Het Tielts dialect is zeker prachtig ! Hierna nog een oud Tielts gezegde .

"'t Is Tielts eure..." of voor wie het sappig Tielts dialect niet verstaat : " Het is Tielts uur" .
Dit is geen naam van een nieuwe Tieltse revue of theatervoorstelling, maar wel een oud Tielts gezegde, dat spottend, ironisch of ook wel als argument kon gebruikt worden, als men ergens op een congres, vergadering of zelfs in de mis een beetje te laat kwam .
"'t Is were Tielts eure zeker ?" vroeg men dan, als iemand de gewoonte had een paar minuutjes te laat binnen te komen .
Vanwaar deze uitdrukking ? Was dat 'te laatkomen' een slechte Tieltse gewoonte ; en waren de Tieltenaars negligent of slordig om met de 'tijd' om te gaan ?
Neen, zeker niet .
De ware oorsprong van dit Tielts 'te laatkomen' dient elders gezocht te worden .
De Tieltenaars , die toen nog weinig hun stad verlieten, en velen zelfs geen uurwerk hadden, moesten het doen met het uurwerk, dat op onze Tieltse trots, de Halletoren, geplaatst is .
Nog voor dat de officiele tijdszones werden ingesteld, die zich richtten op de officiele tijd van Greenwich- (de 0-meridiaan van Groot-Brittannië) , had ieder land en regio of zelfs iedere gemeente zijn eigen 'juiste' tijd .
Het was 12 uur 's middags als de zon aldaar volledig in het Zuiden stond ; men ging vooral voort op zonnewijzers en later op mechanische uurwerken, die op vele kerk- en belforttorens geplaatst waren .
Bijgevolg was 12 u in Tielt niet hetzelfde als 12 uur in Brussel bv. : dit gaf een klein verschil van ongeveer 3 en een halve minuut .
Berekening : de aarde draait rond = 360°- in 24 uur . De omtrek van de aarde is ongeveer 42.000 km. ; aldus 42.OOO : 24 = 1.750 km; dit is de tijdzone van één uur . Als we aannemen dat Brussel een kleine 100 km. van Tielt afgelegen is ; wordt dat een tijdsverschil van ongeveer 3 min en een half ...; in Brussel al later dan in Tielt .
En het was eerst met de opkomst van de trein, de telegraaf, de telefoon e.a.in onze regio's dat men een meer gelijkgestelde 'tijd' eiste voor die ganse regio of land .
Zowel Luik, als Brussel of Oostende bv.moesten een zelfde tijd hebben om bv.een goed trein-schema te kunnen opmaken...
Er waren dus twee min of meer officiele 'tijden' in gang ; en wie chic wilde doen volgde die nieuwe officiele tijd om bv. een vergadering te houden ; waar ook dikwijls mensen van andere regio's moesten aanwezig zijn .
In het begin van deze 'officiele tijdzones' wilden vele Tieltenaren (ook elders was dat het geval) daar niet aan meedoen, zodat deze conservatieve Tieltenaren deze fameuze minuutjes te laat bleven komen . .
Dat duurde tot dat de communicatie en de verplaatsingsgewoonten zo groot en menigvuldig werden, dat ook deze conservatieve Tieltenaren niet verder konden 'dwarsliggen' .
"'t Is Tielt eure." en die minuutjes te laat komen werd niet langer als excuus aanvaard, daar de tijd in gans het land gelijkgesteld werd .
Vooral tijdens de W.O.I hebben de Duitsers daar ook voor gezorgd .
Hoeveel Tieltenaren in het begin, dat de trein in Tielt reed, deze gemist hebben, weet ik niet .
Maar nu nog zegt men wel eens voor wie nog die gewoonte zou hebben ietwat te laat te komen: " 't is were Tielts eure zeker ?"...
Tot daar een plezierige uitleg voor een 'plezierig Tielt gezegde' ...
Ja, de folklore van het dialect moet blijven ; maar dan naast het A.B.

Leve de verscheidenheid in de eenheid... ( misschien is ook dit filosofie ?) ...

Valère De Brabandere--Tieltenaar .