Eén van de
meest verrassende stellingen hoorde ik enkele weken geleden op TV1. Er was een
studie, die achteraf wel iets te kort door de bocht werd naar voor geschoven,
wellicht onder aanvuring van de nucleaire lobby, dat kernenergie voor het
klimaat de beste keuze was. Aanleiding de discussie over de kernuitstap waarin
in alle gevallen, dus ook als de twee laatste kerncentrales open blijven, ook
gascentrales nodig zijn die CO² uitstoten. Omdat onze aarde opwarmt door o.a.
te grote hoeveelheden CO² in de atmosfeer en kerncentrales geen CO² uitstoten
kwam men tot de conclusie dat kernenergie voor het klimaat de beste keuze was.
Gelukkig was
de journalist van dienst pienter genoeg om daaraan toe te voegen dat
kernenergie toch een aantal milieueffecten kent die bij gascentrales niet ter
sprake komen zoals de kans op een groot ongeluk met onmetelijke en hallucinante
milieu- en gezondheidseffecten, het probleem van het afval dat duizenden,
honderdduizenden jaren dient geborgen, de ontmanteling die zo veilig mogelijk moet
gebeuren voor de arbeiders en weer een berg radioactief materiaal oplevert dat op
stockage wacht in de diepe Kempen.
De Hoge
Gezondheidsraad voegde er nog aan toe dat kernenergie en duurzame ontwikkeling
niet compatibel zijn omdat het niet enkel gezondheids- en milieuproblemen
oplevert maar ook ethische met name de rekening die aan onze kinderen
kleinkinderen wordt doorgeschoven.
De
discussies die we moeten voeren over verschillende onderwerpen hebben heel
dikwijls twee zijden van dezelfde medaille: klimaat en milieu, milieu en
consument, milieu en producent, klimaat en banen, klimaat en gezondheid. De
discussie over de elektriciteitsrekening laat zien dat er nog meer zijden zijn
aan de elektriciteitsvoorziening.
Nemen we de
waterproblematiek als voorbeeld. Voor het
milieu is het een goede zaak dat afvalwater gescheiden van regenwater
wordt gehouden. Zo leiden we afvalwater naar een waterzuiveringsstation om het
te zuiveren en regenwater lozen we via allerlei systemen in de grond, grachten
en waterlopen. Om dat alles mogelijk te maken zijn er betonnen en/of
kunstofbuizen nodig die bij de constructie enorm veel energie vragen. Om zon
rioleringssysteem te realiseren breekt men wegen open, legt die weer aan,
brengen energieslurpende vrachtwagens materiaal aan. De CO² uitstoot van deze
werkzaamheden is niet te versmaden. Het klimaat en de staatsbegroting varen er niet wel bij.
De tegenstelling tussen de milieuoplossing en de klimaatproblematiek is levensgroot aanwezig en
in de grootschalige oplossing niet voorzien.
Daaruit valt
te leren dat als men een bepaalde problematiek wil aanpakken de beide (vele)
zijden van de medaille in de overwegingen dient te betrekken. Ook dat
grootschalige oplossingen voor milieuproblemen dikwijls een immense impact
hebben op het klimaat.
Voorbeelden
van doordenken over klimaat en milieu leveren verrassende uitgangspunten en oplossingen.
Die worden steeds meer beleden , zij het niet altijd toegepast.
Het laten
bezinken ter plaatse van water op de plaats waar het valt is zon oplossing.
Wadis zijn stilaan ingeburgerd in kleine kringen, maar bij een recent
bouwproject van ons was er menige deskundige die niet wist waar wij het over
hadden. Geen onnodige buizen, geen onnodige aansluitingen op riolen, water voor
planten en bomen, geen verdroging en geen verharding. Klimaat en milieu
gebonden. Het kan in alle nieuwe wijken, het kan in kleine en grote tuinen, het
kan in wegbermen en door het openen van grachten die verdwenen zijn.
De
Watercoalitie waartoe de Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt behoren luidde
kort geleden de alarmbel over de manier waarop Vlaanderen het afvalwater
aanpakt. Met grootschalige rioleringswerken die 1000 per lopende meter kosten
en waarvoor Vlaanderen elk jaar 700 miljoen veil heeft. De watercoalitie stelt
voor in de landelijke gebieden waar geen riolering ligt er ook geen aan te
leggen maar individuele afvalwatersystemen zoals IBAs te subsidiëren. Die
individuele behandeling van afvalwater zou ook verplicht moeten worden bij het
bouwen op plaatsen waar nog geen riolering ligt. De bouwshift zou er wel bij varen.
De gemeenten
en Aquafin zijn er nog niet klaar voor maar de geesten rijpen. Zo pleit Aquafin
er ook steeds meer voor om te ontharden en zo minder water te moeten afleiden.
Of de realisaties volgen daar heb ik mijn twijfels over. Het milieu en het
klimaat op dezelfde voet in de grote en kleine kwesties is een zaak van
overleven.
Als men het
milieu en het klimaat als uitgangspunt neemt en niet de bestaande economie
komen we stilaan in een samenleving terecht die de doelstellingen van de
Europese Commissie kan bereiken. 47 % vermindering van de uitstoot en
terzelfdertijd de aanpak van de milieuproblemen. Daar kunnen we enkel van
dromen.
Guido
Steenkiste
|
