82. Iphigineia.

xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /> 

< tekening van Jan Bauwens naar een schilderij van A. Feuerbach.
    de tekening wordt onderaan vergroot weergegeven




Er was een groot probleem. Het was volkomen windstil in de baai van Aulis. Verscheidene dagen reeds wachtten de Grieken op een gunstige wind om af te varen naar Troje. Ze besloten het orakel te raadplegen. Waren de goden vertoornd? Dat bleek inderdaad het geval te zijn. Artemis was het die stokken in de wielen stak, omdat (zoals reeds gezegd in nr. 14) Agamemnon vergeten had aan haar te offeren. Er werd ook beweerd dat de godin kwaad was omdat Agamemnon een aan haar gewijd dier, waarschijnlijk een hert, had gedood. Wat er ook van zij, de woede van Artemis kon, volgens het orakel, alleen gestild worden door een mensenoffer: zij eiste, noch min noch meer, dat Agamemnon zijn bloedeigen dochter Iphigineia eigenhandig aan haar zou offeren. Het was een geweldige klap voor Agamemnon: zijn geliefde dochter! Zijn vaderlandsliefde – of kunnen we beter zeggen “zijn eerzucht”? – bleek sterker te zijn dan zijn vaderliefde. Hij besloot zijn dochter te laten overkomen van Mykene en haar aan Artemis te offeren. Maar zijn echtgenote Klutaimnestra zou haar dochter natuurlijk nooit laten overkomen indien zij de ware toedracht van de zaak kende. Daarom liet Agamemnon haar melden dat de grote strijder Achilles met Iphigineia wenste te trouwen en dat hij het huwelijk nog voor de afvaart naar Troje wenste voltrokken te zien. De trouwplechtigheid zou op het strand van Aulis plaatsvinden, nu ze toch niet konden afvaren door gebrek aan wind.

De list lukte. Iphigineia werd naar Aulis gebracht in de overtuiging dat zij de bruid van Achilles zou worden. Toen zij het offeraltaar zag klaar staan veronderstelde ze dat haar vader zinnens was een offer te brengen tot welslagen van haar huwelijk met Achilles. Omdat ze geen offerdier zag vroeg ze ernaar aan haar vader. Het hart van de stoere legeraanvoerder brak toen hij haar mededeelde dat de goden háárzelf eisten als offer. Dikke tranen liepen over de wangen van de diepbedroefde vader. Maar Iphigineia bleef rustig bij dit alles. Zonder tegenstribbelen liet ze zich naar het offeraltaar leiden.

Wie beschrijft de gevoelens van Agamemnon toen hij het zwaard hief om er zijn eigen kind mee te doden. Zelfs bij de hardvochtige Artemis moet dit hartverscheurend toneel gevoelens van medelijden opgewekt hebben. Plots was Iphigineia verdwenen, als in een flits. In haar plaats lag een hinde als offerdier. Artemis had het meisje meegenomen. Zij bracht haar naar een verre streek, Tauris, een schiereiland in de Zwarte Zee, dat heden ten dage “De  Krim” genoemd wordt. Iphigineia moest er als priesteres ten dienste staan van de godin en nooit nog zou ze haar ouders terugzien. Het verlies van haar dochter wekte bij Klutaimnestra bittere haatgevoelens op jegens haar echtgenoot. Dat zou tien jaar later, toen de oorlog tegen Troje gestreden was, tot dramatische ontwikkelingen leiden. Hoe dan ook, de godin was verzoend, er stak een gunstige wind op en de afvaart naar Troje kon geschieden.