Een dagje later dan gepland vertrekken we naar Kayunga, voor ons 4 weken durende rural rotation, ons huis waar we gaan verblijven is immers nog niet klaar, dus dat beloofd. Dus hebben we nu nog ffkes de tijd gevonden om alvast een foto verslagje van ons heerlijk weekje verlof met rondreis door zuid-west Oeganda te posten. Een geschreven verslagje volgt hoogstwaarschijnlijk, hoe snel zal mee afhankelijk zijn van onze internet-opties in Kayunga.

Chimp Tracking in Kibale National Park

Crater Lake Region rond Fort Portal, een van de regio’s met het meeste vulkanisch kratermeren (of op zijn Zaffelaars-Jiriaans: soeptaloren) ter wereld (toch volgens onze bijbel, Bradt Uganda)

In Queen Elisabeth National Park op zoek naar de leeuwen, jammergenoeg niet gevonden, maar wel mooie andere beesten en prachtige views.

03-03-2009 om 09:36 geschreven door SAM  

We zijn ondertussen al aan de helft van ons 12 weken in het prachtige Oeganda. De tijd vliegt hier…

Korte berichtjes

• Zoals jullie kunnen lezen hebben, was het raften echt de max!!

• Ondertussen in Kampala bezoek gehad van mijn ouders, hen eens kort rondgeleid in het drukke Kampala en het drukke Mulago (met een beetje moeite samen toch een snelle rondleiding in het labo gekregen), samen gezwommen en lekker gegeten en met veel plezier de chocolade, speculaas, humo’s, de bloeddrukmeter en de mooie foto’s van Auke Marie in ontvangst genomen. Zij zijn ondertussen al een weekje aan het rondreizen in Oeganda en ze vinden het fantastisch, hebben ze met net aan de telefoon verteld. Morgen vertrekken ze richting Rwanda voor hun gorilla trekking, wat waarschijnlijk een van de hoogtepunten van hun reis wordt.

Vorige week zijn we gestart op pediatrie. Hier toch wel minder schokkerende ervaringen dan op verloskunde. Volgens wat we op voorhand hadden doorgekregen van de univ van Gent, gingen we ook ingeschakeld worden in het begeleiden van Problem Based Learning (lees tutuorials) maar aangezien hun beleid hier blijkbaar veranderd is, moeten we dat niet meer doen. Maar nu we op pediatrie staan en de studenten ook weer van de partij zijn, proberen we ongeveer het programma van de laatste jaars studenten te volgen en zo ook PBL mee te maken in Oeganda. De eerste tuturial en expert session werden afgelast resp. omwille van geen patiënt meer aanwezig met ziektebeeld dat onderwerp is van de dag en expert die nog op verlof is. De ground round waarvan we dachten dat het over pediatrie ging, bleek uiteindelijk over Parkinson te gaan … Dat leek alvast niet veel goeds te beloven voor de rest van de week maar de tweede sessie van de tutorial die op het programma stond was best interessant, onderwerp cerebral palsy.

Op pediatrie wordt eigenlijk vooral veel getourd en niet altijd even efficiënt. Met 20 man (een 5tal assistenten, 10tal studenten geneeskunde, en liefst ook nog de studenten verpleegkunde) tegelijk een patiënt zien, waarbij de persoon die het verhaal kent dan nog super stil spreekt, is allesbehalve ideaal. Soms neemt een van assistenten wel de tijd om een patiënt uitgebreider met de studenten te bespreken, en dat is dan natuurlijk wel interessant. Zo ontdekken we hier af en toe ziektebeelden waar ik in België nog nooit van gehoord heb, veelal HIV gerelateerd.

Elke zaal van pediatrie is om de 4 dagen van wacht, en staat dan in voor alle opnames en de dag erna voor alle ‘procedures’ (lumbaal puncties, venepuncties, infusen plaatsen enzoverder). Dus daar gaan we ons ook nog wat verder in kunnen oefenen de volgende week, bloed prikken met spuit en naald bij de kleintjes van een jaar is alvast al gelukt, iets wat ik in België toch nog niet zoveel heb kunnen oefenen.

Tijdens het weekend zijn Sofie en ik Annelies en Karel gaan bezoeken op de Sese Eilanden. Als je eraan komt na een drie uur durende boottrip op de ferry, waan je je even in het paradijs.

Annelies en Karel zijn voor ongeveer negen maanden in Oeganda voor vrijwilligerswerk, hebben eerst een paar maanden in Mukono (op het vaste land) gezeten, maar verblijven nu bij een Belg die een opvangtehuis heeft, waarbij de doelgroep vnl jonge slachtoffers van sexueel misbruik zijn. Op de Sese eilanden tellen immers enige andere normen dan op het vasteland. De mannen leven van de visvangst en reizen de scholen met vis achterna. Hierdoor komen ze bijna elke avond in een ander dorp (lees bij een andere vrouw) terecht. De HIV prevalentie wordt hierdoor tussen 70 en 80% geschat op de Sese Eilanden. Ook prostitutie is een probleem, vrouwen die zich prostitueren om geld te hebben voor het onderhoud van hun gezin, maar ook kinderen die zich prostitueren voor eten op school. Een paradijs met een schaduwkantje dus…

Samen met een van de meisjes groenten kopen op markt in Kalangala

Zonsopgang vanop het terras van het opvangtehuis

Zondagavond nog naar een optreden van Ndere Troupe geweest, een groep met traditionele Oegandese muziek en dansen. Ze zijn zelfs internationaal gekend (ze zouden al in België geweest zijn). Was echt prachtig.

Volgende week is onze laatste week in Mulago, een laatste weekje pediatrie. Dan wacht ons een toch wel welverdiend weekje vakantie om de batterijen weer helemaal op te laden voor onze laatste vier weken, rural rotation in Kayunga.

Tot later,

Anneleen

16-02-2009 om 13:58 geschreven door SAM  

“I’d rather be scared to death than bored to death!” (– zelfs Miss Vergauwen?)

Geen dag gaat hier voorbij voor we onze bijbel raadplegen: dé Uganda-reisgids, “den Bradt”. Op de derde bladzijde staan de “don’t miss”-es: -  Murchison Falls – 43 metres high: covered that! Dat was het weekend dat we ontdekten waarom nijlpaarden zo noemen. Ze stonden op de oevers en in het water gelijk er haren staan op mijn armen! (Wisten jullie dat die dieren niet zwemmen? Ze LOPEN onder het water! Ziede ze al gaan, zo volledig onder water, over de bodem? )

- Tree-climbing lion – Ishasha Plains: we vragen ons af of die leeuw op zichzelf heeft leren klimmen en of hij die kunst ook nog zou beheersen als hij verhuisd. Helaas kunnen we dit niet gaan uitzoeken! Het national park is te dicht bij de grens met Congo, en wordt afgeraden als toeristische bestemming.

- Mountain-gorilla tracking – Bwindi: schijnt mega-cool te zijn, helaas krijgen wij het te warm bij het zien van het prijskaartje: 500 USD… Voor dat geld doet Anneleen van de zomer een tent tracking in Tsjechië, ik een party tracking in een all-in-formule en Sofie een beer tracking in Canada!

- Mwamba Crater lake – near Fort Portal: het startpunt van onze week verlof, we tellen af: nog 12 keer slapen.

En last, but certainly NOT least: White-water rafting – Bujagali Falls…

30 km raften op ’s werelds langste rivier: elke muzungu in Uganda zoekt vriendjes om de uitdaging samen aan te gaan of heeft het al overleefd. Zo verging het ook deze drie muzungu’s. Concept? Om te beginnen: het gaat over een spannend uitstapje in een boot op het water… je laat je trip dus vooral NIET organiseren door een zekere West-Vlaming. Zo kom je niet voor verrassingen te staan, in de vorm van een verdacht faissillement ;-). “Adrift”, één van de grootste rafting-companies in Uganda was alive and kicking en beloofde ons een mega-kick onder het motto “I’d rather be scared to death than bored to death”.

Waar zat ik met mijn gedachten, toen ik tegen Sofie en Anneleen zei dat ik meeging, want “allez, ik kan toch niet naar huis gaan en zeggen dat ik als enige niet ging raften op de Nijl, omdat ik schrik had”??? Hier waren geen (mobilhome-)venstertjes om me een halve dag psychologisch achter voor te bereiden!!! Ik moest het doen met een Baclofen-eke en een extra motiliumke! Een preventief Imodiumke maakte het rijtje af, nu kon ik alleen nog angst ZWETEN!

Aquacities in Kreta (of Rhodos, Lander! ;-)) zijn er NIETS tegen!!!!

Zaterdag, 7 februari 2009, de dag dat ik mijn leven waagde op de Nijl! Of toch twee stukjes vel van mijn rechtervoet ;-).

Anneleen en ik kozen voor de “mild”-versie, Sofie liet zich niet kennen en ging all the way in de “wild”-versie. Wat wil dit zeggen? Beide groepen raften hetzelfde stuk White Nile (de bron van de Nijl die uit Lake Victoria vertrekt, nu vooral gekend als ‘Victoria Nile’; een tweede bron, de Blue Nile, vertrekt uit Lake Tana in Ethiopië), met ‘rapids’ tot graad 5. De “mild” groep doet moeite om er zonder kleerscheuren uit te komen, de “wild” groep doet moeite om overkop (‘flip’) te gaan. Voor de rafting-bluekes: graad 5 is een pissen-in-je-broek-van-schrik versnelling! Het maximum van stroomversnellingen (een wereldwijde maatstaf) is graad 6, wat niet wordt geraft met grote boten, enkel met kajaks.

Met 1 “mild” boot en 4 “wild” boten startten we met een korte initiatie: instructies leren (probleem: ik ben nooit mee), moves leren (probleem: ik ben de handigste thuis – hum), oefen-flip (probleem: ik KIJK graag naar water, that’s it). (Waar zat ik met mijn gedachten?)

Met reddingsvest en helm voel je je gelukkig een stuk veiliger! In elke boot zaten zo’n 8 mensen en 1 gids. Op de rustige “Ourthe/Lesse”-stukjes peddelden we allemaal. Bij het naderen van een rapid, kregen we echter instructies en die eindigden steeds met “get down”: het moment dat iedereen behalve de gids gehurkt in de boot moest duiken. Op zijn eentje leidde die gids de boot dan door het watergeweld. Moet ik een anatomisch tekeningetje maken als illustratie bij de gidsen ;-)?! Twee blonde surfgoden (ik ken er eentje die ZOT zou worden ;-)!) en een stukje afgetrainde zwarte natuur, een Olympisch kajak-kampioen. Die laatste keek me vragend aan (van achter zijn Johnny-zonnebrilleke!), toen ik de eerste vijf minuten in zijn boot mijn ogen niet van hem kon afhouden… “I’m sorry, I’m just looking at your muscles…waw…I’m a medical student, of course it’s purely from a research point of view! ;-)”. Ja man, deltoideus, trapezius, biceps, triceps, … oppervlakte-anatomie-practicum op de Nijl! (Daar zat ik met mijn gedachten :-p!)

De 5 rafts met 5 gidsen werden begeleid door zo’n 10 kajaks (analoog atleten die ons heel de dag begeleidden en uit het niets verschenen als wij in het niets verdwenen), 1 safetyboot (gaf de garantie nooooit overkop te gaan) en een rastafari-cameraman (Yezzz beejbie, we got it all on tape!).

Kunnen jullie geloven dat ik me niet zo goed meer herinner hoeveel rapids we deden in de voormiddag? Ze waren in elk geval niet allemaal graad 5 natuurlijk. De graad 3’s waren goed te doen, die zou ik nu terug kunnen doen, zonder schrik. Graad 4 en 5 blijven tricky… (Waar zat ik met mijn gedachten?) Gelukkig waren we niet voor niets de chickens van de bende: onze gids slaagde erin ons zonder duik naar het lunch-eiland te brengen. Sofie maakte een ochtendduik en was daar gelukkig mee (waar zit ze met haar gedachten?).

In de namiddag moesten Anneleen en ik noodgedwongen aansluiten bij een “wild” groep, omdat de rest van onze boot maar een halve dag meeging. Alles liep goed: onze gids hield rekening met de twee mietjes in zijn boot (ruwe bolster, …), de rapids werden afgewisseld met lange stukken rustig water en dus gelegenheid om te zwemmen en te genieten van het op de Nijl zijn. Op één groene mamba, de grootste gifslang in Afrika, geen nijlpaarden of krokodillen in dit deel van de Nijl, omdat de oevers te steil zijn en de stroming te snel. Alles liep goed … tot de ‘Itanda’. Deze laatste versnelling heeft drie delen. Het eerste deel is het rustige deel, geen vuiltje aan de lucht, geen whirlpool in het water. Een tweede deel van deze versnelling wordt “the bad place” genoemd. Als je hierin terecht komt, met of zonder boot, zit je in de “washing machine”. Omdat twee even sterke stromingen elkaar hier ontmoeten geraak je er niet (snel) weg. Het laatste deel ligt tussen de twee en wordt fifty-fifty genoemd, wat je kansen weergeeft. Omdat we geen volledige mietjes zijn, en niet kozen voor Ourthe-rafting (en ik geef toe, omdat ik niet mee was), mikte onze boot op het fifty-fifty-deel, met de intentie niet te proberen te flippen. Als ENIGE boot deden we dat natuurlijk WEL. A ja… Ik belandde onder de omgeslagen boot en was daar blij om: ik had GEEN GEDACHT van waar ik was, waar de boot was, wat er aan het gebeuren was, maar ik had tenminste zekerheid van lucht! Anneleen belandde, hoorde ik (en zijzelf) achteraf, OP de gids “don’t panic, don’t panic, you’ll be ok”. Van de schrik bekomen, onder de boot uitgekomen, besefte ik na 10 minuten: KICKEN!!!!

Een “mooie” afsluiter van een dagje doodsangsten! Vreemd genoeg, zou ik het bijna opnieuw doen, OMDAT we ‘flipten’ op de laatste rapid.

Na enkele slokken “Nile Special” rechtstreeks uit de gelijknamige rivier, genoten we van een welverdiende Nile Special, de variant die iets meer alcohol en gluten bevat.

(Omdat onze camera’s minder onderwater-eigenschappen hebben dan wijzelf, hebben we helaas geen fotografische bewijzen van dit “wicked” uitstapje. Maar… Hold on and prepare voor onze eerste “sweet” stapjes in de wereld van de actiefilm! Speciale laatavond vertoning on request, wanneer we terug zijn! “Wha noooot!!!”?!)

 
x, Merel

13-02-2009 om 00:00 geschreven door SAM  

Weggerukt van het thuisfront en neergepland in een vreemd land in een ander continent. Een avontuur van onverwachte grootte, maar ook de kleintjes tellen! Een relaas van de onbenulligheden die het leven hier spijsen en doen smaken naar meer.

De graduation party tijdens ons eerste weekend heeft ons Ugandees sociaal leven op de rails gezet. Als we durfden glimlachen naar iemand, kwam die goeiedag zeggen en onze “contacts” vragen. No way dat je ervan af geraakte met het geven van je e-mailadres. Het aantal telefoonnummers dat we daar noodgedwongen verzamelden, brengt ons ongetwijfeld drie maanden verder.

Ugandezen zijn dol op bellen: “Hi! How are u? How is the day? Bye!” Meer moet dat niet zijn voor hen, maar o wee als je niet opneemt (werkuren, nachtelijke uren, etc) of één (!!) dag niet laat weten dat het “fine” met je gaat. Af en toe worden we hier dus gek van die trillende of  sjirpende gsm. We zijn steeds opgelucht, als het een +32 – nummer blijkt te zijn. Ondanks de slechte internationale lijnen soms, zijn jullie beter verstaanbaar dan het gemompeld Ugandees Engels. We moeten hen meer dan eens vragen hun ‘dringende’ boodschappen te smsen: “Merel hi how is your life? Say hi 2 sofie and annlynee. Good night dia” (dat laatste woord is hun variant van ‘dear’).

Anneleen is hier Ann’lien of Annlynee, ik ben hier Mirro of iets anders onverstaanbaars. Wat de Ugandezen allemaal doen met hun orale structuren om onze namen te proberen uit te spreken… Grappig om te zien!

Eén van de dokters op spoed vond de oplossing en gaf ons Ugandeze namen. Anneleen heet Akelo, Sofie Nakimuli en ik Nantongo. Deze Ugandeze namen verraden van welke clan we afkomstig zijn. De traditie wil dat iedere stam zich verbindt met een dier, om de band tussen mens en zijn medebewoners op deze planeet te versterken en om respect te tonen voor het dierenrijk. Het dier waaraan je stam is verbonden, mag je niet eten of zelfs maar aanraken. Anneleen haar naam verraadt dat ze van het noorden van Uganda komt, maar meer weten we er nog niet van. Sofie haar naam betekent ‘flower’ en na een telefoonketting doorheen ongetwijfeld heel Uganda weten we nog niet van welke stam zij afkomstig is. Nantongo, mijn naam, komt van de ‘monkey clan’. Zou het daarom komen dat ik door het dak ga van excitement, als ik hier aapjes zie? Geen aap op de menu voor mij in elk geval.

Op de graduation party leerden we vooral de familie van Robert (de ‘graduatee’) kennen: sister Joweria (die ‘beste vriendin’ die Sofie kidnapte), brothers Kevin en Ronald en Auntie Dora. Na vijf keer vragen, checken en bevestigen, zijn we nu redelijk zeker over de échte familiale banden: Joweria en Ronald zijn de biologische zus en broer, Kevin is in werkelijkheid de neef en auntie Dora de mama. Zoals één feestje leidt tot 100-den telefoonnummers, 10-tallen aanvragen tot gesponsorde reizen naar België en enkele liefdesverklaringen, leidt het ook tot zeven andere uitnodigingen. Zo werden we de week daarop verwacht bij Joweria thuis. Op zich niet noemenswaardig, ware het niet dat dit ons eerste rit naar de buitenwijken van Kampala was. We kregen een beeld van de ‘remote’-ness…en bijhorende staat van wegen…drie bulten op ons hoofd en twee blauwe plekken op onze knieën (beenruimte? Niet nodig, Ugandezen zijn gemiddeld 5cm korter dan wij en dat zit em in de benen!) verder beslisten we de volgende keer een sportbeha te dragen!

Volgende weekend: uitnodiging voor de tweede graduation party. Niet die van Ramullah uiteindelijk. Martin, een vriend van Joweria’s familie, nodigde ons uit op de graduation party van zijn tante. Hij zou MC zijn. Omdat het onderwijs, en vooral dan het hoger onderwijs, hier niet zo toegankelijk is als in de ontwikkelde wereld, is een familie uiterst trots op het afstuderen van één van zijn telgen. Het bijhorende feest is een hele belevenis en organisatie. Een MC is dus, naast de DJ, onontbeerlijk. Met veel bravoure worden gasten naar hun plaats onder de tuintent geleid, worden alle speciale gasten aangekondigd (waarronder de drie muzungu’s natuurlijk, tot onze grote schaamte, want we kenden de graduatee niet eens!), wordt het programma van de avond overlopen en wordt uiteindelijk de entree van de graduatee bijgeluisterd met het nodige … tja, gezwets. Die graduatee zetelt heel de avond, geflankeerd door haar dichte familie aan de hoofdtafel en wordt bijtijds de hemel ingeprezen. Eigenlijk in veel opzichten te vergelijken met een huwelijk.

Na de nodige speeches en traditionele cake-uitdeling (elke gast krijgt van de graduatee zelf een stukje cake aangeboden) krijgt iedereen de kans zijn cadeautje met veel animo te presenteren. Omdat we de graduatee niet kende, was het een hele onderneming om iets geschikts te vinden. Wat zijn de gewoontes in Uganda? Man of vrouw (dat was in het begin niet eens duidelijk)? Alcohol? Of zou het een moslim(a) zijn? Op het eerste feestje hadden we een beroep kunnen doen aan de alles-bevattende bagage van Anneleen. Noem eender wat, Anneleen heeft het bij: punaises, rekkertjes, ducktape, paraplu, … en zo ook een zakje nougat. Iets “typisch Belgisch” … We vroegen iedereen om hulp, maar de Ugandeze bescheidenheid en dankbaarheid belet hen om rechtuit te spreken: “Anything is good enough. Any gift comes from the heart!”

We namen een zakje chocolade mee voor de graduatee en een halsketting voor de verjaardag van auntie Dora (ons initiële plan waren twee feestjes, maar dat laatste werd uitgesteld). Eens bij Joweria (die zou ons meenemen), kregen we de echte waarheid te horen, uit de onbezonnen jeugdige mond (Joweria is 18j en een typisch energiek madammeke; zo schepte ze verrassend veel plezier in het ons uit de doeken doen van de intriges van haar favoriete soap; my type of girl ;-)). Een typisch, zeer passend cadeau voor een graduation party, is een inspirerend boek of een kader waarin een tekst zit. Snoep? Nee, snoep is beter voor een verjaardag! (Ons zakje nougat de eerste keer: A ja!) Waarom? Omdat Ugandezen veel waarde hechten aan gebruiksvoorwerpen (zoals keukengerief: tassen, borden, …), maar je verjaart elk jaar, dus na een aantal jaar heb je alles en geef je beter iets ‘vluchtigs’ als snoep. En zo kan de jarige zich ook even weer kind wanen. Maar je moet zowiezo oppassen met snoep geven, wist Joweria ons ook nog te vertellen. Als je snoep geeft, zeker aan iemand van het andere geslacht, wordt dat als iets heel emotioneels gezien: vooral mannen kopen vrouwen snoep als ze ze iets willen duidelijk maken… A ja… Zou het daarom zijn dat Robert (en al zijn ‘brothers’) sindsdien wel heel lieve berichtjes stuurt ;-)?

Goed, even cadeautjes wisselen voor deze keer: de chocolade voor Auntie Dora en, bij gebrek aan een inspirerend boek, een inspirerende halsketting voor de graduatee van de dag.

Helaas was daarmee de kous nog niet af. Om ons zielige cadeautje ook nog eens goed in het licht te zetten, misten we ‘the window’ waarin je het cadeautje afgeeft. Als muzungu loop je behoorlijk in de kijker op zo’n feestje. Dat mindert niet als de MC je bij aanvang afroept en vraagt om je even recht te stellen voor een verwelkomend applaus. Toen bleek dat even later de cadeautjes met wel een heel typische animo (lees: met gedans, gezang en geklap) werden afgegeven, voelde geen van ons zich geroepen om het feestgedruis vooraan te vervoegen… Maar we hadden zoveel moeite gedaan voor ons cadeautje… Voor we het wisten, was het te laat en werden de laatste cadeautjes afgegeven. Nu zou iedereen opmerken dat die muzungu’s niet naar voor gingen om iets af te geven, maar nadien wel zouden genieten van het overvloedige eten. Joweria keek ons ongelovig aan, begreep ons langs geen kanten (waarom gingen we nu niet? We hadden toch een cadeautje?) en bestierf het van het lachen om onze aangedane gezichten… Wat nu? … De MC werd geconsulteerd, maar zijn oplossing vonden we niet perse de beste: “I’ll anounce you on the mike!” In real muzungu-style, stiekem, in alle eenvoud, bescheiden, hoe je het ook noemt, wisten Anneleen en Sofie ons pakje te bezorgen tijdens het opdienen van het eten, terwijl ik het me gemakkelijk maakte op de luxueuze privé-wc van de familie (die we nog steeds niet kenden, vraag ons ook niet welke studie de graduatee juist afsloot!), in plaats van de wc’s voor de gasten (buiten) te gebruiken. Kwas ni mee, he…

Geen van allemaal waren we mee toen we het zwembad van Makerere University passeerden en we informeerden naar de faciliteiten. We zagen badmutsen liggen, die werden duidelijk verhuurd, maar toch bleek het niet verplicht voor ons… Hu? Waarom zou iemand, in godsnaam, zo’n condoom op zijn kop zetten, als het niet verplicht werd? “YOU don’t need to wear it, because your hair is real!” Aaaaah! . Het is dus maar als er gevaar is dat je nepvlechten een eigen leven gaan leven bij het ter water gaan, dat een badmuts nodig is!

Of we vaak nood zullen hebben aan een frisse duik, is maar af te wachten. Het regenseizoen start hier normaal gezien pas in de loop van maart. De voorbije weken heeft het echter gemiddeld om de 2 dagen geregend! De buien zijn hier meestal te vergelijken met de Belgische. Met enkele verschillen: het maakt hier niet veel uit dat je nat wordt, je droogt snel genoeg weer op, de verfrissing die zo’n buitje brengt is vaak meer dan welkom, vooral ’s nachts en tenslotte: het leven stopt hier als het regent! Iedereen gaat schuilen en wacht geduldig af tot het weer droog is. Voor een bui van een kwartier is dat niet erg, maar ze schuwen niet te wachten tijdens ‘een bui’ die duidelijk tot een uur kan duren. Stress? Iemand?

Deze week kregen we voor het eerst een idee over een echte tropische regenbui. Zelfs op de afdeling radiologie (geen kelder, maar het scheelt niet veel – mmmhhh ) voelde ik het onweer naderen: de lucht werd vochtig, het werd donker (correctie: nog donkerder) in het echografie-lokaal en een vaag gevoel van naderend onweer bekroop me. Na een half uur barstte de hel los: begeleid door een ver gedonder, hagelden regendruppels tot een deciliter groot (mag ik een beetje overdrijven?) neer, in een gordijn dat het zicht beperkte tot zo’n 50 m. Drie seconden zonder dak boven je hoofd en je bent doorweekt! Spectaculair om te zien! En je begrijpt terstonds waarom de verschillende gebouwen van het ziekenhuis verbonden zijn met OVERDEKTE paden.

Krijgen we geen TB van de patiënten, allergie-aanval van de graspollen (antihistaminica, nee dat moet niet mee als het in België winter is, he! ), stoflong van de straten of COPD van de Kampala-verkeerssmog, dan kunnen we nog altijd content zijn met een ordinaire verkoudheid. Een taxichauffeur wist ons goede raad te geven: “Oh, Sofie, I’m sorry about your fRu. You should eat a lot of fLutes.” … HU? Vele Ugandezen verwisselen de R en L wel eens, waardoor deze man ons aanraadde om blokfluiten te eten om van onze froefroe af te geraken.

Vreemde snuiters, die Ugandezen!
xox, Merel

06-02-2009 om 00:00 geschreven door SAM  

Murchisson Falls

Na een spannende week op verloskunde was wat ontspanning in het weekend was dus meer dan welkom. We hadden een trip gepland naar Murchison Falls, een nationaal park in het noordwesten. Zaterdag wel heel vroeg moeten vertrekken voor een rit in een minibusje van  een uur of 6. Onderweg leerden we onze medemuzungupassagiers kennen: Astrid, een Belgische, Greg, Chris en Ann uit de UK, Fabian uit Duitsland en Daniel uit Australie. Met Astrid klikte het meteen en het was wel leuk om nog eens wat ‘normale’ reizigerscontacten te hebben. Onderweg waren er wegenwerken waardoor we gedurende 10 km over ‘speedbumps’ (elke 10m!) gehobbeld zijn. De laatste 2 uur was er geen asfalt meer en was het dus ook wat avontuurlijker. Op sommige stukken kon er maar heel traag gereden worden en dan moesten de raampjes dicht omdat we anders aangevallen werden door TseeTsee-vliegen die aangetrokken werden door onze gezamelijke zweetgeuren… tsja over smaken en geuren valt niet te twisten J. Massa’s repellent en zonnecreme smeren was dus de boodschap. Tijdens de laatste kilometers van de rit spotten we de eerste bavianen en ree-achtigen. Slapen deden we in een safaritent waar bedden in stonden.

Zondagochtend weer vroeg uit de veren: we vertrokken al vroeg in de ochtend voor een ‘game drive’ (“Met de jeep door safari” LOL, mopje voor Lore en Riet). En daar waren ze dan: de eerste giraf, veel buffels, waterbucks, oribi’s, hartebeesten, antilopen, ugandan cob, warthogs (wetenschappelijke naam: pumba uit de Lion King) vogels, en toen nog een kudde olifanten die de weg overstak.. mooimooimooi.

In de namiddag zijn we met een bootje (groot genoeg om veilig te zijn, mama panikeerde al even J ) de Nijl opgevaren en hebben we massa’s nijlpaarden gezien, ook heel wat krokodillen, olifanten van kortbij, veel vogels (kingfisher, bee-eater, fish eagle,..), nog buffels en uiteindelijk natuurlijk ook de watervallen van Murchison falls. Héél leuk en prachtige omgeving.

’s Avonds redelijk vroeg in bed gekropen wegens uitputting. Maandagochtend (ja, we hadden een dagje verlof versierd) stond er een nog een wandeling naar de top van de watervallen op het programma die ook meer dan de moeite was.

Het weekend was dus veel te snel voorbij maar echt de moeite waard. Ik heb al zin in onze week verlof waar we nog meer natuurschoon (waaronder Queen Elisabeth NP, Lake Bunyoni en. Koen J )zullen zien.

Volgend weekend gaan we raften op de Nijl, maar het zal toch zonder Annelies en Karel zijn want die werden de afgelopen week spijtig genoeg geveld door malaria.. ja.. geen profylaxe willen nemen hè…

Zo, dat was het voorlopig, tot later!

Sofie

04-02-2009 om 12:54 geschreven door SAM  

Een bewogen weekje op stage dat vraagt om een nieuw verslagje.

Sofie en ikzelf hebben ons kennis gemaakt met de wereld van de verloskunde in Oeganda. Aangezien het maandag een public holiday was, hebben we twee dagen op de low risk obstetrics gestaan en twee dagen op de high risk obstetrics.

Hier krijgt ge de kans om veel vaginale touchers te doen, wel op voorwaarde dat ge uw eigen handschoenen meehebt en ook onze eerste zelfstandige bevallingen hebben we gedaan.

Apetrots op ons eerste kindjes die we op de wereld gezet hebben

De vroedvrouw en vroedvrouw stagiairs die er mede voor gezocht hebben dat we dat konden.

Niet altijd op het meest ideale moment, maar allé. Op de labour ward waar ik stond, was de vroedvrouw al meer dan een uur spoorloos, en plots zag ik het hoofdje al zitten. Handschoenen aangedaan, kindje er vlot uitgehaald en op buik van mama gelegd. In het kindje zat niet al te veel reactie, dus dan toch maar een luid ‘Can somebody help me’ geroepen. Niet dat er dan iemand kwam hoor. Achteraf heeft wel iemand tegen Sofie gezegd, zou het kunnen dat ik iemand om hulp heb horen roepen. Ondertussen zelf kindje goed gestimuleerd, en het begon dan wel goed te wenen en ook de tonus verbeterde, opluchting.

Enkele uren later, ging ik een kindje gaan wegen dat Sofie kundig op de wereld had gezet, lag daar naast de weegschaal een slappe zuigeling, helemaal alleen. Dacht eerst dat het gestorven was, maar bij auscultatie toch nog een zwakke hartslag gehoord. Dan nogmaar eens om hulp gevraagd, een vroedvrouw is dan uiteindelijk op haar doodse gemakske toch een kijkje komen nemen. Ze heeft hem ffkes beademend en hartmassage gegeven, maar na 2 minuten ging ze gewoon terug weg. Dan maar op zoek naar een andere vroedvrouw, die wist me te vertellen dat ze al 20 minuten geprobeerd hadden met haar te beademenen. Ondertussen kindje terug gaan brengen bij de mama, en als ik terugkwam was het kindje weg van de ‘reanimatietafel’. Waar het naartoe gegaan is, ik zou het niet weten…

Plaats voor opvang van de pasgeborene op low risk labour ward, sinds vorig jaar hebben ze er een nieuwe weegschaal (helemaal rechts), gekregen van de ouders van een Belgische vroedvrouw stagiair.

Zoals ge waarschijnlijk wel al doorhebt is verloskunde hier en in België is toch wel een een wereld van verschil. De verschillen zijn enorm en eigenlijk teveel om op te noemen, maar zal toch een poging ondernemen.

- In België wordt een vrouw in arbeid continu gemonitored met het CTG en om het uur getoucheerd om de vooruitgang van de arbeid te kunnen volgen. Hier wordt in principe om het halfuur met een foetoscoop (een soort hoorn) naar de harttonen geluisterd en om de vier uur getoucheerd.

- De vliezen worden hier niet gebroken met een daarvoor bestemd instrument maar met een kapotte ampulle.

- Navelklemmen zijn hier niet, ge gebruikt gewoon het randje van uw tweede paar steriele handschoenen dat ge draagt.

- De zwangeren nauwelijks aangemoedigd om te persen, maar wel uitgekafferd  en zelfs eenmalig gezien dat ze iemand slaan, als ze niet hard genoeg persen.

- In België begint ge normaal te persen als ge 10 cm ontsluiting hebt, en vanaf dat moment hebt ge meestal een gynaecoloog en vroedvrouw (en dikwijls nog één student) die u aanmoedigen, hier begint de begeleiding eigenlijk maar als het hoofd al zichtbaar is.

- Een episiotomie (de knip) zetten ze hier altijd zonder verdoving, voor het hechten hangt het een beetje af van de bereidwilligheid van de vroedvrouw en de beschikbaarheid van lidocaïne of ge al dan niet lokale verdoving krijgt. Een vrouw jammert als ze gehecht wordt zonder verdoving is hier “uncoopperative” en dan wordt ermee gedreigd dat ze wel weg zullen gaan.

- Elke vrouw brengt haar eigen gerief mee als ze binnenkomt, twee plastieken een om op te liggen tijdens de bevalling en een propere voor erna, twee doeken om de baby in te wikkelen, een rol watten en vier paar handschoenen. Het is best om te zorgen dat ge uw gerief bij hebt, want de vroedvrouwen willen anders niets doen.

- Ook het concept privacy kent hier toch wel een andere invulling. In België vinden ze het al overcrowded als er twee stagiairs zijn, hier liggen vijf vrouwen naast elkaar te bevallen, als ze geluk hebben op een bed, als ze pech hebben op de grond.

- Na de bevalling van de placenta krijgen, de vrouwen meestal welgeteld vijf minuten om op te staan en hun boeltje dat ze meehebben mee te nemen naar de postnatal ward.

We hebben ook de introductie van het CTG-toestel (voor de monitoring van de weeën en de foetale harttonen) aan de vroedvrouwen meegemaakt. Ze hebben het toestel wel maar weten niet hoe het te gebruiken of hoe het CTG te interpreteren. Zelfs sommige residents (wat bij ons assistenten zijn) weten niet hoe ze het moeten gebruiken.

Zowel qua materiaal als qua training voor het persooneel kan hier nog heel wat gedaan worden.

Nog een leuk verhaaltje om af te sluiten, wel niet geschikt voor gevoelige zielen. Bij een mors in utero, dood van de foetus vastgesteld voor de bevalling, wordt  hier eerst een craniotomie uitgevoerd. Dit houdt in dat via de vagina met een dikke naald door de fontanel (ruimte tussen de schedelbladen) de hersenen worden aangeprikt en zo leeggezuigd. Hierdoor vergroot de kans dat de moeder vaginaal kan bevallen, aangezien een keizersneden voor een mors in utero zoveel mogelijk moet worden vermeden. Naar het schijnt is dit helemaal volgens de WHO richtlijnen, maar we vonden het toch maar een rare gedachte. Uiteindelijk hebben we de geboorte van die foetus toch niet meegemaakt.

Jaja, nen mens maakt hier wat mee, vaak stresserend, maar ook leerrijk en vooral een eyeopener.

Anneleen

02-02-2009 om 16:27 geschreven door SAM  

Uit eten bij restaurantje in de buurt met onze roommate Mary voor maar 4500Ush (da is nog geen 2€)

Kakkerlak in onze keuken, squashed by Mary

Swinging Sofie in de Botanical Gardens van Entebbe

Apen voederen, maar toch eerst ff uitgekeken of ze geen klauwen hebben

Vervet monkey, aapje in de Botanical Gardens van Entebbe, met een special feature: the blue balls

Voor sommigen onder ons een verfrissende duik in het zwembad van Windsor Lake Victoria Hotel

De andere kozen een verfrissende cocktail.

Groetjes

Anneleen, Sofie, Merel

27-01-2009 om 15:10 geschreven door SAM  

Onze laatste dagen op de casualty en de emergency ward zijn ondertussen verstreken. Volgende week trekken Sofie en ik naar obstetrics terwijl Merel haar een tweetal weken gaat verdiepen in radiologie op zijn Oegandees. Zal waarschijnlijk weer aanleiding geven tot een nieuwe shock, nadat we toch langzaamaan aan het wennen waren aan het leven de emergencyward.

Deze week wel nog wat nieuwe “collega’s” op de emergency ward. Dr Paska, een resident, dewelke meer dan twee weken spoorloos geweest was, kwam ineens opgedaagd om ook wat te werken. Dr Gyaveera, de andere resident die gans de tijd den boel draaiende had gehouden met Esther, de intern, zag nu zijn kans mooi om het ook wat kalmer aan te doen. Ook de intern die nachtdienst had en ochtendronde meedoet, was een nieuw gezicht, man man, die had gelijk toch een vijs of twee los ofwel zat hij aan de pillen. Hij stond continue te (schater)lachen aan het bed van de patiënten. Neurology is soo difficult, en dan schoot hij mega in de lach, echt bizar maar wel plezant natuurlijk en op momenten dat het echt nodig was, wist hij van aanpakken. Er kwam iemand shockerig binnen, geen tijd verliezen, ene intern steekt infuus in de vena jugularis om snel veel vocht te kunnen toedienen, de andere nog een derde lijn perifeer zodat er uiteindelijk via 3 lijnen vocht werd toegediend. Was wel leuk om de mensen ook eens heel efficiënt te zien samenwerken want dat is hier toch niet altijd het geval. Voor hetzelfde geld duurt het meer dan een half uur voor er iemand een kijkje neemt.

Van de supervisor die ’s avonds komt toeren hebben Merel en ik alvast een Oegandese naam gekregen, geen overbodige luxe want Merel en Anneleen zijn echt twee namen die ze hier niet kunnen uitspreken. Merel is dus vanaf nu Natonge. Mijn nieuwe naam is Akelo. Het is een naam van ergens in het noorden van Oeganda, en zou zoveel betekenen als black beauty.

Sinds maandagavond hebben we een extra roommate, Mary, een laatste jaarsstudent geneeskunde ui de States, ze gaat naar den univ in Washington. Waarschijnlijk zal ze maar een weekje bij ons blijven aangezien haar verloofde volgend woensdag voor zijn werk, een of andere ngo, naar Kampala komt en ze dan bij hem op hotel of appartement gaat wonen.

Dinsdagavond met zijn allen naar de Inauguration van Obama gekeken. De kranten staan hier al vol van Obama sinds dat we hier aangekomen zijn. Echt indrukwekkend hoeveel dit betekent voor veel van de Oegandezen.

Woensdagavond zijn we ’s avonds met zijn allen Indisch gaan eten bij Haandi, ons eerste deftig restaurant in Oeganda. Was kostelijk naar Oegandese normen, een achtal euro, maar wel héél lekker.

Ook donderdagavond niet stil gezeten. We waren uitgenodigd bij de familie van Robert (de intern waarvan we naar de graduation party geweest zijn) door Kevin, zijn neef, en Joweria, zijn zus. Allé we vermoeden dat dat zo in elkaar zit, want iedereen noemt elkaar hier sister en brother. Joweria en Kevin hadden zeer lekker voor ons gekookt, Oegandees eten maar toch net eens iets anders dan wat we de voorbije weken gegeten hebben. Er waren zelf irish mashed potatoes, echte aardappelpuree, man dat heeft gesmaakt. Was een heel plezante avond, leuk om ns een avondje bij ons Oegandese leeftijdsgenoten thuis door te brengen. Ook hun moeder heeft zich op het einde bij het gezelschap gevoegd, Auntie Doora. Echt een Afrikaanse mama. Zij heeft zaterdag haar verjaardagsfeest, en jaja, ook daar zijn we op uitgenodigd. Ook is er nog een andere graduationparty waar Martin, de vriende van Joweria, master of ceremony moet zijn, waarop we prompt uitgenodigd werden. Dus wordt feestjes combineren dit weekend. De uitnodigingen volgen zich hier op in een sneltempo, en dat vinden we allesbehalve jammer. De andere buitenlandse studenten, die bijna allemaal in hetzelfde guesthouse verblijven, en nog bij geen enkele dergelijke uitnodiging gehad hebben, snappen niet hoe we dat doen. Maar eens da ge iemand kent, gaat de bal aan het rollen denk ik.

Ook het hart van Susan, de international student coördinator, zijn we langzaam maar zeker aan het veroveren. In het begin leek dat gelijk niet zo goed te klikken, maar deze week was een hele omwenteling. Het feit dat Mary haar verteld had dat ze zo goed was opgevangen door de Belgen, zit er mogelijks voor iets tussen. Ook vertelde Susan ons deze week dat ze ons gelijk nog maar zo weinig gezien had, dat terwijl wij net het gevoel hadden dat we haar teveel gingen storen. Denk dat ze gewoon graag heeft, dat we eens binnenspringen om te zeggen hoe het met ons gaat, iets wat ge in België niet zo gewoon zijt bij mensen van den univ…

En dan sluit ik af met iets wat waarschijnlijk onvermijdelijk is als ge lang in den Afrique zit, ben vandaag geveld door een enteritis. K hoop vanharte dat het morgen beter is, want heb echt geen zin om een gans weekend thuis te moeten blijven, afwisselend tussen toilet en bed. Enigste positieve is dat ik daardoor wel tijd had om nog eens iets voor den blog te typen.

Tot later,

Anneleen

26-01-2009 om 00:00 geschreven door SAM  

Misschien start ik best met nog wat meer stage-impressies.

We zijn dus onze stage gestart op de casualty en emergency ward in het Mulago Hospital te Kampala, referentieziekenhuis van Oeganda en opleidingziekenhuis verbonden aan de Makerere University.

Mulago Hospital

Merel aan het werk op Medical Emergency ward

Bed-side teaching op Medical Emergency ward

De casualty ward dient als triage, zo nodig worden de mensen terug ontslaan naar huis. Als ze moeten opgenomen worden komen de eerste dag/nacht ze op de emergency ward terecht, waar ze grondiger anamnese en klinische onderzoek wordt uitgevoerd dan op de casualty en dan een (al dan niet tentatieve) diagnose wordt gesteld. Inderdaad geen technische onderzoeken, er wordt wel een planning opgesteld wat de onderzoeken zijn die ze dan later kunnen doen op de afdeling, maar evaluatie hier is zo goed als volledig afhankelijk van anamnese en klinisch onderzoek.

Pathologie varieert van HIV, AIDS en al hun mogelijke complicaties, tuberculose, tot eindstadium leverfalen met mega ballonbuiken van ascites, hartfalen, nierfalen, malaria. Men spreekt hier tegen de patiënten dikwijls niet over hiv of aids, maar over ISS (immunocompromised syndrome)

De emergency ward bestaat uit 1 grote zaal en de gang ernaar toe. In de gang leggen ze iedereen met vermoeden van tuberculose. Dat is hun vorm van isolatie. Maskers worden er alleen gedragen door de dokters die met een bepaald onderzoek bezig zijn over pulmonale pathologie. Als de dokters iemand met vermoeden van tbc uitgebreid zien hoesten, vragen ze wel of ze hun hand voor hun mond willen houden. Dus we zullen maar onze Mantoux laten zetten als we terug zijn zeker.

Andere voorbeelden van de uitstekende isolatiemaatregelen bij zeer besmettelijke ziekten : was er een mogelijk geval van cholera op casualty, hadden ze die dan maar geïsoleerd op de gang – was er een mogelijk geval van ebola, dan wou er geen enkele dokter gaan kijken, ze wouden vooral zelf nie besmet worden…wat natuurlijk te begrijpen is want goede maskers ed zijn hier niet ter beschikking op de zalen maar toch.

Qua materiaal is het ook alles behalve een tertiair centrum. Er zijn 2 bidons met zuurstof, waar ze soms wel 2 patiënten aan kunnen leggen, maar dan weet ge wel niet meer hoeveel zuurstof de patiënt juist krijgt, echt veel zal het al zeker niet zijn want er zijn enkel neusbrillen.

Er is 1 bloeddrukmeter op casualty, die echt met haken en ogen aan elkaar hangt. Veel patiënten zijn hier zo mager dat je eigenlijk nen pediatrische zou moeten gebruiken voor een correcte meting, maar ja.  Er zijn geen thermometers, saturatiemeters ed.op de emergency ward. Wel is er 1 cardiale monitor. In de resuscitation ward was er wel een saturatiemeter maar die begaf het na een uurke, oorzaak onbekend.

De tweede week van stage heb ik op casualty doorgebracht terwijl Sofie en Merel op de medical emergency ward doorgebracht hebben.

Dit was qua werkuren wat relaxter, van 8h tot 16h30, maar op andere vlakken dan weer wat moeilijker: eens een ganse dag zonder enige verpleegsters want niemand wist wie er moest komen, een dame van 60 voor mijn ogen zien sterven zonder dat er nog een poging ondernomen wordt iets te doen ‘her haert is failing and she is severe anemic, so there is nothing we can do’, 30 jarige man met ernstig acuut longoedeem, linkerhartfalen secundair aan hypertensie gedurende twee uur proberen helpen met beperkte medicatie en twee slangskes waar ge misschien alles in totaal 5l zuurstof per minuut doorkrijgt als geluk hebt (eigenlijk geeft ge zo iemand bij ons zeker 15l) met saturatie tussen 45 en 69, na 2 uur hebben ze dan toch besloten om te intuberen (wat ze eerst niet wouden doen omdat hij nog te bewust was), hij is die nacht nog overleden.

Vanaf maandag sta ik terug op medical emergency ward en daar ben ik niet rouwig om want meer tijd om patiënten grondig te ondervragen en onderzoeken, geen overbodige luxe als ge weet dat diagnose bijna steeds volledig afhankelijk is van anamnese en klinisch onderzoek. Ook is daar wel de tijd voor wat bed-side-teaching, wat ook geen overbodige luxe is met die tropische ziekten.

Dit weekend hebben we volledig in Kampala doorgebracht. Vrijdagavond hadden we afgesproken met Annelies Scheirlinck (die bij ons in geneeskunde zat tot 3^de kan) en haar vriend Karel. Zij zijn al een drietal maanden in Oeganda voor vrijwilligerswerk, en blijven nog tot in juni. Momenteel zitten ze in Mukono, een klein dorp/stadje een 20tal km van Kampala. Samen met hen gingen we eens gaan eten, volgens ons reisgidsen was er een goed restaurant niet zo ver van ons appartement, Blue Mango, we hebben er ongeveer 30 min achter gezocht, bleek uiteindelijk dat het verhuist is naar gans andere kant van Kampala. Dan maar chicken en chips gegeten in Michaels pub, was qua sfeer zeker oké maar qua eten zeker geen hoogvlieger.

Iets minder aan die avond was de eerste poging om bestolen te worden. Terwijl we langs de baan liepen op zoek naar die Blue Mango, terwijl het al donker was, verschoten we af en toe als er een auto rakelings passeerde om langs links in te halen op iets wat eigenlijk niet meer de baan is. Op bepaald moment passeert er een boda rakelijks langs Annelies, en probeert de man die achterop zit haar buideltasje dat ze over haar schouder vastgeklikt draagt los te trekken. Chance dat ze zo een goei reflexen had en een stevig genoeg slot op haar buideltas. Ze zijn er dus niet mee weggekomen, eind goed al goed, maar toch ffkes verschoten en aandacht voor waardevol gerief staat weer op scherp.

Zaterdag samen met Annelies en Karel den toerist uitgehangen in Kampala City, Uganda museum bezocht, crafts villages (winkelkes met Afrikaanse maar zeker niet allemaal Oegandese crafts), onafhankelijkheidsstandbeeld met klassiek fotomoment, nen goeie koffie/milkshake in 1000 cups en gewoon wat ’t stad verder verkennen …

Tegen de avond hadden we afgesproken met Terrence en Nathaly, een Canadese huisarts in opleiding en zijn vrouw die sociaal assistent is, om samen te gaan eten bij nen Ethiopiër. Aangezien we in de kantine van het ziekenhuis vaak authentieke Oegandese keuken hebben, was eens iets anders welgekomen. Eerst zijn we nog naar een gratis hiphop en breakdance optreden in een lokaal jeugdhuis van Kampala geweest, waarover Nathaly had gehoord via de mensen waarmee ze werkt in de sloppenwijken. Was echt een megagrote zaal (denk eerder Uytenhove dan JH De Beeste, om ffkes te schetsen voor de mensen van Lochristi). Was leuk om te zien, maar ook hier zijn de Ugandesen niet overdreven enthousiast, alles met mate hier.

Op zondag afscheid genomen van Annelies en Karel, waarmee we later zeker nog eens afspreken. We waren uitgenodigd bij Richard en zijn familie, een clinical officer orthopedie die we leren kennen hadden in Mulago ziekenhuis en die ons ook had geholpen om een goedkoper logement te vinden (wat we uiteindelijk niet genomen hebben omwille van de buurt, maar uiteindelijk wel geleid heeft tot 1/3 korting op de prijs van ons appartement). Aangezien hij voor hij clinical officer was, koksschool ofzo heeft gedaan, wou die ons wat leren koken, hebben samen met hem vis gefileerd, gepaneerd en gefrituurd. Was echt wel lekker. Nadien opnieuw het volledige aanbod Oegandese keuken: rijst, matoke, beef stew, grey nuts sause, cabage…lekker maar een beetje veel. Het is een teken dat het lekker was als ge alles opeet wat klaargemaakt is, maar t probleem is dat ze hier heeeeel veel klaarmaken, en t eten zelf eerder aan de zware kant is.

Als bijverdienste bakt hij taarten voor trouwfeesten en graduation parties dus hebben we ook afgesloten met een lekker stukje chocoladecake. Had zoveel gegeten dat ik het avondeten maar heb overgeslaan. Tegen 18H zijn we daar vertrokken om een relaxed avondje op ons appartementje te hebben, onze was doen, wat typen voor de blog en eens op tijd in ons beddeke.

Anneleen

19-01-2009 om 07:45 geschreven door SAM  

Dinsdag zijn we naar 2 verschillende guesthouses gaan kijken, omdat we van plan waren te verhuizen (het appartement is wel leuk, maar heel duur), maar het eerste bleek in een te onveilige buurt te liggen en het tweede had geen keuken… Maar we hebben dan een beetje gebluft tegen onze huisbaas en gezegd dat we naar dat 2^e guesthouse gingen verhuizen waardoor die plots toch bereid was om over zijn prijs te onderhandelen (eerdere pogingen leverden niets op). Ons snood plan leverde een besparing van 4 euro pp per dag op… we beginnen te snappen hoe ge hier iets gedaan moet krijgen en voelen ons nu toch al wat minder in het zak gezet

Het eten is hier trouwens behoorlijk eentonig. Warm eten bestaat elke dag uit een stoofpotje (stew) van kip, rund, lever, vis of bonen met daarbij rijst, posho (stevige maïsmeelpap), matooke (bananenpuree, maar zonder veel smaak), sweet potatoe (zoete patat dus) en af en toe wat erwtjes. Als snack hebben ze een grote variëteit aan gefrituurde eten.. Low carb-dieet, daar doen ze hier niet aan mee, vandaar misschien die indrukwekkende afrikaanse konten J Brood vind je alleen in de supermarkt in plastieken zakken… my kingdom for nen verse bruine boterham met kaas!

Gelukkig hebben we dus een keuken op ons appartement en kunnen we al eens iets met groenten klaarmaken. Verder eten we hier bijna elke dag heerlijk zoete verse ananas en bananen.

K Begin trouwens wel goed te snappen waarom het schoonheidsideaal hier ruim het dubbele aantal kilo’s van in Belgie toelaat.. wie echt mager is, is meestal ofwel ondervoed en/of HIV positief en/of TBC positief… geen complexen dus hier!

Sofie

19-01-2009 om 07:38 geschreven door SAM  

Na ons eerste stageweek verdienden we wel wat ontspanning natuurlijk en dus hebben we besloten om een eerste uitstap te ondernemen naar Mpanga Forest, een klein stukje overgbleven (regen?)woud op 40 km van kampala. De bus nemen was een behoorlijk avontuur (wat hadden we weer veel bekijks), maar het bos bracht rust. Eindelijk wat frisse lucht en stilte. We hebben onze eerste red tailed monkeys gespot en de black and white hornbill (da’s ne vogel), allebei veel voorkomend hier. Verder veel vlinders en spinnen gezien en gevloekt dat we geen verrekijker meehadden (en gewenst dat Kevin Lambeets in de buurt was voor wat professioneel vogelspotten). Er was een gids, maar die wist ook niet zo heel veel en bleek op het einde van de wandeling nog een prangende vraag voor ons te hebben. Hij was namelijk op zoek naar een muzunguwife (blanke vrouw) en vroeg of wij niemand kenden die zijn vrouw wilde worden.. We hebben beloofd een oproep te doen in onze blog, dus bij deze:

Nt onknp Ugand m 23j wkm bl vr 20-25j vr ser rel en mgl huw., int: natuur,reizen. Oprecht geinteresserden kunnen zijn emailadres en foto via mij ontvangen .

We zijn daar blijven overnachten en hebben smorgens nog een heuvel in de buurt beklommen die ons een mooi uitzicht bood op de omgevende dorpen,wouden en moerassen…  Om terug in Kampala te geraken hebben we gezondigd tegen ons eerste voornemen om nooit op zo’n brommer (bodaboda) te kruipen, maar na drie kwartier tevergeefs wachten op een matatu waar nog plaats in was, hebben we het risico toch maar genomen en uiteindelijk was het best een aangenaam ritje tot Mpigi waar we wel een taxi konden vinden die ons veilig terug naar Kampala bracht.

Sofie

19-01-2009 om 07:38 geschreven door SAM  

Taxipark in Kampala Centrum, vol met matatu's (minibusjes die ze hier taxi noemen)


Nakasero Market


Uitzicht over Mpanga Forest en omgevende swamps


3 muzungus (blanken) op de Graduationparty van Dr Robert


Dr Robert en zijn cadeaukes

Tropische groeten aan iedereen en in het bijzonder aan Auke.

Anneleen

15-01-2009 om 15:38 geschreven door SAM  

Tijd voor enkele “EXCUSEER…als ge da nu nog nooit gedaan hebt…” – momenten …

De eerste matatu-rit. Het openbaar vervoer van en naar het Mulago hospital bestaat uit mini-busjes die eender waar stoppen, maar vooral waar er ‘muzungus’ lopen. Opstappen is geen probleem, afstappen daarentegen… Het duurde enkele ritten eer we doorhadden hoe de ugandezen met stilzwijgen en stilzitten de chauffeur duidelijk maakten te stoppen: je hoeft maar ‘masauw’ te roepen (versta ‘fluisteren’ in het Ugandees). Toen we dit echter van op de achterbank voor de eerste keer probeerden, keek heel het busje vreemd achterom. Excuseer, als ge nu nog nooit nen blanke ‘masauw’ hebt horen roepen… Anneleen riep (ad rem!) nog enkele keren opnieuw ‘masauw’, waarop het busje maar bleef rijden. Wij helemaal over ons toeren ;-)…Achteraf bleek ‘masauw’ te betekenen ‘ZODRA willen we afstappen, nu nog niet, maar niet lang meer’. Hoe meer we het riepen, hoe verder de chauffeur dus reed…

De eerste pineapple: orgasmisch! Addicted from the first try.

Het eerste busje fruitsap: radio-actief waspoeder.

Sofie haar eerste vervoegde Luganda-werkwoord: nfa, ofa, afa, tufa, mufa, bafa. Ik ga dood, jij gaat dood, hij/zij gaat dood, etc. Helaas lijkt ons dit nog handig om te weten hier...

De eerste muggenbeet: lijkt mij niet grappig genoeg om hier op deze blog te schrijven. Sofie merkt op dat haar eerste malaria-episode inderdaad niet grappig hoeft te zijn…:p.

De eerste kakkerlak: Anneleen ontdekt hem, springt een gat in de lucht en gilt de buurt bijeen.

De eerste weekend-uitstap: Mpanga National Forest Reserve, het allereerste real life view op/in een regenwoud (hoewel het niet volgens iedereen zo wordt gedefinieerd, waardoor we ons vragen stellen over de definitie ervan). Meer daarover volgende keer (inclusief fotos).

De eerste bodaboda-rit: naast minibusjes, rijdt Kampala (en Uganda) vol met motors, een gemakkelijke, snelle vorm van taxi. In Kampala-city volgens mij levensgevaarlijk (de chauffeurs durven nog al eens te vergeten dat je benen en armen ook veilig moeten aankomen en scheuren tussen de kleinste gaatjes in het drukke verkeer door). Bij gebrek aan minibus-taxi, namen we een bodaboda van Mpanga naar het dichtsbijzijnde stadje met taxipark. Tot mijn verbazing reden ze noch tegen muren, noch in de stal, noch tegen de borduur... Opgelucht stapte ik af en ...schuurde tegen de uitlaat met mijn kuit: de eerste brandplek.

Het eerste Ugandeze feest. We zijn een goed team met ons drieen! Ik krijg langs alle kanten uitnodigingen, Anneleen zorgt dat we op de parties geraken met een typisch Belgisch cadeautje en Sofie is er, voor we het weten, verwikkelt in diepe gesprekken over schijnhuwelijken en wordt gekidnapt door “haar beste (zwarte) vriendin”. Deze eerste keer ging in elk geval zo. Ik kreeg een uitnodiging voor de graduation party van Dokter Robert (eigenlijk zesdejaars, doing internship, maar ze worden hier dan al dokter genoemd) waarbij ik op stage stond voor een week. “You should bring a gift and it’s about food”, was de enige info die ik kreeg. We verwachtten een gezellig samenzijn met vrienden, maar dat was buiten de party spirit van de ugandezen gerekend. Het bleek een poolparty (ook mijn eerste keer!) te zijn met 100 a 150 genodigden, familie en vrienden, muziek (ook hier zijn de 90ties “in”), eten a volonte (we konden ons bord niet dragen met 1 hand omdat het zo vol werd geschept), speeches,... We kregen een plaatsje tussen enkele Ugandeze studenten om heel het schouwspel te volgen en...HU? Dat meisje naast mij ken ik...Niet van de eerste week hier...VAN IN BELGIE! Wie onder jullie kent Ramullah nog? ZIJ ZAT GEWOON NAAST MIJ!!!! Ongelooflijk he! (Voor de niet-TUFH-gangers: is een Ugandeze studente geneeskunde die jaar in jaar uit het TUFH-congres meedoet, dus ook dat in Belgie. Nu is ze dokter in Mulago Hospital, lees opnieuw zesdejaars doing internship op pediatrie.) Een tweede uitnodiging voor een graduation party tot gevolg natuurlijk .

Gelukkig zijn er hier ook serieuse bezigheden om de dag te vullen ;-). Enkele stage-impressies... (meer info over onze stage-omgeving volgt later!)

De eerste ascitespunctie: Thursday is tapping day. Patiënten met de tropische ziekte endomyocardia fibrosis komen wekelijks op routinebezoek naar mulago hospital, om het ascitesvocht te laten draineren. Komt daar een klein manneke van 10 jaar binnen, zwanger van het ascitesvocht. Het was gelijk een miniversie van een ouw peke met ne mega-bierbuik. Hij meldde zich aan en werd teruggestuurd... “he forgot his jerrycan and went back to get it”... HU? Patienten brengen hier hun eigen jerrycanneke mee, om het ascitesvocht in af te laten!!! Tot 10L wordt hier in 1 keer afgenomen! Kunt ge u de buiken voorstellen? En dan nog bij kinderen?
Door de ziekte geraakt ook het peritoneum (buikvlies) fibrotisch (stijf en dik), met als resultaat 5 keer prikken en nog niet door de huid geraken. ‘Go on Sofie, you push, push hard.’

De eerste infuus-steking bij een zwarte vrouw: het eerste infuus dat toucours lukte bij mij...als ge het niet erg vindt dat de jas van de patiënt gedrenkt geraakt in het bloed. Oeps...

De eerste zelfstandigheid: psychiatrisch geval, decompenserende vrouw (jah!). Ik tegen passerende dokter: ‘can you help me? I don’t know what to do, I can’t understand what she’s saying (ze sprak in Luganda)!’ Dokter: ‘Geeft ze gewoon diazepam, da ze slaapt!’ Ik: ‘Excuseer, als ge da nu nog nooit gedaan hebt…’

De eerste TB-bacil: no way dat wij ‘clean’ thuis komen! Volgens de lokale krant is 7% van de bevolking hier HIV-positief. Die 7% passeert ongetwijfeld op ‘onze’ spoed: minstens 80% van de patienten hier zijn seropositief. De helft hoest en is dus met grote kans TB-positief. Maskers? Iemand? Niemand! (Voor de niet-dokters: tis ni omdat we een TBC-souvenierke opdoen hier, dat we ook TBC gaan krijgen; de ziekte breekt maar door als je immuunsysteem ondermijnd wordt door bijvoorbeeld HIV).

De eerste urgentie – de eerste dode. Hoewel we op spoed staan, hebben we nog geen ambulance of MUG met gierende sirenes zien passeren. Een urgentie? African style, baby! Situatieschets: 14u, ik onderzoek op het gemakje patienten op de triage-afdeling van internal medicine emergency (ik stond op de triage-afdeling van internal medicine emergency, Anneleen staat daar deze week, Sofie volgende week). Een verpleegster van de surgical emergency komt binnen en zegt iets in Luganda tegen Dr. Robert. Ze babbelen een tijdje heen en weer tot Robert zegt: “ik ga even reanimeren”, waarop hij op het gemak opstaat, nog even rondkijkt en buiten wandelt. Ok…?! Blijkbaar zijn de reanimaties hier minder urgent…?! Bij aankomst op de surgical emergency bleek het te gaan om een vrouw van 45jaar (natuurlijk HIVpositief!) met longoedeem op basis van hartfalen, die nog volledig bewust was. Terwijl de directe familie de patient verzorgde, stonden Robert en de verpleegster een beetje te kijken. De patiënt klaarde op na toediening van Lasix en geraakte geagiteerd. Het signaal voor Robert om terug naar de triage-afdeling te keren. Ondertussen 14u30. Ik vraag hem retorisch: “die patiënt zal waarschijnlijk doodgaan binnenkort, ook al kwam ze er nu door, he?! Want de oorzaak werd niet weggenomen, toch?” Nee hoor, volgens Robert haalt ze het, met Lasix komt het allemaal in orde! Ze reageerde er nu goed op en er is geen reden dat ze opnieuw in distress zou gaan. Een kwartier later, 14u45 komt een verpleger binnen en zegt doodleuk (DOODleuk, zwarte situatiehumor – hehe ): “de patiënt is beginnen gaspen en is nu dood”. Verdorie! Een kwartier geleden lag deze patiënte nog te babbelen, kon ze goed ademen en werd ze “ok” verklaard… Agitatie voor het sterven?

Zulke situaties zijn ondenkbaar in België en het zet ons aan om te reflecteren (waar zijn terugkomdagen als je ze nodig hebt ;-)): waarom wordt hier minder contentieus omgegaan met urgenties (en bij uitbreiding ernstige ziektebeelden en geneeskunde; hoewel dit sterk kan verschillen van arts tot arts en situatie tot situatie), geraken de ugandezen zelfs niet gemotiveerd om een reanimatie snel uit te voeren, had deze patiënte het beter gesteld in België, was haar voorgeschiedenis/belasting een reden om de reanimatie niet te ver door te drijven, had het toucours zin gehad om te reanimeren, etc.? En dan de belangrijkste vraag natuurlijk: zijn onze indrukken hier wel juist? Want dat moet wel gezegd worden: we kennen de cultuur (nog) niet voldoende, we zijn ons ongetwijfeld nog niet half bewust van de situatie (problemen) hier en we verstaan de taal niet.

Robert was nog heel de namiddag bezig om de familie te overtuigen om het lijk van hun eigen moeder te aanvaarden. Van wat ik er al van begreep (moet het nog een keer navragen), kan een familie hier een overleden persoon “weigeren”, vermoedelijk om kosten van begrafenis ed uit te sparen?! Wat er ook achter zit, ik vond het behoorlijk confronterend om te zien. Bij de jongste zoon drong het nog niet door, met grapjes tot gevolg, de oude zoon liet af en toe een diepe snik toe, de grootmoeder liep reddeloos over en weer en de dochter liep huilend buiten bij de eerste blik, die ze duidelijk niet kon verdragen.

Ondertussen zagen we hier al behoorlijk wat patiënten sterven…in omstandigheden die in België ondenkbaar zijn: op de gemeenschappelijk zaal, zonder enige familie, zonder dat iemand er erg in heeft, terwijl wij hem van toilet naar bed dragen (en hij zijn laatste urinelozing toch nog in bed doet), etc. Even slikken…

Tijdens de stage-uren zien we ellendige situaties en verschrikkelijke ziektebeelden. Gelukkig staan we er niet altijd even lang/hard bij stil, omdat het tegelijkertijd ontzettend interessant en leerrijk is. De ziektebeelden zijn hier vaak zo ver gevorderd dat ze zich voordoen als in de tekstboeken. Dit geeft ons de kans om onze anamnese, maar vooral klinisch onderzoek en klinische voeling goed in te oefenen en, gecombineerd met de typisch bedside teaching, ver door te denken op pathofysiologie. En dat staat dan nog los van alle fascinerende tropische ziektebeelden die we hier leren kennen.

En ontspanning vinden we de volgende weken ongetwijfeld in onze vrije tijd: “thuiskomen” op “ons” appartementje, uitstapjes naar marktjes musea en “the wild” of feestjes. Niet allemaal zwarte sneeuw dus… Verre van! ;-)

Tuseka ne tutambula (we lachen en we reizen)!
x Merel

15-01-2009 om 08:21 geschreven door SAM  

Hier nog wat meer fotos van onze buurt en ons appartementje.

09-01-2009 om 08:22 geschreven door SAM  

08-01-2009 om 09:29 geschreven door SAM  

Op maandag zouden we om negen uur opgehaald worden voor onze eerste stagedag, maar dat is uiteindelijk 10u15 geworden. (een uur te vroeg opgestaan!!). Het ziekenhuis waar we stage doen is hét referentieziekenhuis van Uganda, maar stel u er vooral niet te veel bij voor.. of juist wel. Kale, ijzeren bedframes (type waterleidingbuizen) met een matras op in kale grote zalen met afgebladderde muren. Lakens, drinken, voedsel en mensen die je verzorgen moeten de patiënten zelf meebrengen. Gezien veel mensen van ver komen ligt het op de grasvelden rond het ziekenhuis vol mensen die daar logeren en lakens en kleren aan het wassen zijn voor hun familielid dat is opgenomen. Stage heb ik nog niet genoeg gedaan om er iets deftigs over te vertellen, behalve dat wel heel veel mensen HIV en TBC hebben (toch even een Mantoux zetten als ik terugkom..).

In de namiddag hadden we een afspraak met de decaan (en de andere buitenlandse studenten). Een zeer aimabel man die ons wat wilde voorbereiden op de horror die we hier te zien gingen krijgen , maar ook wel grappig was: ‘be strong and positive and remeber, there are more fun ways to get HIV than needle priks’. Daarna heeft een student van daar ons eens meegenomen naar het centrum van Kampala.. Jawadde, wat een drukte! Hier zou zelfs Koen niet met de auto durven rijden (en dat wil wel wat zeggen) en Riet zou hier binnen de minuut gek worden (dat wil misschien niet zo heel veel zeggen). Na een tijdje is iedereen zowat zijn eigen weg gegaan en zijn wij nog naar de Nagasero market geweest. In het algemeen wordt er bijzonder veel verkocht in Kampala, maar heb ik de indruk dat er zeer weinig klanten zijn.. we waren dan ook erg populair  Mango’s, passievruchten en ananassen a volonté, feest! Wel een beetje uitkijken of we niet te veel ‘muzunguprice’ moesten betalen. Morgen is er normaal een verjaardagsfeestje van een Canadese die we ontmoet hebben, dus zullen we misschien een eerste café-ervaring opdoen. Jaja, dat was hier al behoorlijk gedetailleerd, ik kan niet beloven dat ik dat zal volhouden (of misschien zuchten sommigen nu van opluchting). Tot later!

Sofie

08-01-2009 om 08:46 geschreven door SAM  

Was een zeer kort berichtje om mee te starten, maar tweede keer goede keer. We gaan proberen zoveel mogelijk op voorhand te schrijven op de laptop, en dan enkel te moeten versturen in het internetcafé. Zal dus altijd met enkele dagen vertraging zijn.

De nacht van zaterdag op zondag om 2h30 toegekomen in ons logement. Het was zeker nog meer dan 25 graden, had ons vliegtuig van hiervertrokken, dan waren we wel anderhalf uur vroeger dan later aangekomen. We logeren in de Bukoto White Flats. We werden verwelkomd door onze conciërge Kenneth. We hebben met ons gedrieën een gezellig en zeer comfortabel appartement (er is zelfs tv, alhoewel we er zelf niet zo een fan van zijn, Kenneth daarentegen wel, hierover later meer).

Op de foto is het een van de witte appartementen achteraan. Alleen de prijs blijkt beetje een tegenvaller, wat wij dachten dat voor het appartement per dag is, blijkt per persoon per dag te zijn. Misschien proberen we nog iemand te vinden die bij ons wil komen wonen, want we hebben eigenlijk 5 slaapplaatsen, twee dubbele bedden en een enkel. We zien wel wat het wordt.

Lekker uitslapen was er jammergenoeg niet bij. Kenneth was er al om 8h om de afwas te doen die er nog stond van de vorige bewoner, en om dat extra enkel bed in elkaar te steken. Dat had hij niet meer kunnen doen de vorige dag voor we toekwamen, want he was sooo tired.

Zondag hebben we eigenlijk vooral veel geshopped in de supermarkten.

Kenneth stond er redelijk op om met ons mee te gaan naar de supermarkt en ons aldaar te vergezellen, wat voor ons eigenlijk overbodig was zeker eens we de supermarkt gevonden hadden, zo een kleine twee kilometer verder. Als we terug in waren in het appartement om alles weg te zetten was Kenneth opnieuw so tired, zette de tv aan, plofte in onze zetel, en vroeg of we hem even onze krant konden geven. Aangezien het aantal uren dat hij in ons appartement zat of bij ons was, groter was dan ons aantal uren in Uganda maakte we hem subtiel duidelijk dat we nood hadden aan wat rust.

In de namiddag zijn we zelf onze buurt nog eens gaan verkennen, en vinden we op 500m van ons appartement toch ook een superdeftige supermarkt met goedkoop fruit en waar ze zelf wat medische boeken verkopen (de oxford clinical medecine kost hier maar 21 euro, had de mijne toch nog terug gevonden in het handschoenkastje van de auto, maar Merel had er nog een in België gekocht voor 37 euro ‘A ja’). Waarom Kenneth ons perse naar die verre supermarkt wou brengen, ons een raadsel, aandelen misschien?

Ook al ons eerste warme maaltijd bereid deze avond, met chef kok Sofie en hulpkok Merel en Anneleen. En dat was zeker geslaagd te noemen. Dus we zullen hier zeker niet verhongeren.

Ook de eerste bananen en passievruchten geproefd en goedgekeurd (nvdr. Anneleen ‘bah banaan’, Nvdr. Merel ‘bah passievrucht’).

Voor de geïnteresseerden onze eerste les Luganda: Emoe, Biri, Satu, Nnya, Tano (1-2-3-4-5).

[nvdr Merel ‘Hup hup Emoe’]

Meer nieuws zal voor later zijn. Veel groeten vanuit het warme Kampala.

Anneleen met nvdr Merel en Sofie.

06-01-2009 om 09:21 geschreven door SAM  

Op onze eerste dag in Kampala dichtbij ons appartementeje een internetcafetje gevonden, dus hiermee de kickoff van onze blog.
Hiermee zullen we jullie op de hoogte houden van al onze belevenissen in Oeganda....

Gisteren na het ontijsen van het vliegtuig en een verlengde tussenstop in Kigali wegens vemiste priester met 1h30 vertraging toegekomen in Entebbe (waar de luchthaven is van Oeganda) Om 2h30dan uiteindelijk in ons appartementje Bhukoto White Flats aangekomen...

Vervolg is voor binnenkort  want tijd is hier op en t wordt donker...

Tot later,

Anneleen

04-01-2009 om 16:57 geschreven door SAM