75. Marsyas en Tityos: slachtoffers van Apollo.

Vrijwel alle Griekse goden hadden dít gemeen, dat ze op wraak belust waren wanneer hun onrecht was aangedaan of als ze zich beledigd voelden. Apollo maakte op die regel allerminst een uitzondering. De slang Python, die zijn moeder Leto het leven had zuur gemaakt, werd door Apollo genadeloos gedood. Hetzelfde lot ondergingen de kinderen van Niobe, alleen maar omdat hun moeder de spot had gedreven met Apollo en zijn afkomst. Ook de cyclopen, die hij mede verantwoordelijk achtte voor de dood van zijn zoon Asklepios, ontkwamen niet aan zijn dodelijke pijlen. Typisch voor de ´lichtgeraaktheid¡ van Apollo is het verhaal van koning Midas (zie nr. 48). Een gelijkaardig verhaal, maar met een veel gruwelijker afloop, is dat van de sater Marsyas. Het is een verhaal waar ´de wijze lichtgod¡ zich héél erg van zijn kleinste kant laat zien, en zich daarenboven ronduit belachelijk maakt…

Dit gruwelijk verhaal begint bij de godin Athena, die uit een lang hertebot een dubbelfluit had gemaakt en daar mooie melodieën op speelde. Maar Hera en Aphrodite vonden Athena bespottelijk met haar fluit en ze lachten haar uit. En toen Athena zichzelf later aanschouwde in het water van een rivier terwijl ze, met bolle wangen op de fluit speelde, vond ze het zelf ook géén gezicht en ze gooide het instrument weg en sprak er een vervloeking over uit. Marsyas vond het en maakte er verrukkelijke muziek mee. Overmoedig daagde hij Apollo uit zich met hem te komen meten in een muziekwedstrijd, met de Muzen als scheidsrechters. Apollo bespeelde de lier, Marsyas de fluit. Beiden bekoorden de Muzen evenzeer, zodat zij geen winnaar konden aanduiden. Apollo, wrevelig omdat de sater hem had durven uitdagen, kwam toen met een voorstel op de proppen dat wij als ´een god onwaardig¡ durven bestempelen: de deelnemers zouden nu hun instrument ondersteboven keren en alzo proberen dezelfde melodie ten gehore te brengen. Voor Apollo was dat met zijn snaarinstrument een koud kunstje, maar met een blaasinstrument lukt dat natuurlijk niet. En zo verloor Marsyas de wedstrijd. Hij werd door Apollo levend gevild! Zijn afgestroopte huid werd aan een boom gespijkerd.

Niet beter verging het Tityos, een reus, ontstaan uit het lichaam van Gaia en uit het bloed van Ouranos. Omdat hij Leto had willen verkrachten, troffen hem de dodelijke pijlen van haar zoon Apollo. In de onderwereld werd zijn reusachtig lichaam, negenhonderd voet lang, aan de grond genageld: het besloeg een oppervlakte van zesendertig are. Twee gieren vraten aan zijn lever, dewelke echter telkens weer aangroeide met het wassen van de maan. Zo ondergaat Tityos een eeuwigdurende kwelling, als één van de grote verdoemden in de Tartaros.