Ook als men de kleinste sub-atomaire deeltjes zou splitsen, zouden we slechts op nieuwe vormen van die gedeelde deeltjes stuiten . We blijven steeds aan de buitenkant ... 'Het innere der dingen' kunnen we echt niet kennen ; en Kant had dat juist gezien ... Dit 'innere' begrijpen als een 'energie' blijft eveneens vaag ; want energie-in zijn 'materiele' zin- is slechts waar te nemen of voor te stellen als een vorm van beweging ; en beweging is een plaatsverandering van substanties, atomen of electronen .; dus van stoffelijke nietsen ...Materie zien als 'golven' is evenmin evident;want...als golven waarvan? - Quid ? Zowel vorm als inhoud zijn aldus stoffelijke 'nihils' ; en substanties kunnen slechts als ideeën of voorstellingen begrepen worden en bestaan . "Nihil ex nihilo" -niets uit niets- klonk het ; maar er is het scheppingsverhaal -God en de Bijbel (creationisme) en er is ook het 'evolutionisme' van Darwin ; maar er is ook de Theorie van de BIG BANG ( de oerknal) , die eveneens zegt dat alles uit een 'stoffelijk' niets is ontstaan . --Big bang : alles emaneert uit een schijnbaar 'niets' met een massa O en een oneindige 'energie' . --Een massa O of een volledig stoffelijk-immaterieel begin enerzijds en anderzijds een oneindige energie ... Vraag blijft hier een oneindige energie teweeggebracht door wat, door welke materie ; want energie is steeds causaal-veroorzaakt door 'stoffelijke' bewegingen, anders kan men zich geen energie voorstellen ; altijd valt men terug op enige stoffelijke beweging zij het in de macro-cosmos als in de micro-wereld van de atomen de deeltjes en de sub-deeltjes . --Maar als massa O verwijst naar oneindige energie, moet die energie zelf dan van een immateriele aard zijn ; dus er is een spirituele, intelligente of bewuste energie aan de basis van alle stoffelijkheid ...; de .formule E=mc2 wordt E=mc2=Psy .... En toch 'kennen' of ontmoeten we de dingen als quasi 'materiele' substanties ; maar deze zijn dan slechts als het ware verschijningsvormen ( fenomenologie )van uit een transcendente-bewuste-energie; die wij niet echt kunnen kennen . En die bewuste-energie, misschien wel te vergelijken met de 'Wil' (die Wille) van Schopenhauer, moet men begrijpen als het enige absolute ; zoals de eeuwige wetten van de logica of de wiskunde dat zijn ... Naast die eeuwige logische wetten, die ook in de natuur heersen, is alles contingent, afhankelijk ; en is dus voortgekomen uit die 'bewuste-energie' en logica, die eenheid, die het substraat van alles moet zijn . Die bewuste logica 'schept' als het ware alles in zijn 'voorstelling vanuit het 'niets', de punt zelf, het ego-centrum, dat verder door juxta-posering van deze punten of nihils alle 'zijnden' evolueert . Want bewustzijn is niets anders dan 'voorstelling' . En het 'moeten zijn' van de absolute logica is tevens de 'Wil' en de aanzet tot dit alles . "De Wereld als Wil en Voorstelling".."Het denken van het denken"... ? Gezien onze beperktheid, en onze deelname aan die logische evolutie is 'dieper inzicht' in dit alles onmogelijk; Ook dit blijft "Een weten van Niet-weten" ... De Logica ( Logos ?) is werkelijk het enige absolute, de eeuwige wet (ten) , waarnaast al het overige , dat bestaat dan contingent moet genoemd worden ; en emanent uit die logica moet ontstaan zijn. Logica- wiskunde, enz. ..2+3 moet 5 zijn ; Pi moet 3,14... zijn, enz. Dat logisch MOETEN ZIJN is een eeuwige WIL, net als onze Wil die oorzaak is van handelingen , denken en van de meeste bewegingen in ons . Beweging is 'energie' en dan zien we bij Einstein een gelijkwaardigheid van 'Energie' en Massa' of materie .... -Vandaar een filosofische formule "" E = mc2 = Psy ( 'Psy' staat dan voor een ongekend bewustzijn ) ., een formule die niet wiskundig kan bewezen worden, maar enkel meta-fysisch aan te nemen is ... De wil en het 'denken' van een absolute Logica zien als substraat van 'alles', kan ook tot oplossing van meerdere problemen in de filosofie zorgen :
DETERMINISME en WILSVRIJHEID van de mens : De mens als deel van een Super-bewustzijn , of logica of Super-ego ; is ook op zich een 'onbewogen beweger' en kan dus zelf causaal handelen zonder enige andere oorzaak . Maar tegelijker tijde wordt ook hij causaal be-invloed door anderen of het andere ; zodat we de mens zowel 'vrij' als onvrij' of gedetermineerd kunnen noemen . --Vandaar de verantwoordelijkheid van de mens voor zijn daden, voor zijn 'moraal' voor de ETHICA ; die we het best omschrijven als de beste toepassing van de logica voor de handelingen en daden van de mens als individu en in gemeenschap - de mens is immers een sociaal wezen . "Handel juist, zo handel je goed" ...
Kan onze vrije' keuze dan toch gedetermineerd zijn ?
-Een andere kijk op de wils-vrijheid . Volgens Aristoteles -in zijn werk 'Over de ziel'- beweegt de ziel de mens door zijn verlangens en zijn begeerten' . Verlangens en begeerten zijn in het geheugen opgeslagen als processen, waarop men kan inzoomen ,terug wil en kan verwezenlijken . Begeerten en verlangens zijn aldus zelf onbewogen bewegers en bronnen van energie en beweging . De begeerte, die het meest energie heeft en het sterks is, zal het logischer wijze halen op de andere . En na een wikken en wegen en logisch overwegen, -ook het geweten is daar een voorbeeld van- zal tenslotte de best geschikte en krachtigste keuze gevolgd worden . Kan, mag of moet men zodoende niet spreken van een loutere determinatie van onze zogenaamde vrije wil en keuze, die tenslotte bepaald wordt door de allerlaatste en krachtigste logica of logische overweging in ons brein of onze ziel ; een determinatie en bepaaldheid door de grootste aantrekkingskracht, als men dit zo kan noemen . En is onze zogenaamde vrije wil en keuze, dan toch bepaald door een logica, waaraan we zelf ook gehoorzamen of dat zouden moeten doen ; en ligt onze vrijheid dan misschien in het eens zijn met die logica ???- M.a.w. is het logisch volgen van de beste keuze, die het meest aantrekkingskracht in ons brein teweeg brengt, dan ook onze vrijheid' om die beste keuze te volgen ; of geeft die keuze ons de indruk van het beste gevoel en van vrij te zijn ? Zijn we zodoende dan toch enigszins gedetermineerd ; en zijn we inderdaad slechts een deeltje in één groot logisch proces ???
TRANSCENDENTIE VAN DE MENS - DE ZIEL : als deel van het 'super-ego' of super-bewustzijn of van het Ene of van het Transcendente, of hoe je het ook zou noemen, ; blijft de PSY als geestelijke energie ..."Na de dood valt onze Psy als een druppel water terug in de oceaan" ...
GODSBEWIJS : god zien als dat Ene - super-ego - dat we zeker niet te persoonlijk kunnen opvatten, leidt ons naar een vorm van 'IETSISME', dat we net zoals het begrip TAO niet verder kunnen of moeten definieren ... 'Godsbewijs of bewijs voor het 'absolute' vanuit het absoluut, logische 'zijn' . Alleen eeuwige wetmatigheden als logica, wiskunde e.a. zijn absoluut te noemen; bijgevolg 'god' is niets anders of meer dan dat absolute, logische 'zijn' in evolutie. --Tenslotte blijft het een weten van niet-weten ; maar zoals in de "Grot van Plato" ; waar men slechts de dingen als schaduwen kon zien , kon men toch een 'LICHT' vermoeden achter de fenomenale werkelijkheid van de 'schijn' .. --"...er is meer..." en--Nieuwe concepten waren hier onder andere Supra-solipsisme en de filosofische formule E=mc2=Psy Conclusie : de mens blijft veroordeeld' tot denken en tot filosoferen, want dit blijft voor hem de meest 'goddelijke' bezigheid .... (Aristoteles) ; en het zoeken-zelf naar de 'zin' van het leven, is dan misschien wel de ware 'zin' van ons leven ??? Dank U voor de lezing en de studie--- Valère De Brabandere---Tielt, aug. 2009- voor 'Visieopfilosofie' , Centraal Filosofie en Wikipedia...
Deel III: Filosofische problemen-Methodische benadering .
Filosofie : een definitie : het woord komt van 'Filo' - liefde tot, en van 'sofia'- wijsheid ; dus liefde tot de wijsheid of wijsbegeerte . Filosofie is een rede-wetenschap, die op zoek gaat naar de principes en diepere gronden van alle 'zijn' en 'zijnden' ; dit komt vooral aan bod in de kenleer, de ontologie, de metafysica en de psychologie ; en gaat ook op zoek naar de diepere gronden en basissen van het' behoren' ; dit komt dan aan bod in de ethiek of moraal-wetenschap ; maar ook in de logica of denkleer en zelfs in de esthetica (leer van de schoonheid en de kunst); deze laatste de ethiek, de logica en de esthetiek noemt men dan praktische filosofie ; omdat er praktisch iets kan mee gedaan worden door de mens . Filosofie was ook in de oudheid de eerste wetenschap, waaruit alle wetenschap-disciplines zijn ontstaan ; en dit vooral na Aristoteles, een van de grootste filosofen en ook wetenschapper avant la lettre . Volgens Aristoteles ontstaat filosofie met de verwondering ; maar volgens Augustinus en Descartes ook met de twijfel .
Onderverdeling en deeldisciplines van de filosofie zijn : I. Kenleer ( critica) II. Denkleer (logica) III. Cosmologie (meta-fysica van cosmos en zijnden) IV.Psychologie (zielkunde) V. Ontologie (leer van het zijn en de zijnden) VI.Theodicee (natuurlijke en redelijke leer omtrent God) VII. Moraal -ethica ( zedenleer) . VIII. Esthetica ( leer van schoonheid en kunst) .
I. Kenleer of critica
Verantwoording : Wij achten het mogelijk om tot de diepere principes en gronden van alle zijn, zijnden en behoren ( moraal) te komen via een beroep te doen op onze rede . Vraag : wat is kennis, kennis van de waarheid, wat is de waarheid ? Waarheid of ware kennis is de gedachte of idee, die overeenstemt met de dingen, zoals die zijn buiten alle denken en gedachten om ; dit is de visie volgens het realisme . Reële kennis (realisme) ontstaat naar aanleiding van onze zintuigen, die de sensibele realiteit opslaan in de hersenen of onze geest alwaar ze omgevormd worden tot ideeën of gedachten . Dit was ook de Aristotelische-Thomistische visie . Kant was ook van mening, dat er een sensibele realiteit bestaat 'das ding an sich'; maar dat onze begrippen en voorstellingen anders zijn; zodat hij besloot met de uitspraak "das innere der dingen kannt man nicht" ... Volgens hem zijn de dingen voor ons niets anders dan in onze geest gevormde voorstellingen, die we dan zelf als werkelijkheid projecteren . In onze geest waren de à priorische principes zoals ruimte, tijd en causaliteit e.a. de werkmiddelen om tot gedachten en ideeën te komen . De 'waarheid' is hier geen overeenstemming meer van de gedachten met de realiteit, maar een onderlinge overeenstemming van gedachten of ideeën .
Berkeley ging nog een stap verder door zelfs 'het ding an sich' niet meer te aanvaarden als een realiteit; hetgeen leidde tot een volkomen idealisme en solipsisme .
Hoe komt men nu tot waarheid ? 1. volgens de rationalisten is het het zuivere rede-denken, los van alle waarneming, die ons tot ware kennis leidt . 2. volgens de empiristen komt de kennis alleen voort uit de ervaring . 3. Kant gaf een synthese, door te stellen, dat de zinnen het individuele vatten, terwijl onze begrippen op een universele wijze ontstaan volgens de à priorische vormen in onze geest van ruimte, tijd en ook causaliteit e.a. ... volgens de scholastische filosofie :" is er niets in het verstand of intellect, dat niet eerst in onze 'zinnen' was ...".
II . Denkleer of Logica.
Zoals hiervoor gelezen, hebben we enerzijds gewaarwordingen en anderzijds begrippen . Het begrip is dat wat de zaak is : bv. de mens, het dier, de substantie . We redeneren met begrippen, die de dingen ook op een universele wijze kunnen voorstellen .
Men onderscheidt : 1. het nominalisme = de mening, dat begrippen geen reëel bestaan hebben en enkel namen zijn . 2. absolute realisten = menen dat begrippen buiten de geest als zodanig ook bestaan . Voor Plato waren de ideeën de ware realiteit ; de dingen, zoals we die kennen, waren slechts een afbeelding van die eeuwige ideeën (zie ideeën-leer) . 3. gematigd realisme = zegt, dat het ding op een individuele wijze bestaat in de raliteit, en in de geest ook op een universele wijze aanwezig is ( Aristoteles) . Begrippen zijn namen of onderwerpen in zinnen, die men kan verbinden aan een predikaat of gezegde (men zegt dan iets van iets of van iemand) . Zinnen of proposities kunnen verbonden worden en leiden tot bv. een bewijsvoering of sluitrede . Van Aristoteles hebben we het syllogisme- de sluitrede- in meerdere vormen . Klassiek voorbeeld : Alle mensen zijn sterfelijk - Major praemisse Socrates was een mens - Minor praemisse Dus Socrates was sterfelijk - conclusio -besluit ...
Aristoteles onderscheidde verder ook de deductieve manier van besluitvorming - ook het syllogisme is een deductie ; en anderzijds de inductieve methode -de inductie om tot een algemeen aanvaarden of bewijs te komen vanuit meerdere, bijzondere feiten .
III. Meta-fysica-: ontologie of leer van 'zijn' en van de zijnden in onze cosmos ... De Ontologie is het hart van de meta-fysica, daar zij tracht door te dringen tot alle 'zijn' en 'zijnden' . Cosmologie bestudeert dan eerder het bestaan van onze cosmos en de orde of wanorde (chaos), die er heerst .. De ontologie onderzoekt de positieve eigenschappen van de dingen, het fysieke lichaam, dat in het bereik van onze zinnen valt . Het meest merkbare verschijnsel is de beweging of de verandering en evolutie van de dingen of substanties . Het corporele lichaam of substantie is opgebouwd uit stof of materie en vorm (vlgs de Aristotelisch-Thomistische wijsbegeerte ) . Er is stof en vorm : de prima materia (eerste stof) en de substantiele vorm . Eerst door toevoeging van de substantiele vorm aan de prima materia ontstaan de substanties of de 'dingen' .
-Hierna enige 'top-ideeën' uit de scholastieke meta-fysica ...in het Latijn met vertaling .
A. Meta-physica generalis (algemene meta-fysica) .
Ontologia ( ontologie ) : -Ontologia cum sit scientia de ente communissimo est scientia una et scientia realis . ( ontologie, die de wetenschap is omtrent het zijn en de zijnden in het algemeen, is een reële wetenschap ) -
Ens est id quod habet esse quadam modo ( het zijnde is dat wat het 'zijn' heeft op een zekere wijze ) .
Divisio entis ( soorten van zijn of zijnden) : esse realis, seu physicam (res)-esse intentialis- esse rationalis -esse moralis- esse artificialis -(... reëel zijn : de zaak de substantie -potentieel zijn- redelijk zijn - moreel zijn- kunstmatig zijn, enz.) . Esse realis est esse essentia et esse existentia (Reëel-zijn bestaat uit existentie en essentie ) . Non-esse : Ente oppunitur non-esse, nihilum (Niet-zijn of het nihil is het tegenstelde van het zijn of het zijnde ) .
Principia quae a notione entis derivantur : (principes af te leiden vanuit het wezen of het zijnde . a. principium identitatis ( principe van identiteit) ; quod est, est ( wat is, is) . b. principium contradictionis (principe van het tegendeel) :quod est non non-est ( wat is, is niet niet) c. principium tertii exclusi (principe van het derde uitgeslotene) : non medium est inter ens et non-ens ( er bestaat geen derde tussen of naast zijn en niet-zijn ) .
De Unitate : (over de eenheid) . Unum per se est id quod est indivisum ( op zich is de eenheid, dat wat niet kan gedeeld of verdeeld worden) . "Omne ens est unum unitate formali" (alle zijnde is een eenheid naar vorm) . Multitudo est concrete sumpta ( veelheid bestaat als geheel gezien) ; multitudo menserata per unitatem (of veelheid naar de eenheid gemeten).
De veritate ontoligica ( over de ontologische waarheid) . Veritas in genere est quaedam confirmatis intellectus et rei ( de waarheid is de gelijkvormigheid van de zaak met het intellect) . Omne ens reale est verum ( alle reëel zijnde of zijn is waar ) De Bono ( over het goede) . Bonum est id quod omnia appetunt ( goed is wat iedereen en alles nastreeft ) . Malum est bonitati oppositum ; non est ens, sed privatio ( Kwaad of slecht is het tegengestelde van goed; maar is geen zijnde, maar eerder een beroving van het goede ) . Malum morale (zedelijk kwaad) . De ordine : ( over de ordening of de orde) . Ordo abstracta est apta dispositio plurium secundum aliquid quod dicitur principium ordinis ( Orde is een schikking van het vele naar één ordend principe) .
De Potentia et Acta : (over potentie en act --zie Aristoteles) - Quidquid est physice mutabile, est physice compositum ex actu et potentia in eo ordine, in quo est mutabile . (alles wat fyisch aan verandering onderhevig is, bestaat uit act en potentie) .
Omne quod movetur ab alio movetur ( alles wat beweegt, beweegt door iets anders) ...sive 'deus' (uitgezonderd god) ...de 'eerste onbewogen beweger' ?
De Substantia (over de substantie) . Substantia illud quod primo stat sine determinationibus secundariis ...(substantie is dat wat zelfstandig bestaat...). Substantia dividitur in materialis et immaterialis (er zijn materiele en immateriele substanties) ... De qualitate substantiae est omnis determinatio, quae ens fit tale (Het wezen van de substantie is het er zijn op een bepaalde wijze) . De relatione ( over de relatie) : relatione est ordo respectur unius ad aliud . (relatie is een orde van het ene naar het andere) .
De entis Causis : (over de oorzaken) . Causa est principium per se influens esse in aluid ( oorzaken zijn een principe, dat 'zijn' in iets anders verwezenlijkt) . Causa finalis : id propter quod ( de doel-oorzaak of finale oorzaak : waartoe of waarom ?) Causa efficiens, tantum amore finis, eam moventis, agit (de werkoorzaak handelt uit liefde voor een doel ) . Omne agit propter finem (alles gebeurt met een doel) . Nihil est sine ratione sufficiante ( niets is er zonder voldoende reden) . En 'Nihil est sine causa ...sive Deus' ( en niets is zonder oorzaak, behalve god) ...
B. Meta-physica specialis ( bijzondere meta-fysica) .
Cosmologia : scientia mundi per supremas ejus causas, naturali lumine comparata . (cosmologie de wetenschap van de cosmos- de wereld- vanuit een natuurlijk standpunt gezien) .
De Quantitate : (over de hoeveelheid) quantum dicitur id quod est divisibile in unitate ( een hoeveel is dit wat kan in eenheden verdeeld worden ) . Quantum est discretum aut continuum ( een hoeveelheid bestaat afgezonderde eenheden of is een continuiteit) .
Continuum non constat ex divisilibus ( een continuum kan niet verdeeld worden ) . Primarius effectus formalis quantitatis est extensio actualis (het eerste effect van de vormelijke hoeveelheid is de uitgebreidheid) .
De Loco ( over de Plaats) ; Locus est terminus corporis ambientis immobilis primus (plaats is de ruimte, die een lichaam, dat niet in beweging is, inneemt ) . De Spatio : ( de afstand) spatium absolutum non est ens reale ( afstand is geen reëel wezen) .
De Qualitate ( over de hoedanigheid) . Corpora vere mutantur secundum locum, quantitatem et qualitatem ( een lichaam kan veranderen van plaats, van grootte of hoeveelheid en van hoedanigheid of van wezen ) .
De Motu (over de beweging) - Motus lato sensu est quaelibet mutatio seu quilibet transitus de potentia ad actum (beweging of verandering is een overgang van potentie naar act ) ...Aristoteles .
Ook van hem is " Tempus est numerus motus secundum prius et posterius" -( Tijd is de maat van de beweging volgens voor en na) ...
Hylemorphisme :
Materia prima et Forma substantialis : Materia prima dicitur causa formae in quantum forma non est nisi in materia ; et similiter forma est causa materiae in quantum materia non potest esse in actu nisi per formam ( vorm en materie hebben wederzijds elkander nodig om een substantiele vorm en lichaam te vormen) .
Tot zover een samenvatting van de Scholastische meta-fysica ...
IV. Psychologie of zielkunde .
Object van de metafysische Psychologie of de zielkunde is de werking van de ziel ; er bestaat ook een praktische psychologie, die het heeft over het menselijk karakter en eerder een praktische leer is .
Psychologie als onderzoek naar de werking van de ziel gaat dan vooral naar de werking van onze zintuigen- het waarnemen - en de verwerking van de impressies in ons brein of onze ziel tot gedachten, ideeën en wilshandelingen . De ziel is datgene wat achter het denken, het willen, het voorstellen staat en er het werktuig van is .
Sommige van onze begrippen zijn vrij van alle stoffelijkheid : zoals de ideeën van het goede, het ware of het schone . Deze ideeën veronderstellen een geest of ziel in ons, in ons 'ik' of ego . De ziel is niets anders dan de vorm van het lichaam (Aristoteles) ; en is aldus een middelpunt tussen materie en energie .
Faculteiten van de ziel : a. Kenvermogen - zie deel I - Aristoteles erkende achter of naast de zintuigen, die de waarnemingen ontvangen en opslaan in de hersenen, het brein of de ziel, ook een onstoffelijk gedeelte, dat die impressies omzette in begrippen en voorstellingen, dat noemde hij het 'Intellectus agens', dat volgens hem goddelijk moest zijn . (eigen noot = misschien is dit 'goddelijke' wel het niet te kennen 'innere der dingen' van Kant, dat dan een transcendente, verborgene energie of bewustzijn is, de ware ziel van alle materie ?) . Kennis ontstaat tenslotte via gewaarwordingen en leidt tot oordelen en besluiten ( zie deel over de logica) . b. Streefvermogen of de Wil . Ieder wilsmotief omvat de objectieve gewaarwording - de voorstelling- het oordeel als beweeggrond-en de gevoelsneiging als drijfsveer tot handelen... Volgens Aristotels en Thomas is het streven eerder een functie van het intellect ; terwijl Schopenhauer bv. de wil zag als een aandeel in een algemene irrationele wil (voluntarisme) .
De Wilsvrijheid van de mens . Was steeds een belangrijk probleem vooral voor de ethiek of de moraal . Er is het determinisme, dat beweert dat de wil van de mens bepaald is door aanwezige beweeggronden of motieven in onze geest . In hoeverre is de mens dan nog verantwoordelijk voor zijn daden ? Wilsvrijheid kan men ook zien als een zelfgewild, vrijwillig volgen van een bepaalde wilsneiging .
Soms zegt men, dat de mens uitwendig naar zijn 'empirische kant' gedetermineerd is ; maar innerlijk naar zijn intelligibele, geestelijke kant vrij is .
V. Theodicee - rechtvaardiging van 'god' .
Theodicee is de natuurlijke theologie ; d.i. de wetenschap omtrent god, verkregen door de rede .
Het bestaan van God kan bewezen worden door de rede, los van allle openbaring of geloof . Zie de 5 wegen van Thomas van Aquino (zie daartoe deel I) . Agnosten beweren dat onze rede daar niet toe in staat zou zijn . Pantheïsten geloven eerder in een al-godheid : god als de natuur ; of volgens Spinoza God als de enige Substantie met vele modi : alles is een verschijning van de godheid . Atheïsten loochenen het bestaan van een of vele goden . Er zijn monotheïsten en polytheïsten : ene god of veelgodendom .
Voor anderen is het bestaan van het 'kwaad' in de wereld een bewijs tegen het godsbestaan en tegen zijn toegekende almacht en goedheid ...(noot : ook een God moet zich aan de absolute logica onderwerpen ) -
VI. Ethica of Moraalfilosofie.
Ethica of moraalfilosofie is de wetenschap, die zich bezighoudt met het 'behoren' ; wat moet, of wat behoort de mens te doen, en hoe moet hij handelen zowel als individueel persoon als in een sociale gemeenschap . Wat is goed en wat is kwaad ? Dat is de hoofdvraag ...
Tot de ethica behoort ook de rechtsfilosofie . recht samengesteld via menselijke wetten noemt men positief recht . Daarnaast is er de Natuurwet of natuurrecht ; recht, dat uit de aard van de natuur zelf voorkomt en quasi evident is ... De ware opdracht van de ethica of ethiek is de zedewet te maken of op te zoeken , t.t.z. de normen die dienen gevolgd te worden om goed te doen en goed en rechtvaardig te leven . Een juist inzicht in het goede leidt ons tot de deugd en de deugd naar het geluk .
Geluk : datgene waarnaar iedereen streeft ; wat is geluk ? Het geluk is een door het bezit van alle goeds volmaakte toestand . Geluk vereist aldus : -afwezigheid van het kwade - bezit van al het goede- het bewustzijn hiervan - en de zekerheid, dat deze toestand zal blijven duren . Niets voldoet hier op aarde aan deze eisen - volgens de godsdiensten dient daarom het absolute goed te bestaan in het beschouwen van God in een hiernamaals . Elke handeling is dus goed als ze ons dichter bij dit doel brengt ...?
Volgens Aristoteles bestaat het geluk in het kennen van God en de goddelijke dingen en bezigheden ; vooral door het beoefenen van de filosofie . Het volgen in alles van 'een gulden middenweg' was voor Aristoteles ook de gulden regel van de moraal .
Volgens de Stoïci bestond het geluk in de deugd, en vooral in een leven volgens de natuur, en dus ook volgens de rede, daar de mens een deel van die natuur was ; de natuur die zelf een goddelijke status aangemeten werd . Verder leidde ook een grote gemoedsrust tot geluk (apathie en ataraxie) .
Andere opvattingen over het geluk waren het bezit van rijkdom, genot, roem ; of utilarisme als universeel eudemonisme : of het hoogste goed voor het groots mogelijk aantal ( de mens is een sociaal wezen ) . Dit inzicht moet dan ook de basis worden voor een goed politiek bestel en systeem . Een politiek bestel is monistisch of kan een republiek zijn ; maar het minst slechte systeem was en is de democratie, dwars van alle tyrannie of anarchie .
Volgens Kant was het doel van de deugd het geluk ; dit veronderstelt een handelen volgens de zedewet . De zedewet moest voor Kant geïnspireerd zijn door zijn ' Categorische Imperatieven' : 1. handel zo, zodat uw handelingen als algemene imperatief of wet kunnen gelden . 2. men moet handelen op de wijze, dat men de andere mens en ook zichzelf steeds als een doel beschouwt en niet als een middel ...
VII. Esthetica en/of leer van de schoonheid .
Naast de leer van het ware : kennisleer en denkleer of logica; en naast de leer van het goede : moraal of ethica is er ook nog een leer van het schone of van de kunst .
Volgens Plato was kunst het levend maken van de ideeën . Kunst als voorstelling en afbeelding van de wereldse dingen is aldus slechts een afbeelding van een copie van de oerbeelden, de ideeën ; dus een copie van een copie - (zie ideeën-leer) . Volgens Aristoteles was kunst de voorstelling van de werkelijkheid zelf volgens de ware maat- grootte of goede vorm en harmonie .Schoonheid was wat harmonisch, proportioneel en functioneel correct was . Volgens Kant was kunst gebaseerd op het gevoel en op de rede ; kunst veronderstelt steeds een handeling, een 'kunnen' . Volgens Hegel moest kunst het ideële benaderen .
Tenslotte is er 'abstracte kunst', die de algehele werkelijkheid benadert, de super Idee volgens logische criteria . En er is ook de reële kunst, die een ware copie van de realiteit tracht te geven ... - Naast de leer van het ware : kennisleer en denkleer of logica; en naast de leer van het goede : moraal of ethica is er ook nog een leer van het schone of van de kunst .
Volgens Plato was kunst het levend maken van de ideeën . Kunst als voorstelling en afbeelding van de wereldse dingen is aldus slechts een afbeelding van een copie van de oerbeelden, de ideeën ; dus een copie van een copie - (zie ideeën-leer) . Volgens Aristoteles was kunst de voorstelling van de werkelijkheid zelf volgens de ware maat- grootte of goede vorm en harmonie .Schoonheid was wat harmonisch, proportioneel en functioneel correct was . Volgens Kant was kunst gebaseerd op het gevoel en op de rede ; kunst veronderstelt steeds een handeling, een 'kunnen' . Volgens Hegel moest kunst het ideële benaderen .
Tenslotte is er 'abstracte kunst', die de algehele werkelijkheid benadert, de super Idee volgens logische criteria . En er is ook de reële kunst, die een ware copie van de realiteit tracht te geven ...
Tot hier dan een 'revisie van de filosofie' ...
NOG VEEL LEES - EN STUDIEGENOT. -Valère De Brabandere-
De 3 grote Koppen uit de filosofie : het WARE, het SCHONE, en het GOEDE .
--De voornaamste activiteiten van de mens zijn ongetwijfeld denken en 'doen' .
Ook de filosofie is daarom sedert eeuwen gedualiseerd qua inhoud ; en niet enkel in materialisme en idealisme, geest en uitgebreidheid of lichaam en ziel ; maar ook enerzijds in een theoretische en anderzijds in een praktische filosofie .
--We gaan het vooral over de 'praktische filosofie' hebben ...
--Kant schreef meer dan tweehonderd jaar geleden ook enerzijds zijn 'Kritiek der zuivere Rede' en anderzijds zijn 'Kritiek der praktische Rede' .
--'Zuivere rede' is eerder diep-metafysisch van inhoud en strekking ; terwijl 'praktische rede' eerder via een zekere levenswijze de waarheid en vooral het juiste doen en laten tracht te ontwarren, om de mens te dienen en hem verder te helpen in het leven .
--Tot de theoretische filosofie behoren in het bijzonder :de ontologie (leer van het zijn en de zijnden) ;de kosmologie (leer van de wereld en zijn inhouden) ;de theologie ( de leer van het opperwezen..) ; alsook de theoretische psychologie ( de leer van de ziel zelf ) . Deze theoretische disciplines zijn van diep-metafysische aard , daar ze verder tot de kern der dingen trachten door te dringen dan de experimentele wetenschappen zoals fysica of scheikunde, enz.
--De praktische filosofie was, en is nu nog voornaamlijk samengesteld uit disciplines, waarvan de mens onmiddellijk gebruik kan maken . Zo kennen wij de logica ( de leer van het juiste denken en kennen), de ethiek of moraal ( de leer om juist en goed te handelen en te leven ), en ook nog de esthetica ( de leer van het schone en van de kunst ) De laatste drie disciplines handelen aldus concreet gezien respectievelijk over het Ware, het Schone, en het Goede .
--Ook Plato kende deze drie toppers of koppen van de filosofie reeds in zijn leer over de ideeën ; voor hem waren ze als uithangborden voor een praktische, correcte levenswijze . Ze moesten de mensen voorhouden, hoe ze het best moesten denken om tot de waarheid te komen ; hoe zij het best moesten handelen om het goede te bereiken , en hoe ze het schone moesten kennen en nastreven om tot een harmonieuse, aangenamere wereld en eigen leven te komen .
A. Hoe vindt men het Ware ...; op praktische wijze via de kennisleer, de wiskunde en de wetenschappen ; maar eerst en vooral door de logica, die zelf een systeem voor dit 'vinden' is .
--De logica kreeg zijn naam als discipline veel later, na Aristoteles, die de basis ervan legde in zijn 'organon' of logische geschriften ; die hij zelf eerder analytica of interpretatie noemde .
Toch is Aristoteles de 'uitvinder' van het beroemde syllogisme, dat als een wonder-truc aanzien werd en nog wordt ,door om via minimum drie termen en proposities de sleutel en hefboom te zijn voor een bewijsvoering . In feite is het syllogisme niets meer of minder dan een uitgewerkte vergelijking, zoals men die in de wiiskunde kent , en steunt zij op het eerste 'ken' of oordeels-principe, nl. dit van de 'identiteit' ;
A = A, of A is niet enkel A, maar ook B ; dus A = B ; dat gaat verder als B = C, waaruit volgt dat A = C, enz...; zo eenvoudig is en moet logica zijn . Een evolutie vanuit het begrip-het woord- de volzin- een of meerdere volzinnen of proposities en tenslotte de conclusie, het betoog of argumentatie ...
--Er bestaan allerlei logica's en methoden : er is aldus de 'deductie'-methode of afgeleide-methode, waarvan het syllogisme het proto-type is . En er is ook een bewijsvoering vanuit de ervaring en de feiten, die stelregels en bewijzen tracht op te stellen , nl. de 'inductie' .
-- Logica als denkleer is ook in die zin meta-fysisch, daar het ordenend beginsel in het begrippen- en geheugenbestand , de 'intellectus agens' van een transcendente oorsprong moet zijn (ook voor Aristoteles ) .
Toch blijft logica vooral een praktische discipline om beter te denken.
--Het Ware moet steeds gezocht worden om tot ware communicatie, gerede argumentatie en zelfs tot echte wetenschap en kennis te komen .
Tot daar de zoektocht naar het Ware ...
B. Wat is het Schone ? Het schone is een tweede topper voor ons streven en handelen .
--Dit schone uit zich eveneens in een gedeelte dat min of meer van meta-fysische aard is ; nl. als definitie van het 'schone' zelf . Wat is schoon of schoonheid ? Wat streeft men na om schoonheid te bereiken ? Wanneer is iets of iemand mooi of schoon ?
--Mogelijk antwoord : als iets, iemand of het beeld van iets of iemand 'bevalt', behaagt of aangenaam is . Maar wat is de voorwaarde en conditie om te bevallen, te behagen of aangenaam te zijn ? Hier ligt de diepere aard van het schone .
--Een zekere orde, harmonie en vooral een redelijkheid of logisch -zijn, staan borg voor dit behagen van iets of van iemand .
--Het ideale beeld ; of het volledig aan de definitie beantwoordend model van iets of iemand, kan en moet men schoon noemen . Een mens is werkelijk schoon te noemen als alles erop en eraan de juiste maten en proporties heeft, en harmonieus in evenwicht is . Alsdan schept hij behagen en is hij aangenaam voor zijn omgeving ...,kortom hij is een mooi mens .
--De ware grond van het schone dient m.i. gezocht te worden- ja, natuurlijk in het behagen, en aangenaam zijn ; maar dit behagen zelf vindt zijn 'grond' en principe in het redelijk of logisch zijn en functioneel en harmonieus zijn van zijn vormen en inhouden . Alles wat behaagt is aldus schoon te noemen, omdat het kritiekloos kan 'gezien' en bewonderd worden .
--Naast de theorie van het schone is er ook nog de 'kunst', die het praktische deel ervan is .
Kunst is eerst en vooral een handeling, die het ideale 'zijn' in harmonie en proportie wil bereiken ; t.t.z. het medehelpen aan de perfectie van zowel het 'zijn als de zijnden . Dit kan zich uiten in bv. schoonheidzorg, onderhoud en eveneens in imitatie via beelden, schilderijen en andere afbeeldingen zowel in plastische vormen of zelfs in woord en klank .
--Voor Plato was het beeld of schilderij slechts een secondaire en zelfs tertiaire schoonheid ; daar dit beeld slechts een afbeelding was van een persoon bv., die dan zelf maar een 'afgietsel' was van de als idee bestaande, transcendentale mens .
--Voor Aristoteles was kunst eerder een perfecte 'imitatie'- zij het meestal wel in een verbeterde uitvoering .
--Voor Kant was iets 'schoon' wanneer zijn delen zo gerangschikt zijn, dat daardoor de overeenstemming van fantasie en verstand verkregen wordt . Schoonheid moest men eerder in het toeziende subject zelf zoeken, dan in het bewonderde object ; daar het 'innere' der dingen dan toch niet gekend kon worden, en er slechts affecties van die dingen waargenomen konden worden .
--Aldus is Kunst een kunnen ; een imiteren, een aanvoelen van impressies, die door de kunstenaar door zijn eigen expressies weer naar buiten gebracht worden . Zoals eerder gezegd : kunst is de aller-
individueelste expressie van de aller-individueelste impressie of emotie ..
--Kunst wil de werkelijkheid meestal op een geïdealiseerde en verbeterde wijze uitbeelden en weergeven ; en is op zijn beurt een streven naar het 'transcendentale' perfecte, logische en redelijke ...
C. De derde topper is het Goede .
--Volgens de ideeën-hiërarche van Plato was het Goede de allerhoogste waarde, die diende nagestreefd worden .Het Goede is evenals het Ware en het Schone een abstract begrip, dat evenwel door iedereen begrepen wordt ; maar niet steeds op dezelfde wijze gezien wordt .
--Het Goede was voor Plato de Godheid zelf, en de goddelijkste onder de ideeën. Reeds eerder werd door de Epicuristen het 'goede' vereenzelvigd met het 'goede leven', dat moest gevolgd en betracht worden ... Goed- leven volgens bepaalde regels in deugdzaamheid, moed en vooral in matigheid- t.t.z. volgens de 'gulden middenweg' van Aristoteles, was het motto . Hieruit zou dan de 'gelukzaligheid' voortvloeien .
--Het Goede was vooral een ethische of morele doelstelling...Hoe leven ?... Volgens uw geweten zoals ook de Christenen dat leren ? Volgens Kant was dit te bereiken door het naleven van zijn 'categorische imperatieven' ."Leef zo, zodat uw levenswijze kan gelden als 'Wet' ..en Gebruik de mens nooit als als een middel, maar steeds als doel .."
--Leef eerlijk en deugdzaam volgens de regels van de 'logica' als het ware ; zo behoort het . Leef goed, niet enkel om tijdelijke of eeuwige straffen te vermijden ; maar vooral omdat het nu eenmaal zo 'hoort' ; en aldus de meest logische handelwijze is . Deugden moeten nu eenmaal logisch zijn...
--Leven volgens uw conscientie of geweten ; is leven volgens de Rede en de logica ; een logica die enigszins dwingend is ; maar toch een vrije keuze laat van doen of laten . De mens werd doorheen de geschiedenis steeds geloofd om zijn goede daden en gelaakt of gestraft om zijn slechte daden ; en steeds werd en wordt verondersteld, dat hij deze daden in vrijheid kan stellen . Want zonder die vrijheid van handelen, kan hij nooit verantwoordelijk gesteld worden, en is van ware ethiek geen sprake .
--Leef 'juist', zo leef je goed ; moet de 'slogan' zijn voor een goede ethiek en moraal .
--Na een beknopt overzicht gegeven te hebben omtrent de 'drie grote koppen' uit de filosofie ; moet men besluiten dat ieder van deze drie als 'idool' of voorbeeld kan gelden en moet aanzetten tot navolging .
--Alle drie doen zij een streven ontstaan naar het 'hogere' en naar het 'transcendente' .
--Zowel het Ware als het Schone en het Goede staan als ideaal torenhoog boven het gewone leven, dat om 'meer en beter' vraagt .
"Excelsior" is het motief om deze toppers te bereiken ...
--Maar, alle drie de waarden steunen werkelijk op een zekere 'logica', zowel het Ware, het Schone als het Goede moeten volgens de logische weg en redelijk handelen bereikt worden .
--De ware basis voor een praktische en goede levenswijze waarvoor het Ware, het Schone en het Goede het uithangbord zijn, is dus de logica of de redelijkheid .
--Het Ware zal wel het dichtst bij de 'logica' betrokken zijn ; omdat het tevens een 'term' of begrip is 'uit eigen huis'.
--Schoonheid eist een logische harmonie en evenwicht in alles .
--Goedheid tenslotte vraagt om een juiste en logische levenswijze en een inzicht om tot het echte 'geluk' te komen .
--De 'logica' ( de Logos ?) waarin alle streven, zowel zijn causaliteit als zijn finaliteit vindt, is dan ook het 'transcendente' zelf, waarnaar de mens in zijn vrijheid naar verlangt, naar hunkert en zelfs aanbidt .
--Die 'logica' vindt de mens in zichzelf terug, daar hij zelf deel heeft aan het 'absolute bewustzijn', dat de 'logica' zelf is ...
>>>Jan Verplaetse : (uit Knack)- Jan Verplaetse is moraalfilosoof aan de Universiteit Gent. 'Het sprookje van de vrije wil' zaterdag 30 maart 2013 om 06u38 Dat er zoiets is als de vrije wil is stilaan het laatste dat hersenwetenschap verwacht. Desondanks blijft ons strafrecht in de vrije wil geloven.>>>
-Sprookjes verliezen meer en meer hun geloofwaardigheid . -Geloof is niet meer het geloof van voorheen : men gelooft niet meer in een persoonlijke god, niet meer in de eeuwige ziel, en zelfs niet meer in de vrije wil .
-En inderdaad de aanname van het begrip 'vrije wil' in onze realiteit en onze kosmos vernietigt meteen alle verworven wetenschap, die hoofdzakelijk steunt op wetten van oorzaak - gevolg en zelfs van finaliteit . -Wij zelf als mens zijn gedetermineerd : extern door de fysische en fenomenale omstandigheden van buiten-uit , en ook intern door de in onze hersenen opgeslagen idee-processen, die zich in logische orde afspelen en die wij onbewust navolgen en uitvoeren .
-Vraag blijft : is de mens dan nog verantwoordelijk voor zijn doen en laten ? -Antwoord : absoluut gezien niet ; maar de mens zal zich het best 'vrij' voelen als hij die absolute logische weg (Tao) volgt . -En wat dan met ons 'strafrecht' en uitvoering er van ? -Ook hier speelt de logica : het zal terecht zijn, als men zij, die afwijken van het normaal moreel bestaan, afzondert van de anderen en van de gemeenschap in een gevangenis bv., net zoals men sommige besmette zieken of geestesgestoorden afzondert, zonder daarom verder te verwijzen naar 'verantwoordelijkheid' . Net zoals men een rotte appel terecht uit de mand verwijdert, zonder men die appel er enige morele verantwoordelijkheid voor te geven . -...Vroeger voerde men de 'doodstraf' nog uit ; nu zondert men de 'misdadiger' af van de maatschappij ... _________________
"Ontologisch godsbewijs vanuit het absoluut, logische 'zijn' . Volgens J.M.Bochenski ( in zijn 'Wegen van wijsgerig denken') zijn 'wetten'(de eeuwige wetmatigheden van logica, wiskunde en andere ),het enige 'absolute 'zijn, terwijl al het overige daaraan contingent moet zijn. En deze wetmatigheden gelden voor de wereld, door dat de structuur van de dingen ontstaat door een projectie van die eeuwige'gedachte-wetten'. Deze wetten behoren tot de ideële wereld, waar alles eeuwig, onveranderlijk en noodzakelijk is. God of het absolute is dus niets anders of meer dan die absolute wetmatigheid ."
Geplaatst door Brabke op 19/04/2013 in Trouw - ; en geplaatst op Wikipedia : onder Godsbewijs.
Grammatica : het geslacht van de woorden en de dingen .
Grammatica : het geslacht van de woorden en de dingen.
-Zijn we dan zo gretig naar seks, dat we aan alles moeten een 'geslacht' toekennen? -Het gaat hier natuurlijk over de grammatica -de taal- en het raadsel omtrent het toekennen van een geslacht aan de woorden en aan de dingen . -Dat we een man mannelijk noemen en een vrouw vrouwelijk ; de man is een 'hij' en de vrouw een 'zij', is voor de hand liggend ; en ook dat we een mannelijk dier een hij noemen en een vrouwelijk een zij is ook normaal . -Maar dat we bv. aan een muur een mannelijkheid toekennen, door hem een 'hij' toe te kennen, en te zeggen, voor een mooi beschilderde muur 'hij is mooi beschilderd' (mannelijk) ; voor een vuile straat 'zij is vuil' (vrouwelijk) ; terwijl we van een huis zeggen, 'het is een mooi huis' (onzijdig ); en als de deur er van open staat zeggen 'zij' staat open (vrouwelijk)... -En als diezelfde dingen verkleind worden, maken we er 'onzijdig' van ;door te zeggen 'het' huisje is wel mooi ; het is een lief vrouwtje . -Wie geeft, of gaf er die 'geslachten' aan de dingen ? -Dat er naast mannelijk en vrouwelijk ook nog eens onzijdig bestaat, kan natuurlijk komen van man, vrouw én kind, het gezin, waarvan het kind zelf nog geen geslacht 'toegekend' wordt... of nog onzijdig is ? -Zij het dat bv. in het Frans er geen onzijdig bestaat, en sommige dingen, bv. een appel -mannelijk is in het Nederlands en vrouwelijk in het Frans , une pomme . -Zo zegt men bv. ook van een hond in het algemeen ( mannelijk én vrouwelijk) 'de' hond of hij is braaf ; terwijl men van het paard zowel mannelijk als vrouwelijk er een 'het' of onzijdig van maakt ? -Ja, alle talen verschillen wel ; in het latijn zijn er ook drie 'geslachten en in het Grieks en Frans maar twee... ; Weet niet of het chinees, of het indisch of arabisch ook dit fenomeen kennen ? -Vraag blijft : vanwaar die al lang bestaande neiging om ook 'dingen', die op zich geen geslacht hebben, er een te willen toedienen?
Misschien interessant voor OBA en voor 'Maand van de Filosofie' ...
Absoluut Godsbewijs of bewijs voor het Absolute ...
-Op 5.3.2013 heb ik een nieuw godsbewijs vanuit het absolute, logische zijn toegevoegd aan Wikipedia :Godsbewijs
Godsbewijs vanuit het absoluut, logische zijn . Volgens J.M.Bochenski ( in zijn Wegen van wijsgerig denken) zijn wetten(de eeuwige wetmatigheden van logica, wiskunde en andere ),het enige absolute zijn, terwijl al het overige daaraan contingent moet zijn. En deze wetmatigheden gelden voor de wereld, door dat de structuur van de dingen ontstaat door een projectie van die eeuwigegedachte-wetten.Deze wetten behoren tot de ideële wereld, waar alles eeuwig, onveranderlijk en noodzakelijk is. God of het absolute is dus niets anders of meer dan die absolute wetmatigheid .
Bij Wikipedia - onder het artikel 'Godsbewijs' heb ik op 5.3.13 een nieuw godsbewijs voorgesteld .
Het komt voor onder 'ontologisch bewijs' (Bochenski -Wetten); alsook als Godsbewijs vanuit het absoluut, logische 'zijn' .
Wikipedia : godsbewijs -aanvulling dd. 4.3.2013 : Valère De Brabandere-
Ontologisch godsbewijs vanuit het absoluut, logische 'zijn' . Volgens J.M.Bochenski ( in zijn 'Wegen van wijsgerig denken') zijn 'wetten'(de eeuwige wetmatigheden van logica, wiskunde en andere ),het enige 'absolute 'zijn, terwijl al het overige daaraan contingent moet zijn. En deze wetmatigheden gelden voor de wereld, door dat de structuur van de dingen ontstaat door een projectie van die eeuwige'gedachte-wetten'.Deze wetten behoren tot de ideële wereld, waar alles eeuwig, onveranderlijk en noodzakelijk is. God of het absolute is dus niets anders of meer dan die absolute wetmatigheid .
- De Tijd vliedt of vlucht weg als een pijl, immer voorwaarts . Men wordt ook steeds ouder ; maar daar gaan we het hier niet over hebben ; wel over het fenomeen TIJD zelf .
-Wat is Tijd’ ? Als men het vroeg aan St Augustinus (4e eeuw); beweerde hij het soms te weten ; maar als hij het moest uitleggen, dan wist hij het niet meer ,verklaarde hij zelf .
-Men heeft wel enig besef van de tijd ; maar een afdoende definitie of begrip er van is niet zo evident .
-Tijd wordt gebruikt in het gewone leven : Gebruikt hem wel zegt men soms wel eens ; of "het enige waarover de mens beschikt is een beetje tijd ".
-Maar de tijd wordt eveneens aangewend voor wiskundige berekeningen in de fysica, en is aldus verbonden met de empirische wereld .
-Maar naar inhoud is en blijft de tijd wel een transcendent fenomeen of idee, net trouwens zoals het begrip ruimte ook een begrip van transcendente aard is .
-Volgens Aristoteles was tijd de maat van de beweging ; en is aldus een intelligent begrip; want getal, tellen en meten zijn verstand-faculteiten en vlgs A. eigenschappen van de ziel .l
-De hemellichamen in hun bewegingen gaven de maat van de tijd aan . Zo doen ook de zonnewijzer, de zandloper, de mechanische uurwerken en de electrische en electronische satelliet-geleide klokken . Maar ook in de natuur -de seizoenen- en in het levensritme is enige maat van tijd terug te vinden . Er bestaat ook zoiets als objectieve en subjectieve tijd voor de mens .
-Ook St Augustinus zou de tijd verder subjectiveren en enkel verstaan als een eigenschap van of in de ziel . En ook Kant ging gedeeltelijk die weg op, door de tijd evenals de ruimte een a priori-vorm in ons verstand te noemen ; en aldus enkel te zien als een voorstellingsvorm van de dingen, waarvan men verder de ware inhoud niet kon kennen . Bergson legde vooral de nadruk op de duur van de tijd om het begrip ervan enigszins te begrijpen . En ook volgens Heidegger was : Tijd= Zijn ; want Tijd=Duur=Blijven=Zijn Hegel tenslotte zag de tijd als de evolutie van de absolute idee, maar zag de dag als een opvolging van NUs . En vlgs Wittgenstein was de wereld een geheel van feiten en niet van dingen .
-En reeds vanin de oudheid verdeelde men de tijd in 3 delen : nl. het verleden, het heden of het NU en de toekomst .
-Het begrip NU was het moeilijkst te plaatsen . Men vergeleek het met de punt in de ruimte ; dus met een nihil qua grootte of uitgestrektheid. Het NU is ook het ogenblik zonder enige duur of afmeting, dus een nihil in de tijd zelf ; want als men er enige duur zou aan toekennen, zou men dit tijd-moment alweer moeten en kunnen onderverdelen in een verleden, een heden en een toekomst .
-Het NU is werkelijk de scharnier tussen verleden en toekomst ; het verleden is immers niet (meer), en bestaat nog enkel in het geheugen of in andere bewustzijn-vormen ; en anderzijds bestaat de toekomst nog niet, en is enkel als verwachting, als planning of finaliteit in de geest of bewust-zijnden aanwezig -Enkel het NU zou dan een reëel bestaan kunnen hebben ; maar is qua grootte of duur een nihil van en in die tijd .
-Aldus komt men tot inzicht en moet men concluderen, dat TIJD enkel in de geest of het bewustzijn bestaat, en dan wel als idee of als een voorstellingsvorm
-En als we aannemen, dat alles in die tijd is en bestaat of existeert, moeten we besluiten dat dit alles op een zekere ideële wijze existeert, en een geestelijke, bewuste maar ongekende energie als inhoud moet hebben.
-Tempus fugit - immer als een pijl vooruit ; alleen in onze geest en geheugen kunnen we achteruitgaan in die tijd
Hoe ontstond de (oer)taal ? - artikel voor OBA / cat.Mens/filosofie
Hoe ontstond de (oer) taal ?
--Is de taal van een bovennatuurlijke oorsprong ? Werd ze door God meegegeven aan Adam en Eva in het aardsparadijs ? Kan ze van dierengeluiden voortgekomen zijn ?
--Is de taal ontstaan uit 'sociaal' overleg en akkoorden om de dingen en handelingen te noemen en te duiden ?
--Is de taal ontstaan op een natuurlijke wijze, uit het 'niets' als het ware en logisch verder geëvolueerd tot een nuttig gebruiksartikel ?
--Kan de evolutie van de oer-taal via rauwe en primitieve klanken- als van de dieren- naar woorden en zinvolle communicatie, vergeleken worden met de geschiedenis van het schrift, dat via primitieve beelden en hiërogliefen naar woorden en letters evolueerde ? Misschien wel ...
--Hierna volgt een uittreksel uit de 'Kratylos' van Plato over het ontstaan van de 'taal' .
--Uit de Kratylos :
* Sokrates : "Ik denk eigenlijk, dat mijn denkbeelden over de oorspronkelijke woorden nogal gewaagd en belachelijk zijn . Ik zal ze U mededelen als ge dat wilt . Als ge misschien iets beters weet, zegt het mij dan ."
* Hermogenes : "Dat zal ik doen . laat maar horen " ;
* Sokrates : "Ten eerste is volgens mij de letter 'R' de typische letter voor alle beweging (kinésis) . Die letter verklankt de snelle beweging in de woorden zoals : 'rhein'=stroom ; 'rhoé'=stroming ; 'tromos'= huivering 'trechein'=draven ;'kronein'=treffen;'rumbein'=dwarrelen...Al die woorden zijn heel beeldend gemaakt door de 'R' .
Want Hij ( de schepper) zag waarschijnlijk, dat de tong bij die letter nauwelijks in rust is, en heel snel beweegt .
De letter 'i' gebruikte Hij daarentegen voor transparente dingen, die overal doorheen kunnen gaan . Zo hebben we 'ienai'= gaan ; 'hiestai'= voortsnellen...
Met de letters ' t, ps, s, en z, ', die met veel lucht moeten worden uitgesproken, verbeeldde Hij weer andere woorden, zoals 'psuchros'=koude; 'zeon'=koken; 'seistai'=trillen; 'seismos'=schudden ; die letters gebruikt Hij om iets opgeblazends weer te geven .
Bij het uitspreken van de 'D' druk je de tong samen, en bij de letter 'T' zet je hem vast . Daarom vindt Hij de eerste letter geschikt voor het woord 'desmos'=boei; en de tweede voor het woord 'stasis'= stilstand .
Bij de 'L' maakt de tong eerder een glijdende beweging en daarom gebruikt Hij deze letter in de woorden : 'Leia'= glad ; 'olisthanein'= glijden ; 'liparon'= glanzend .
Waar de 'G' zich in combinatie met de glijdende beweging doet gelden, heeft Hij bv. 'glischros'=glibberig; en 'glukus'= lievig...
Hij heeft gemerkt, dat de 'N' binnen-in klinkt, en gebruikt hem daarom in de woorden 'endon'=binnen en 'entos'= innerlijk , om met deze letter de betekenis aan te geven .
Wat groot is, gaf Hij de letter 'A' mee ; en aan wat lang is de letter 'é' , want deze zijn grote letters .
De 'O' had Hij nodig om aan te duiden wat rond was : 'gOngulos' =rond ...
Zo maakt de naamgever ook van andere letters gebruik .
Hij geeft ieder ding naam en betekenis met behulp van letters en lettergrepen ;... en de overige woorden zijjn door onderlinge combinatie van woorden en door imitaties ontstaan ...
Dat versta ik nu over de juiste naamgeving ..."
----en verder :
* Sokrates : " Ge zijt het er dus eens mee, dat de naam een weergave of beeld is van het 'ding' ... En schilderingen zijn een ander soort weergave van de dingen (evenals letters, enz.)"
----en verder ;
* Sokrates : "Verlang niet dat alle letters er in zitten ( in de namen) om precies hetzelfde te zijn als het ding, waar het de naam van is ; en zie ook een letter, die er niet bijhoort, door de vingers ( als een of ander voor- of achtervoegsel ) .
En erken, dat een ding goed wordt verwoord, zolang de essentie van het ding maar bewaard blijft ".
----en verder :
* Sokrates : " Zijn we er van overtuigd, dat woorden alleen deugen, als ze bestaan uit de geschikte letters . geschikt wil zeggen, dat ze gelijkenis moeten vertonen met de objecten..."
---einde citaten ...
--Het gaat hier dus over de aanzet en de evolutie tot een primitieve vorm van taal, een oer-taal; die zeker niet meer bestaat .
--En het gaat hier 'niet' over latere evoluties en mutaties van talen in hun meer recente historie ...
--Kan men besluiten, dat de oer-taal niet door een God aan de mensen meegegeven is ; maar net zoals 'alles' volgens een wel bepaalde logica geëvolueerd is ?...
--Sociale akkoorden en afspraken omtrent taal, enz. zijn zeker niet te loochenen in de taal-histories ; maar over het allereerste begin van taal moet men een durende logische ontwikkeling aannemen .
--Zelfs als na eeuwen-lange evoluties en mutaties die logica nog moeilijk kan teruggevonden worden ??
Welkom met een Universele Theorie in een nieuwe Metafysica.
-Welkom bij "Visie op Filosofie"
en bij Blogo-sfeer : Bloggen.be Café- ; en O.B.A.-Onafhankelijke Bloggers Associatie .
-Bij wijze van afscheid -hierna een 'Universele Theorie van een Nieuwe Metafysica'.
--Het 'zijn' van de LOGICA , van de eeuwige 'wetten' of ideeën, zowel van de logica zelf als van de wiskunde of van andere wetenschappen, moet men zien als het eeuwige, absolute, immer noodzakelijke' zijn' ;
-- alles wat daarnaast 'is' of bestaat moet men dan contingent noemen ; en moet dus uit dat absolute ge-evolueerd zijn .
--Het 'Moeten zijn' van die logica... bv. 2+3 moet 5 zijn ; Pi moet 3,14... zijn ; of als A=C en B= C daaruit volgt dan A= B ,
enz....kan men vergelijken aan een MOETEN ZIJN of aan een WIL.
--Wij ervaren een 'wil' in ons eigen ego en maken er ook kennis mee in de psychologie . Willen , naast denken of bewustzijn ( geest? ) zet ons aan tot handelen, bewegen en dus ook tot 'energie' zelf .
--Nu 'ENERGIE' kan omgezet of gemeten worden in of als massa -volgens Einstein .-- en massa vertegenwoordigt 'materie' ( E=mc²) .
--MATERIELE 'dingen' of substanties en hun onderlinge relaties vormen aldus onze realiteit in haar extreme en fenomenale vorm ., na een proces vanuit de 'logica' zelf ...
--DUS = absolute logica, ideeën en bewustzijn ~~>een moeten zijn ~~> Wil ~~> doen, handelen en energie ~~> massa ~~> materie en substanties ~~> onze realiteit ...;
of : "de weg van de Absolute Idee (ën) ..." (E=mc²=Psy) ...
--Misschien wat simplistisch voorgesteld : maar toch een reële theorie ? En meer inzicht in die dingen is ons niet gegeven ; -" Weten van niet-weten" ,Socrates .
De 3 grote Koppen uit de filosofie : het WARE, het SCHONE, en het GOEDE .
--De voornaamste activiteiten van de mens zijn ongetwijfeld denken en 'doen' .
Ook de filosofie is daarom sedert eeuwen gedualiseerd qua inhoud ; en niet enkel in materialisme en idealisme, geest en uitgebreidheid of lichaam en ziel ; maar ook enerzijds in een theoretische en anderzijds in een praktische filosofie .
--We gaan het vooral over de 'praktische filosofie' hebben ...
--Kant schreef meer dan tweehonderd jaar geleden ook enerzijds zijn 'Kritiek der zuivere Rede' en anderzijds zijn 'Kritiek der praktische Rede' .
--'Zuivere rede' is eerder diep-metafysisch van inhoud en strekking ; terwijl 'praktische rede' eerder via een zekere levenswijze de waarheid en vooral het juiste doen en laten tracht te ontwarren, om de mens te dienen en hem verder te helpen in het leven .
--Tot de theoretische filosofie behoren in het bijzonder : de ontologie (leer van het zijn en de zijnden) ; de cosmologie (leer van de wereld en zijn inhouden) ; de theologie ( de leer van het opperwezen..) ; alsook de theoretische psychologie ( de leer van de ziel zelf ) . Deze theoretische disciplines zijn van diep-metafysische aard , daar ze verder tot de kern der dingen trachten door te dringen dan de experimentele wetenschappen zoals fysica of scheikunde, enz.
--De praktische filosofie was, en is nu nog voornaamlijk samengesteld uit disciplines, waarvan de mens onmiddellijk gebruik kan maken . Zo kennen wij de logica ( de leer van het juiste denken en kennen), de ethiek of moraal ( de leer om juist en goed te handelen en te leven ), en ook nog de esthetica ( de leer van het schone en van de kunst ) De laatste drie disciplines handelen aldus concreet gezien respectievelijk over het Ware, het Schone, en het Goede .
--Ook Plato kende deze drie toppers of koppen van de filosofie reeds in zijn leer over de ideeën ; voor hem waren ze als uithangborden voor een praktische, correcte levenswijze . Ze moesten de mensen voorhouden, hoe ze het best moesten denken om tot de waarheid te komen ; hoe zij het best moesten handelen om het goede te bereiken , en hoe ze het schone moesten kennen en nastreven om tot een harmonieuse, aangenamere wereld en eigen leven te komen .
A. Hoe vindt men het Ware ...; op praktische wijze via de kennisleer, de wiskunde en de wetenschappen ; maar eerst en vooral door de logica, die zelf een systeem voor dit 'vinden' is .
--De logica kreeg zijn naam als discipline veel later, na Aristoteles, die de basis ervan legde in zijn 'organon' of logische geschriften ; die hij zelf eerder analytica of interpretatie noemde .
Toch is Aristoteles de 'uitvinder' van het beroemde syllogisme, dat als een wonder-truc aanzien werd en nog wordt ,door om via minimum drie termen en proposities de sleutel en hefboom te zijn voor een bewijsvoering . In feite is het syllogisme niets meer of minder dan een uitgewerkte vergelijking, zoals men die in de wiiskunde kent , en steunt zij op het eerste 'ken' of oordeels-principe, nl. dit van de 'identiteit' ;
A = A, of A is niet enkel A, maar ook B ; dus A = B ; dat gaat verder als B = C, waaruit volgt dat A = C, enz...; zo eenvoudig is en moet logica zijn . Een evolutie vanuit het begrip-het woord- de volzin- een of meerdere volzinnen of proposities en tenslotte de conclusie, het betoog of argumentatie ...
--Er bestaan allerlei logica's en methoden : er is aldus de 'deductie'-methode of afgeleide-methode, waarvan het syllogisme het proto-type is . En er is ook een bewijsvoering vanuit de ervaring en de feiten, die stelregels en bewijzen tracht op te stellen , nl. de 'inductie' .
-- Logica als denkleer is ook in die zin meta-fysisch, daar het ordenend beginsel in het begrippen- en geheugenbestand , de 'intellectus agens' van een transcendente oorsprong moet zijn (ook voor Aristoteles ) .
Toch blijft logica vooral een praktische discipline om beter te denken.
--Het Ware moet steeds gezocht worden om tot ware communicatie, gerede argumentatie en zelfs tot echte wetenschap en kennis te komen .
Tot daar de zoektocht naar het Ware ...
B. Wat is het Schone ? Het schone is een tweede topper voor ons streven en handelen .
--Dit schone uit zich eveneens in een gedeelte dat min of meer van meta-fysische aard is ; nl. als definitie van het 'schone' zelf . Wat is schoon of schoonheid ? Wat streeft men na om schoonheid te bereiken ? Wanneer is iets of iemand mooi of schoon ?
--Mogelijk antwoord : als iets, iemand of het beeld van iets of iemand 'bevalt', behaagt of aangenaam is . Maar wat is de voorwaarde en conditie om te bevallen, te behagen of aangenaam te zijn ? Hier ligt de diepere aard van het schone .
--Een zekere orde, harmonie en vooral een redelijkheid of logisch -zijn, staan borg voor dit behagen van iets of van iemand .
--Het ideale beeld ; of het volledig aan de definitie beantwoordend model van iets of iemand, kan en moet men schoon noemen . Een mens is werkelijk schoon te noemen als alles erop en eraan de juiste maten en proporties heeft, en harmonieus in evenwicht is . Alsdan schept hij behagen en is hij aangenaam voor zijn omgeving ...,kortom hij is een mooi mens .
--De ware grond van het schone dient m.i. gezocht te worden- ja, natuurlijk in het behagen, en aangenaam zijn ; maar dit behagen zelf vindt zijn 'grond' en principe in het redelijk of logisch zijn en functioneel en harmonieus zijn van zijn vormen en inhouden . Alles wat behaagt is aldus schoon te noemen, omdat het kritiekloos kan 'gezien' en bewonderd worden .
--Naast de theorie van het schone is er ook nog de 'kunst', die het praktische deel ervan is .
Kunst is eerst en vooral een handeling, die het ideale 'zijn' in harmonie en proportie wil bereiken ; t.t.z. het medehelpen aan de perfectie van zowel het 'zijn als de zijnden . Dit kan zich uiten in bv. schoonheidzorg, onderhoud en eveneens in imitatie via beelden, schilderijen en andere afbeeldingen zowel in plastische vormen of zelfs in woord en klank .
--Voor Plato was het beeld of schilderij slechts een secondaire en zelfs tertiaire schoonheid ; daar dit beeld slechts een afbeelding was van een persoon bv., die dan zelf maar een 'afgietsel' was van de als idee bestaande, transcendentale mens .
--Voor Aristoteles was kunst eerder een perfecte 'imitatie'- zij het meestal wel in een verbeterde uitvoering .
--Voor Kant was iets 'schoon' wanneer zijn delen zo gerangschikt zijn, dat daardoor de overeenstemming van fantasie en verstand verkregen wordt . Schoonheid moest men eerder in het toeziende subject zelf zoeken, dan in het bewonderde object ; daar het 'innere' der dingen dan toch niet gekend kon worden, en er slechts affecties van die dingen waargenomen konden worden .
--Aldus is Kunst een kunnen ; een imiteren, een aanvoelen van impressies, die door de kunstenaar door zijn eigen expressies weer naar buiten gebracht worden . Zoals eerder gezegd : kunst is de aller-
individueelste expressie van de aller-individueelste impressie of emotie ..
--Kunst wil de werkelijkheid meestal op een geïdealiseerde en verbeterde wijze uitbeelden en weergeven ; en is op zijn beurt een streven naar het 'transcendentale' perfecte, logische en redelijke ...
C. De derde topper is het Goede .
--Volgens de ideeën-hiërarche van Plato was het Goede de allerhoogste waarde, die diende nagestreefd worden .Het Goede is evenals het Ware en het Schone een abstract begrip, dat evenwel door iedereen begrepen wordt ; maar niet steeds op dezelfde wijze gezien wordt .
--Het Goede was voor Plato de Godheid zelf, en de goddelijkste onder de ideeën. Reeds eerder werd door de Epicuristen het 'goede' vereenzelvigd met het 'goede leven', dat moest gevolgd en betracht worden ... Goed- leven volgens bepaalde regels in deugdzaamheid, moed en vooral in matigheid- t.t.z. volgens de 'gulden middenweg' van Aristoteles, was het motto . Hieruit zou dan de 'gelukzaligheid' voortvloeien .
--Het Goede was vooral een ethische of morele doelstelling...Hoe leven ?... Volgens uw geweten zoals ook de Christenen dat leren ? Volgens Kant was dit te bereiken door het naleven van zijn 'categorische imperatieven' ."Leef zo, zodat uw levenswijze kan gelden als 'Wet' ..en Gebruik de mens nooit als als een middel, maar steeds als doel .."
--Leef eerlijk en deugdzaam volgens de regels van de 'logica' als het ware ; zo behoort het . Leef goed, niet enkel om tijdelijke of eeuwige straffen te vermijden ; maar vooral omdat het nu eenmaal zo 'hoort' ; en aldus de meest logische handelwijze is . Deugden moeten nu eenmaal logisch zijn...
--Leven volgens uw conscientie of geweten ; is leven volgens de Rede en de logica ; een logica die enigszins dwingend is ; maar toch een vrije keuze laat van doen of laten . De mens werd doorheen de geschiedenis steeds geloofd om zijn goede daden en gelaakt of gestraft om zijn slechte daden ; en steeds werd en wordt verondersteld, dat hij deze daden in vrijheid kan stellen . Want zonder die vrijheid van handelen, kan hij nooit verantwoordelijk gesteld worden, en is van ware ethiek geen sprake .
--Leef 'juist', zo leef je goed ; moet de 'slogan' zijn voor een goede ethiek en moraal .
--Na een beknopt overzicht gegeven te hebben omtrent de 'drie grote koppen' uit de filosofie ; moet men besluiten dat ieder van deze drie als 'idool' of voorbeeld kan gelden en moet aanzetten tot navolging .
--Alle drie doen zij een streven ontstaan naar het 'hogere' en naar het 'transcendente' .
--Zowel het Ware als het Schone en het Goede staan als ideaal torenhoog boven het gewone leven, dat om 'meer en beter' vraagt .
"Excelsior" is het motief om deze toppers te bereiken ...
--Maar, alle drie de waarden steunen werkelijk op een zekere 'logica', zowel het Ware, het Schone als het Goede moeten volgens de logische weg en redelijk handelen bereikt worden .
--De ware basis voor een praktische en goede levenswijze waarvoor het Ware, het Schone en het Goede het uithangbord zijn, is dus de logica of de redelijkheid .
--Het Ware zal wel het dichtst bij de 'logica' betrokken zijn ; omdat het tevens een 'term' of begrip is 'uit eigen huis'.
--Schoonheid eist een logische harmonie en evenwicht in alles .
--Goedheid tenslotte vraagt om een juiste en logische levenswijze en een inzicht om tot het echte 'geluk' te komen .
--De 'logica' ( de Logos ?) waarin alle streven, zowel zijn causaliteit als zijn finaliteit vindt, is dan ook het 'transcendente' zelf, waarnaar de mens in zijn vrijheid naar verlangt, naar hunkert en zelfs aanbidt .
--Die 'logica' vindt de mens in zichzelf terug, daar hij zelf deel heeft aan het 'absolute bewustzijn', dat de 'logica' zelf is ...
-Volgens Einstein moeten we af van een persoonlijke god en de er aan gelinkte dogma's en religies . -Een alles omvattende visie op onze realiteit alleen kan daar aanleiding toe geven. -De beroemde formule van Einstein 'E=mc²' kunnen we uitbreiden tot 'E=mc²=Psy'... waarin ook het spirituele en logisch, bewuste ( wat dit dan ook moge wezen ) zijn rol en deel krijgt . Woorden van Albert Einstein: "De religie van de toekomst zal een kosmische religie zijn. Het zou een persoonlijke God moeten transcenderen, en dogma en theologie vermijden. Zowel het natuurlijke als het spirituele betreffende, zou het gebaseerd moeten zijn op een religieuze intuïtie, afkomstig van de ervaring van alle natuurlijke en spirituele dingen als een betekenisvolle eenheid.
Ik ben Valère De Brabandere
Ik ben een man en woon in Tielt (België) en mijn beroep is gepensioneerde ambtenaar.
Ik ben geboren op 27/02/1935 en ben nu dus 90 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: o.a. filosofie.
Click to preview!
