APOLLO EN DE NEGEN MUZEN

Raphaël (Raphaello Sanzio da Urbino, 6 april 1483 – Rome, 6 april 1520) werd enkel 37 jaar oud, was een Italiaanse kunstschilder en architect uit de hoogrenaissance. Naast fresco's, altaarstukken en portretten heeft hij ontwerpen gemaakt voor kerken, palazzo's en wandtapijten.

Rafaël werd geboren in Urbino, waar zijn geboortehuis nog steeds te bezoeken is. Er bestaat onzekerheid over zijn geboortedatum.

Van zijn jeugd is weinig anders bekend dan dat hij schilderles kreeg van zijn vader Giovanni Santi, een schilder die in 1494 overleed. 

In de periode tussen ongeveer 1500 en 1504 was hij leerling bij Perugino.

Rond 1504 ging Rafaël naar Florence. Hij werd vooral beïnvloed door Leonardo da Vinci en in mindere mate door Michelangelo. In Florence schilderde hij een groot aantal afbeeldingen van de Maagd Maria.

Waarom Rafaël naar Rome vertrok is niet helemaal duidelijk. Mogelijk was hem ter ore gekomen dat er in het Vaticaan, destijds onder paus Julius II, privévertrekken waren die opnieuw gedecoreerd moesten worden. In 1509 kreeg hij de opdracht voor één ervan, waaronder het voorgestelde werk. Hij schilderde hierbij over werk van onder meer Perugino heen. Al heel snel gold hij in het Vaticaan, op Michelangelo na, als de belangrijkste kunstenaar. Hij zou er de rest van zijn korte leven blijven.

Hij stierf - rijk - op zijn zevenendertigste verjaardag in Rome en ligt begraven in het Pantheon aldaar, wat in Italië de grootst mogelijke eer is. Op zijn graf lezen we: “Dit is de graftombe van Rafaël, die tijdens zijn leven Moeder Natuur deed vrezen door hem te worden verslagen, en als hij stierf, met hem te moeten sterven.”

Er is geen bewijs dat het gerucht van destijds ondersteunt dat de paus hem tot kardinaal wilde benoemen, maar het toont wel Rafaëls zeer hoge status aan.

Rafaël geldt als briljant portretschilder. Bekend portret is o.a. dat van de in 1513 aangetreden paus Leo X. Beroemd is ook zijn zelfportret.

Rafaël is ook bekend om zijn talloze, vaak erg tedere Madonna's. Vasari schreef dat werken van anderen schilderijen genoemd moesten worden, maar dat die van Rafaël echt leefden.

Rafaël leefde in een periode dat de waarschijnlijk al in de klassieke oudheid gebruikte temperaverf werd vervangen door olieverf. Medio 15e eeuw gebruikten de Vlaamse Primitieven als eersten olieverf. Rafaël gebruikte zowel tempera als olieverf. Vanaf het moment dat hij zich in 1508 in Rome vestigde, gebruikte hij alleen nog maar olieverf.

Ook in de tapijtkunst liet hij zich gelden. Zijn kartons voor de reeks Handelingen van de Apostelen waren zodanig beroemd dat ze als zelfstandige kunstwerken bewaard zijn. Ze werden geweven in het Brusselse atelier van Pieter van Aelst. Daarna ontwierp Rafaël nog verschillende andere reeksen.

Rond 1515 ontwierp Rafaël in opdracht van Giulio de Medici de Villa Madama even buiten Rome. Dit luidde een tijdperk in van paleisconstructie waarbij de grote Romeinse families en kerkleiders met elkaar wedijverden om altijd meer imposante structuren neer te zetten.

Het werk van Rafaël wordt sterk opgehemeld bij de vroege kunsthistoricus Giorgio Vasari in zijn werk 'De levens van de grootste schilders, beeldhouwers en architecten’. Rafaëls kunst wordt erin beschouwd als het toppunt van een eeuwenlange evolutie. Vanaf dan werd hij 300 jaar lang door velen beschouwd als de grootste artiest aller tijden.

Rafaël wordt niet gezien als een grote vernieuwer, zoals Giotto dat was geweest, maar als iemand die de schilderkunst verder vervolmaakte. De schoonheid van zijn kunst is gedistilleerd uit die van kunst die hem voorafging en die om hem heen gecreëerd werd. Op het toppunt van zijn fortuin schreef hij aan Castiglione: "Om één mooie vrouw te schilderen zou ik verscheidene mooie vrouwen moeten zien, en met jou erbij om de beste eruit te kiezen."

Voor sommigen is zijn werk zelfs te perfect. De leden van de negentiende-eeuwse Engelse kunstenaarsgroep de Prerafaëlieten vonden hem overgewaardeerd en beschouwden hem als een symbool van en voorbeeld voor een academische kunst die oppervlakkige vormperfectie boven inhoud en gedachte verhief.

ERATO (Grieks: Ἐρατώ) is een van de negen muzen uit de Griekse mythologie. Haar naam betekent 'beminnelijke' en ze is de muze van de hymne, het lied, de lyriek, de liefdespoëzie. Haar attributen zijn snaarinstrumenten.

Schilderij (1870) van Sir Edward John Poynter (1836 - 1919).

Poynter was een Engels kunstschilder en ontwerper. Hij behoorde tot de stroming van de academische kunst. Van 1896 tot 1918 was hij president van de Royal Academy of Arts. Hij studeerde schone kunsten in Londen en Rome.

Poynter verkreeg vooral bekendheid met zijn mythische en historische taferelen. Verder schilderde hij ook portretten en landschappen, in een academische, neoclassicistische stijl.

Poynter vervulde in zijn leven tal van officiële functies. In 1896 werd hij geridderd, in 1898 kreeg hij een eredoctoraat van de Universiteit van Cambridge en in 1902 werd hem de baronet-titel verleend.

Poynter overleed in 1919 te Londen en werd begraven in de St Paul’s Cathedral. Zijn zuster was vertaalster Clara Bell.

--- Marc Van Hoye ---