Twee interessante cases, waar ook de FTC (Federal Trade Commission) is tussengekomen wil ik hier kort bespreken.
Het gaat om 2 apps, met name de MelApp en de Mole Detective.
Deze apps werden ontwikkeld in het kader van vroegtijdig opsporen van huidtumoren en kwaadaardige gezwellen.
Op zich zeer interessante apps die bovendien gebruik maken van bepaalde gevalideerde algoritmes om kwaadaardigheid uit te sluiten.
Toch werden beide apps op de vingers getikt door FTC. Dit heeft vooral te maken met het feit dat er gebruik wordt gemaakt van gepatenteerde 'beeldherkenningstechnologie' en dat men in de reclamecampagne communiceert dat dit de enige en betrouwbare risico calculatie apps zijn.
Conclusie en meteen enkele belangrijke tips als je een app wil ontwikkelen voor de gezondheidszorg :
1. Betrek artsen bij het ontwikkelen van de app, ttz de specifieke specialiteit waarvan je denkt dat zij deze app zullen kunnen gebruiken ter ondersteuning van de dagdagelijkse praktijkvoering.
2. Betrek er ook de patiënt voor wie het bestemd is alsook de zorgverleners erbij. Want in de praktijk zullen zij het gebruiken en of moeten leren gebruiken.
3. Less is More : een app moet je niet overdonderen met allerlei 'features en data' of anders gezegd : 'keep it simple'
4. Bewaak veiligheid en privacy : meld dus tijdig aan de privacycommissie hoever je staat met de ontwikkeling. Mijn ervaring met de commissie is dat zij zeer toegankelijk zijn en graag het nodige advies verlenen.
5. Maak een gebruiksvriendelijke app en voorzie bijkomende ondersteuning : maak zelf een online patient support groep zodat je zelf kan volgen wat er aan het gebeuren is.
Ik voeg nog een screenshot toe van een app die door een arts (gastro-enteroloog) ontwikkeld werd. Hij deed er weliswaar een 4 tal jaar over maar is een mooi voorbeeld waarvan je al zeker bent dat deze arts het zal gebruiken, en vermoedelijk ook zijn patiënten
Momenteel zoekt 1/20 mensen naar gezondheid gerelateerde onderwerpen.
Tussen alle gezondheidsinformatie zit er heel wat onzin. Daarom zullen ook onze studenten zorgtechnologie leren om de correcte wetenschappelijke sites te raadplegen.
Dit neemt niet weg dat ook Google niet stil zit en zich bewust is van de veelheid aan gezondheidsinformatie die je via hun 'search engine' kan opvragen.
Via de information Knowledge Graph probeert Google verder te werken aan degelijke (wetenschappelijke) gezondheidsinformatie als je op hun website zoekt.
Google heeft gewerkt aan de zoekalgoritmes, samen met artsen van o.a. Mayo Clinic, om zo de meest recente (evidence based) gezondheidsinformatie te kunnen geven.
Op zich niet slecht maar Google zou Google niet zijn als zij op termijn ook binnen de gezondheidszorg een rol willen gaan spelen. Ook dit wordt zeker nog vervolgd.
Categorie:Big data & Quantified Self Tags:gezondheidszorg en internet, dr google
Tunstall en Dimensions VZW werken intenser samen
In de wereld van de assistieve technologie wordt meer en meer samengewerkt tussen de cliënten (ondersteunen) en de technologie bedrijven.
Tunstall is zo'n firma die dit al lang heeft ingezien. Recent hebben zij een verregaande samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Dimensions.
Tunstall is specialist inzake tele gezondheidszorg oplossingen. Dimensions is een VZW die mensen met autisme en leerstoornissen ondersteund in Wales en Engeland.
Men wil gezamenlijk zoveel mogelijk inzetten op sensorentechnologie om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Naast bewegingssensoren wil men ook inzetten op sensoren om epilepsie (aanvallen) sneller te detecteren.
Een project dat zeker te volgen is in de toekomst en misschien wel transfereerbaar naar Vlaanderen.
Categorie:Sensorentechnologie Tags:sensoren, zorg op afstand, technologie, Tunstall, detectie
Ziektes ruiken
Preventie zal in de toekomst nog aan belang winnen. Sommigen beweren dat dit de oplossing is om de kosten van de gezondheidszorg onder controle te houden.
Ondertussen is men duchtig op zoek naar allerlei manieren om bepaalde ziektes vroeger te ontdekken of te voorspellen (vandaar de Predictive medicine industrie).
Men is aardig op weg om allerlei aandoeningen (en kankers) reeds in een vroeg stadium te ontdekken met behulp van 'geur' of smell.
Er zijn zelfs in het verleden studies geweest waarbij men honden liet snuffelen om 'prostaat kanker' te detecteren.
De elektronische neus die allerlei geuren detecteert in de urine en adem van patiënten is een stapje dichterbij gekomen.
De Europese commissie financiert o.a. een project dat verder ontwikkeld wordt aan de Technion-Israel Institute of Technology.
Verder is er de Breathometer Mint (zie foto) die o.a. de hydratatie toestand van de patiënt ik kaart brengt. Handig instrument om in te zetten in de ouderenzorg zou ik durven zeggen.
Het einddoel van al deze ontwikkelingen is uiteindelijk om de ernstige aandoeningen zoals kanker, diabetes,.... te kunnen voorspellen. Dit is nog niet voor meteen maar zit toch wel in de goede richting.
Categorie:Wearables en mHealth Tags:preventie, geurdetectie, diagnose op afstand
07-02-2015
Bloedsuikerspiegel in real time meten en bijsturen
Eind januari werd door FDA (Food and Drug Administration) een set van mobiele applicaties goedgekeurd die voor patiënten met diabetes (suikerziekte) het mogelijk maken hun bloedsuiker in 'real time' te meten.
Het is de firma Dexcom die het app systeem ontwikkelde en het bestaat uit : een kleine sensor die onderhuids ingebracht wordt, een externe monitor voor de patiënt en een smartphone appllicatie. Voor de externe begeleider is een aparte app voorzien.
Het is de patiënt die erover beslist wie toelating krijgt om zijn data in te kijken.
Hiermee zetten wij een stap verder in de richting van 'patiënt' empowerment maar voor mij is het vooral belangrijk dat de patiënt zelf kan beslissen met wij het samen de data kan bekijken.
De multidisciplinaire begeleidingsequipes Palliatieve Zorg (PZ) maken voortaan gebruik van een webapplicatie voor het registreren van patiëntengegevens.
Het e-Dossier PZ komt in de plaats van het verouderde registratiesysteem dat meer dan 10 jaar geleden voor de palliatieve thuiszorg gecreëerd werd.
Het nieuwe programma werd op maat ontwikkeld en telt zeven modules die bijdragen tot een efficiënte werking van de MBE's : patiëntendossier, facturatie, relatie- en organisatiebestand, vrijwilligerswerk, vorming, logboek en rapporten en statistieken.
Een mooie prestatie van de multidisciplinaire begeleidingsequipes en een voorbeeld voor andere diensten die actief zijn in multidisciplinaire samenwerkingsverbanden. Proficiat!
Categorie:Welzijn en Gezondheid Tags:e-dossier, webapplicaties, communicatie
03-02-2015
Google en Biogen starten een nieuw project
Ik had mijzelf voorgenomen om niets over Google Glass te melden. Er is hierover ook niets te melden.
Maar Google zit natuurlijk niet stil met hun project Google X.
Een aantal nieuwe zaken zijn de moeite om ze op te volgen en uit te kijken naar de resultaten.
Samen met Biogen wil Google 'wearable sensoren' (Fitbit) inzetten om Multiple Sclerose te bestuderen. Aan de hand van de bekomen data willen zij analyseren welke factoren een invloed uitoefenen op de progressie van Multiple Sclerose. Dit omdat de ziekte zo verschillend evolueert bij MS patiënten. Men heeft 250 vrijwilligers (met MS) gevonden die hieraan willen meewerken. Dit wordt samen met de Cleveland University opgevolgd.
Eerder had Google ook al aangekondigd een partnerschap aan te gaan met de farmareus Novartis om de 'smart' contact lens in te zetten voor het meten van de glycemie bij diabetes patiënten.
Het worden boeiende tijden, ook voor onze Zorgtechnologie studenten, die wij vanaf het 2e jaar ook allerlei 'wearables' zullen laten testen.
Telemonitoring bij hartfalen: een kritische literatuurstudie
Telemonitoring (TM) kan gebruikt worden om problemen bij hartfalen vroeger op te sporen om zo de mortaliteit en morbiditeit bij deze groep van patiënten te verminderen.
In het Tijdschrift voor Geneeskunde ( J. Gelders en J. De Sutter, nr 3, 2015) gaat men in op bestaand onderzoek over het gebruik van Telemonitoring.
Men maakt in de literatuur een onderscheid tussen twee vormen van TM : enerzijds de niet-invasieve en anderzijds de invasieve TM.
Niet-invasieve TM omvat enerzijds "structured telephone support" (STS) en anderzijds het dagelijks meten en doorsturen van fysiologische gegevens, zoals de bloeddruk en het gewicht.
Invasieve TM houdt in dat de patiënt beschikt over een geïmplanteerd toestel, meer bepaald een "implantable cardioverter defibrillator" (ICD) of een defibrillator voor cardiale resynchronisatietherapie (CRT-D) dat zowel parameters betreffende the toestel als fysiologische parameters kan doorsturen.
Verschillende meta-analysen die als hoogkwalitatief werden beoordeeld op basis van de AMSTAR-criteria (A Measurement Tool to Assess Systematic Reviews) toonden een significant gunstig effect van niet-invasieve vormen van TM aan op de martaliteit en morbiditeit. Enkele meer recent verschenen grote gerandomiseerde studies bevestigen dit echter niet. Een significant vroegere opsporing van klinische en toestelverwante gebeurtenissen door middel van invasieve TM kon door verschillende studies worden aangetoond. de effecten op de mortaliteit en morbiditeit zijn op de moment echter nog niet duidelijk bewezen.
Om de exacte plaats van deze veelbelovende technologieën voor zowel niet-invasieve als invasieve TM te definiëren, is er dan ook een duidelijke nood aan verdere grootschalige gerandomiseerde studies.
Onderzoek gefinancierd door IWT en link met Zorgtechnologie
Voor de opleiding Zorgtechnologie is het altijd interessant te zien wat andere collega hogescholen en onderzoekscentra doen. In het lijstje van goedgekeurde projecten zijn wij geïnteresseerd in de uitkomst van de volgende onderzoeksprojecten.
1. STAFF : Slimme Technologie als Alternatief voor Fysieke Fixatie. Dit project is een interessante aanvulling van de eerdere onderzoeken die vooral in Nederland over dit onderwerp gedaan werden. Het door Vilans gepubliceerde werk '80 alternatieven voor vrijheidsbeperking in de zorg' is een 'must have' voor iedereen werkzaam in de zorgverlening. Als wij met STAFF er nu nog in slagen een standaard aanbeveling (met technologische component) af te leveren voor de Vlaamse context dan hoop ik dat de zorg er 'fixatie armer' op wordt.
2. Carewear - draagbare technologie voor mentale gezondheid, mikt vooral op toepassing van wearables binnen de geestelijke gezondheidszorg.
3. LOCO - LOcalization for COmmissioning of wireless sensors wil enerzijds de focus leggen op commissioning met behulp van smartphone voor Location-based services (LBS) toepassingen en anderzijds autocommissioning waarbij gebruik wordt gemaakt van locatie.
Categorie:Onderzoek Tags:sensoren, wearables, ggz, , location based services, commissioning
Robots leren koken
Het klinkt bizar maar wat de onderzoekers van de University of Maryland beweren is wel heel straf.
Zij hebben robots leren koken door hen naar welbepaalde kookprogramma's op Youtube te laten kijken. Het gaat voorlopig nog om eenvoudige gerechten als het 'bakken' van een eitje.
Echt overtuigd ben ik wel nog niet helemaal maar ik kijk alvast uit naar hun presentatie die zij op 29 januari, tijdens de jaarlijkse conferentie over Artificiële Intelligentie, in Texas brengen. Hopelijk komt hun presentatie snel daarna online zodat ik wat meer over deze studie kan vertellen op de blog.
De federale (eHealth) en de Vlaamse (Vitalink) overheid proberen een gezondheidsbeleid uit te bouwen waar optimaal gebruik gemaakt kan worden van de beschikbare gegevens.
Via de zogenaamde Summarized Electronic Health Record (SumEHR) hoopt men gegevens beschikbaar te kunnen stellen van gezondheidswerkers. Het delen van gegevens kan ervoor zorgen dat de chronische zorgvrager veel 'efficiënter' geholpen en gevolgd wordt.
Momenteel heeft ongeveer 5% van de bevolking toelating gegeven om zijn gegevens te delen. De doelstelling van eHealth is om tegen eind 2015 zo'n 2,7 miljoen Belgen in het systeem te krijgen. Frank Robben maakt zich sterk dat dit zal lukken.
Wie zijn gegevens wil delen gaat best eerst even langs bij www.patientconsent.be . Daar kan u kiezen voor een opt-in of ten alle tijden ook een opt-out. wist je dat je trouwens zelf kan beslissen welke 'artsen' of andere gezondheidswerkers eventueel 'GEEN' toelating krijgen om uw SumEHR in te kijken?
Ik ben een believer van de SumEHR omdat het hier over een aantal basis gegevens gaat, zoals allergieën, medicatie, en nog een aantal levensnoodzakelijke gegevens die door artsen kunnen geconsulteerd worden op een moment dat jij dit eventueel zelf niet meer kan meedelen, wanneer je bvb betrokken bent in een ongeval.
Naast FDA is er in de US ook FTC (Federal Trade Commission) die toezicht houdt op wat aan consumenten wordt aangeboden.
Recent werd een firma dat een 'kids' brain training game ontwikkelde, een claim aangesmeerd. Dit omdat zij ten onrechte beweren dat met de game o.a. een oplossing kan gevonden worden voor ADHD en andere gelijkaardige aandoeningen.
Eerder werd al een zogenaamde 'acné' app afgekeurd. de firma beweerde dat via het 'blauwe' licht op de smartphone 'acné kon worden behandeld. NIET dus! Wel is het bewezen dat je beter niet met je smartphone of tablet nog even een blog afwerkt of een rapport doorneemt. Want het geproduceerde licht zorgt er voor de je moeilijker inslaapt.
En nogmaals : als je een medisch app wil introduceren, zorg dan eerst dat je 'medische' believers in uw team hebt die dit dan kunnen aftoetsen binnen hun vakdomein.
Heel wat mensen hebben last van lage rugpijn. Deze is niet altijd even adequaat te bestrijden en soms nog moeilijker te specifiëren.
Een multidisciplinaire aanpak van lage rugpijn wordt onder meer door de American Pain Society (APS) en The American College of Physicians (ACP) sterk aanbevolen.
Vermits Randomised Controlled Trials in de 'evidentie' piramide hoog staan aangeschreven als krachtige onderzoeksdesign trok een publicatie in het 'Journal of Medical Internet Research mijn aandacht. Temeer daar het hier ging over een test met een app.
Het gaat meer bepaald om een app die de patiënt/cliënt in staat stelt om de 'onverklaarbare' rugpijn in kaart te brengen en de pijn beter onder controle te krijgen.
De groep mensen die onder begeleiding stond van de applicatie rapporteerde minder klachten, in vergelijking tot de controlegroep.
In de toekomst hoop ik dat meer dergelijke studie worden uitgevoerd. Dan zal duidelijk worden dat een goede coaching in combinatie met bepaalde technische ondersteuning, een positieve impact heeft op het welbevinden van de chronische zorgvrager.
Categorie:Onderzoek Tags:RCT, onderzoek, apps, low back pain, wetenschappelijk onderzoek
Horizon 2020 Smart System Integration
Naar aanleiding van de call "Smart System Integration" binnen Horizon 2020 werden in eerste fase reeds een 10 tal projecten weerhouden voor co-financiering.
Ik licht er een 3 tal uit, in het kader van Zorgtechnologie.
1. Medilight : wordt een slim systeem dat naast lichtstimulatie (om wondgenezing te bevorderen) ook de wondgenezing zal monitoren. Het wordt een soort wearable die alle data zal collecteren.
2. Sniffphone: de bedoeling is een sensor op een smartphone te installeren, waarbij de door u uitgeademde 'lucht' kan geanalyseerd worden op bepaalde aandoeningen.
3. SocketMaster : heeft als doel een soort 'master' prothese met allerlei sensoren te ontwikkelen, waardoor sneller en betere protheses op maat gemaakt kunnen worden voor mensen die een amputatie ondergaan.
Categorie:Europa Tags:horizon 2020, smart system integration, woundhealing, wearables, apps
FDA en regeling medical devices en apps
Wie met medical devices en gezondheids- en welness apps bezig is houdt best de publicaties van FDA (Food and Drug Administration) in het oog.
Vorige week werden door FDA 2 'draft' nota's neergelegd. De industrie krijgt 90 dagen de tijd om hierop te reageren.
Waar gaat het over? De eerste nota gaat over de lijn tussen een 'algemeen Wellness' device of app en de Medical devices die aan strenge wetgeving onderhevig zijn.
De andere nota probeert uit te leggen wanneer sprake is van een app (die je bvb op je smartphone geïnstalleerd hebt) die onderhevig is aan de regelgeving 'medical devices'. Het komt er bij dit laatste in feite een beetje op neer dat de FDA de bal in het kamp van de industrie legt. De ontwikkelaars zullen zelf moeten beslissen hoe zij hun app willen classificeren. Het zal dus een kwestie van centen worden en afwegen van verantwoordelijkheden. Kies ik voor een medisch gevalideerde app die mij veel geld kan opbrengen MAAR met een grotere 'verantwoordelijkheid' en risico op claims als iets medisch fout loopt of kies ik voor de 'huis tuin en keuken' app die als gadget wordt aangeboden.
Een gouden raad voor elke ontwikkelaar : wil je zowel binnen Gezondheidszorg of binnen Wellness een 'geloofwaardige' app aanbieden, zorg er dan voor dat een arts deel uit maakt van uw adviesraad. Is de logica zelve maar blijkbaar nog niet tot iedereen echt doorgedrongen.
Dat het de FDA wel degelijk menens is zal ik illustreren in een volgende post. Wie de draft rapporten wil inkijken mag mij gerust een seintje geven.
Categorie:Wearables en mHealth Tags:apps, regelgeving medical devices, wellness apps
18-01-2015
Artsen en gebruik van smartphones
Het zal u niet vreemd zijn als ik zeg dat de meeste artsen met een smartphone rond lopen. Ik vermoed zelfs dat 1 bepaald type heel populair is bij deze groep. Er zijn heel wat medical devices en apps beschikbaar voor artsen. Hieronder nog enkele beelden van de meest gebruikte en gevalideerde toepassingen. Ik verwijs ook naar het Artikel dat op 9 januari in de 'Wall Street Journal" verscheen. Met als titel 'The future of medicine is in your smartphone' somt Eric Topol voor ons nog eens op wat er op vandaag al mogelijk is (zie hiervoor http://www.wsj.com/articles)
Uit een onderzoek van Spyglass Consulting blijkt echter dat er nog heel wat werk aan de winkel is om de gebruikte apps te koppelen aan de ziekenhuisinformatiesystemen. De communicatie tussen artsen en IT departement loopt niet altijd even vlot. Meer specifiek blijkt dat de bereidheid van artsen om medische data via smartphone en het elektronisch medisch dossier van het ziekenhuis uit te wisselen heel laag scoort. Eén en ander heeft uiteraard ook te maken met de soms logge 'inlogprocedures'. Jammer, want er zijn al heel wat mogelijkheden o.a. inzake secure messaging apps. Denken wij ook aan wat de banken vandaag aanbieden om al uw bankzaken via hun app op uw smartphone te regelen.
Van het ziekenhuis van de toekomst verwacht ik dat mijn afspraken gesynchroniseerd worden met mij smartphone/agenda/... en dat ik via SMS eventueel een vriendelijke reminder ontvang om mijn afspraak niet te vergeten of zelfs een SMS als de consultaties wat uitlopen en ik gerust een half uurtje later mag komen.
Een efficiëntere zorg zal maar kunnen gerealiseerd worden als alle partners die rechtstreeks of onrechtstreeks met de patiënt in contact komen daadwerkelijk met elkaar spreken en samen de IT doelstellingen voor het ziekenhuis vast leggen. Misschien zal de zorgtechnoloog ook hier in de toekomst een verbindende rol kunnen spelen.
Categorie:Acceptatie technologie Tags:smartphones, artsen en gebruik apps, acceptatie, EMD, medical devices
Vrijheidsbeperking
In België hebben wij het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) waar heel wat interessante (wetenschappelijke) studies uitgevoerd worden.
In Nederland heeft men Vilans, dat als doel stelt de langdurende zorg te verbeteren of te optimaliseren. Zij hebben een heel interessante website met tal van publicaties die erop gericht zijn om de chronische zorgvrager zo lang mogelijk in de eigen thuissituatie een kwaliteitsvol leven te leiden.
Misschien een tip voor de Vlaamse politici die (daar ben ik weer) de zorg efficiënter willen maken? Ondertussen niet getreurd want er is Vilans waar je af en toe best een kijkje neemt. In de publicatie '80 alternatieven voor vrijheidsbeperking in de zorg' krijg je een bloemlezing van eenvoudige naar meer technologische alternatieven om de 'vrijheidsbeperking' zo optimaal mogelijk te organiseren. En vertrekkende van de wensen van de 'cliënt' (want daar doen wij het toch voor hé!).
Categorie:Ethiek en technologie Tags:vrijheidsbeperking, alternatieven vrijheidsbeperking, technologische alternatieven
15-01-2015
Testen voor gebruik
Met het overaanbod van allerlei Wellness en Gezondheids apps en wearables weet je soms niet wat voor u het meest geschikt is.
Binnen de opleiding Zorgtechnologie zullen wij de studenten, in de loop van hun tweede jaar bachelor Zorgtechnologie, allerlei testen laten uitvoeren met wearables die op dat moment op de markt gebracht worden.
In de US is recent een bedrijfje gestart met de verhuur van gezondheidswearables. Het idee ben ik wel genegen! Want niet alle (soms toch dure wearables) zijn voor uw profiel het meest geschikt. Ik gebruik de Polar loop maar was aan het twijfelen (op moment van aankoop) om de jawbone aan te schaffen. Had ik beide toestelletjes een maandje kunnen huren dan had ik mijn keuze beter kunnen maken.
Een gat in de markt voor jonge ondernemers die een verhuurservice willen opzetten....
