Lang geleden vierden we kerstmis bij nonkel Günter en tante Katrienchen. Het was een fantastisch koppel destijds. Ze woonden in Eitorf (bij Keulen) in een mooi groot huis en hadden twee kinderen :Liesl en Peter. De weg naar kerstavond was altijd heel magisch. De woonkamer van Günter en Katrienchen werd gedurende veertien dagen voor kerst niet betreden omdat het "Christkind" er bezig was met het versieren van de kerstboom en pakjes leggen. "Het Christkind is bijna klaar" zei nonkel Günter dan. Want hij had het voorrecht om de woonkamer te betreden en te vragen of kinneke Jezus nog veel werk had. En toen kerstavond eindelijk aanbrak, stormden wij kinderen naar de woonkamer om de kerstboom te bekijken. De pakjes bleven voorbehouden voor na het eten.
Nog steeds blijft voor mij kerstavond een belangrijk moment. Ook in de jaren waarin ik op kerstavond alleen was. Ik zette voor mezelf hoe dan ook elk jaar een kerstboom of iets in die aard. Eénmaal zelfs was het filmmuseum in Brussel open en kon ik er onder begeleiding van life piano-muziek naar een oude kerstfilm kijken. Ik voelde me een keizer.
Nu staat in het bijzonder "alleen zijn met de feestdagen" voor vele mensen gelijk aan het summum van eenzaamheid en het daarbij horende zelfmedelijden. Getuige het groot aantal zelfmoorden dat in deze periode gebeurt. Alleen al het idee om iemand alleen te laten met de feestdagen leidt tot ongemak, schuld, vermeende verplichtingen en vaak ook ruzie.... "Wàt? Gaan we dit jaar weer naar je ouders met kerst? Vorig jaar hebben we toch afgesproken dat we nu eens naar mijn ouders gingen?" Of verfijnder "Doe maar iets voor jullie zelf hoor. Ik blijf wel alleen". Net alsof alle andere dagen waarop je kinderen en andere mensen er voor je zijn (of dagen waarop je op bezoek gaat bij je ouders/familie) in het niets verdwijnen omdat ze uitgerekend niet vallen op kerstdag of nieuwjaar.
Zo ook in mijn relatie. Mijn vriend heeft vele tientallen jaren zijn kinderen meegesleurd naar mémé op oudejaar, waar de schapen de hele avond op een stoel moesten zitten in een veel te kleine ruimte, terwijl Queen Leopoldina vertelde over haar miserie en klaagde over het vuil dat het bezoek zou achterlaten. Toen ik na enkele jaren relatie mee mocht naar mijn schoonmoeder, vroeg ik me af wat hem in godsnaam bezielde om zijn kinderen dit aan te doen. In plaats van gewoon met nieuwjaar es bij zijn moeder binnen te lopen en op oudejaar zelf iets op kindermaat te organiseren. Zeker ook omdat hij zijn kinderen niet zoveel zag.
Vorig jaar heb ik dan ook bedankt, en ben in Antwerpen gaan varen met mijn schoonbroer. Het was zalig, iedereen aan boord had iets meegebracht en we konden het vuurwerk zien vanuit het water. Mijn lief was op zijn zachtst gezegd razend. Maar het heeft ergens gewerkt, ook al was dat geenszins mijn bedoeling. Hij heeft dit jaar besloten om met mij oudejaar door te brengen. Met een heel eisenpakket, want zijn moeder alleen laten voor enkel een leuke avond met zijn vriendin is geen optie. Want, zoals te verwachten viel, deze keuze leidt tot heel wat schuldgevoelens bij mijn lief. Ik voorzie dan ook helemaal géén leuke oudejaarsavond voor hem. Zelf alle sterren uit de hemel naar beneden halen zal nog niet voldoende zijn om voor zichzelf te verantwoorden dat moeder op dat moment alleen zit. Vanuit deze schuldgevoelens dreigen er nog enkele discussies, bijvoorbeeld over het feit dat we én met kerstdag én met nieuwjaar naar schoonmoeder horen te gaan. Terwijl mijn vader ook alleen zit. Het zou voor mij nochtans simpel opgelost kunnen worden: we gaan met kerst naar mijn schoonmoeder, dus met nieuwjaar naar mijn pa. Of omgekeerd. Maar dat vindt mijn lief erg egocentrisch van me.
Nu kies ik uiteraard voor vrede en niet voor "gelijk halen", dus desnoods ga ik alleen naar mijn vader. Ik vind namelijk niet dat ik mijn vaders agenda moet invullen naar de wensen van mijn schoonmoeder. Ook als ik hiermee een statement zet dat mijn lief opnieuw zal confronteren met zijn moederbinding en ik dus enkel dagen "beeld zonder klank" tegemoet zie. Gelukkig hoef ik maar de herinnering aan de mooie kersttijd bij onkel Günter naar boven te halen om me hiervoor af te sluiten.
Hoe dan ook, je zou ze de (kerst)boom kunnen inwensen, die feestdagen. Toch kan je het ook anders bekijken. Feestdagen zijn bij uitstek dagen waarop de spiegel die je omgeving voor je is, in uitvergrote versie voor je hangt. Op die gevoelige dagen wordt je immers sterk geconfronteerd met wat je voor jezelf gemanifesteerd hebt, maar ook met je eigen verwachtingen en innerlijke leemtes, met je eigen angsten en kwaadheid, met de mate waarin je innerlijk los gekomen bent van je ouders en dus volwassen werd. En de mate waarin je zelf je kinderen de vrijheid laat.
Als je zoals ik een partner hebt die verstrikt zit met zijn moeder, is het de kwestie om eens te kijken naar je eigen verstrikking met je ouders. Een verstrikking die bijvoorbeeld tot uiting komt in de mate dat je klonen van je ouders-zoals-je-ze-beleefde-als-kind in je huidige leven hebt. Hiervoor verwijs ik naar mijn blogartikel "vergeven zonder vergif".
Ik denk dat feestdagen ook een uitnodiging zijn om los te komen van je automatische piloot en stil te staan bij wat het allemaal in jezelf los maakt. Want alles wat je nu voelt aan verlatenheid, onvervulde verlangens, stress is iets wat je in 2014 kan loslaten. Op die manier kan enkel al het inzicht die feestdagen je in jezelf geven, wel eens het mooiste feestencadeau zijn dat je jezelf kan geven.
24-12-2013 om 00:00
geschreven door patrice 
|