Dan kwamen er twee meisjes aanwandelen. Er ontstond plots een andere sfeer binnen het groepje, een soort spanning. Het groepje begon naar de meisjes te roepen. De meisjes bleken vlot van tong en antwoordden gevat. Maar erg makkelijk voelden ze zich hier niet bij, dus ze wachten een bus later om niet bij de jongens te hoeven zitten. Ik dacht dan terug aan een periode waarin ik in een buurt woonde met veel mensen van vreemde afkomst. Eerlijk gezegd had ik er enorm naar uitgekeken, want ik hou wel van alles wat me andere manieren van leven kan doen ontdekken. Maar het was niet echt aangenaam. Als alleenstaande vrouw werd ik geregeld uitgescholden voor "hoer". Er werd een kindje in de buurt geboren, en ik ging erheen om een cadeautje af te geven. Men draaide gewoon het hoofd om en wilde het niet. Toen ik met een vriendin ging eten in een (trouwens heel lekker) Turks restaurant, wilde een man bij ons komen zitten. We weigerden, en hij werd kwaad. Het werd almaar erger. De restauranthouder deed niets. We konden niet anders dan betalen en buiten gaan.

Winkeliers deden me vaak voorstellen van erotische aard, wel verpakt als "gaan we eens samen naar de supermarkt" (hahaha)? Zelfs de man van een vriendin van me (beiden van vreemde afkomst) vroeg me om met hem te gaan slapen. Mijn buurman had een antiekzaak in een soort hangar. Ook zijn vrouw werd geregeld lastig gevallen, terwijl hij erbij stond! Het rare was dat die mannen dan ook nog beledigd waren als je weigerde. Velen hadden een grote wagen, waarmee ze aan hoge snelheid door de woonstraten raasden. Ik hield vaak mijn hart vast, omdat er kindjes op straat speelden. 

Natuurlijk valt dit allemaal te begrijpen als je vanuit een welzijnsbril kijkt. Mensen die worden uitgestoten door de samenleving, slaan terug. En er is inderdaad geen enkele reden om iemand uit te stoten of te discrimineren. Bekijk je het vanuit een andere bril, dan kan je je afvragen of dergelijk gedrag niet juist leidt tot discriminatie. Waarmee ik niet zeg dat die mensen het zelf "schuld" zijn. Iedereen doet wat hij kan en alles in perfect. Zij zijn een spiegel voor ons, en wij voor hen. 

Alleen bestaat er ook zoiets als "wat je uitzendt, krijg je terug".  En dat rijst er de vraag "waar is de kip en waar is het ei".  Als je je kinderen opvoedt met de gedachte dat "alle Belgische vrouwen hoeren zijn", hoe denk je komt dit naar je terug? Als je leefgewoonten afkeurt van het land waar je woont (bv. alcohol drinken, vrijheid van partnerkeuze...), wat zend je dan uit?  En dat heeft helemaal niets met geloof te maken! Bijna alle religieuze geschriften roepen op tot liefde. Hoewel man en vrouw een andere rol toebedeeld krijgen, vertrekken ze niet van een ongelijkheid tussen geslachten. Plus zijn die geschriften opgesteld in een andere tijd, waarin bepaalde leefregels uiterst noodzakelijk waren om te kunnen overleven.  

Anno 2014 zijn veel van die leefregels achterhaald. Zo is de regel "niet werken op zaterdag (of zondag of vrijdag...)" zeker nuttig. Het dwingt je om een dag door te brengen met jezelf of degenen die je lief zijn. Of "vuur maken" heden ten dage nog als werken kan beschouwd worden is een andere kwestie. Wellicht was deze leefregel relevant in een periode waarin je met een stok over een steen moest schuren voor een vlammetje. Nu je gewoon een aansteker moet induwen, kan je dit bezwaarlijk arbeid noemen. Toch wordt deze leefregel nog nageleefd!

Dat mensen aan die leefregels vasthouden, heeft vaak niet zozeer te maken met een intrinsiek geloof maar wel met angst niet meer bij een gemeenschap te zullen horen. Hoe kan je anders verklaren dat handelaars die officieel geen alcohol schenken in hun zaak, stiekem rode wijn in een colaglas serveren (en zelf drinken)? Dat de drughandel in mijn stad voor een groot deel in handen ligt van mensen die vanuit hun geloof niet eens Weed in huis mogen hebben? In de gemeenschap weet iedereen dat het gebeurt, maar zolang het niet echt zichtbaar is, wordt het toegedekt me de mantel der onwetendheid. Een ander voorbeeld is de kwestie van "eer". Iemand ont-eert je ten opzichte van anderen, niet ten opzichte van jezelf of van God (staat het überhaupt ergens vermeld in één of ander geschrift dat je je partner niet zou mogen kiezen?). Helemaal verwonderlijk vond ik de reactie van een vrouw die zei dat haar zoon niet mocht huwen met een meisje van hier, ook al behoorde ze tot dezelfde gemeenschap omdat "alle meisjes die hier opgevoed zijn, zijn hoeren". Ik zeg niet dat het beter is om zelf je partner te kiezen dan om uitgehuwelijkt te worden (de huidige echtscheidingscijfers zouden eerder het tegendeel kunnen aantonen ). Ik zeg wel dat het verwonderlijk is, dat een gemeenschap die hier leeft zo een negatieve houding heeft tov het land waarin ze wonen.

In gemeenschappen waarin de man "hoger" geacht wordt dan de vrouw, bestaat bovendien de neiging om jongens te verwennen. Zij worden opgevoed met een superioriteitsgevoel, dat van man tot man wordt doorgegeven. Vanuit dit superioriteitsgevoel worden deze jongens dan geconfronteerd met een afwijzende maatschappij, van kindsbeen af. Waardoor ze zich opsluiten in de eigen gemeenschap om hun zelfbeeld nog enigszins omhoog te kunnen houden. Ik had destijds een vrouwenproject, waar vrouwen samen kwamen om te leren over opvoeding. Heel wat moeders van vreemde origine gaven aan dat ze zich geen meester meer zagen over hun zonen. De vaders bleven achterwege, zij kampten met hun zelfbeeld als man door hun onvermogen werk te vinden en hun familie een goed leven te  bezorgen. Waarschijnlijk ooit verwende jongens die nu het deksel op hun neus krijgen. Pijnlijk is dat.

Een tweede motivatie is de angst voor de dood. Een eeuwenoud middel om mensen in het gareel te doen lopen. Ik heb een collega van vreemde afkomst die haar haar blondeert en zich Westers kleed. Hoewel zij zich sterk inzet voor haar geloofsgemeenschap is zij er nu al van overtuigd dat dit haar zal afgerekend worden in het hiernamaals. 

Zich terugplooien in zijn eigen gemeenschap is natuurlijk een specifiek verschijnsel. Het bekende voorbeeld bij uitstek is het groepje Nederlanders in Nieuw Zeeland dat zijn huizen vol zette met specifiek Nederlandse symbolen (klompen, molentjes...) terwijl dat in Nederland zelf al lang niet meer gebeurde. Maar je niet integreren en tegelijk luidkeels roepen dat je gediscrimineerd wordt werkt ook niet. Met integreren bedoel ik trouwens geenszins dat die mensen helemaal moeten doen zoals wij. Ik bedoel ermee dat er nu eenmaal bepaalde zaken in onze samenleving zijn die je kansen vergroten. Zoals een gedegen opleiding. Ongeacht of dit als kok, schoenmaker, haarkapper of dokter in de filologie is. Heel wat zeer verstandige jongeren blijven onder hun niveau omdat hun gemeenschap het niet belangrijk acht dat zij een beroep leren of een diploma behalen. Of haar neus ophaalt voor bepaalde beroepen. Dan zie je die jongeren enkele jaren later in de zoveelste kruideniers-, kappers- of pitazaak. Die meestal enkele tijd nadien opnieuw de deuren moet sluiten. Het frappeert me dat er een tekort is aan schoenmakers, fietsherstellers, loodgieters en bouwvakkers terwijl er zoveel jongeren naar werk zoeken. De Vlaamse welzijnssector schreeuwt gewoon voor mensen van vreemde origine die een diploma in de sociale sector behaald hebben. Het is raar dat zich de noden van de arbeidsmarkt niet vertalen in de studiekeuze waartoe mensen gestimuleerd worden (ook bij ons "Belgen" niet: men plaveit de straat met universitairen en toch wordt een universitair diploma nog altijd als het hoogste goed beschouwt).     

Het is niet mijn doel mensen of een specifiek geloof met de vinger te wijzen. Nog niet zo lang geleden gingen ook wij hier in Vlaanderen gebukt onder een zogeheten religieus juk. Ik sprak gisteren met enkele oude mensen. Iemand zei "wat een tijd was dat. mijn moeder was zwanger en ik mocht dat niet weten. toen beviel ze en ik hoorde haar roepen, ik dacht dat ze aan het sterven was, ik was zo bang. het leek wel alsof je een zonde begaan had door zwanger te worden. en ook jezelf betasten was zonde. Ik mocht mij niet "vanonder" wassen. Stel je voor, alleen al voor de hygiëne is dat onverstaanbaar".  Misschien lees ik erover, maar ik zie nergens in de Bijbel staan dat mensen hun geslachtsorganen niet mogen wassen. Of niet zwanger mogen worden. Dus ook bij ons is religie gebruikt door mensen die er belang bij hadden mensen bang te maken.

Terug naar mijn groepje jongeren. Er is inderdaad nood aan een anti-discriminatiewet waardoor alle jongeren kansen krijgen op de arbeidsmarkt. En binnen mogen in dancings en jongeren-organisaties.  Die wetten die er zijn functioneren niet. Plus:  er wordt veel te laks opgetreden bij de handhaving. Er dient ook gewerkt te worden aan beeldvorming. Zelfs kinderen worden scheef bekeken louter omwille van hun huidskleur. Als deze kinderen opgroeien, hebben zij al een hele hoop kwaadheid in zich. 

Maar een situatie ontstaat nooit vanuit één kant. Ook bij discriminatie zijn er altijd twee partijen. Ik denk dat er ook vanuit de gediscrimineerde gemeenschap dingen moeten veranderen. Het roept waarschijnlijk heel wat weerstand op als ik zeg dat er bij hen meer dankbaarheid zou moeten zijn. Maar ik bedoel dit algemeen : zij moeten niet dankbaar zijn omdat ze hier mogen verblijven. Ik denk dat iedereen, ongeachte van welke origine hij is (dus ook wij Vlamingen/Belgen) dankbaar  kunnen zijn voor het sociale systeem dat ervoor zorgt dat de grondrechten toegankelijk zijn voor een brede groep. Het is zeker niet perfect, er moet nog héél wat gebeuren. Toch is de situatie beter dan in landen waar er geen sociale zekerheid bestaat. 

Als je in een land woont en je keert je tegen de leefgewoonten en regels die gangbaar zijn in dat land, kan je niet verwachten dat dit op een positieve manier naar je terugkomt.  Je hoeft niet dezelfde leefgewoonten te hebben, maar dat is nog iets anders dan ze te verguizen. Als die jongens geleerd hebben dat "alle Belgische vrouwen hoeren zijn" (en dat je mag experimenteren met die vrouwen om dan later met een "fatsoenlijke" vrouw te trouwen van "je eigen volk". hoeveel meisjesharten zijn hierdoor al gebroken...) hebben zij niet het juiste pakketje om een waardige plaats te krijgen in onze samenleving. Dan mogen de anti-racisten moord en brand schreeuwen : afwijzing veroorzaakt afwijzing. Langs beide kanten.   

Maar goed, zoals gezegd, wij zijn elkaars spiegel. Er is hier geen "goede" en "slechte" partij. Er is ook geen "dader" en geen "slachtoffer". Er is wel een oproep om los te komen van oude overtuigingen en met open vizier te kijken naar het andere. 

31-01-2014 om 10:34 geschreven door patrice  

27-01-2014 om 00:00 geschreven door patrice