Goed, er komen dus vervroegde verkiezingen. De federale regering is vallende. In andere landen valt ze of valt ze niet. In ons land kan de regering slechts vallen zodra de onderhandelingen over de voor herziening vatbaar te verklaren artikelen van de Grondwet zijn afgerond. Alleen is de regering net gevallen over een discussie die hiermee nauw samenhangt. Het gevolg zou kunnen zijn dat de partij die de regering heeft laten vallen in de hoop een staatshervorming te stimuleren tot de vaststelling zal komen dat precies door het feit dat de regering valt er geen of bijna geen staatshervorming kan komen. In elk geval is het duidelijk dat de partijleiders en -besturen die voor deze puinhoop verantwoordelijk zijn niet de beloning zullen krijgen waar ze zelf op hopen.
Misschien biedt een overzichtje wat meer duidelijkheid. De vraag is wie er garen zal spinnen bij de val van de regering.
CD&V: vijf minuten politieke moed van de kiezer kan voor een onverwijlde achteruitgang zorgen. De partij van de dubbelzinnigheid heeft het tempo der vadermoorden zodanig opgedreven dat ze hun nieuwkomers aan de top al onmiddellijk op de hoogste plaatsen van de lijsten moeten plaatsen. In een best-case scenario zouden ze Pieter De Crem als kandidaat-premier naar voren schuiven, maar ook zonder diens stommiteiten dreigt een nederlaag. Niemand weet nog wat te verwachten van wat deze grote vormeloze massa in het midden van het politieke spectrum. Ze willen angstvallig een campagne zonder communautaire discussies, maar dat zal allicht niet lukken. Ze willen een campagne rond nietszeggende slogans, maar daar zijn ze vroeger ook al eens mee weggekomen. Waarom zouden de mensen nog op CD&V stemmen? Omdat een volk de leiders krijgt dat het verdient? Omdat de mensen angstvallig uitkijken naar de volgende identiteitsloze vod die zich als een competente boekhouder en een goede huisvader kan profileren? Sommige kiezers geven nu eenmaal de voorkeur aan kleurloze figuren, omdat die hen aan hun eigen omgeving herinneren. Al wat een beetje van de norm afwijkt, wordt in ons land al gauw gewantrouwd. De slogan Doe maar gewoon, dat is al gek genoeg hypothekeert elke aanzet tot verandering. Het is alleen maar de vraag hoeveel mensen ditmaal in deze val zullen trappen.
Open Vld: een groots rampenscenario. Na de zoveelste rampzalige peiling besluit neo-Thatcheriaan Alexander De Croo dat het tijd wordt een hard en duidelijk standpunt in te nemen. Tijdens de voorzittersverkiezingen is gebleken dat veel leden weer een harder partijstandpunt willen horen en afstand van de erfenis van de breed-humanistische erfenis van Verhofstadt c.s. willen nemen. Of ze daarmee in de eerste plaatse aan communautaire discussies denken, is nog een heel andere vraag. Waarom zouden mensen nu plots op de Open Vld stemmen? Omdat het partijbestuur al verschillende contracten voor affiches en ander campagnemateriaal had afgesloten nog voor de door haarzelf gestelde deadline voor de onderhandelingen was verstreken? Omdat ze een economisch model verdedigen dat het afgelopen anderhalf jaar enkel ellende heeft veroorzaakt? Ze hebben voor de komende verkiezingen gewoonweg geen verkoopsargument.
Vlaams Belang: de neergang zet zich voort. Wie ziet of hoort er nog mandatarissen van het Vlaams Belang? Nu de communautaire discussies de media beheersen en er van een zekere radicalisering kan worden gesproken, blijkt de partij die de splitsing van België indertijd tot haar core bussiness rekende langs de kant te staan. Veel verder dan een zangstonde in een voor het overige leeg parlement geraken ze niet. Het Vlaams Belang juicht de val van de regering toe, maar waarom zouden de mensen plots op deze partij stemmen? Omdat ze een werkbare oplossing voor BHV voorstellen? Omdat ze al jaren steeds weer hetzelfde gezaag over dezelfde onderwerpen als inhoudelijk onderbouwde standpunten trachten te verkopen? Ze zijn voorbijgestoken en ze zullen moeite moeten doen om zich aan hun eigen mandaatjes vast te klampen. In de privésector zitten de werkgevers in elk geval niet op hen te wachten.
sp.a: twijfelgeval. Nu de partij die tegelijkertijd het socialisme vertegenwoordigt en haar eigen meest socialistische vleugel stil tracht te houden tijdens de vorige verkiezingen zowat al haar kiezers zag vertrekken, kan ze vanuit haar sociologisch minimum weer aan een remonte werken. Alleen vergt dit natuurlijk een aanpak die van de kleurloze fixatie op het centrum van de meeste andere partijen kan worden onderscheiden. Hoe deze verkiezingen voor de sp.a zullen aflopen, zal grotendeels van het verloop van de campagnes afhangen. In elk geval zitten ze met hun eigen voorkeur voor de sociale zekerheid en dergelijke als electorale themas goed om een gedeelte van de tijdsgeest aan hun kant te vinden. Tenslotte is zowat iedereen het beu dat er enkel nog over die faciliteitengemeenten wordt geleuterd.
N-VA: gedoodverfde winnaar. De vraag is alleen wie er precies iets bij wint. Indien de N-VA te groot wordt, wordt het land onbestuurbaar, maar daar hebben zij ook geen werkbaar antwoord op. Indien de N-VA groot, maar niet incontournable wordt, zullen de andere partijen zich plots gemotiveerd voelen om front te vormen tegen deze onverwachte indringer in het landschap. We mogen niet vergeten dat iedereen zich in 2007 nog afvroeg of dit residu van de voormalige VU de kiesdrempel wel zou halen. Ditmaal is de vraag of ze de kaap van de 20 percent zullen halen. Hun imago is keurig, hun boodschap is duidelijk verpakt en hun kopstukken zijn voorlopig nog onbesproken. Enkel een onverwacht schandaal kan hun opmars nog tegenhouden. Alleen is er een groot verschil tussen het winnen van verkiezingen en het realiseren van een verkiezingsprogramma. Wat is een partij met macht in een van beide taalgroepen als zelfs de subtielste hint van een suggestie al volstaat om iedereen aan de overkant van de taalgrens tot een eensgezind blok om te vormen?
Groen!: een paar mandaatjes kunnen er wel af. Ontsnappend aan elke beschouwing, observatie of discussie kan Groen! proberen her en der nog een kiezer te recupereren en zich weer een echte parlementaire fractie te veroveren. Waarom zouden mensen ditmaal op Groen! stemmen? Omwille van het bedroevende niveau van hun kopstukken? Omwille van de diepgang van hun bijdrage aan de debatten? Natuurlijk worden ze door de media gemarginaliseerd, maar die zijn sowieso al jaren niet meer met de inhoud van hun nieuwsberichten begaan. Groen! heeft zowat alles tegen, behalve dat ze zich de voorbije paar jaar aan niets meer hebben verbrand. Aangezien niemand nog rekening met hen houdt, kan hen nu ook moeilijk iets worden verweten.
LDD: de overlevingsstrijd. Een partij die haar eigen président-fondateur wil aanklagen, haar eigen ondervoorzitter tot ontslag dwingt omwille van een discussie over de partijnaam en voor het overige vooral pathologische ruziestokers in de rangen telt, kan enkel succes boeken indien ze de aandacht op de problemen van anderen kan gevestigd houden. Op zich geen probleem in tijden van crisis en conflict, maar er zijn andere kapers op de kust om de stemmen der ontevredenen in huis te halen. Waarom zou LDD ditmaal nog de kiesdrempel halen? Omdat er nog voldoende mensen zijn die naïef geloven dat deze populisten om iets anders dan hun eigenbelang begaan zijn? Wel, het is een mogelijkheid. De beste strategie om LDD te beschadigen, bestaat er in elk geval uit hun kiezers de inhoud van hun programma eens degelijk uit te leggen. Indien daar iemand in slaagt, kunnen de ruziemakers weer op straat ruzie gaan maken.
PVDA: de marge kent veel levensvormen. Misschien stijgen ze ditmaal weer eens 0,3 percent. Aan dat tempo kunnen ze rond 2030 hun eerste zetel opeisen. Niemand heeft ooit beweerd dat de revolutie snel zou verlopen. Gezien het hoge aantal naamsveranderingen van het afgelopen decennium is dit ondertussen trouwens de partij met de oudste partijnaam op de verkiezingslijsten.
PS: onderschatting is een gevaarlijke boemerang. Geplaagd door schandalen en interne afrekeningen zou de Parti Socialiste een electoraal verlies tegemoet moeten gaan. De kans is echter groot dat ze weer eens als winnaar uit de bus komen. Ze zijn blijkbaar van plan zich gedurende de hele campagne tegen de MR af te zetten en ze praten niet over de communautaire agenda, waardoor ze zich onmiddellijk weer wat dichter bij hun achterban plaatsen. De naam van Di Rupo circuleert bovendien in de roddelcircuits als nummer 1 op de lijst van potentiële formateurs, waardoor ze zichzelf onmiddellijk kunnen profileren als de partij van de komende regeringsvorming.
CDH: handhavingspolitiek. Reden tot paniek noch victoriegekraai. De partij dreigt wat verloren te lopen in het oratorisch geweld dat de PS en de MR op elkaar en de rest van de wereld zullen loslaten. Waarom zouden mensen ditmaal op CDH stemmen? Om dezelfde redenen als de vorige keren. Er zijn geen echte redenen om hen de rug toe te keren en ze vormen een aanvaardbaar alternatief voor die kiezers die de MR te cynisch, de PS te corrupt en Ecolo te links vinden.
MR: de usurpator en zijn bastaardzoon zullen zich weren als duivels in een wijwatervat. De onheilige alliantie tussen de twee partijen die een geïnstitutionaliseerde vorm van egoïsme verdedigen, heeft uit wanhoop voor de vlucht voorwaarts gekozen. De andere Waalse partijen laten op regelmatige basis verstaan het liever zonder hen te regelen. Bijgevolg moest de MR een electoraal strijdpunt vinden, zoals het nog nauwer aanhalen van de banden met het FDF en met de talrijke Franstalige kiezers in Brussel en de Brusselse Rand. Alleen geldt Reynders ondertussen bij velen als de slechtste minister van Financiën ooit, een onbetrouwbare intrigant en een cynische machtswellusteling. Zijn spitsbroeder Maingain, voorzitter van het FDF en beroepsprovocateur zonder duidelijk politiek mandaat, wekt in Vlaanderen enkel nog afkeer op, zeker nu hij een paar eenvoudige discussies over de taalwetgeving met de Duitse bezetting heeft vergeleken, en kan in Wallonië in het beste geval op een beetje sympathie rekenen van politici die hem liever ruwe taal laten uitkramen zodat ze in het verlengde hiervan zelf een diplomatisch imago kunnen kweken. Waarom zouden de mensen op de MR stemmen? Omdat ze Reynders vertrouwen? Omdat ze het leuk vinden dat een zelfs in Vlaanderen nog tamelijk populair of minstens algemeen aanvaard politicus als Louis Michel door Reynders opzij is geschoven? Omdat ze vertrouwen hebben in een liberalisme dat enkel dient om de machtsdromen van de partijvoorzitter te dienen? Omdat ze de strijd van de Franstalige parvenus in hun villawijken rond het centrum van Brussel willen steunen? Dit laatste lijkt op het eerste gezicht nog aannemelijk, maar iemand moet me dan toch eens vertellen waarom de straatarme arbeiders van de Borinage zich solidair met de omhooggevallen ex-pats en eurocraten zouden voelen. De MR heeft enkel de compromisloze communautaire escalatie te bieden en ik denk niet dat dit product, althans in Wallonië, nog steeds even goed in de markt ligt.
Ecolo: de onverwachte favoriet in het Zuiden. Zij hebben de problemen niet veroorzaakt. Zij hebben zich mooi afzijdig gehouden toen de grote communautaire conflicten moesten worden uitgevochten. Zij hebben nergens eeuwige vijandschappen doen ontstaan. Waarom zouden de mensen op Ecolo stemmen? Omdat niemand iets tegen hen heeft. Omdat de argumenten contra niet zo zwaar wegen. Omdat ze tegenwoordig beter weten hoe ze het spel moeten spelen dan hun Vlaamse equivalent. Als ze er tijdens de campagne in slagen voldoende de media te halen, wacht hen een mooi percentage.
FN: ach ja, die bestaan ook nog. De vraag is voor hoe lang. De zogenaamde tegenhanger van het Vlaams Belang in Franstalig België is niet alleen een stuk extremer dan de Vlaamse extreem-rechtse partij. Het FN heeft geen centimeter professionalisme in de eigen gelederen en blijft blijkbaar vooral bestaan als een forum om de eigen voorzitter door het slijk te halen. Waarom zouden mensen voor het FN stemmen? Omdat ze racistisch denken en bijgevolg hopen dat hun protestsignaal in Brussel zal worden gehoord. Deze partij is een karikatuur, maar kan gemakkelijk nog een paar zetels versieren.
PP: als de ratten het schip verlaten voor het zinkt, is er misschien sprake van een constructiefout. Wie vertrouwt nu een paar overambitieuze ultrakapitalistische xenofobe megalomane populisten? Dit is LDD in het kwadraat en het succes zal hier omgekeerd evenredig aan zijn. De kiesdrempel lijkt even haalbaar als interne harmonie tussen al de grote egos die menen dat de wereld eindelijk hun unieke positie als visionair hervormer moet erkennen. Zelfs nog voor de verkiezingsstrijd officieel is begonnen, trappen allerlei zogenaamde kopstukken het al weer af. Waarom zouden mensen op de Parti Populaire stemmen? Niet omdat ze zo populair is, in elk geval. Natuurlijk is er heel wat ontevredenheid in Wallonië en kan een handig politicus die in zijn eigen voordeel aanwenden. Dit betekent echter niet dat dit zootje erin zal slagen zichzelf als een realistisch alternatief te presenteren. Indien de kiesdrempel ditmaal niet wordt gehaald, lijkt een verdere leegloop onafwendbaar.
Tot daar mijn persoonlijke inschatting van de situatie. Dit is natuurlijk slechts een momentopname. We komen hier zeker nog op terug als de periode van 40 dagen in de pre-electorale woestijn wat verder is gevorderd. Ik kan me voorstellen dat sommige mensen zich aan een bijtende afrekening met de nieuwe lichting gerecruteerde BV's verwachten, maar dat stel ik liever uit tot eind volgende week. Wie weet wat of wie er nog uit de bus komt...
Ik weet dat het al een hele tijd geleden is dat ik nog iets op deze blog heb gepost. Ik zal het maar op de drukte op de werkvloer steken, een excuus dat al jarenlang als hip en trendy geldt. In elk geval is het de bedoeling de komende weken en maanden weer regelmatig een bijdrage te leveren tot het debat over de terechte teloorgang van onze normen en waarden. Om mezelf enige druk op te leggen1, geef ik hier zelfs al een overzichtje van wat zoal zal volgen. Zo mag de lezer zich verwachten aan: - delen 4 en 5 van de reeks over het door ons ondertussen uittredend federaal parlement geplande rookverbod in de horeca. In deel 4 zal ik de tekst van de wet eens onder de loep nemen en verduidelijken, want ik ben er redelijk zeker van dat bijna niemand ooit de moeite doet de bronteksten zelf te lezen. In deel 5 zal ik, tot slot, op basis van deze tekst en andere elementen uit onze niet erg beknopte wetgeving een aantal loopholes trachten te vinden om het rookverbod te omzeilen of te minimaliseren. - delen 3 en 4 van de reeks over de maatschappelijke gevolgen van de erkenning van de NSV door LOKO. In beide delen zal ik trachten uit te leggen waarom de Leuvense Overkoepelende Kringorganisatie eigenlijk geen fundamentele bestaansreden meer heeft en enkel nog dient om de belangen van een paar individuen te verdedigen.
- een stukje over de zogenaamde onafhankelijkheid van professionele muzikanten, die hun afhankelijkheid van een werkgever inruilen voor de afhankelijkheid van een wispelturige industrie zonder rechtstreekse werkgever.
- een nuchtere analyse van de redenen waarom atheïsme een conditio sine qua non is om de menselijke beschaving te redden. Dit klinkt natuurlijk zeer provocatief, maar in feite is het niet zo bedoeld. Wie zou ik trouwens moeten provoceren? De honderden pilaarbijters die mijn blog lezen? Dit is louter een poging tot objectiviteit ten aanzien van een verschijnsel dat de mensheid al decennia aangrijpt om het eigen leven en de samenleving enig gevoel van richting te geven. Alleen stel ik me vragen bij die richting.
- een afrekening met een verschijnsel uit het verleden dat ook nu nog dagelijks blijft doorwerken, oftewel de beargumenteerde stelling dat de huidige onmacht van de politieke linkervleugel grotendeels de rechtstreekse schuld van de zogenaamde Millet-generatie is.
- verder natuurlijk nog een bijzonder sloganeske afrekening met de idioten die de val van de regering hebben voorbereid en uitgevoerd. Hun bijzonder cynische machtsspelletjes zullen hen ditmaal geen fortuin opleveren.
- in het verlengde van het voorgaande heeft iedereen natuurlijk ook recht op een reactie op http://www.standaard.be/interactie/?poll=11878 , een zogenaamde poll die ons met onze eigen, hopelijk tijdelijke, machteloosheid confronteert.
- tot slot volgt midden in de verkiezingscampagne zowaar een echt stemadvies. Laat Malcolm Nix uw toekomst voorspellen op basis van de verkiezingsprogrammas en besef hoe erg het met onze samenleving gesteld is. Als een volk de leiders krijgt dat het verdient, mag ik dan stemmen om het volk te vervangen?
1Ik kan niet garanderen dat dit veel zal helpen, maar we kunnen het altijd eens proberen.
In een vorig stukje heb ik toegelicht wat de praktische gevolgen zijn van de beslissing van LOKO om de Nationalistische Studentenvereniging na jaren van afwijzing alsnog als vrije vereniging te erkennen. Nu zal ik trachten te overlopen hoe deze beslissing tot stand is gekomen en binnen welke ruimere tendens ze een plaatsje heeft.
De erkenning van de NSV past in elk geval mooi in de algemene verrechtsing van onze samenleving en van de jeugd in het bijzonder. Die verrechtsing houdt echter, zeker binnen de universitaire gemeenschap, geen uitgesproken tendens in de richting van extreem-rechtse, racistische of fascistoïde bewegingen[1] in. Het gaat er die nieuwe lichting rechtse jongeren in de eerste plaats om de poten onder de stoel van de welvaartsstaat weg te zagen en een legitimatie voor hun eigen uitgesproken sociaal en financieel egoïsme te verkrijgen. Hoewel ze soms zelf het tegendeel laten uitschijnen, is hun voornaamste vijand niet de migrant, de moslim, de al dan niet vermeende communist, de terrorist of de anderstalige. Hun prioriteit is de afbouw van de corrigerende rol van de overheid in de economie en van de momenteel geïnstitutionaliseerde financiële herverdelingsmechanismen.
Om dit doel te bereiken, proberen ze er op alle mogelijke manieren voor te zorgen dat linkse mensen en organisaties nergens nog hun gedachtegoed kunnen verspreiden[2]. De studentenbeweging, in Leuven officieel door LOKO vertegenwoordigd, is gedurende decennia traditioneel een links bolwerk geweest. Natuurlijk is dit doorheen de jaren, zoals overal, enigszins afgezwakt en kan de mentaliteit van, pakweg, 1972 niet met die van 1994 of van 2001 worden vergeleken. De voorbije jaren is deze mentaliteitsverandering echter statutair vastgelegd.
Enkele jaren geleden heeft de algemene vergadering van LOKO besloten dat de studentenkoepel geen maatschappelijke standpunten mag innemen. Weinig mensen die niets met LOKO te maken hebben of hadden, lijken dit te beseffen. Nog minder mensen lijken te beseffen wat deze fundamentele beslissing eigenlijk inhoudt.
De discussie over de mate waarin LOKO of zijn geledingen maatschappelijke standpunten kunnen innemen, heeft jarenlang aangesleept. Ter verduidelijking geef ik een drietal voorbeelden[3] uit de periode die ik zelf het beste kan.
In de periode 1993-1995 werden de Ogoni, een stam in Nigeria, zwaar onder druk gezet door Shell om bepaalde, traditioneel door hen bewerkte, gebieden op te geven zodat dit oliebedrijf er boortorens zou kunnen neerplanten. Dit leidde ter plaatse tot heel wat onrust. Hierop heeft Shell huurlingen ingeschakeld om de lokale bevolking met harde hand te kalmeren. In Leuven was het gevolg dat Shell door Ekonomika werd uitgenodigd om een stand op hun jobbeurs op te zetten die vervolgens werd belegerd door studenten die door Sociale Raad waren opgeroepen om tegen ditzelfde bedrijf te demonstreren.
In 1996[4] is gediscussieerd over de vraag of de K van KU Leuven moest behouden blijven. Sommigen vonden de verwijzing naar het katholicisme passé. De discussie die hierover is gevoerd, ging eigenlijk niet over respect voor het geloof, behoud van tradities of gehoorzaamheid aan de wil van de inrichtende macht[5], maar over een heel ander principe. Sommigen vonden dat een instelling die in feite geen overheersend katholiek publiek heeft en eigenlijk geen dogmatisch katholiek lessenpakket presenteert ook niet moet pretenderen een echte katholieke instelling te zijn. Volgens deze mensen was het pluralisme al lang een voldongen feit en moest de naamgeving hier maar aan worden aangepast. Volgens anderen zou die naamsverandering echter een slechte indruk maken. Zij maakten zich zorgen dat de naamsverandering een daling van de uitstraling van de universiteit[6] tot gevolg zou hebben en dat dit bijgevolg het prestige van hun diploma zou hypothekeren.
Doorheen heel de jaren 1990 is gediscussieerd over de wenselijkheid, de haalbaarheid en de mogelijke gevolgen van de invoering van een numerus clausus voor studenten Geneeskunde[7]. De studenten die in de loop van die jaren zelf geneeskunde studeerden, waren voor. Veel andere kringen, in het bijzonder binnen de humane wetenschappen, waren tegen. Volgens de eerste groep zou de invoering van een numerus clausus hun toekomstige beroepskansen veilig stellen of minstens toch versterken. Volgens de tweede groep ging het om een beperking van de principiële vrijheid van studiekeuze.
In alle hierboven vermelde voorbeelden gaat het eigenlijk om dezelfde discussie. Volgens sommigen moet de studentenbeweging standpunten over brede maatschappelijke problemen innemen. Ze moet zich als een geleding van de samenleving[8] beschouwen en trachten haar stem in het algemeen maatschappelijk debat te laten horen. Volgens anderen moet de studentenbeweging enkel de rechtstreekse belangen van de betrokken studenten behartigen[9] en zich verre houden van discussies die niets met deze belangenverdediging te maken hebben.
Ik beweer uiteraard niet dat ik dit stukje vanuit het oogpunt van de neutrale toeschouwer schrijf. Ik heb jaren geleden voor de eerste optie gekozen en ik zie geen redenen om mijn standpunt te wijzigen. Meer nog, in deel 3 zal ik argumenteren dat een studentenbeweging die enkel voor de verdediging van de, meestal zuiver economische, belangen van haar studenten kiest eigenlijk amper een bestaansreden heeft.
[1]Dit blijft, ook nu de NSV door LOKO is erkend, een minderheid in het politieke landschap.
[2]Noem het gerust een cordon sanitaire. Ik spreek geen waardeoordeel uit over deze werkwijze. Voor mij is het immers duidelijk dat links en rechts eenvoudigweg niet vreedzaam kunnen coëxisteren.
[3]Het is mogelijk dat sommige mensen zich een of meerdere van deze voorbeelden zullen herinneren. Het staat eenieder trouwens vrij me incidenten door te mailen die ik in dit lijstje zou kunnen opnemen. Het voordeel aan deze blog is dat de teksten ook na de publicatie nog kunnen worden aangepast.
[4] Deze discussie is trouwens in sterke mate aangezwengeld door de beslissing van professor Dobbelaere, toentertijd decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, om zich uit onvrede met de door de katholieke kerk gevaren koers tot het Anglicanisme te bekeren. Eigenaardig genoeg kreeg de man de steun van heel wat vrijzinnigen, progressieven en andere tegenstanders des geloofs. Ik vraag me af waarom we steun zouden moeten betuigen aan iemand die zich tot een religie bekeert. Waar hij vandaan komt, is irrelevant.
[5]In dit geval dus het aartsbisdom Mechelen. Wie daar zoal aan de touwtjes trekt, is voor de buitenwereld natuurlijk niet helemaal duidelijk.
[6]Deze uitstraling is tweeledig, met name ten aanzien van andere onderwijsinstellingen en ten aanzien van het bedrijfsleven en de economisch heersende klasse in het algemeen.
[7]Die numerus clausus is er uiteindelijk gekomen. Begin jaren 1990 was de studentenbeweging officieel tegen. Enkele jaren later was dit helemaal omgeslagen en werd haast niet tegen deze discriminerende maatregel geprotesteerd. Wie zich afvraagt waarom een numerus clausus discriminerend werkt, moet het maar laten weten. Ik zal daar dan ook wel eens enkele paginas aan wijden.
[8]Vanuit deze invalshoek geldt de studentenbeweging als een gesprekspartner die op hetzelfde niveau staat als de overheid, de vakbonden, de werkgeversorganisaties, de milieuverenigingen, de consumentenverenigingen en zowat alle organisaties die een maatschappelijke doelstelling voor ogen hebben.
[9]Hierbinnen moet eigenlijk nog een onderscheid worden gemaakt. Het kan gaan om de belangen van alle studenten, overal en altijd, om de belangen van bepaalde studenten, bijvoorbeeld enkel die van de eigen instelling, of om de belangen van de mensen die op dat specifiek ogenblik student zijn, met uitsluiting van al wie voor hen kwam of na hen zal komen.
