 |
|
|
| stedenband of city-to-city cooperation |
|
|
| 17-10-2008 |
 Donderdag 16 oktober: transport Joâburg â Nquthu en eerste informele ontmoeting |
Ondanks het werken tot laat in de avond/nacht aan het eerste bericht vanuit Zuid-Afrika op de blog en de powerpointpresentatie van Bornem/Belgische geschiedenis en structuur en het stedenbandconcept, was ik vandaag ook al vroeg uit de veren. 7u15 liep mijn wekker af aangezien om 10u de greyhound bus naar Newcastle vertrok in Park Station, het centrale busstation van Johannesburg. Tijdens mijn ontbijt op het terras van het overigens zeer geslaagde Melville Turret Guesthouse geniet ik van de stralende ochtendzon die weerkaatst op de purperen bloesems van de jacarandabomen die de geaccidenteerde wijk Melville, de artistieke buurt van Johannesburg, kleuren (zie foto gisteren). Een zeer fraai zicht dat volgens de bazin van het guesthouse nog mooier is in de jacarandastad bij uitstek, Pretoria.
Wachtend op een taxi voor Park Station bel ik gedurende een 20-tal minuten met mevrouw Kheto Mathonsi, verantwoordelijke voor external relations van Salga nationaal (de VVSG in Zuid-Afrika) van wie ik de contactgegevens van Lorraine Wilkinson ontving. Zij kon jammer genoeg de meeting gisteren met de diensthoofden external relations van de stad Johannesburg niet bijwonen maar verzekerde me wel om bij Salga Kwazulu Natal een verantwoordelijke vrij te maken voor een bezoek aan Nquthu tijdens de eerste meeting day op maandag 20 oktober. Ook zij was aangenaam verrast door de selectiefase die we hadden doorlopen en zag zeker mogelijkheden om gezien het vrij omvangrijke aantal stedenbanden van Vlaamse gemeenten te Zuid-Afrika in de toekomst hun begeleidende taak van deze stedenbanden te verruimen.
Tijdens elke taxirit die ik al had in Johannesburg sinds mijn aankomst is het frappant om vast te stellen dat de conversatie tijdens de rit telkens over hetzelfde onderwerp gaat dat wordt aangesneden door de taxichauffeur zelf en kan worden samengevat in 2 zinsnedes. Oh it is hot today my friend en the city needs rainfall urgently De hitte voor het regenseizoen is blijkbaar erger dan andere jaren en de regen laat al anderhalve maand op zich wachten. Een inwoner van Johannesburg waar enkele jaren geleden ironisch genoeg nog de grote VN conferentie over duurzame ontwikkeling doorging, zou voor minder overtuigd geraken van een meer structurele aanpak van global warming. Vanuit de taxi valt me nog een andere zaak meteen op: de topprioriteit inzake criminaliteitsbestrijding zeker in duurdere wijken en wijken in het centrum van de binnenstad, wat de panoramareportage van vorige zondag blijkbaar toch bevestigt. Stijgende criminaliteit in Johannesburg is al enkele jaren een realiteit en een hot issue. Zelf heb ik het gelukkig in Johannesburg nog niet aan den lijve ondervonden maar het is zeer zichtbaar in het straatbeeld. Bijna elk huis in een ietwat betere wijk van Johannesburg is een gouden kooi waar hoge muren, tralies, prikkeldraad in alle varianten en markeringen van privé-bewakingsfirmas aan de ingang nadrukkelijk aanwezig zijn. Zowat een derde meer mensen zijn in Johannesburg tewerkgesteld bij privé-bewakingsfirmas dan bij de politie.
Tien minuten voor vertrek van de bus richting Newcastle kom ik mede door de ochtendfile aan in Park Station en rush ik meteen naar het loket van greyhound om er juist op tijd de bus op te springen: oef! De bus reed via de Nelson Mandelabridge in het centrum van Johannesburg langs de uitgestrekte en dichtbevolkte buitenwijken van Johannesburg waar torens van mijnschachten (Gauteng is de mijnprovincie bij uitstek) en townshiphuizen (zie foto) de plak zwaaien, richting de provincie Mpumalanga. Na goed 5 uur rijden met comfortabel en vrij goedkoop bustransport arriveer ik iets na 15u in Newcastle waar Mpume Jiyane, tot nu toe de contactpersoon van Nquthu municipality me opwachtte aan de terminal. Tijdens de rit van ongeveer 1 uur naar Nquthu volgde een zeer aangename eerste kennismaking met een jonge dertiger die aan het hoofd staat van het departement development planning en een deel housing van Nquthu municipality. Themas als de visie op stedenband, de taalproblematiek en federale staat België, onze afkomst en werksituatie, de lokale bestuursniveaus in Zuid-Afrika, etc. werden moeiteloos aangesneden. In geen tijd reden we Dundee voorbij en reden we het gebied van Nquthu binnen. Op het eerste gezicht en na bevestiging van Mpume Jiyane een overwegend rurale gemeente, gelegen tussen 3 stedelijke centra, met 2 semi-verstedelijkte kernen. In één van die kernen, Nquthu town, had ik op het gemeentehuis een eerste informele ontmoeting met het task team voor het verkennend bezoek van de Bornemse delegatie, waar maar liefst 10-15 personen in zetelden, dit met een meerderheid vrouwen. Ik maakte kennis met de burgemeester, de municipal manager, de 4 departementshoofden, de deputy mayor, enkele council members en 2 personen uit het middenveld. Na een korte babbel die morgen al een vervolg zal krijgen tijdens een uitgebreidere meeting met het task team in de voormiddag dit om het programma en de verwachtingen op mekaar af te stemmen, werd ik naar het Isandlwana guesthouse begeleid, waar me na een verdere kennismaking met de burgemeester Mr. Mazibuko een heerlijk avondmaal werd voorgeschoteld. Voor het slapengaan maakte ik kennis met Rob Gerrard, Engels historicus en gids van de battlefields area (zie later) en met een Nederlands koppel die de Kwazulu Natal na een werkmissie in Zuid-Afrika verkenden. De man was immers regio-coördinator Zuid-Afrika van de Nederlandse organisatie PUM, waar gepensioneerde managers van Nederlandse kleine en middelgrote bedrijven, zich op vrijwillige basis tijdens hun oude dynamische dag bezighouden met de capaciteitsopbouw van KMOs in ontwikkelingslanden. Een soort gepensioneerde managers zonder grenzen met alle respect voor hun verrichte werk.
17-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent 
|
|
|
|
|
| 15-10-2008 |
| Woensdag 15 oktober: aankomst wereldconsulent te Johannesburg |
Ondanks het in slaap vallen op prachtige Portugese Fadotonen rond 3u30 's nachts, ben ik ook voor de 100ste keer deze nacht treurig wakker geworden om 6u30 's morgens bij het opduiken van de eerste zonnestralen door het vliegtuigraampje. Je raadt het wellicht wel al: geen oog dicht gedaan tijdens de vlucht en nog geen 3 uur geslapen. Met slaperige ogen dan maar het enige lichtpunt van de vlucht genuttigd: het ontbijt. En vervolgens wat door het vliegtuigraam staren op de savannes en woestijnachtige gebieden van Zuidelijk Afrika.
Rond 10u 's morgens lokale tijd kwam dan eindelijk Johannesburg in zicht. En nergens is de nog steeds erg aanwezige Zuid-Afrikaanse realiteit van sterke ongelijkheid beter zichtbaar dan vanuit de lucht (bij mooi weer), vliegend over Johannesburg. Kilometers lang vlogen we over rijke Noordelijke suburbs: Bryanston, Morningside, Sandton met villa's en zwembaden bij de vleet, om plots af te draaien over de M1 snelweg van Jo'burg naar Pretoria en via het zuidelijke deel van Alexandra, één van de armste townships (krottenwijken) van Zuid-Afrika, naar OR Tambo International Airport. Een autosnelweg als grens tussen superrijk en superarm: een visuelere metafoor voor de ongelijkheid in Zuid-Afrika als deze is er volgens mij niet. Het bezorgde me al een eerste moment van bezinning nog voor de landing.
Veel tijd om hierbij stil te staan was er jammer genoeg niet. Want na het oppikken van mijn bagage in de luggage room (waar de tonen van de kwela-muziek of Zuid-Afrikaanse muziek met speelfluit weergalmden), het wisselen van euro's in Zuid-Afrikaanse Rand, transport en het settlen in het guesthouse Melville Turret te Melville en de regeling van mijn transport morgen naar Nquthu met Greyhound bus, had ik al om 14u een afspraak in het bombastische civic centre of stadhuis van Johannesburg (zie foto). De Zuid-Afrikaanse ambassade te Brussel had na heel wat moeite een afspraak kunnen versieren met Miss Lorraine Wilkinson en Mr. Jabu Mtsali, diensthoofden van de 15 koppige dienst external relations van de stad Johannesburg. En alhoewel ik super vermoeid was door de vlucht, ik liever een afspraak had gehad met voor Bornem relevantere instellingen als Salga (Zuid-Afrikaanse VVSG) of het overheidsdepartement 'local government and traditional affairs' heb ik me dit zeker niet beklaagd. Een boeiende reflectie of meeting van meer dan twee uur was met 2 dynamische ambtenaren over het concept en de uitwerking van stedenband, het procesmatige en/of projectmatige karakter van een stedenband, de voorbereiding naar een geschikte partner, de betrokkenheid van andere dan de Noord-Zuidambtenaren van bij het begin van een stedenband, de geschiedenis, evolutie en uitwerking van hun stedenbanden zowel met steden in het Westen als met steden in ontwikkelingslanden, groeilanden als India en China en lokale besturen in rurale gebieden in Zuid-Afrika zelf, etc. By the way: Johannesburg heeft vandaag de dag 20 stedenbanden lopende.
1 uitspraak van Miss Wilkinson, jarenlang al actief in stedenbanden zal me bijblijven: "a partnership between two cities or municipalities is like a marriage: an open minded process where getting to know eachother takes quite some time, though is a critical point for sustainability and well structured and supported outcomes."
En om met een positieve noot voor Bornem te eindigen: beide diensthoofden waren zeer te spreken over de degelijke voorbereiding van Bornem bij de zoektocht naar een partner: opstellen van objectieve criteria, betrokkenheid van geïnteresseerde ambtenaren van bij aanvang, aanstellen van een selectiecommissie mbt het keuze-advies. Zeker deze 2 laatste zijn vrij nieuw voor hen en implementatie hiervan leek hen mogelijk in Johannesburg dit om de selectie van partners in de toekomst nog beter te structureren en de sinds de laatste jaren steeds meer stijgende vraag naar nieuwe stedenbanden vanuit het politieke bestuur van Johannesburg te matigen. Dit alles om te voorkomen terug te hervallen in de stedenbanden van Johannesburg van vóór 1994 waar het puur ceremoniële karakter doorslaggevend was. Of hoe de minieme bijdrage van een kleine gemeente in Vlaanderen waar de kennismaking met de partner in wording nog dient plaats te vinden, toch wordt meegenomen in de uitwerking van stedenbanden van een miljoenenstad als Johannesburg. Beide diensthoofden gingen ook Salga proberen te stimuleren om een vertegenwoordiger naar Nquthu te zenden en de mogelijk volgend delegatie van Bornem naar Zuid-Afrika wordt van harte uitgenodigd om enkele resultaten van de stedenband op het werkveld te Johannesburg met eigen ogen te gaan bezichtigen.
Rond 16u30 uiteindelijk teruggekeerd naar Melville waar de vermoeidheid toch zijn tol begon te eisen. Na een heerlijke bobotie (typisch Zuid-Afrikaans vleesgehaktgerecht) de wijselijke beslissing genomen om wat te gaan rusten, ons voorbereidend op morgen en de reis van ong. 7u met de bus naar Nquthu.
15-10-2008, 23:34 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
| 08-10-2008 |
| Voorstelling Bornemse delegatie |
Voor het verkennend werkbezoek werd een Bornemse delegatie op deskundige en diverse wijze samengesteld dat tussen 14/17 en 27 oktober naar Nquthu in Zuid-Afrika afzakt om er het partnerbestuur in wording te leren kennen, dit door onderling overleg en bezoeken op het werkveld te Nquthu. De delegatie bestaat uit:
1. Greet De Bruyn: schepen Noord-Zuidbeleid en delegatieleider
2. Carolien Peeters: diensthoofd communicatie
3. Daan Sanders: wereldconsulent
4. Kathy Bernaerts: voorzitter Raad voor Ontwikkelingssamenwerking Bornem
5. Christophe Ramont: externe deskundige dienst internationaal van de VVSG
Om onze (Bornemse) medemens niet in de Belgische kou te laten staan, zullen we proberen om zeker elke 2 dagen tussen 14/17 en 27 oktober verslag uit te brengen van het intensief verkennend werkbezoek aan Nquthu!
08-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
| 07-10-2008 |
| Voorbereiding verkennend werkbezoek aan Nquthu |
Welcome to South Africa! 'Umbingelelo' zegt een inwoner van Zuid-Afrika die één van de 11 officiële talen spreekt, het Isizulu. Het Isizulu is één van de 9 Afrikaanse officiële talen in Zuid-Afrika samen met het Engels en het Afrikaans. Naast het Engels, dè voertaal in de Zuid-Afrikaanse provincie Kwazulu Natal en Zuid-Afrika bij overheden, de bedrijfssector en de media, is dit de moedertaal van de Zulu's. En mag het nu juist in deze provincie zijn dat de gemeente Bornem een samenwerking zal pogen op te starten met een toekomstige partnergemeente, Nquthu.
Nadat de knoop door het College van Burgemeester en Schepen in de maand mei 2008 werd doorgehakt, was de volgende stap van de stedenband in wording, het grondig voorbereiden van een verkennend werkbezoek aan de toekomstige partnergemeente. Ondanks de veelvuldige informatie die we op papier van Nquthu kregen, is dit bezoek onontbeerlijk om vertrouwd ter geraken met de gemeente Nquthu, kennis te maken met de sleutelpersonen en inwoners aan de hand van prospecties op het werkveld en onderling overleg, en de beleidsdomeinen waarop zal worden samengewerkt in de toekomst vast te leggen. Deze voorbereiding bestond uit:
- de opmaak van brieven door beide besturen waarbij de gemeente Bornem op een officiële manier werd uitgenodigd voor een verkennend werkbezoek aan Nquthu
- samenstelling van de Bornemse delegatie
- het opstellen en goedkeuren van referentietermen door beide besturen die de doelstellingen en krijtlijnen van het werkbezoek vastleggen en op elkaar afstemmen
- opmaak en goedkeuring van een programma goedgekeurd door beide besturen
Al deze voorbereidingen inclusief de praktische voorbereidingen verliepen in onderling overleg met de sleutelpersonen in Nquthu en met de Bornemse delegatieleden. Deze laatste kwamen tussen juli en oktober verschillende keren bijeen.
Terugkoppeling van deze voorbereiding naar het Bornemse politieke bestuur werd steeds voorzien.
Om jullie niet op jullie honger te laten zitten, willen we toch al een tipje van de sluier oplichten over Nquthu:
Nquthu ligt tussen Dundee, Vryheid en Ladysmith in de provincie Kwazulu Natal (zie aanklikbare kaart). De gemeente telt 163.000 inwoners en beslaat 1.451 km² vooral licht golvend, landelijk gebied met enkele rivieren. Het bestuur is goed georganiseerd met democratisch verkozen politieke verantwoordelijken en een gestructureerde administratie. De financiële middelen zijn eerder beperkt. Nquthu ligt in één van de armere regios van Zuid-Afrika. Verschillende ngos en verneigingen zijn er aan het werk rond themas als landbouw, HIV/AIDS, jeugd- en vrouwenprojecten, enzovoort. Bijkomend pluspunt is de aanwezigheid van Vlaamse en federale projecten én een startende stedenband tussen uMlalazi en Geel in de provincie Kwazulu Natal.
Nquthu zoekt o.a. tips en voorbeelden inzake toerisme, cultuur en vrije tijd, milieubeheer, afvalbeleid, personeelsbeleid, educatie en jeugd, sport, beroepsopleiding, rampenplanning, ruimtelijke ordening, gehandicaptenzorg, ICT en bibliotheken. Bornem kan zich dan b.v. weer laten inspireren door de sterke ontwikkeling van het middenveld, culturele uitwisselingen en vele inspraakmogelijkheden.
Tijdens het verkennend werkbezoek is het de bedoeling de beleidsdomeinen waarrond zal worden samengewerkt, vast te leggen. Nquthu, here we come!
07-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
| 06-10-2008 |
| voorbereiding: zoektocht en selectie partnerbestuur |
|
Om een partnerschap met een lokaal bestuur in het Zuiden aan te gaan, dit o.v.v. een stedenband, was een grondige voorbereiding noodzakelijk zowel bij de keuze onder de kandidaat-partners als bij het het programmeren van een verkennend werbezoek naar de partnergemeente en omgekeerd. Om jullie een idee te geven van deze voorbereiding geven we in dit nieuwtje op de blog een kort overzicht van de gevolgde stappen bij een keuze onder kandidaat partners. Bornem is hier duidelijk niet over één nacht ijs gegaan!
Eind 2006-begin 2007: er is een ruime consultatieronde geweest vanaf eind 2006 over de bereidheid en haalbaarheid van een stedenband bij de gemeentelijke mandatarissen, het managementteam, de diensthoofden en het Bornemse middenveld.
januari-maart 2007: nadat het licht op groen werd gezet voor de zoektocht, werd werk gemaakt van objectieve criteria op basis waarvan een deskundige keuze kon worden gemaakt.
maart-mei 2007: een in te vullen ruime vragenlijst, profiel van de gemeente Bornem en een beschrijving van het concept stedenband werd o.v.v. een dossier stedenband opgemaakt, vertaald in 4 talen en ruim verspreid naar verschillende contacten binnen en buiten de grenzen van Bornem.
juni-november 2007: 28 kandidaat-partnerbesturen dienden een ingevulde vragenlijst met aanvullende documenten in waaronder kandidaten uit alle windstreken: Nicaragua, Ecuador, Suriname, Peru, Bolivia, Senegal, Mali, Gambia, Ghana, Namibië, Zuid-Afrika, Democratische Republiek Congo en Indonesië
december 2007-april 2008: de kandidaat-partnerbesturen werden o.v.v. objectieve criteria en puntenschaal herleid tot 10 door de wereldconsulent. Een diverse selectiecommissie bestaande uit een schepen, 2 diensthoofden, de wereldconsulent, 4 mensen vanuit de Raad voor Ontwikkelingssamenwerking Bornem en 1 externe deskundigen legden 2 kandidaat-partnerbesturen met positief advies voor aan het College van Burgemeester en Schepenen.
mei 2008: het College van Burgemeester en Schepenen hakte de knoop door. Eerste verkennende contacten zullen worden aangegaan met Nquthu, een lokaal bestuur, gelegen in de het Zulu-heartland, provincie Kwazulu Natal, Zuid-Afrika.
06-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
| 05-10-2008 |
| Wat is een stedenband nu eigenlijk? |
Het Vlaams decreet gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking definieert een stedenband als volgt: Een officieel en politiek-maatschappelijk gedragen samenwerkingsakkoord tussen twee lokale besturen waarbij de wederzijdse opbouw van bestuurlijke capaciteit en de versterking van plaatselijke democratiseringsprocessen centraal staan.
Deze definitie is echter zeer algemeen en vaag. Vandaar is een beetje meer uitleg wel op zijn plaats, vinden we. Een stedenband sluit min of meer aan bij een jumelage tussen Europese gemeenten, nl. een samenwerking of partnerschap buiten de nationale grenzen tussen twee lokale besturen en hun bevolking waarbij een uitwisseling van ervaringen, informatie en (bestuurlijke) knowhow centraal staat. Dit gebeurt met respect voor ieders eigenheid maar met de mogelijkheid om op sommige (beleids)gebieden een gemeenschappelijke visie en actie te ontwikkelen. Het verschil met een Europese jumelage is drieërlei:
- Het gaat ligt om een partnerschap met een lokaal bestuur en haar bevolking in het Zuiden (een ontwikkelingsland),
- Het is algemeen gekaderd in de filosofie van de ontwikkelingssàmenwerking, beter gezegd sàmenwerken aan meer rechtvaardige wereldverhoudingen, dit in de specifieke context van versterking van lokale besturen en hun bevolking.
- Er is over het algemeen een ietwat actievere rol weggelegd voor de gemeentelijke diensten in dit geheel.
Dus:
ð Een samenwerkingsakkoord tussen twee gemeentebesturen met een actieve rol voor de gemeentelijke diensten en het middenveld.
ð De samenwerking is gebaseerd op een visie van gelijkwaardigheid, wederzijdse uitwisseling en respect.
ð Een model dat toelaat om zowel gemeentebesturen als inwoners van een gemeente hun specifieke rol inzake ontwikkelingssàmenwerking te laten spelen.
ð Een middel om Noord-Zuid concreter, meer begrijpbaar en zichtbaarder te maken voor de bevolking.
ð Een duurzaam engagement op langere termijn.
ð Globaal thema: het versterken van het lokale bestuur, de democratie en de dienstverlening
ð Er kan op vele beleidsvlakken worden samengewerkt: vrije tijd (jeugd, cultuur en sport), toerisme, onderwijs, natuur, duurzame ontwikkeling, afvalmanagement, parkbeheer, waterbeheer, en ruimtelijk ordening, brandweer en politie, werkgelegenheidsbeleid, gezondheidszorg, bejaarden- en gehandicaptenzorg en andere sociale diensten, personeelsbeheer, archivering, ICT, marktbeheer, communicatie, burgerinspraak en participatie, mobiliteit, etc. Wel is het hierbij belangrijk om na de eerste verkennende contacten en besprekingen hieromtrent keuzes te maken en zich toe te spitsen op een beperkt aantal beleidsdomeinen.
Om het met de volgens ons zeer mooie bewoordingen van een Zuiderling te zeggen, actief in een lokaal bestuur, de burgemeester van het Guatemalteeks partnerbestuur van de gemeente Herent te zeggen: Een stedenband houdt in dat je elkaars hand vastpakt, dat je de ander uit de modder trekt als hij valt, en dat je samen verder stapt.
05-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
| 04-10-2008 |
| Welkom! |
Bij deze bent U van harte welkom op de blog! Deze blog zal de komende dagen, weken en maanden de plannen van de gemeente Bornem om een partnerschap met een bestuur in het Zuiden aan te gaan onder de vorm van een stedenband, uit de doeken doen.
04-10-2008, 00:00 geschreven door wereldconsulent
|
|
|
|
|
|
|
| E-mail mij |
Druk op onderstaande knop om mij te e-mailen.
|
| Rondvraag / Poll |
Wat vindt u van de vooruitzichten van de gemeente Bornem om een stedenband aan te gaan met een partnerbestuur in het Zuiden
|
|
|
|
