Misschien start ik best met nog wat meer stage-impressies.

We zijn dus onze stage gestart op de casualty en emergency ward in het Mulago Hospital te Kampala, referentieziekenhuis van Oeganda en opleidingziekenhuis verbonden aan de Makerere University.

Mulago Hospital

Merel aan het werk op Medical Emergency ward

Bed-side teaching op Medical Emergency ward

De casualty ward dient als triage, zo nodig worden de mensen terug ontslaan naar huis. Als ze moeten opgenomen worden komen de eerste dag/nacht ze op de emergency ward terecht, waar ze grondiger anamnese en klinische onderzoek wordt uitgevoerd dan op de casualty en dan een (al dan niet tentatieve) diagnose wordt gesteld. Inderdaad geen technische onderzoeken, er wordt wel een planning opgesteld wat de onderzoeken zijn die ze dan later kunnen doen op de afdeling, maar evaluatie hier is zo goed als volledig afhankelijk van anamnese en klinisch onderzoek.

Pathologie varieert van HIV, AIDS en al hun mogelijke complicaties, tuberculose, tot eindstadium leverfalen met mega ballonbuiken van ascites, hartfalen, nierfalen, malaria. Men spreekt hier tegen de patiënten dikwijls niet over hiv of aids, maar over ISS (immunocompromised syndrome)

De emergency ward bestaat uit 1 grote zaal en de gang ernaar toe. In de gang leggen ze iedereen met vermoeden van tuberculose. Dat is hun vorm van isolatie. Maskers worden er alleen gedragen door de dokters die met een bepaald onderzoek bezig zijn over pulmonale pathologie. Als de dokters iemand met vermoeden van tbc uitgebreid zien hoesten, vragen ze wel of ze hun hand voor hun mond willen houden. Dus we zullen maar onze Mantoux laten zetten als we terug zijn zeker.

Andere voorbeelden van de uitstekende isolatiemaatregelen bij zeer besmettelijke ziekten : was er een mogelijk geval van cholera op casualty, hadden ze die dan maar geïsoleerd op de gang – was er een mogelijk geval van ebola, dan wou er geen enkele dokter gaan kijken, ze wouden vooral zelf nie besmet worden…wat natuurlijk te begrijpen is want goede maskers ed zijn hier niet ter beschikking op de zalen maar toch.

Qua materiaal is het ook alles behalve een tertiair centrum. Er zijn 2 bidons met zuurstof, waar ze soms wel 2 patiënten aan kunnen leggen, maar dan weet ge wel niet meer hoeveel zuurstof de patiënt juist krijgt, echt veel zal het al zeker niet zijn want er zijn enkel neusbrillen.

Er is 1 bloeddrukmeter op casualty, die echt met haken en ogen aan elkaar hangt. Veel patiënten zijn hier zo mager dat je eigenlijk nen pediatrische zou moeten gebruiken voor een correcte meting, maar ja.  Er zijn geen thermometers, saturatiemeters ed.op de emergency ward. Wel is er 1 cardiale monitor. In de resuscitation ward was er wel een saturatiemeter maar die begaf het na een uurke, oorzaak onbekend.

De tweede week van stage heb ik op casualty doorgebracht terwijl Sofie en Merel op de medical emergency ward doorgebracht hebben.

Dit was qua werkuren wat relaxter, van 8h tot 16h30, maar op andere vlakken dan weer wat moeilijker: eens een ganse dag zonder enige verpleegsters want niemand wist wie er moest komen, een dame van 60 voor mijn ogen zien sterven zonder dat er nog een poging ondernomen wordt iets te doen ‘her haert is failing and she is severe anemic, so there is nothing we can do’, 30 jarige man met ernstig acuut longoedeem, linkerhartfalen secundair aan hypertensie gedurende twee uur proberen helpen met beperkte medicatie en twee slangskes waar ge misschien alles in totaal 5l zuurstof per minuut doorkrijgt als geluk hebt (eigenlijk geeft ge zo iemand bij ons zeker 15l) met saturatie tussen 45 en 69, na 2 uur hebben ze dan toch besloten om te intuberen (wat ze eerst niet wouden doen omdat hij nog te bewust was), hij is die nacht nog overleden.

Vanaf maandag sta ik terug op medical emergency ward en daar ben ik niet rouwig om want meer tijd om patiënten grondig te ondervragen en onderzoeken, geen overbodige luxe als ge weet dat diagnose bijna steeds volledig afhankelijk is van anamnese en klinisch onderzoek. Ook is daar wel de tijd voor wat bed-side-teaching, wat ook geen overbodige luxe is met die tropische ziekten.

Dit weekend hebben we volledig in Kampala doorgebracht. Vrijdagavond hadden we afgesproken met Annelies Scheirlinck (die bij ons in geneeskunde zat tot 3^de kan) en haar vriend Karel. Zij zijn al een drietal maanden in Oeganda voor vrijwilligerswerk, en blijven nog tot in juni. Momenteel zitten ze in Mukono, een klein dorp/stadje een 20tal km van Kampala. Samen met hen gingen we eens gaan eten, volgens ons reisgidsen was er een goed restaurant niet zo ver van ons appartement, Blue Mango, we hebben er ongeveer 30 min achter gezocht, bleek uiteindelijk dat het verhuist is naar gans andere kant van Kampala. Dan maar chicken en chips gegeten in Michaels pub, was qua sfeer zeker oké maar qua eten zeker geen hoogvlieger.

Iets minder aan die avond was de eerste poging om bestolen te worden. Terwijl we langs de baan liepen op zoek naar die Blue Mango, terwijl het al donker was, verschoten we af en toe als er een auto rakelings passeerde om langs links in te halen op iets wat eigenlijk niet meer de baan is. Op bepaald moment passeert er een boda rakelijks langs Annelies, en probeert de man die achterop zit haar buideltasje dat ze over haar schouder vastgeklikt draagt los te trekken. Chance dat ze zo een goei reflexen had en een stevig genoeg slot op haar buideltas. Ze zijn er dus niet mee weggekomen, eind goed al goed, maar toch ffkes verschoten en aandacht voor waardevol gerief staat weer op scherp.

Zaterdag samen met Annelies en Karel den toerist uitgehangen in Kampala City, Uganda museum bezocht, crafts villages (winkelkes met Afrikaanse maar zeker niet allemaal Oegandese crafts), onafhankelijkheidsstandbeeld met klassiek fotomoment, nen goeie koffie/milkshake in 1000 cups en gewoon wat ’t stad verder verkennen …

Tegen de avond hadden we afgesproken met Terrence en Nathaly, een Canadese huisarts in opleiding en zijn vrouw die sociaal assistent is, om samen te gaan eten bij nen Ethiopiër. Aangezien we in de kantine van het ziekenhuis vaak authentieke Oegandese keuken hebben, was eens iets anders welgekomen. Eerst zijn we nog naar een gratis hiphop en breakdance optreden in een lokaal jeugdhuis van Kampala geweest, waarover Nathaly had gehoord via de mensen waarmee ze werkt in de sloppenwijken. Was echt een megagrote zaal (denk eerder Uytenhove dan JH De Beeste, om ffkes te schetsen voor de mensen van Lochristi). Was leuk om te zien, maar ook hier zijn de Ugandesen niet overdreven enthousiast, alles met mate hier.

Op zondag afscheid genomen van Annelies en Karel, waarmee we later zeker nog eens afspreken. We waren uitgenodigd bij Richard en zijn familie, een clinical officer orthopedie die we leren kennen hadden in Mulago ziekenhuis en die ons ook had geholpen om een goedkoper logement te vinden (wat we uiteindelijk niet genomen hebben omwille van de buurt, maar uiteindelijk wel geleid heeft tot 1/3 korting op de prijs van ons appartement). Aangezien hij voor hij clinical officer was, koksschool ofzo heeft gedaan, wou die ons wat leren koken, hebben samen met hem vis gefileerd, gepaneerd en gefrituurd. Was echt wel lekker. Nadien opnieuw het volledige aanbod Oegandese keuken: rijst, matoke, beef stew, grey nuts sause, cabage…lekker maar een beetje veel. Het is een teken dat het lekker was als ge alles opeet wat klaargemaakt is, maar t probleem is dat ze hier heeeeel veel klaarmaken, en t eten zelf eerder aan de zware kant is.

Als bijverdienste bakt hij taarten voor trouwfeesten en graduation parties dus hebben we ook afgesloten met een lekker stukje chocoladecake. Had zoveel gegeten dat ik het avondeten maar heb overgeslaan. Tegen 18H zijn we daar vertrokken om een relaxed avondje op ons appartementje te hebben, onze was doen, wat typen voor de blog en eens op tijd in ons beddeke.

Anneleen

19-01-2009 om 07:45 geschreven door SAM  

Dinsdag zijn we naar 2 verschillende guesthouses gaan kijken, omdat we van plan waren te verhuizen (het appartement is wel leuk, maar heel duur), maar het eerste bleek in een te onveilige buurt te liggen en het tweede had geen keuken… Maar we hebben dan een beetje gebluft tegen onze huisbaas en gezegd dat we naar dat 2^e guesthouse gingen verhuizen waardoor die plots toch bereid was om over zijn prijs te onderhandelen (eerdere pogingen leverden niets op). Ons snood plan leverde een besparing van 4 euro pp per dag op… we beginnen te snappen hoe ge hier iets gedaan moet krijgen en voelen ons nu toch al wat minder in het zak gezet

Het eten is hier trouwens behoorlijk eentonig. Warm eten bestaat elke dag uit een stoofpotje (stew) van kip, rund, lever, vis of bonen met daarbij rijst, posho (stevige maïsmeelpap), matooke (bananenpuree, maar zonder veel smaak), sweet potatoe (zoete patat dus) en af en toe wat erwtjes. Als snack hebben ze een grote variëteit aan gefrituurde eten.. Low carb-dieet, daar doen ze hier niet aan mee, vandaar misschien die indrukwekkende afrikaanse konten J Brood vind je alleen in de supermarkt in plastieken zakken… my kingdom for nen verse bruine boterham met kaas!

Gelukkig hebben we dus een keuken op ons appartement en kunnen we al eens iets met groenten klaarmaken. Verder eten we hier bijna elke dag heerlijk zoete verse ananas en bananen.

K Begin trouwens wel goed te snappen waarom het schoonheidsideaal hier ruim het dubbele aantal kilo’s van in Belgie toelaat.. wie echt mager is, is meestal ofwel ondervoed en/of HIV positief en/of TBC positief… geen complexen dus hier!

Sofie

19-01-2009 om 07:38 geschreven door SAM  

Na ons eerste stageweek verdienden we wel wat ontspanning natuurlijk en dus hebben we besloten om een eerste uitstap te ondernemen naar Mpanga Forest, een klein stukje overgbleven (regen?)woud op 40 km van kampala. De bus nemen was een behoorlijk avontuur (wat hadden we weer veel bekijks), maar het bos bracht rust. Eindelijk wat frisse lucht en stilte. We hebben onze eerste red tailed monkeys gespot en de black and white hornbill (da’s ne vogel), allebei veel voorkomend hier. Verder veel vlinders en spinnen gezien en gevloekt dat we geen verrekijker meehadden (en gewenst dat Kevin Lambeets in de buurt was voor wat professioneel vogelspotten). Er was een gids, maar die wist ook niet zo heel veel en bleek op het einde van de wandeling nog een prangende vraag voor ons te hebben. Hij was namelijk op zoek naar een muzunguwife (blanke vrouw) en vroeg of wij niemand kenden die zijn vrouw wilde worden.. We hebben beloofd een oproep te doen in onze blog, dus bij deze:

Nt onknp Ugand m 23j wkm bl vr 20-25j vr ser rel en mgl huw., int: natuur,reizen. Oprecht geinteresserden kunnen zijn emailadres en foto via mij ontvangen .

We zijn daar blijven overnachten en hebben smorgens nog een heuvel in de buurt beklommen die ons een mooi uitzicht bood op de omgevende dorpen,wouden en moerassen…  Om terug in Kampala te geraken hebben we gezondigd tegen ons eerste voornemen om nooit op zo’n brommer (bodaboda) te kruipen, maar na drie kwartier tevergeefs wachten op een matatu waar nog plaats in was, hebben we het risico toch maar genomen en uiteindelijk was het best een aangenaam ritje tot Mpigi waar we wel een taxi konden vinden die ons veilig terug naar Kampala bracht.

Sofie

19-01-2009 om 07:38 geschreven door SAM