Sinister

Onze koning heeft in zijn nieuwjaarstoespraak voor "de gestelde lichamen" (wie of wat dat ook mogen zijn) zijn bezorgdheid uitgesproken over het onvermogen van de politici om met elkaar samen te werken, nu we méér dan 8 maanden na de verkiezingen nog altijd zonder regering zitten. (Niet dat we enig verschil merken met de periode dat er wél een "volwaardige" regering was.) Tussen de lijntjes door kon je horen dat hij dat egocentrisme en eigenbelang van onze politici stilaan grondig beu is. Net zoals de meesten van ons.

Maar onze koning toonde zich tegelijk ook heel optimistisch: hij is al aan het dromen van het 200-jarig bestaan van België, in 2030.

Ik ben minder optimistisch over die aanstaande verjaardag: België zoals we het nu kennen, zal vermoedelijk in 2030 niet meer bestaan.

Maar ik deel wél het optimisme van onze eigen wetenschappers in de vooruitblik naar 2030.

Zo is er in het Centrum voor Moleculaire Neurologie, verbonden aan de Universiteit Antwerpen, intensief onderzoek bezig naar de genen die eventueel verantwoordelijk zouden zijn voor het al dan niet krijgen van dementie. De farma-industrie heeft de investeringen in dat soort onderzoeken zo goed als stilgelegd, wegens te duur en te weinig vooruitgang; lees: te weinig kans op snelle winsten. Maar daar in Antwerpen zoeken ze koppig en gestaag verder. En zie: ze maken vorderingen. In elk geval toch voor één bepaald type van de vele mogelijke erfelijke vormen: de frontotemporale dementie. Dat is na Alzheimer de meest voorkomende vorm van jong-dementie. Ze hebben in dat lab ondertussen de boosdoeners kunnen identificeren, en ze zijn bezig aan de ontwikkeling van een medicijn dat binnen dit en 10 jaar hopelijk zal toelaten om de ziekte in elk geval tot staan te brengen.

Als ze daarin slagen, dan is er in 2030 inderdaad een reden om te vieren. Ook al zou België niet meer bestaan. Want dementie is een vreselijke ziekte, voor de patiënt én voor zijn/haar naasten.

En aan de Vrije Universiteit Brussel, samen met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, is intensief en baanbrekend onderzoek bezig naar de onderliggende oorzaken van het ontstaan van kanker. Veel kankers kunnen nu al behandeld worden, zij het dikwijls met ernstige en zware nevenwerkingen. Maar in veel gevallen hebben de patiënten te maken met een terugval nadien. Dikwijls ook zijn er kleine uitzaaiingen die niet opgemerkt worden of blijven woekeren. Het onderzoek aan de VUB concentreert zich nu vooral op de problematiek van herval: ze isoleren de afweercellen die de patiënt opgebouwd heeft en spuiten die nadien terug in met als "opdracht" om aan de gezonde cellen instructies te geven over hoe ze op een kanker-aanval moeten reageren. De kans op een terugval zou op die manier spectaculair moeten verminderen. De techniek werkt al op proefdieren, en zou binnenkort op mensen kunnen uitgetest worden. Het probleem is alléén dat er te weinig fondsen beschikbaar zijn om de methode op grote schaal beschikbaar te kunnen maken. Hopelijk komt dat geld er binnenkort wel, onder andere met de steun van "Kom op tegen Kanker". En dan kunnen we ervan uit gaan dat binnen dit en 10 jaar een echt vaccin zou kunnen beschikbaar zijn tegen kanker. Ook voor die types die nu nog niet kunnen behandeld worden.

Als ze daarin slagen, dan is er in 2030 inderdaad een reden om te vieren. Ook al zou België niet meer bestaan. Want kanker is een ziekte, die niet alleen veel fysiek lijden veroorzaakt, maar die meestal ook zorgt voor een mentale kater. En, helaas, dikwijls ook een financiële opdoffer.

En een ander nijpend en schrijnend probleem is de toenemende "onvruchtbaarheid" bij de jonge mensen dezer tijden. Doordat vrouwen alsmaar later aan kinderen beginnen, én doordat de zaadkwaliteit bij de mannen alarmerend achteruit boert, zijn er meer en meer koppels die hun kinderwens tot hun groot verdriet moeten opbergen. Eén oplossing zou kunnen zijn om naar de goede fee te stappen waar ik het in een eerder stukje al eens over gehad heb (en die voor mijn kleindochter gezorgd heeft), maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Een meer realistische piste wordt nu onderzocht in de afdeling "Reproductieve Geneeskunde" van de Universiteit Gent. Al klink het verhaal al even onvoorstelbaar als het verhaal van de "machtige fee". Het gaat over het creëren van gezonde zaad- of eicellen uit onze eigen huid. Of het corrigeren van genetische fouten die onvruchtbaarheid veroorzaken in het DNA van embryo's. Of het combineren van de gezonde delen van eicellen van twee vrouwen. Ik weet niet wat u daarover denkt, maar voor mij klinkt dit een beetje als science-fiction. Maar dat soort futuristische technieken zou binnen dit en 10 jaar wél een oplossing kunnen bieden voor de onvruchtbaarheidsproblemen waar nu nog géén hoop voor bestaat.

Als ze daarin slagen, dan is er in 2030 inderdaad een reden om te vieren. Ook al zou België niet meer bestaan. Want ook onvruchtbaarheid is een ziekte, die voor veel jonge mensen een zware mentale klap en ontgoocheling meebrengt. En waarbij, helaas, de poging tot vervulling van de kinderwens dikwijls ook een enorme financiële inspanning vergt.

Niet echt. Maar ik ben wél optimistisch over de vorderingen die de wetenschap binnen 10 jaar zal gemaakt hebben op het gebied van gezondheid en het bestrijden van ziektes en van fysiek en mentaal lijden.