|
RAM
20 maart - 18 april
tekening Kurt Vangheluwe
Kadmos is de stichter en eerste koning van Thebe, de stad van Oidipous en eertijds de belangrijkste stad van Griekenland. Kadmos had vier dochters: Semele, Autonoë, Agave en Ino. Alle vier waren ze voor het ongeluk geboren.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Semele werd verliefd op een knappe jonge man, die niemand anders bleek te zijn dan Zeus. De oppergod, bekoord door de charmes van de mooie prinses had een menselijke gedaante aangenomen om haar te benaderen. Toen hij haar zijn geheim toevertrouwde weigerde zij het te geloven. In zijn onnadenkendheid stond de verliefde god haar toe één wens te doen: hij zou die in vervulling laten gaan, wat het ook mocht wezen. Toen Semele verlangde dat hij aan haar zou verschijnen in al zijn glorie, schrok Zeus niet weinig. Géén sterveling immers is opgewassen tegen de allesoverweldigende aanwezigheid van de oppergod in zijn ware gedaante. Maar Semele was niet tot andere gedachten te brengen en toen Zeus in al zijn glorie aan haar verscheen, verschroeide haar zwangere! lichaam. In opdracht van Zeus paste Hermes toen een keizersnede toen op de dode: de vrucht was niemand minder dan Dionysos - een kind van Zeus -, die een Olympische god zou worden, de god van de wijn en de goede sier.
Autonoë moest het meemaken hoe haar geliefde zoon Aktaion, toen hij met zijn honden op jacht was door de godin Artemis in een hert werd veranderd. Het was een wraakneming van de godin omdat Aktaion haar toevallig naakt had gezien terwijl zij met haar dienaressen aan het baden was in een riviertje. De honden herkenden hun baas niet meer: ze verscheurden het hert.
Agave werd lid van een groep vrouwen, de Maenaden, die de god Dionysos vereerden tijdens wilde orgiastische feesten, die niet geduld werden door Agaves zoon Pentheus, die ondertussen zijn grootvader Kadmos had opgevolgd als koning van Thebe. Maar tijdens een van de Dionysische feesten, in een toestand van extase en bedwelmd door de wijn, doodde Agave haar zoon en verscheurde zijn lichaam
Ino trouwde met Athamas, die koning was in Beotië. Athamas had twee kinderen, Phrixos en Helle, verwekt bij zijn eerste echtgenote Nephele, die hij verstoten had. Nephele was van goddelijken bloede: zij was de godin van de wolken. Nu gebeurde het dat het land waar Athamas regeerde in ellende werd gedompeld: epidemieën veroorzaakten grote sterfte onder de mensen en het vee, de gewassen op het veld verdorden, er was hongersnood. Wat kon hiertegen ondernomen worden? Daarvoor moest het orakel geraadpleegd worden. Ino zag hierin een kans om haar twee stiefkinderen, met wie zij het niet kon vinden, uit de weg te ruimen. Zij beraamde een snood plan. Zij kocht het orakel om
De rampspoed die heerste in het land van de Beotische koning Athamas, kon enkel afgewend worden door s konings kinderen Phrixos en Helle aan de goden te offeren, zo verklaarde het orakel.
Wat kon Athamas anders dan het orakel te gehoorzamen en zijn geliefde kinderen te offeren
Maar toen de kinderen op het offeraltaar lagen, liet hun moeder Nephele, godin van de wolken, een ram met gouden vacht nederdalen en ze beval hun plaats te nemen op de rug van het dier.
Nephele gaf hun de raad zich goed vast te houden aan de pels van de ram en vooral niet naar beneden te kijken, teneinde niet duizelig te worden. Helaas zou het meisje Helle haar moeders raad in de wind slaan
De ram steeg op en zette koers in de richting van de Zwarte Zee. Toen ze gekomen waren boven de zeestraat die de Egeïsche Zee scheidt van de Zee van Marmara, werd Helle duizelig: ze tuimelde naar beneden en ze verdronk in de zeestraat die Hellespont werd genoemd, nu beter bekend onder de naam Dardanellen. Phrixos vloog alleen verder, tot de ram landde in Colchis, een gebied in het Oosten van de Zwarte Zee. Daar offerde hij de ram aan de oppergod Zeus en hij schonk de gouden vacht aan de koning van Colchis, Aietes.
Die gouden vacht, het Gulden Vlies, zou de inzet zijn van de beroemde Argonautentocht. In Iolkos, een stad in de Griekse provincie Thessalië, regeerde koning Pelias. Deze had zich ten onrechte de troon toegeëigend, die eigenlijk toekwam aan zijn halfbroer. Toen Jason, de zoon van die halfbroer, volwassen was geworden, eiste hij de troon op, die hem van rechtswege toekwam. Pelias deed alsof hij aan Jasons eis wilde voldoen, doch hij verzocht hem eerst het Gulden Vlies te gaan halen in Colchis en het terug te brengen naar Griekenland: het orakel zou namelijk voorspeld hebben dat het land dat het vlies in zijn bezit had in voorspoed en geluk zou leven. Pelias was er evenwel van overtuigd dat Jason deze opdracht nooit tot een goed einde kon brengen en hij rekende erop dat Jason nooit van zijn tocht naar Colchis zou terugkeren.
Maar het liep allemaal anders. Jason liet een groot schip bouwen (de Argo) en hij verzamelde rond zich een selecte groep van de beste Griekse strijders. Met dezen (de Argonauten) vatte hij de onderneming aan. Na een heroïsche tocht (de Argonautentocht) belandden de helden in Colchis. De koning van die streek, Aietes, verklaarde zich bereid het vlies af te staan als Jason eerst een paar opdrachten zou vervullen, die wij rustig als onmenselijk mogen bestempelen. De zwaarste van die opdrachten bestond erin een geweldige draak te overwinnen, die het Gulden Vlies bewaakte. Gelukkig kwamen de goden hem ter hulp. Aphrodite gaf haar zoontje Eros opdracht zijn liefdespijltjes te richten op s konings dochter Medeia. En zo kwam het dat Medeia, die over toverkracht beschikte, plots tot over de oren verliefd werd op de jonge man en hem, middels een toverdrank, hielp de draak te verslaan en zich het Gulden Vlies toe te eigenen. Jason slaagde er tenslotte in, samen met de andere Argonauten en Medeia, met de buit uit Colchis weg te komen. Maar dat had nog vele voeten in de aarde. Zo werden ze nog achtervolgd door Aietes en een legertje krijgers. Maar Medeia had haar broertje Absyrtos meegenomen en toen zij de achtervolgers zag opdagen doodde ze het jongetje, sneed het aan stukken en gooide de lichaamsdelen in de zee. Teneinde die lichaamsdelen te kunnen opvissen staakte Aietes de achtervolging
Uiteindelijk kreeg Pelias zijn Gulden Vlies. Erg blij stemde het hem echter niet. Liever had hij Jason niet meer zien terugkeren. Pelias vroeg nog even uitstel voor wat de troonsoverdracht betrof. Medeia vertrouwde het hele zaakje niet en met een zeer ingenieuze truc hielp ze Pelias naar de andere wereld. Vóór de ogen van Pelias dochters slachtte ze een oude bok. Ze sneed de bok aan stukken, zoals ze met haar broertje Absyrtos had gedaan, en ze deed de stukken in een grote ketel kokend water. Toen sprak ze een toverspreuk uit en ziet: uit de ketel sprong een jonge geitje te voorschijn. s Konings dochters vroegen Madeia of ze die behandeling misschien ook kon toepassen op hun bejaarde vader. Medeia antwoordde bevestigend. Daarop doodden ze hun vader, en deden zijn aan stukken gesneden lichaam in de kookpot. En toen
herinnerde Medeia zich plots de toverspreuk niet meer. Exit Pelias.
En toch besteeg Jason uiteindelijk de troon niet, die hij nochtans zo begeerd had. Hoe dat allemaal in zijn werk is gegaan en welke gruwel nog boven zijn hoofd hing, kunt u lezen in mijn boek Uit het schuim (van de zee), hoofdstuk 55.
|
