Het wordt ongetwijfeld het woord
van het jaar 2020: het "nieuwe
normaal". In méér dan één betekenis: het "nieuwe corona-normaal" maar ook het "nieuwe onverdraagzame normaal".
Het nieuwe corona-normaal,
dat is de afstand en afstandelijkheid, en het gezicht verborgen achter een
mondmasker. En de onzekerheid en angst voor besmetting. En de argwaan tegenover
iedereen die hoest.
Het nieuwe normaal, dat is
een kille samenleving. In het "oude normaal" kreeg je af en toe een warme
en stralende glimlach toegestuurd, van een bekende of van een vriend(in), of
gewoon van een vrolijk en joviaal iemand. In het nieuwe normaal wordt die glimlach opgesloten achter een
mondmasker. En een spontane leuke babbel met een willekeurige medepassagier op
de trein zit er ook niet meer in.
Ook de veelgeroemde solidariteit
uit de volle corona-crisisperiode is al helemaal weer verzwonden, en het
applaus voor de zorgverleners is verstomd. Het enige wat overblijft, is de
boodschap dat "het virus niet verdwenen
is", en dat we dus afstand moeten blijven houden. En ook de boodschap dat
er een tweede golf zit aan te komen En dat we ons dus maar beter kunnen schrap
zetten, want de groepsimmuniteit is
erg laag in ons land (wat nogal vreemd is als men ons tegelijk wijs maakt dat
er héél veel mensen besmet werden).
En ja, wat ook overblijft, dat is de rekening die ons nog wel zal
gepresenteerd worden als de emoties wat gezakt zijn. De "cadeaus" die kwistig werden uitgedeeld, zullen ooit moeten betaald worden.
Door ons, door onze kinderen, door onze kleinkinderen. Het nieuwe normaal zal gekenmerkt worden
door besparingen en besnoeiingen. En wie al dicht bij de financiële afgrond
gedreven werd door de voorbije maatregelen, die zal er door de nakende besparingen
helemaal in geduwd worden.
Het nieuwe normaal, dat
wordt een samenleving met véél armoede en weinig warmte.
Maar het nieuwe onverdraagzame
normaal is zo mogelijk nog erger. Het is de lichtgeraaktheid van iedereen
die zich op de tenen getrapt voelt. De onverdraagzaamheid tegenover elke andere
mening. De gelijkhebberigheid van diegenen die "politiek correct" zijn. En ook het verdwijnen van humor en spot.
Sinds de spijtige dood van George Floyd lijkt zowat iedereen zich een "slachtoffer" te voelen van geweld en
van discriminatie. Iedereen voelt zich aangevallen, tekort gedaan, vernederd,
beledigd. En dus zien we een onverdraagzaamheid opduiken die we sedert de Tweede
Wereldoorlog niet meer gekend hadden, met de bijhorende censuur en beeldenstorm
zoals die zich ook in de late jaren dertig van de vorige eeuw gemanifesteerd
heeft. Voor speelse creativiteit, humor of spot, is geen plaats meer, en
iedereen moet elk woord zorgvuldig afwegen vooraleer het uit te spreken. Fawlty Towers, Little Britain, en ook The
Simpsons zijn onder de guillotine terecht gekomen. Zélfs de "Egyptische" outfit van K3 op de
promo-affiche van hun nieuwste film ligt onder vuur wegens "stereotyperend".
Het (ongewild) grappige is dat de censors daarbij zélf een eigen soort
humor ontwikkelen. Zo mogen de stemmetjes van niet-blanke personages in The Simpsons niet meer door blanken
ingesproken worden. Maar eigenlijk zijn alle
personages in The Simpsons "gekleurd",
inclusief Bart en Homer. Die zijn geel, en hun stemmen zullen dus door Aziaten
moeten ingesproken worden. Donald Trump zal zich een bult verschieten als hij
dat verneemt.
Weet je, ik begrijp wel dat er grenzen moeten zijn aan spot en humor,
maar herinner u enkele jaren geleden de reeks Taboe van Philippe Geubels? Waarin hij ongegeneerd kon lachen met
mensen "met een functionele beperking".
Zij lachten vrolijk en uitbundig mee. Maar als in Fawlty Towers over een "neger"
grappen gemaakt worden, dan is de wereld te klein. Dat is dus het
nieuwe normaal, vrees ik.
Een kille en onverdraagzame samenleving, we kunnen er maar beter aan
wennen, zeker?
Of anders: er allemaal samen héél hard tegen vechten. Met een warm en
gul hart, en een open glimlach.
|