ter goedkeuring wordt voorgelegd aan het task team. Dit alles om duidelijk te maken dat de terugkoppeling naar de verantwoordelijke personen ook in lokale besturen in Zuid-Afrika zeer belangrijk is en dit tijd en geduld vergt.
Uiteindelijk rond 19u gearriveerd in de lodge waar alweer een heerlijk avondeten wordt voorgeschoteld. Ook nu heb ik een interessante babbel met Rob, Engelsman en historicus en één van de gidsen voor de geschiedenis en rondleiding op de battlefields zelf die me de complexe politieke structuur van Zuid-Afrika kort schetst evenals de achtergrond van dit toeristisch project rond Isandlwana.
18-10-2008, 11:22 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
17-10-2008 |
Donderdag 16 oktober: transport Joâburg â Nquthu en eerste informele ontmoeting |
Ondanks het werken tot laat in de avond/nacht aan het eerste bericht vanuit Zuid-Afrika op de blog en de powerpointpresentatie van Bornem/Belgische geschiedenis en structuur en het stedenbandconcept, was ik vandaag ook al vroeg uit de veren. 7u15 liep mijn wekker af aangezien om 10u de greyhound bus naar Newcastle vertrok in Park Station, het centrale busstation van Johannesburg. Tijdens mijn ontbijt op het terras van het overigens zeer geslaagde Melville Turret Guesthouse geniet ik van de stralende ochtendzon die weerkaatst op de purperen bloesems van de jacarandabomen die de geaccidenteerde wijk Melville, de artistieke buurt van Johannesburg, kleuren (zie foto gisteren). Een zeer fraai zicht dat volgens de bazin van het guesthouse nog mooier is in de jacarandastad bij uitstek, Pretoria.
Wachtend op een taxi voor Park Station bel ik gedurende een 20-tal minuten met mevrouw Kheto Mathonsi, verantwoordelijke voor external relations van Salga nationaal (de VVSG in Zuid-Afrika) van wie ik de contactgegevens van Lorraine Wilkinson ontving. Zij kon jammer genoeg de meeting gisteren met de diensthoofden external relations van de stad Johannesburg niet bijwonen maar verzekerde me wel om bij Salga Kwazulu Natal een verantwoordelijke vrij te maken voor een bezoek aan Nquthu tijdens de eerste meeting day op maandag 20 oktober. Ook zij was aangenaam verrast door de selectiefase die we hadden doorlopen en zag zeker mogelijkheden om gezien het vrij omvangrijke aantal stedenbanden van Vlaamse gemeenten te Zuid-Afrika in de toekomst hun begeleidende taak van deze stedenbanden te verruimen.
Tijdens elke taxirit die ik al had in Johannesburg sinds mijn aankomst is het frappant om vast te stellen dat de conversatie tijdens de rit telkens over hetzelfde onderwerp gaat dat wordt aangesneden door de taxichauffeur zelf en kan worden samengevat in 2 zinsnedes. Oh it is hot today my friend en the city needs rainfall urgently De hitte voor het regenseizoen is blijkbaar erger dan andere jaren en de regen laat al anderhalve maand op zich wachten. Een inwoner van Johannesburg waar enkele jaren geleden ironisch genoeg nog de grote VN conferentie over duurzame ontwikkeling doorging, zou voor minder overtuigd geraken van een meer structurele aanpak van global warming. Vanuit de taxi valt me nog een andere zaak meteen op: de topprioriteit inzake criminaliteitsbestrijding zeker in duurdere wijken en wijken in het centrum van de binnenstad, wat de panoramareportage van vorige zondag blijkbaar toch bevestigt. Stijgende criminaliteit in Johannesburg is al enkele jaren een realiteit en een hot issue. Zelf heb ik het gelukkig in Johannesburg nog niet aan den lijve ondervonden maar het is zeer zichtbaar in het straatbeeld. Bijna elk huis in een ietwat betere wijk van Johannesburg is een gouden kooi waar hoge muren, tralies, prikkeldraad in alle varianten en markeringen van privé-bewakingsfirmas aan de ingang nadrukkelijk aanwezig zijn. Zowat een derde meer mensen zijn in Johannesburg tewerkgesteld bij privé-bewakingsfirmas dan bij de politie.
Tien minuten voor vertrek van de bus richting Newcastle kom ik mede door de ochtendfile aan in Park Station en rush ik meteen naar het loket van greyhound om er juist op tijd de bus op te springen: oef! De bus reed via de Nelson Mandelabridge in het centrum van Johannesburg langs de uitgestrekte en dichtbevolkte buitenwijken van Johannesburg waar torens van mijnschachten (Gauteng is de mijnprovincie bij uitstek) en townshiphuizen (zie foto) de plak zwaaien, richting de provincie Mpumalanga. Na goed 5 uur rijden met comfortabel en vrij goedkoop bustransport arriveer ik iets na 15u in Newcastle waar Mpume Jiyane, tot nu toe de contactpersoon van Nquthu municipality me opwachtte aan de terminal. Tijdens de rit van ongeveer 1 uur naar Nquthu volgde een zeer aangename eerste kennismaking met een jonge dertiger die aan het hoofd staat van het departement development planning en een deel housing van Nquthu municipality. Themas als de visie op stedenband, de taalproblematiek en federale staat België, onze afkomst en werksituatie, de lokale bestuursniveaus in Zuid-Afrika, etc. werden moeiteloos aangesneden. In geen tijd reden we Dundee voorbij en reden we het gebied van Nquthu binnen. Op het eerste gezicht en na bevestiging van Mpume Jiyane een overwegend rurale gemeente, gelegen tussen 3 stedelijke centra, met 2 semi-verstedelijkte kernen. In één van die kernen, Nquthu town, had ik op het gemeentehuis een eerste informele ontmoeting met het task team voor het verkennend bezoek van de Bornemse delegatie, waar maar liefst 10-15 personen in zetelden, dit met een meerderheid vrouwen. Ik maakte kennis met de burgemeester, de municipal manager, de 4 departementshoofden, de deputy mayor, enkele council members en 2 personen uit het middenveld. Na een korte babbel die morgen al een vervolg zal krijgen tijdens een uitgebreidere meeting met het task team in de voormiddag dit om het programma en de verwachtingen op mekaar af te stemmen, werd ik naar het Isandlwana guesthouse begeleid, waar me na een verdere kennismaking met de burgemeester Mr. Mazibuko een heerlijk avondmaal werd voorgeschoteld. Voor het slapengaan maakte ik kennis met Rob Gerrard, Engels historicus en gids van de battlefields area (zie later) en met een Nederlands koppel die de Kwazulu Natal na een werkmissie in Zuid-Afrika verkenden. De man was immers regio-coördinator Zuid-Afrika van de Nederlandse organisatie PUM, waar gepensioneerde managers van Nederlandse kleine en middelgrote bedrijven, zich op vrijwillige basis tijdens hun oude dynamische dag bezighouden met de capaciteitsopbouw van KMOs in ontwikkelingslanden. Een soort gepensioneerde managers zonder grenzen met alle respect voor hun verrichte werk.
17-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
15-10-2008 |
Woensdag 15 oktober: aankomst wereldconsulent te Johannesburg |
Ondanks het in slaap vallen op prachtige Portugese Fadotonen rond 3u30 's nachts, ben ik ook voor de 100ste keer deze nacht treurig wakker geworden om 6u30 's morgens bij het opduiken van de eerste zonnestralen door het vliegtuigraampje. Je raadt het wellicht wel al: geen oog dicht gedaan tijdens de vlucht en nog geen 3 uur geslapen. Met slaperige ogen dan maar het enige lichtpunt van de vlucht genuttigd: het ontbijt. En vervolgens wat door het vliegtuigraam staren op de savannes en woestijnachtige gebieden van Zuidelijk Afrika.
Rond 10u 's morgens lokale tijd kwam dan eindelijk Johannesburg in zicht. En nergens is de nog steeds erg aanwezige Zuid-Afrikaanse realiteit van sterke ongelijkheid beter zichtbaar dan vanuit de lucht (bij mooi weer), vliegend over Johannesburg. Kilometers lang vlogen we over rijke Noordelijke suburbs: Bryanston, Morningside, Sandton met villa's en zwembaden bij de vleet, om plots af te draaien over de M1 snelweg van Jo'burg naar Pretoria en via het zuidelijke deel van Alexandra, één van de armste townships (krottenwijken) van Zuid-Afrika, naar OR Tambo International Airport. Een autosnelweg als grens tussen superrijk en superarm: een visuelere metafoor voor de ongelijkheid in Zuid-Afrika als deze is er volgens mij niet. Het bezorgde me al een eerste moment van bezinning nog voor de landing.
Veel tijd om hierbij stil te staan was er jammer genoeg niet. Want na het oppikken van mijn bagage in de luggage room (waar de tonen van de kwela-muziek of Zuid-Afrikaanse muziek met speelfluit weergalmden), het wisselen van euro's in Zuid-Afrikaanse Rand, transport en het settlen in het guesthouse Melville Turret te Melville en de regeling van mijn transport morgen naar Nquthu met Greyhound bus, had ik al om 14u een afspraak in het bombastische civic centre of stadhuis van Johannesburg (zie foto). De Zuid-Afrikaanse ambassade te Brussel had na heel wat moeite een afspraak kunnen versieren met Miss Lorraine Wilkinson en Mr. Jabu Mtsali, diensthoofden van de 15 koppige dienst external relations van de stad Johannesburg. En alhoewel ik super vermoeid was door de vlucht, ik liever een afspraak had gehad met voor Bornem relevantere instellingen als Salga (Zuid-Afrikaanse VVSG) of het overheidsdepartement 'local government and traditional affairs' heb ik me dit zeker niet beklaagd. Een boeiende reflectie of meeting van meer dan twee uur was met 2 dynamische ambtenaren over het concept en de uitwerking van stedenband, het procesmatige en/of projectmatige karakter van een stedenband, de voorbereiding naar een geschikte partner, de betrokkenheid van andere dan de Noord-Zuidambtenaren van bij het begin van een stedenband, de geschiedenis, evolutie en uitwerking van hun stedenbanden zowel met steden in het Westen als met steden in ontwikkelingslanden, groeilanden als India en China en lokale besturen in rurale gebieden in Zuid-Afrika zelf, etc. By the way: Johannesburg heeft vandaag de dag 20 stedenbanden lopende. 1 uitspraak van Miss Wilkinson, jarenlang al actief in stedenbanden zal me bijblijven: "a partnership between two cities or municipalities is like a marriage: an open minded process where getting to know eachother takes quite some time, though is a critical point for sustainability and well structured and supported outcomes."
En om met een positieve noot voor Bornem te eindigen: beide diensthoofden waren zeer te spreken over de degelijke voorbereiding van Bornem bij de zoektocht naar een partner: opstellen van objectieve criteria, betrokkenheid van geïnteresseerde ambtenaren van bij aanvang, aanstellen van een selectiecommissie mbt het keuze-advies. Zeker deze 2 laatste zijn vrij nieuw voor hen en implementatie hiervan leek hen mogelijk in Johannesburg dit om de selectie van partners in de toekomst nog beter te structureren en de sinds de laatste jaren steeds meer stijgende vraag naar nieuwe stedenbanden vanuit het politieke bestuur van Johannesburg te matigen. Dit alles om te voorkomen terug te hervallen in de stedenbanden van Johannesburg van vóór 1994 waar het puur ceremoniële karakter doorslaggevend was. Of hoe de minieme bijdrage van een kleine gemeente in Vlaanderen waar de kennismaking met de partner in wording nog dient plaats te vinden, toch wordt meegenomen in de uitwerking van stedenbanden van een miljoenenstad als Johannesburg. Beide diensthoofden gingen ook Salga proberen te stimuleren om een vertegenwoordiger naar Nquthu te zenden en de mogelijk volgend delegatie van Bornem naar Zuid-Afrika wordt van harte uitgenodigd om enkele resultaten van de stedenband op het werkveld te Johannesburg met eigen ogen te gaan bezichtigen.
Rond 16u30 uiteindelijk teruggekeerd naar Melville waar de vermoeidheid toch zijn tol begon te eisen. Na een heerlijke bobotie (typisch Zuid-Afrikaans vleesgehaktgerecht) de wijselijke beslissing genomen om wat te gaan rusten, ons voorbereidend op morgen en de reis van ong. 7u met de bus naar Nquthu.
15-10-2008, 23:34 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
 |
|
 |
E-mail mij |
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
|
Rondvraag / Poll |
Wat vindt u van de vooruitzichten van de gemeente Bornem om een stedenband aan te gaan met een partnerbestuur in het Zuiden
|
|
|
 |