Ontstaansgeschiedenis van de Olympische Spelen.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Over Pelops, die als stichter van de oude Olympische Spelen wordt beschouwd, en over de onverkwikkelijke gebeurtenissen die aan de stichting van die Spelen ten grondslag lagen, kan men lezen in de verhalen 16 (over Tantalos) en 17 (over Pelops). Het waren dus rouwspelen die ook dienden om verzoening af te smeken voor de wraakroepende misdaad die Pelops had gepleegd, namelijk de moord op Myrtillos.

Terloops weze vermeld dat Pelops’ echtgenote Hippodameia bij dat alles niet wilde achterblijven. Op haar beurt organiseerde zij Spelen, ter ere van Hera, tot wie zij gebeden had en die ze nu wilde danken voor de goede afloop van de wagenren (zie nr. 17). In feite ging het om een loopwedstrijd voor maagden, zestien in getal en van verschillende leeftijden. Vooraan startten de jongsten, achteraan de oudsten. Ze liepen in korte rokjes die ongeveer tot aan de knieën reikten, en de rechter schouder, evenals de rechter borst ontbloot. Hun wedstrijd werd op hetzelfde Olympisch stadion gelopen als de wedstrijd van de mannen; de afstand die de vrouwen dienden af te leggen was echter een zesde korter. De winnares kreeg een olijfkrans en een deel van de koe die aan Hera geofferd werd. Tevens kreeg ze de toelating een beeld van zichzelf, met inscriptie van haar naam, aan te brengen in Hera’s tempel.

(Heraloopster, bronzen beeldje)

De Spelen van Pelops hadden aanvankelijk nog maar weinig te betekenen. Enkele decennia later zouden ze nieuw leven ingeblazen worden door Herakles, nadat deze een van zijn beroemde twaalf werken ten uitvoer had gebracht: het reinigen van de stallen van Augias, de koning van Elis. Deze was een zoon van Helios, de zonnegod. Zijn stallen herbergden drieduizend runderen en waren sedert dertig jaar niet meer schoongemaakt. Toen Herakles de opdracht tot een goed einde had gebracht (zie verhaal nr. 52) weigerde Augias hem de overeengekomen beloning. Hierdoor in woede ontstoken doodde Herakles de koning en verwoestte de streek van Elis. Hij spaarde Olympia omdat zijn vader Zeus daar de bescherming over droeg. Als dank voor zijn overwinning op Augias gaf Herakles de Olympische Spelen van Pelops een nieuw elan, op de heilige grond van zijn vader. Hij bepaalde de lengte van de looppiste op 192,27 meter, zijnde zeshonderd maal de lengte van zijn voet. Aan het einde van de looppiste plantte hij olijfbomen. Van olijftakken vlocht Herakles een krans ten behoeve van de Olympische winnaars.

Maar weer ging de belangstelling voor de Spelen achteruit. in het begin van de 9^e eeuw v.C. betekenden ze nog weinig. In die tijd ging het slecht in Griekenland. Zo stond het land, ten jare 884 v.C., aan de rand van de afgrond. Men dacht enkel nog aan oorlogvoeren. De onophoudende strijd tussen Athene en Sparta had de ekonomie verlamd en bovendien heerste er een pestepidemie die talloze slachtoffers eiste. De anders zo druk bezochte Griekse havens lagen stil. De kooplieden uit het Oosten en het Westen meden het land vanwege de vreselijke ziekte waartegen de geneeskunde machteloos stond. Alleen de oppergod Zeus kon bij machte zijn het tij te doen keren! Men smeekte Zeus dan ook om mededogen en men bracht offers om de opperste godheid gunstig te stemmen, doch tevergeefs. Tot de wijze koning Iphitos van Elis besloot het orakel van Apollo te raadplegen. En ziehier hoe de woorden van de Delphische Pythia door Apollo’s priesters werden geinterpreteerd: “Zeus is vertoornd omdat de Grieken alleen nog maar denken aan oorlogvoeren, omdat zij het doden van de tegenstrever verkiezen boven de sportieve strijd, omdat zij de Spelen verloochend hebben… Aan koning Iphitos beveelt Zeus onmiddellijk de Olympische Spelen in ere te herstellen”. Zo geschiedde. Hetzelfde jaar nog werden de in verval geraakte Spelen officieel heropgericht door een verdrag tussen de koningen Iphitos van Elis, Lykourgos van Sparta en Kleosthenes van Pisa, zoals blijkt uit een inscriptie op een bronzen discus uit de tempel van Hera te Olympia. In dit verdrag werd gesteld: “Olympia is een heilige plaats. Wie dit oord met de wapens durft betreden wordt als heiligschenner beschouwd”.

De Olympische Spelen waren nu pas goed van start gegaan. Hun successtory zou bijna twaalf eeuwen duren! In 776 v.C. doken ze, ontdaan van hun mythologische sluiers, voorgoed op in de geschiedenis: van toen af werden de namen van de Olympische winnaars immers opgetekend zodat ze voor het nageslacht bekend zijn gebleven. In 394 n.C. maakte de christelijke keizer Theodosius definitief een einde aan de “heidense” Olympische Spelen.

Definitief? Wel neen: in 1896 was er Pierre de Coubertin!