Jan Baptist Wouters
°Keerbergen 25 januari 1917
+Tildonk 1 augustus 1944

Dag op dag 75 jaar geleden, nl. op 1 augustus 1944, overleed partizaan Jan-Baptist Wouters, na een razzia door de beruchte SS-er Robert Verbelen en zijn “Veiligheidskorps”.
Onderstaand relaas is afkomstig van één der (soms nogal omstreden) uitzendingen die Maurice De Wilde op TV wijdde aan de Tweede Wereldoorlog. Hij interviewde daar o.a. Maria Engelborghs en haar moeder.

Roger Casteels nam het over in zijn artikel "Van Wespelaar, via Breendonk, naar Buchenwald en Dora" dat in 1996 in het tijdschrift HOGT (Haachts Oudheid- en Geschiedkundig Tijdschrift) verscheen.


"…Jan-Baptist Wouters was eveneens weerstander (Partizanen). Om veiligheidsredenen was hij ondergedoken en verwisselde hij regelmatig van schuilplaats. Tijdens de nacht van 1 augustus '44 - op hetzelfde ogenblik dat het drama van Meensel-Kiezegem plaatsvond - verbleef hij, samen met Arthur Van Dessel (de latere veldwachter van Boortmeerbeek), in de woning van Maria Engelborghs en haar moeder, aan de Vijfeikenstraat te Tildonk. Eigenlijk waren beide jongemannen van plan geweest de nacht op een andere plaats door te brengen, maar gezien het late uur besloten ze dat dit de moeite niet meer loonde. Ze legden zich dan ook maar te slapen op een achterkamertje. Rond vijf uur in de morgen werd de woning omsingeld door een 30 à 40-tal leden van het beruchte Veiligheidskorps van de al even beruchte Robert Verbelen van Herent.
De gealarmeerde weerstanders gooiden vanuit het kamervenster een Millsgranaat naar buiten, om daarna, van de verwarring gebruik makend, door het venster te springen in een poging om te ontkomen. Jan werd door verscheidene kogels getroffen in de buik en aan de benen. Hij geraakte nog over een afsluiting tot in een korenveld waar hij bleef liggen. Toen hij zag dat er geen ontsnappen meer mogelijk was, schoot hij zichzelf een kogel door het hoofd. Zijn stoffelijk overschot werd overgebracht naar het lijkenhuisje te Tildonk, waar het nogmaals vernederd werd door de mannen van het Veiligheidskorps.

Arthur Van Dessel, getroffen in de linkerarm en het linkerbeen, slaagde erin weg te komen. Hij vond tenslotte een onderkomen in het klooster van de zusters Ursulinen, waar hij door dokter Petit van Tildonk verzorgd werd en daarna op een zolder verborgen.

Toen de twee vrouwen de voordeur openden voor de overvallers stonden ze, naar hun eigen getuigenis, oog in oog met de fameuze Robert Verbelen. Ze werden meegevoerd naar Leuven waar ze ondervraagd en gemarteld werden door de gevreesde figuren Janssens, Faignaert en de gebroeders Van Avondt. Ze hielden echter vol dat ze meenden te doen te hebben met werkweigeraars en niet met weerstanders. Ook werden ze er opgesloten in aanwezigheid van Maurice Andries (Mickey), een weerstander die, in een poging om zijn eigen huid te redden, de twee mannen verklikt had. Hiervoor werd hij ten andere na de oorlog tot dertien jaar opsluiting veroordeeld.

Toen Jan-Baptist Wouters op 4 augustus '44 te Wespelaar begraven werd - hij woonde er immers in de Neerstraat - verschenen daar na de rouwdienst opnieuw de mannen van Verbelen. De mensen die aanwezig waren op de uitvaartplechtigheid (de kerk zat afgeladen vol want er werd immers een 'Witte' begraven), werden er geterroriseerd, sommigen werden mishandeld of de haren afgeknipt, er werd in de kist geschoten die reeds in het graf was neergelaten ... Toen burggraaf Guillaume de Spoelberch, die toen burgemeester was, meende te moeten tussenkomen om wat menselijkheid te vragen, werd hij brutaal tegen de grond geslagen en zwaar gekwetst. Een aantal mensen werd nog meegevoerd naar Leuven, en sommigen onder hen werden, op aanwijzing van een gemaskerde man - waarschijnlijk van een bekende dus -, nog een tijdje vastgehouden..."

De overledene waarvan sprake in onderstaand artikel betrof Maximilaan Joseph van Lalaing, geboren in 1675 als zoon van Jacob van Lalaing, graaf van Oudenaarde, en van Maria Theresia Rym.  Hij huwde in 1703 met Maria Catharina van Archier (1670-1709), dochter van de graaf van Tildonk Karel van Archier. In 1726 hertrouwde hij met Digne Van Hove, weduwe van de graaf de Winterfeld.

Maximiliaan was afkomstig uit een zeer oud adellijk geslacht. Hijzelf was een bijzonder energiek man. Aanvankelijk kapitein van een Waalse infanteriecompagnie in het regiment van baron de Wrangel en in 1702 opgeklommen tot luitenant-kolonel, werd hij In 1707 lid van de Staten van Brabant in zijn hoedanigheid van graaf van Tildonk en in 1711 gedeputeerde van de adel. In 1712 was hij gouverneur en kapitein van Lier en in 1717 raadsman voor het bestuur van de Oostenrijkse Nederlanden. Het jaar daarop bestuurder van de stad Brugge en superintendant van de Vlaamse gendarmerie en in 1724 groot-baljuw van Brugge en het Brugse Vrije.

Bij de artillerie maakte hij carrière als respectievelijk generaal-majoor, luitenant-veldmaarschalk en generaal. Omwille van zijn bewezen diensten voor het rijk werd hij door keizer Karel VI in 1719 bedacht met de erfelijke titel van graaf van Lalaing. Zijn titels droeg hij met fierheid: burggraaf van Oudenaarde, heer van Zandbergen, en natuurlijk ook graaf van Tildonk!
Bezig baasje, niet?!

Volgens dit 17de eeuws plannetje zou je Tildonk zowat als het centrum van Brabant mogen beschouwen, geflankeerd zijnde door de steden Brussel, Vilvoorde, Mechelen en Leuven...
Ietwat misleidend natuurlijk, de schets diende als bewijsstuk in een van de vele processen tussen de heer van Tildonk en zijn opponenten. De betwistingen draaiden steeds rond het eigendomsrecht van de houtwas langsheen de straten. De heer eiste dit recht op want volgens hem waren het hier immers allemaal zogenaamde 's heerenstraeten (die van hem dus), wezende verbindingswegen die vanuit de diverse steden (Leuven-Mechelen/Lier, maar ook Brussel/Vilvoorde-Aarschot) doorheen het dorp liepen. 

(bron: Rijksarchief Leuven, archief familie de Lalaing, n° 1614 - 2 oktober 1646; 'Twee cleyne caerten figurative van de straeten ende gelegentheijdt van Tildoncq') 

Cricket is na voetbal de meest populaire sport ter wereld en is vooral geliefd in de landen van het Gemenebest. Geen wonder dus dat de Engelse pensionnaires indertijd hun geliefkoosde spel in het klooster van Tildonk introduceerden.

Alhoewel... men heeft recent achterhaald dat cricket enkele eeuwen geleden vanuit Vlaanderen naar Engeland geëxporteerd werd, net als golf trouwens!
http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7919429.stm