In november verschijnt "Radio Veronica Memories: hoe de wal het schip keerde". In het boek staan ruim driehonderd, meestal niet eerder gepubliceerde foto's gemaakt door Hans Becker uit de periode 1970-1974, toen hij voor het station werkte. Hij presenteerde Veronica's Popjournaal, werkte mee aan Lexjo specials en was redacteur van het Veronica blad. Hans werd door Rob Out aangemoedigd om foto's te maken van het leven bij Veronica.
De auteur schreef ook de begeleidende teksten bij de elf hoofdstukken. Het gaat, uiteraard, over de stranding en de strijd om het voortbestaan. Maar ook het leven aan boord en in de studio, de Flight-in naar New York, Club Veronica op de Pier met de 150ste ABTT, de Miss Scheveningen Verkiezing en de ledenwerving komen aan bod.
De inleiding werd geschreven door Lex Harding, er is een aanbeveling van Tineke. Hans Becker is bij de samenstelling geholpen door Juul Geleick en Ad Bouman van de Stichting Norderney, Harry Knipschild, Sieb Kroeske en Peter Voskuil. Het boek is bijzonder mooi vormgegeven door Erwin Noordanus.
In 2009 waren reeds tweehonderd foto's te zien in een expositie in Museum RockArt in Hoek van Holland. Ook in het 192 Museum in Nijkerk is een selectie van de foto's van Hans Becker te bekijken.
° 'Radio Veronica Memories: hoe de wal het schip keerde', is een uitgave van Aldus Boek Compagnie onder ISBN nummer 9789492819017.
Oud RadioVisie-columnist en stripliefhebber Martin Hofman attendeerde mij onlangs op een artikel van Fred Van Molhem in de FB-groep Retro Sint Niklaas over Radio 77. Eén van de pionierzenders in het Vlaamse vrije radiolandschap, zeker als het gaat over het uitzenden van reclameboodschappen. Want heel lang werd dat niet toegestaan door de overheid. Bang als ze was dat radio plots een teveel aan mogelijkheden zou krijgen met meer concurrentie voor de openbare omroep als gevolg. Zucht!
Radio 77 was echter nog om een andere reden een voorbeeld. Ze gebruikten flitsende jingles. Ik ben er nog enkele keren voor naar Sint Niklaas gereden om het station te beluisteren. Uren zat ik in mijn Volkswagen Scirocco, in de buurt van de grote markt, cassettes op te nemen. Frietje dr bij, drankje, veel Camel-sigaretten. Een enkele keer Bastos. Uiteraard had 77 handig gebruik gemaakt van het pakket van het Amerikaanse WABC77 uit New York. Beetje knippen en plakken et voilà De modale luisteraar kent die achtergronden toch niet.
Ook WLS, dat vanaf de Kluisberg uitzond maakte nogal schaamteloos gebruik van de naamjingles van een Amerikaanse zender. Gemini-medewerker Tony Winter (Bruno Vandenbulcke) die toen voor Barco regelmatig naar de States reisde, was een verwoed verzamelaar. Hij had ooit WLS in Chicago bezocht en een kopie van hun jingles gekregen. Die had hij op zijn beurt gedeeld met Willy Vanlee. Toen die Gemini verliet om WLS op te richten, was de naam van het nieuw station snel gevonden; West Lokale Stichting. Beetje flauw, maar ook daar maalde de luisteraar niet om.
Radio 77 en WLS waren echt niet de enige Vlaamse lokalen die van dit trucje gebruik maakten. Zonder sterk te overdrijven, de hele radiowereld leed (en lijdt) aan deze ziekte. In veel gevallen beseffen ze het niet eens. Noem me vijf stations die niet één of andere versie gebruiken van de bekende PAMS-jingle reeksen. Ooit in Europa geïntroduceerd door Radio London. Eindeloos verknipt, gekopieerd, nagedaan. Maar het is zoals Peter Koelwijn het zegt; Beter goed gepikt, dan slecht zelf gedaan. Geef hem eens ongelijk.
Het eerste station dat ik zelf goed heb leren kennen en dat de knip en plak-techniek toepaste was ABC Europe. Een Nederlandse kortegolfpiraat, met basis in Rotterdam, die de zaken bijzonder professioneel aanpakte. En waar heel wat djs die bij deze of gene zeezender hadden gewerkt, o.a. Alfons Jagtman (Rob Ronder), programmas voor maakten. Bezieler van dit project was Ruud Kegel (Denny Thomas). ABC Europe startte in 1974, zond elke zondag uit via de 6250 kHz en verzamelde heel snel een flinke schare trouwe fans. Hun knappe jingles waren een lokale bewerking van het pakket van de New Yorkse zender WABC. In Baffle publiceerden we ooit de geschiedenis van dit station.
Ruud Kegel hielp later nog mee het mooie weer maken met de (Italiaanse) opvolger van Radio Noordzee Internationaal. Hij zette er in 1979, samen met o.a. AJ Beirens (ook al RNI én Atlantis) Radio Nova International op. Vanuit Camporosso, vlakbij Ventimiglia in de provincie Imperia zonden zij uit voor de Franse Riviera. Voor een deel van de vormgeving gebruikten ze het oude jinglepakket van RNI - Radio Northsea International - Radio Noordzee Internationaal.
- Franstalige Gemeenschap dient klacht in bij Raad van State
En toen was het tijd voor deel 2 van Kleintjes krijgen klappen, groten gebetonneerd (zie gisteren). Minder analyse, meer pure gegevens. Want helemaal zeker is het nog niet dat het 'Plan Gatz', vergeef me als ik het zo noem maar het kind moet toch een naam hebben, doorgaat. Een aantal zaken kan ik nog niet kwijt, wel dat er sterke aanwijzingen zijn dat er diverse beroepsprocedures (zouden kunnen) lopen tegen wat nu is bekend.
Niet iedereen lijkt het er zomaar bij laten. Vanuit de bekende wandelgangen bereiken me berichten dat het procedures zou gaan regenen. Minister Gatz vertelde één van mijn insiders trouwens dat hij zelf verwacht dat dit er aan zat te komen. Van één klacht kan ik wel de details kwijt. De Franstalige Gemeenschap heeft bij de Raad van State bezwaar aangetekend tegen de nieuwe Vlaamse plannen. Met andere woorden, de mogelijkheid dat alles on hold wordt gezet, bestaat. Verassend is dit niet, eerder gebruikelijk dat er vanuit het zuiden weerwerk komt. (Zie ook link onderaan)
O jawel, er is overleg geweest tussen de gemeenschappen, dat moet nu eenmaal. Maar toch kwam de klacht. Tot daar het overlegmodel. Het excuus om geen nieuwe extra frequenties te zoeken luidde dat zoiets niet kon omdat dit on hold stond vanwege het overlegmodel. Over ronde cirkels gesproken. Zonder plan geen erkenningen. De Franstalige Gemeenschap heeft al eerder frequenties laten vernietigen. Officieel bestaan sommige frequenties zelfs niet meer, maar voorlopig worden ze wel nog gebruikt. Raar is bovendien dat de Vlaamse Overheid op de hoogte was van die procedure, maar niet heeft gewacht op het resultaat daarvan. Het lijkt er sterk op dat er haast is gemaakt om SBS snel iets te gunnen. Waarbij ik mij de vraag stel of dertien jaar dan niet voldoende tijd was om een degelijk plan te maken zonder procedures te riskeren?
Ik eindigde gisteren met de bedenking dat over vijf jaar alle radiostations misschien met dezelfde wapens zouden strijden omdat ze dan allemaal enkel nog op DAB+ te beluisteren zouden zijn. Met een vrij grote zekerheid kan ik nu al meegeven dat in 2022 alle nationale zenders een verlenging krijgen om gedurende nog eens vijf jaar op FM door te gaan. Zelfs mocht dat niét het geval zijn, hou er ook rekening dat binnen vijf jaar zeker geen vijftig procent digitaal zal luisteren. De Vlaamse overheid doet hier een Vanovertveldje'. Cijfers voor waarheid aannemen in de hoop dat, in de veronderstelling van en omdat ze ervan uitgaan dat zoveel mensen dan al een DAB+-ontvanger zullen gekocht hebben.
Cijfers die we anno 2017 wél kennen komen uit onder andere Nederland. Daar is men het digitale avontuur al in 2004 begonnen. Nationale en commerciële omroepen zijn betrokken en in zowat het hele land te beluisteren. Toch is nog steeds slechts tien procent (10%) van alle verkochte ontvangers een DAB-bakje. Naar Groot-Brittannië dan. Daar begonnen ze aan het avontuur in 1999. Zestien jaar later, in 2015, bezat de helft van de bevolking een digitale ontvanger. De consument moet willen en kunnen volgen. Zoveel is duidelijk. Niet iedereen is op dezelfde manier met radio begaan. Kijk maar eens in je naaste omgeving en trek je conclusies. Hoe luidop men het ook zegt en zal blijven herhalen, de bestaande situatie zal nog heel lang gehandhaafd blijven.
Dat de minister koppig vasthoudt aan het mantra dat netwerken niet kunnen, is raar. De vorige wetgeving liet samenwerking tot zestig (60) zenders toe. Waarom dan nu plots die ommezwaai? Ze mochten toch? Kom dan tien jaar later niet zeggen dat ze illegaal bezig waren. Eerlijk ware geweest indien de bestaande situatie gewoon zou geconsolideerd zijn. Ik maak een sprong naar de krantenwereld. Eén enkele groep kan daar tig kranten opkopen, zonder problemen, maar als een KMO radiofrequenties verzamelt dan is er plots wel een probleem.
Alle regionale tv-stations zijn zowat eigendom van Corelio. Nooit heeft er iemand bezwaar gemaakt. Corelio en Concentra zijn trouwens de huwelijkspartners van Mediahuis. Ze gaan hun plannen om de voornoemde media-activiteiten over te hevelen naar Mediahuis eerstdaags aanmelden bij de bevoegde mededingingsautoriteiten. Het vzw-statuut was destijds een verplichting van de overheid om een licentie te krijgen. Wat is het bezwaar dat iemand in een streek een aantal lokale radios bezit? Een bedrijfje overneemt? Is dat een doodzonde? Vergelijk dat eens met de echte mediaconcentratie in Vlaanderen.
Bovendien heeft een project als Topradio meer kans om te overleven. Ze hebben luisteraars, omzet en werknemers in dienst. En dat al 22 jaar lang. Hoe kan het zijn dat een opgepoetste prognose voor een niet bestaande zender het hier van wint? Ik haal Be One even van onder het stof. Ook zij hadden prachtige dossiers. Er is geen dag van de inhoud waar gemaakt. Twee jaar later ging de stekker uit het project. Deze geschiedenis gaat zich wellicht herhalen.
Om het tot slot over de beoordelingen te hebben waarmee de dossiers werden getoetst. Eén voorbeeld; Zo werden er minder punten toegekend aan een project omdat er geen sportprogramma was voorzien. Ken je één jazz-zender, waar dan ook, met een eigen sportprogramma? Is er sport op MNM, StuBru, Nostalgie en JOE fm? Ik maak één van de volgende dagen een analyse van die puntentelling. Het lijkt me eerlijk als iedereen dat kan nakijken. Ik kan me echt niet van de indruk ontdoen dat een stevige portie willekeur en amateurisme heeft meegespeeld. Niet omdat er gecomplotteerd werd, wel omdat er onkunde mee was gemoeid.
Een zero base herverdeling, naar Nederlands model, zou een meer correctere staalkaart van de radiowereld hebben opgeleverd. Mijn gedacht!
Mensen naar wie je opkijkt, die wil je (meestal) ook ontmoeten. Zo hoort dat. Toen op 15 juli 1973 een jonge Adegemse zakenman het Belgische radiolandschap heviger dan ooit wakker schudde, werd Adriaan Van Landschoot één van mijn helden. Uiteraard wilde ik hem ooit spreken en er mee op de foto gaan. Er mee praten lukte, al duurde het even. Er mee in beeld komen, was een ander paar mouwen.
Een snelle ontmoeting met de man achter Radio Atlantis zat er sowieso niet in. In 1973 hield ik eigenhandig het rode gevaar tegen bij 6TTR in Lüdenscheid tot eind augustus. Naar Oostburg reizen was bijgevolg een utopie. Op 18 oktober verdween het station alweer uit de lucht (en deels uit de belangstelling). Toen per 1 januari 1974 Radio Amigo van start ging, verlegde ik voor een groot deel mijn focus naar dit nieuwe station. Uiteraard had het ook voor een deel te maken met de djs, want - dank zij hun werk voor Atlantis - , had ik met enkele een band opgebouwd. Adriaan V. bleef mijn hoogste waardering behouden. Hij bleef op mijn lijstje te ontmoeten staan.
Het leven neemt verrassende wendingen, het zou uiteindelijk tot 26 februari 2000 duren vooraleer ik Adriaan effectief de hand kon schudden. Kabelradio Magdalena had een zeezenderdag georganiseerd in het feestpaleis in Beervelde, RadioVisie was betrokken partij, de oud-Atlantis baas, één van de eregasten. Maar tot een foto kwam het niet. Ik had een eigen fotografe bij, maar die was iets te druk bezig met het nemen van drankjes in plaats van fotos. Het resultaat was dat ik voor het verslag van deze happening op de RadioVisie-website, alsnog beroep moest doen op de fotos van andere aanwezigen. Maar dit terzijde.
De tijd vliegt. Want plots wast het 17 januari 2009. Die dag reikte RadioVisie alweer haar alom gewaardeerde awards uit (in het Wijnegem Shopping Center). Dit keer kreeg Adriaan Van Landschoot de Life Time Achievement award van de redactie. Voor zijn inzet en hertekening van het Vlaamse radiolandschap. Zonder Atlantis, geen Mi Amigo, geen vrije radio, geen revolutie bij de BRT, geen commerciële radio. Kort door de bocht? Of toch het vlinderaffect? Daar mag je zelf over nadenken. Helaas, dat vermaledijde karma (!) sloeg weer toe. Net die dag zat Adriaan in Zwitserland om zijn succesvolle cd-reeks van het Adrivalan Orchestra te promoten. Zijn echtgenote en beide zonen waren wel aanwezig en bijgevolg werd het alsnog een leuke ontmoeting. Maar die ene foto, nee dus
Pas op 6 juli 2013 zag ik Adriaan Van Landschoot nog eens terug. Toen was hij eregast tijdens de evenementen-uitzendingen van Radio 19 in Bissegem. Radio Caroline en Radio Atlantis waren de centrale themas. Dirk Vandermast (Thierry De Neve) interviewde hem, Wim van Egmond deed de techniek en ik ik maakte de fotos voor de website. Wie aan de foute kant van de lens staat, raakt niet in beeld. Uiteraard kan je iemand om hulp vragen, maar dan moet je daar ook op het juiste moment aan denken. Niet als het te laat is. Wie hem kent weet dat Adriaan altijd heel snel is. Hij duikt plots op, stapt heel viriel en is plots weer verdwenen. Ook die dag. En voor ik er erg in had. Het was weer wachten op een nieuwe kans.
En zie, eindelijk, op zaterdag 26 augustus zou en moést het lukken. Adriaan was eregast tijdens Flanders Music Radio Days in Gistel. Eigenlijk, eerder toevallig dan gepland, mocht ik hem begeleiden, van bij zijn aankomst tot in het foyer. Eén ding wist ik zeker, ik zou niet rusten vooraleer ik dé foto had. Liefst twee fotografen had ik daarvoor opgetrommeld die niet al te ver uit mijn buurt mochten zijn. Jan Steen (Jean-Pierre Pylyser) en Mario Desmet deden uiteindelijk hun ding.
Na 44 jaar sta ik echt op de foto met één van mijn jeugdhelden. Mijn lijstje is één item korter geworden. David Bowie heb ik om evidente redenen onlangs geschrapt. Ook Chriet Titulaer mag ik vergeten. Toch eens kijken hoe ik Rosy nog kan terugvinden. Maar dat is een ander verhaal .
In het groene splinter-berichtje (Stukje Noordzee in een doosje) van eergisteren heb ik het terloops over stripboeken omdat ik een fan ben. Ik heb het al vaker gezegd, het leven bestaat uit meer dan ademen, eten, drinken en radio. Film, lezen, wandelen, oldtimers en stripboeken zijn een ander wezenlijk onderdeel van mijn dagelijkse bestaan. Bijzonder leuk wordt het als twee hobbys aan kruisbestuiving doen.
Zo verstripte Bob de Moor ooit de aanslag op de Mebo II, het zendschip van Radio Noordzee Internationaal in zijn Barelli-reeks. Laat deze tekenaar nu toevallig tot één van mijn absolute favorieten behoren. Zijn stijl, zijn onderschatte bijdrage aan Kuifje, zijn persoonlijkheid. Ik had zelfs even het genoegen om met hem te mogen samenwerken. De Moor was in 1990 hoofdredacteur geworden van het stripmagazine Jet, waarin vooral nieuw, aanstormend talent zijn gang mocht gaan. In diezelfde periode had ik Christian Verhaeghe leren kennen, de man die tegenwoordig de decors tekent van de gewone Suske & Wiske-reeks.
Deze autodidact was en is een ongelooflijk talent. Ik geloofde rotsvast in zijn kunnen en besloot hem te helpen. Want hoe begin je als enthousiast tekenaar aan een carrière vanuit je kamertje in Menen? Ik had net mijn radio-activiteiten ietwat teruggeschroefd, bijgevolg trok een nieuwe uitdaging me wel aan. Ik ben nu eenmaal van het rusteloze type.
Ik contacteerde Bob De Moor en Christian mocht enkele tekeningen opsturen. Die werden snel goed bevonden, waarna de vraag naar een kort verhaal volgde. Christian zette een scenario van mij om in tekeningen. Kort daarna werd het gepubliceerd en had mijn poulain zijn visitekaartje afgegeven, waarna hij aan een knappe carrière begon die hem bij de Gazet van Antwerpen, Studio 100 en Studio Vandersteen bracht.
Ik ben Bob al die tijd blijven volgen, heb alle one shots en reeksen die hij tekende verzameld (Cori - de scheepsjongen, Snoe en Snolleke, Meester Mus, Barelli) en ik bezit zelfs heel wat uniek werk van hem. Op de eerste verdieping van Huize Bostyn is bovendien een complete De Moor Galerij ingericht. Met originele tekeningen, posters, lithografieën, zeefdrukken
Mocht je ooit het album We gaan naar zee, uit de Barelli-reeks vinden, zeker lezen. De zeezenderfans zullen er heel wat in terugvinden dat ze herkennen (tot de studio van Veronica op de Norderney!). Niet stripfans lezen een boeiend, grappig verhaal in de beste traditie van de Vlaamse klare lijn strip.
Herinneringen zijn een opmerkelijk fenomeen. Alhoewel ik voorlopig weinig last heb van mijn geheugen, blijken bepaalde zaken toch een zetje nodig te hebben. Omdat zaterdag nog steeds Joey-dag is, als herinnering aan het definitieve afscheid van deze RadioVisie-illustrator, bladerde ik gisteren opnieuw door een stapel tijdschriftjes waarvan ik ooit (mede)uitgever was. Helemaal verloren dook tussen de RadioVisie-boekjes het eerste nummer van het Gemini Fanblad op. De trigger die ik nodig had om het me het hele verhaal opnieuw te herinneren.
Op 9 oktober 1980 werd Radio Gemini, toen in de lucht vanuit Dottignies, helemaal ontmanteld door de Moeskroense politie. Uiteraard wilden we zo snel mogelijk terugkeren. Wat ook effectief gebeurde op 9 november, toen we opnieuw konden beginnen vanuit een kamertje bij VANO in Moeskroen. Een bedrijf dat actief was in o.a. industriële elektriciteit, motorwikkeling en de installatie van openbare verlichting.
Tijdens onze afwezigheid was duidelijk geworden dat we de luisteraars ook op een andere manier moesten kunnen bereiken. We hadden een fanclub met vele, vele honderden leden, daar moést iets meer mee te doen zijn dan hun alleen maar de obligate sticker en lidkaart te sturen. Een blad leek me ideaal. Net in die wereld lagen mijn roots. Aan ervaring geen gebrek dus.
Het eerste nummer moest heel snel klaar zijn. Het verscheen nog tijdens onze 'off air'-periode. Ik schreef het verhaal van de inbeslagname en riep de fans ook nog eens op om duidelijk te maken dat ze achter ons stonden. Daartoe konden ze een strookje invullen en ons terugsturen. Geïnspireerd op de actie Veronica blijft, als u dat wilt. Het eerste fanzine werd verfraaid met een tekening van Joey op de cover. Gerecycleerd uit het archief van RadioVisie, maar bijzonder passend.
Voor editie 2, die verscheen in april 1981, werd gekozen voor de naam Gemini Magazine. Telkens ging het om vier paginas op A5-formaat. Dat paste makkelijk in een enveloppe en kon worden verstuurd tegen het gangbare brievenposttarief. Radio Gemini werd groter, de fanclub groeide tot ruim tweeduizend leden en ik maakte plannen om van het eenvoudige fanblad een echt tijdschrift te maken. Alweer naar analogie met Radio Veronica dat heel succesvol was met het Veronica weekblad.
Niet dat we zo frequent wilden verschijnen, maar naar inhoud toe leek het me een goed idee om een breder scala onderwerpen te brengen. Intussen verscheen RadioVisie nog steeds als maandblad. Al werd dit steeds moeilijker voor mijn Nederlandse collega-uitgever/hoofdredacteur Frans Schuurbiers en mezelf. Na ruim zeven jaar intensief bezig geweest te zijn, was de schwung er wat uit. Na heel wat overleg, ook met de andere redacteuren, besloten we dat in juni 1981 het laatste magazine zou verschijnen.
Maar toch niet helemaal. Omdat er toch al plannen waren voor een breder Gemini-fanblad, zagen we de mogelijk om twee werelden te laten samensmelten. Het Gemini Magazine verdween en RadioVisie hield op te bestaan. Maar in de zomer van 1981 werd Radio Express geboren. Een blad dat radio in heel veel facetten belichtte, Gemini een breed forum gaf, maar ook de focus legde op de Belgische vrije radios in het algemeen. Op die manier hoopten we in veel domeinen een voortrekkersrol te spelen.
De kosten van het nieuwe blad werden volledig door de Stiching RadioVisie gedragen, zowat alle redacteuren leverden zoals vanouds hun bijdrages, terwijl Frans en ikzelf de hoofdredactie bleven vormen. Alle reguliere abonnees van RadioVisie en de leden van de fanclub van Gemini kregen een exemplaar toegestuurd. Voor deze laatste groep werden de verzendkosten wel gedragen door de vzw Gemini. Een tweede nummer volgde al heel snel. En er kwam extra hulp opdagen.
De uitgevers van het Kortrijkse reclame-weekblad Atlas waren toegetreden tot de beheerraad van de lokale zender. Het was evident dat zij Radio Express gingen drukken. Bovenal deden ze het gratis. Gemini eiste, door het steeds groeiende succes echter steeds meer van mijn tijd op. Frans speelde eveneens een belangrijke rol achter de schermen. Ook voor hem werd de combinatie zender en blad loodzwaar.
Het concept van Radio Express werd herdacht. Uiteindelijk werd opnieuw gekozen voor een blad dat enkel zou berichten over Radio Gemini en minder frequent zou verschijnen. Binnen de medewerkers van de zender werd een nieuwe hoofdredacteur gezocht en gevonden. Een last viel van mijn schouders. Gemini Express was geboren, evenwel zonder tekeningen van Joey.
De groene splinter is uiteraard één van de zes albums uit de nooit-meer-geëvenaarde blauwe reeks van Suske & Wiske. Als notoir verzamelaar van de stripboeken uit mijn jeugd, ontbreekt dit meesterwerkje van Willy Vandersteen niet in mijn bibliotheek. Maar ik bezit nog een andere groene splinter, een echte
Als je fan bent van iemand dan is het niet onlogisch dat je aan het verzamelen slaat rond je favoriet. Enerzijds zijn er de commerciële spullen waar je makkelijk aan komt, anderzijds is het de ultieme droom om gepersonaliseerde items te bezitten. Handtekeningen en selfies scoren daarbij hoog. Ben je radiofan, dan is het bezitten van persoonlijke dingen een stuk moeilijker.
Soms lukt het toch. Ik heb er eentje. Eén van de foto's die bij dit stukje hoort, heeft er als mee te maken. Een beetje banaal misschien. Maar het is wat het is Een klein, groen stukje uitgeharde verf dat ik al ruim 46 jaar bewaar in een doosje. Na al die tijd stel ik mezelf wel eens de vraag wat me toen eigenlijk bezielde? Fans bewandelen vreemde paden. Ik kan het weten
Het heeft alles te maken met één van de meest spannende en dramatische radionachten die ik tijdens het DX-en (zie gisteren) beleefde. De datum is 15 mei 1971. Een zaterdagavond. Het was te vroeg om op zoek te gaan naar verre zenders, daarom was ik in afwachting nog even blijven hangen bij de kortegolfzender van Radio Northsea International (RNI).
Luisteren op de middengolf naar dit station kon niet in Geluwe door de nabijheid van de sterke zender van Franse Inter uit Lille. RNI maakte gebruik van de 220 meter, de Franse openbare omroep zat op 219,7 meter, met een 150 kW zware zender. Geluwe ligt op een boogscheut van de Noord-Franse stad. Storingsvrij luisteren lukte dus niet. Gelukkig waren er de uitzendingen in de 31- en 49- meter band.
Alan West, toevallig één van mijn favoriete djs, presenteerde zijn show. Het was na 23:00 uur toen ik hem, half ingedommeld, plotseling Mayday ... Mayday .. Mayday hoorde roepen. "This is Radio Northsea International. This is an SOS call. Mayday, mayday, mayday, mayday. Radio Northsea International from the Mebo II, to be exact 52 degrees 11 minutes latitude, 4 degrees 16 minutes longitude. Four miles off the coast of Holland, one mile off the radioship Norderney, Veronica".
Ik was meteen klaarwakker! Eerst dacht ik aan een spannend item in zijn programma, maar het bericht werd vele malen herhaald. Alan gaf ook enkele telefoonnummers door. Onder andere dit van het hoofdkantoor van Mebo Ltd in Zürich - Zwitserland. May day, may day, the Mebo II is on fire. SOS, SOS, we had an explosion on board, may day, may day, we need help!"
Ruim na middernacht verdween de zender uit de lucht. De zin om te slapen was helemaal over. Toen dat uiteindelijk toch lukte en ik de volgende ochtend weer wakker werd, spoedde ik mij naar de NSF-ontvanger. Tot mijn grote verbazing waren de uitzendingen hervat. Over het hoé en waarom, is nadien heel veel geschreven. Feit is dat er zeer snel hulp was komen opdagen. Er waren ook geen gewonden. De schade aan de Mebo II was beperkt gebleven. Het bovendeel van de kombuis en het achterdek waren weliswaar grotendeels afgebrand.
Het was een merkwaardig toeval dat er kort na deze aanslag een trip naar de zendschepen op de Noordzee was gepland met de alom bekende vissersboot de Dolfijn. Uiteraard was ik van de partij. Er heerste een vreemde sfeer aan boord. Het was immers duidelijk geworden dat de directie van Radio Veronica achter de aanslag zat. Wij zouden beide zendschepen bezoeken. Toch werd de bemanning van de Norderney, het zendschip van Radio Veronica, hartelijk begroet. Heel erg dicht werd evenwel niet gevaren. Bij de Mebo II ging het er helemaal anders aan toe. De Dolfijn ging zelfs langszij liggen en bleef er een hele poos dobberen.
De achtersteven van het zendschip vertoonden nog alle sporen van de dramatische nacht. Zwartgeblakerde delen, verbogen metaal, her en der nog wat puinresten. Enkele opvarende fans mochten aan boord gaan. Ik zag een overstap, het blijft al bij al een hachelijke onderneming om van het ene schip op het andere te klauteren op volle zee, niet zitten. Ik kon niet eens zwemmen!
Toen ik me concentreerde op de verbrande romp, zag ik net boven de geschilderde naam van het station dat de verf her en der los was gaan zitten door de hevige warmte. Ik kon er net bij en pulkte een stukje groen los. Het verdween snel in mijn zakken. Een relikwie! Een exclusief aandenken. Iets wat weinigen hebben.
Zo dacht ik er toen over. Jaren later kijk ik er toch anders naar. Met een glimlach. Me een beetje afvragend hoe ik er bij kwam? Ach, er is een tijd en een plaats voor alles. En het is alvast een anekdote die niet iedere radiofan, al is het dan nog een RNI-fan, kan vertellen.
Toen donderdagavond 14 september, voortijdig, bekend werd wie de nieuwe radiolicenties in Vlaanderen zou krijgen, kreeg ik een déjà vu gevoel. Ik wilde evenwel niet te gauw conclusies trekken. Na 64 jaar toeren in deze maatschappij heb ik geleerd dat even afstand nemen in veel gevallen helpt om dingen in een beter perspectief te plaatsen.
Wat ook helpt is het contact met mensen uit dezelfde branche. Nu ken ik nogal wat volk in radio- en bij uitbreiding ook in gerelateerde werelden. Kortom, de voorbije dagen werd menig boompje opgezet over de winnaars van de 'beauty contest' van deze Vlaamse regering. Waarbij ik per direct een nuance wil aanbrengen; er zijn geen winnaars. Er zijn enkel partijen die een uitzendlicentie krijgen. Dat is heel wat anders. Ik zie vooral (en heel veel) verliezers. Zal ik er enkele opnoemen?
Al stuurde SBS een communiqué de wereld in om te vertellen dat ze tevreden waren, neem van mij aan dat dit niét helemaal zo is. Een pakket van vijftien fm-zenders is verre van ideaal. Vergelijk het met de start, in 2001, van Qmusic en 4FM. Ook zij begonnen met een lappendeken van frequenties waar ze niet snel genoeg vanaf konden komen. Een voorbeeld; S-radio krijgt in Mechelen een zender van 30 Watt. Naar VRT-normen goed voor een ontvangstgebied van 2,5 vierkante kilometer. Maar moeilijk kan ook. Dat klopt, al zal de potentiële luisteraar, die met de auto van punt A naar B rijdt, er rekening mee moeten houden dat het vaak niet zal lukken om onderweg het signaal te blijven behouden.
Ik kan nu ook al met een redelijke zekerheid melden dat SBS niét in staat zal zijn om te voldoen aan dat wat in hun eigen dossier staat. Dat was goed, dik in orde. Daarom kregen ze ook een licentie. Maar dat uitgekiende rapport kunnen ze niet waarmaken. Ze zullen het ook niet willen. Per definitie is een commerciële groep geacht geld te verdienen, niet om het weg te geven. Met wat ze verondersteld worden te moeten doen, is weinig te verdienen. Integendeel. Ofwel wordt S-radio een eenvoudig product, veel muziek, een beetje nieuws (van Belga?) en makkelijk te maken rubriekjes gedistilleerd uit hun bestaand tv-aanbod. Kostenbesparend nu al; in eerste instantie gaan ze samenwerken met Mediahuis (Standaard, Nieuwsblad en Nostalgie).
Hier werd mijn déjà vu-gevoeld het sterkst. De grote groepen die nu nationaal opereren, die wilden S-radio er helemaal niet bij hebben. Denk aan wat Radio Contact is overkomen. En er zijn meer verliezers; Topradio, Citymusic, Familyradio, Club FM. Ze zijn hun FM-frequenties kwijt. Allen hebben ze mensen in dienst, vast of deeltijds. Ze werden op de meet geklopt door Stadsradio Vlaanderen en Hit FM. Vergeet gesjoemel, complotten en andere malversaties. Ik geloof daar niet in. Wel in het feit dat de winnaars het beste dossier hadden. Onthou vooral dat de toekenning enkel en alleen gebeurde op basis van een pak schrijfwerk dat werd beoordeeld door ambtenaren. Die houden zich strikt aan wat ze lezen. De mooiste verhandeling krijgt de meeste punten.
Of de winnaars waar zullen maken wat ze zelf in het dossier hebben gezet? Natuurlijk niet. Het hebben van een uitgebreide nieuwsredactie, het naar vele straathoeken en diverse dorpsfeesten sturen van reporters en het aanwezig zijn in diverse culturele centra en andere manifestaties zit niet in hun DNA. Een dergelijke formule is ook niet betaalbaar. Dit is Vlaanderen, een voorschoot groot.
O ja, er zijn nog veel meer verliezers. De lokale radiosector. Die is met een kluitje in het riet gestuurd. Ook zij zijn een pak frequenties kwijtgeraakt omdat die nu naar andere projecten gaan. De zogenaamde uitbreiding van hun zendgebied is een lachertje. Ik neem als voorbeeld Kortrijk, de stad kreeg er officieel Zwevegem bij, een gebied waar ze vroeger ook al te ontvangen waren. In Brussel en Antwerpen zijn er frequenties van maximaal 30 Watt. Op de Filipijnen gebruiken ze dat soort vermogens voor een wijkradio, in Groot-Brittannië op universiteitscampussen, in Senegal voor schoolomroepen
Ik ga even door. Enkel al in Parijs zijn 57 groot-vermogen-zenders actief. In Nederland zijn twaalf stations met grote vermogens en bijgevolg een nationale dekking in de lucht. Mits een totale herschikking van de FM-band is het zonder meer mogelijk om ook in Vlaanderen ruimte te vinden voor nationale uitbreiding. Op één voorwaarde, de bestaande partijen (lees: Medialaan, Mediahuis, VRT) én de politiek moeten willen mee stappen in de plannen. En dat was wederom niet het geval. Blijkbaar kon de minister van Media hen daar niet toe overhalen. Wat dat betreft zet Mediaminister Sven Gatz de traditie van zijn voorgangers verder. Geen enkele zou door een beauty contest geraakt zijn!
Nog meer verliezers? Wat dacht je? Uiteindelijk wordt radio gemaakt voor de luisteraars. En die worden er in het nieuwe landschap niet beter van. Totaal niet. Ondanks het feit dat de VRT twaalf kanalen krijgt op DAB+ wordt mijn generatie nog steeds overgeslagen. Ik voel me betutteld, betoeterd en beduveld. Nochtans is het a priori de overheid die alle doelgroepen moet bereiken. Daar betaal ik ze voor. En jij en iedereen. Je kan het de commerciële markt niet ten kwade duiden dat ze geen winst zien in de zilvergroep. Dat ze daar een foute inschatting maken, zijn we inmiddels van hen gewoon.
Zijn er dan geen winnaars? De kleine uitzondering die de regel bevestigt? Waarschijnlijk wel. De VBRO-groep mag een Vlaams station in de nationale markt zetten. Hun huidige product zit al een end in die richting. Hoe ze invulling gaan geven aan theater, stand up-comedy, film en literatuur, zoals in hun dossier staat, dat moeten we afwachten. Van mij krijgen ze het voordeel van de twijfel.
Het nieuwe Vlaamse radiorapport is alweer gebuisd. In 1984 was er heel even hoop. Toen kreeg iedere vrije radio 100 Watt cadeau. Meer dan driehonderd licenties werden uitgedeeld. Veel zenders en een klein vermogen. Iedereen was tevreden. Toch voor een tijdje, tot bleek dat de radiowereld een eerste keer met een kluitje in het riet was gestuurd. Maar toen was het eigenlijk al te laat. De fundamenten van deze scheve constructie waren gegoten, met de jaren is alles gewoon nog schever gaan staan. Alle bestaande grote spelers blijven behouden wat ze hebben. Hun frequenties zijn in beton gegoten.
Maar een beauty contest is wat de naam zegt, je beloont de mooiste, de beste dossiers waarin het meeste wordt beloofd. Een dergelijk proefwerk zou enkel mogen als aanvulling van bestaande projecten. De lokalen en de netwerken die wilden blijven, moesten voorrang hebben gekregen op papieren dossiers, geschreven woorden, makkelijke beloftes. Jammer voor alle kleintjes, de Tops, de Cities en Club FMs, maar mogelijk stonden in hun rapport te weinig halve en hele leugens. Hebben ze onvoldoende beloftes gedaan en zijn ze te eerlijk geweest? Het was naïef om te geloven dat het hetgeen ze al die jaren bewezen hebben de doorslag zou geven. Helaas, maar daar mogen ambtenaren geen rekening mee houden
EPILOOG
Als het klopt dat tegen 2022 de FM-uitzendingen van nationale spelers gestopt worden en er enkel nog digitaal uitgezonden wordt, en dat is binnen vijf jaar, schrijven we weer een nieuw verhaal. Dan krijgt S-radio evenveel kansen als Joe en Q-music en collegas. De lappendeken-beperking geldt slechts zolang de FM nog meegaat...
- Franstalige Gemeenschap dient klacht in bij Raad van State
En toen was het tijd voor deel 2 van Kleintjes krijgen klappen, groten gebetonneerd (zie gisteren). Minder analyse, meer pure gegevens. Want helemaal zeker is het nog niet dat het 'Plan Gatz', vergeef me als ik het zo noem maar het kind moet toch een naam hebben, doorgaat. Een aantal zaken kan ik nog niet kwijt, wel dat er sterke aanwijzingen zijn dat er diverse beroepsprocedures (zouden kunnen) lopen tegen wat nu is bekend.
Niet iedereen lijkt het er zomaar bij laten. Vanuit de bekende wandelgangen bereiken me berichten dat het procedures zou gaan regenen. Minister Gatz vertelde één van mijn insiders trouwens dat hij zelf verwacht dat dit er aan zat te komen. Van twee 'klachten' kan ik wel de details kwijt. De Franstalige Gemeenschap heeft bij de Raad van State bezwaar aangetekend tegen de nieuwe Vlaamse plannen. Met andere woorden, de mogelijkheid dat alles on hold wordt gezet, bestaat. Verassend is dit niet, eerder gebruikelijk dat er vanuit het zuiden weerwerk komt. (Zie ook link onderaan)
O jawel, er is overleg geweest tussen de gemeenschappen, dat moet nu eenmaal. Maar toch kwam de klacht. Tot daar het overlegmodel. Het excuus om geen nieuwe extra frequenties te zoeken luidde dat zoiets niet kon omdat dit on hold stond vanwege het overlegmodel. Over ronde cirkels gesproken. Zonder plan geen erkenningen. De Franstalige Gemeenschap heeft al eerder frequenties laten vernietigen. Officieel bestaan sommige frequenties zelfs niet meer, maar voorlopig worden ze wel nog gebruikt.
Raar is bovendien dat de Vlaamse Overheid op de hoogte was van die procedure, maar niet heeft gewacht op het resultaat daarvan. Het lijkt er sterk op dat er haast is gemaakt om SBS snel iets te gunnen. Waarbij ik mij de vraag stel of dertien jaar dan niet voldoende tijd was om een degelijk plan te maken zonder procedures te riskeren? Er is ook nog de klacht bij het Grondwettelijk Hof, ingediend door (enkele van) de huidige netwerken. De schorsing is verworpen, maar over de vernietiging van het plan moet het Hof zich nog uitspreken. Dat kan nog maanden duren.
Ik eindigde gisteren met de bedenking dat over vijf jaar alle radiostations misschien met dezelfde wapens zouden strijden omdat ze dan allemaal enkel nog op DAB+ te beluisteren zouden zijn. Met een vrij grote zekerheid kan ik nu al meegeven dat in 2022 alle nationale zenders een verlenging krijgen om gedurende nog eens vijf jaar op FM door te gaan. Zelfs mocht dat niét het geval zijn, hou er ook rekening dat binnen vijf jaar zeker geen vijftig procent digitaal zal luisteren. De Vlaamse overheid doet hier een Vanovertveldje'. Cijfers voor waarheid aannemen in de hoop dat, in de veronderstelling van en omdat ze ervan uitgaan dat zoveel mensen dan al een DAB+-ontvanger zullen gekocht hebben.
Cijfers die we anno 2017 wél kennen komen uit onder andere Nederland. Daar is men het digitale avontuur al in 2004 begonnen. Nationale en commerciële omroepen zijn betrokken en in zowat het hele land te beluisteren. Toch is nog steeds slechts tien procent (10%) van alle verkochte ontvangers een DAB-bakje. Naar Groot-Brittannië dan. Daar begonnen ze aan het avontuur in 1999. Zestien jaar later, in 2015, bezat de helft van de bevolking een digitale ontvanger. De consument moet willen en kunnen volgen. Zoveel is duidelijk. Niet iedereen is op dezelfde manier met radio begaan. Kijk maar eens in je naaste omgeving en trek je conclusies. Hoe luidop men het ook zegt en zal blijven herhalen, de bestaande situatie zal nog heel lang gehandhaafd blijven.
Dat de minister koppig vasthoudt aan het mantra dat netwerken niet kunnen, is raar. De vorige wetgeving liet samenwerking tot zestig (60) zenders toe. Waarom dan nu plots die ommezwaai? Ze mochten toch? Kom dan tien jaar later niet zeggen dat ze illegaal bezig waren. Eerlijk ware geweest indien de bestaande situatie gewoon zou geconsolideerd zijn. Ik maak een sprong naar de krantenwereld. Eén enkele groep kan daar tig kranten opkopen, zonder problemen, maar als een KMO radiofrequenties verzamelt dan is er plots wel een probleem.
Alle regionale tv-stations zijn zowat eigendom van Corelio. Nooit heeft er iemand bezwaar gemaakt. Corelio en Concentra zijn trouwens de huwelijkspartners van Mediahuis. Ze gaan hun plannen om de voornoemde media-activiteiten over te hevelen naar Mediahuis eerstdaags aanmelden bij de bevoegde mededingingsautoriteiten. Het vzw-statuut was destijds een verplichting van de overheid om een licentie te krijgen. Wat is het bezwaar dat iemand in een streek een aantal lokale radios bezit? Een bedrijfje overneemt? Is dat een doodzonde? Vergelijk dat eens met de echte mediaconcentratie in Vlaanderen.
Bovendien heeft een project als Topradio meer kans om te overleven. Ze hebben luisteraars, omzet en werknemers in dienst. En dat al 22 jaar lang. Hoe kan het zijn dat een opgepoetste prognose voor een niet bestaande zender het hier van wint? Ik haal Be One even van onder het stof. Ook zij hadden prachtige dossiers. Er is geen dag van de inhoud waar gemaakt. Twee jaar later ging de stekker uit het project. Deze geschiedenis gaat zich wellicht herhalen.
Om het tot slot over de beoordelingen te hebben waarmee de dossiers werden getoetst. Eén voorbeeld; Zo werden er minder punten toegekend aan een project omdat er geen sportprogramma was voorzien. Ken je één jazz-zender, waar dan ook, met een eigen sportprogramma? Is er sport op MNM, StuBru, Nostalgie en JOE fm? Ik maak één van de volgende dagen een analyse van die puntentelling. Het lijkt me eerlijk als iedereen dat kan nakijken. Ik kan me echt niet van de indruk ontdoen dat een stevige portie willekeur en amateurisme heeft meegespeeld. Niet omdat er gecomplotteerd werd, wel omdat er onkunde mee was gemoeid.
Een zero base herverdeling, naar Nederlands model, zou een meer correctere staalkaart van de radiowereld hebben opgeleverd. Mijn gedacht!
Als je reeds 64 verjaardagen vierde heb je heel wat jaren om op terug te kijken. Om het chronologische overzicht te behouden, FaceBook noemt het de tijdlijn, doe je dat meestal door belangrijke gebeurtenissen, jobs, aankopen, verhuizingen in de juiste volgorde te zetten. Ik betrap er me zelf op dat ik dat ook al eens doe aan de hand van de radiotoestellen die ik kocht, bezat of die ik me gewoon herinner. De meest opmerkelijke ontvanger was tevens de allereerste die ik ooit zag. Afijn, ook naar... luisterde.
Het begint in de zomer van 1947, de warmste ooit. In dat jaar trouwden mijn ouders. Om geld te sparen en later een huisje te kunnen kopen, trokken ze vijf jaar in bij de ouders van mijn ma. Toen ze in 1952 eindelijk hun droomwoning konden kopen, kregen ze het radiotoestel van mijn grootouders cadeau. Inmiddels was (helaas) het embleem op de voorkant verloren gegaan. De NSF-ontvanger (Nederlandse Sein Fabriek, in 1960 overgenomen door Philips) was vlak na de oorlog aangekocht bij de intussen bekende Roger.
In maart 1953 kreeg het nieuwe huis er een bewoner bij. Ik dus. Toen ik kon glimlachen moest er een foto genomen worden. Zoals mijn generatie zich dat zal herinneren recht op zittend, poserend op een kussen (sommigen lagen naakt op een schapenvacht!). Ik heb geen idee wààr het idee vandaan kwam, maar toen was het wel bon ton.
De NSF bleef het muzikale geluid in de woonkamer van Huize Bostyn beheersen tot 1959. Toen kwam er een nieuw toestel van bij Roger. De ouwe bak belandde op zolder tot ik groter was. Toen ik vele jaren later mijn eigen kamer kreeg, begon het toestel zijn derde leven. In 1973 mocht de lampenbak alweer, zij het gedeeltelijk, op rust.
Bij Roger had ik een transistor radio gekocht, met UKW-welle. Maar niet vooraleer ik de houten NSF-kast helemaal gerenoveerd had. Met de oude ontvanger schuimde ik wel nog steeds alle AM-banden af omdat er twee uitstekende kortegolfbanden opzaten. Ik vergat vaak naar bed te gaan, luisterde naar zenders uit landen die nu al lang niet meer bestaan! (DDR, Tjecho-Slowakijje,CCCP). DX-ing! Een merkwaardige hobby! Maar eentje waar je vaak schitterende cadeaus aan overhield!
In 1981 werd de NSF weer opgewaardeerd. Voor Radio Gemini had ik een spel bedacht waarbij luisteraars en middenstanders een grote rol speelden. Dé radio werd érgens, in een steeds wisselend dorp, in een uitstalraam geplaatst bij een winkelier. Aan de hand van tips die de presentatoren gaven, moesten de luisteraar het toestel kunnen lokaliseren. Wie daar als eerste in slaagde kreeg een prijs. De NSF zou bovendien model staan voor een nieuwe Gemini-sticker. De Kortrijkse tekenaar en ontwerper Cisse, inspireerde zich op mijn radiodoos. De sticker werd nadien hét symbool van Gemini. Meer dan zomaar een logo.
Toen ik vertrok bij de Kortrijkse lokale zender, in de lente van 1984, belandde het toestel opnieuw in Geluwe waar ik er heel vaak BBC Radio 1, Hilversum 3 en de zeezenders vanaf de Ross Revenge mee beluisterde. Zelden ging een dag voorbij zonder dat het groene kattenoog opflikkerde. Uiteindelijk werd het aantal uur radio-activiteit toch minder. Storingsvrij luisteren werd immers steeds moeilijker. Ansich werd het AM-aanbod ook minder, andere elektrische toestellen in huis en de naaste omgeving moesten blijkbaar aan steeds minder strenge normen voldoen. Met gekraak, gespetter, gezoem en ander lawaai als gevolg.
Toch was de rol van de NSF nog steeds niet uitgespeeld. In 2012, 2013 en 2014 zond vanuit het Bissegemse Bijenhof evenementenradio 19, tijdens de zomermaanden, telkens een tiental dagen uit. Opnieuw nam de oude ontvanger zijn rol als eye catcher op. Meer nog, hij liet ook het geluid van Radio 19 horen. Zendtechnicus Bruno Vandenbulcke had gezorgd voor een mini middengolfzendertje dat de oude bak feilloos kon ontvangen. Vermoedelijk het enige AM-apparaat waarmee naar 19 werd geluisterd. Enerzijds mocht er geen AM-zender gebruikt worden, dus werd dat aan niemand verteld, anderzijds was het zendgebied echt tot enkele honderden meter beperkt.
Ik heb geen idee of hiermee een definitief einde is gekomen aan het merkwaardige leven van dit radiotoestel dat me al mij hele leven begeleid. Het ding heeft zeker al acht levens gehad. Een negende behoort tot de mogelijkheden. Intussen staat de helemaal opgefriste bak te pronken in mijn mancave.
Af en toe wordt hij aangezet op Smooth Radio of Gold, of een andere zender. In het UK tieren de middengolfstations immers nog welig. s Avonds en s nachts is er zelfs een overvloed aan zenders in die band te ontvangen. Door het wegvallen van de zwaarste vermogens in de ons omringende landen, duiken steeds vaker en beter omroepen op uit verre landen.
De geschiedenis herhaalt zich, straks sla ik weer aan het DX-en. Waar is mijn World Radio & TV Handbook? En hoe stel je ook alweer een goed QSL-report op? Wie stuurt nog cadeaus?
De voorbije zomer heeft een belangrijke gebeurtenis plaatsgevonden in de geschiedenis van de nieuwsdienst van de VRT. Sedert enkele weken is deredactie.be van uw computer, tablet of smartphone verdwenen en vervangen door vrtnws.be: een nieuwe site, een nieuwe app, een nieuw logo en een nieuwe naam. En daar heb ik een heel klein beetje aan meegewerkt als bètatester. Ik ben bijgevolg ook een heel klein beetje tevreden...
Het was een leuke ervaring om gedurende vele maanden iets dergelijks mee te kunnen helpen aansturen. Niet enkel radio is mijn ding, journalistiek is dat net zo goed. Het meedenken resulteerde een tijd geleden in een namiddagje en avondje VRT. Met extra compagnon. Jan Steen (Jean-Pierre Pylyser), één van mijn oudste radio-strijdmakkers gidste me naar de Reyerslaan.
Het was even onderhandelen aan de VRT-receptie want mijn identiteitskaart lag nog thuis. Ik was, denk ik, voor het laatst bij de publieke omroep in 2012. Toen in het gezelschap van Geert Vandevelde (TV Oost) en Caroline Delvoye (die stage liep bij RadioVisie). We maakten er reportages. Ook dan was het geen duiventil, maar heel erg moeilijk was het niet om binnen- en buiten te wandelen in het omroepgebouw. Sindsdien, de terreurdreiging zal er alles mee te maken hebben, is de controle strenger en efficiënter.
Het voelde een beetje raar aan om na vijf jaar nog eens door die gangen te dwalen, vooral omdat ik er dit keer als modale bezoeker was en er niet aan het werk was voor RadioVisie. Ik hield me gedeisd, werd toch af en toe herkend, maar probeerde vooral gewoon mee te surfen met de rest van het tienkoppige team testers.
Ik genoot het hardst hoe de groep, voor de meesten was het een eerste bezoek aan een omroepcentrum, onder de indruk was en de dingen bekeek. We praatten met Frank Deboosere, hij mocht die bewuste dag voor het eerst spelen in zijn nieuwe weerstudio, we wandelden door de oude weerstudio, maakten kennis met Caren Meyen achter het mengpaneel van Radio 2, hielden halt in de opnameruimte van Extra Time en kregen een prima souper opgediend.
Tot slot werden we een deel van het levende publiek tijdens de opnames van Cath & Gasten (Cath Luyten verving die week Lieven Van Gils). Isabelle A (de mooiste), Nathalia (de luidste) en Wim Opbrouck (de sympathiekste) waren enkele van de praatgasten. Maar vooral de publieksopwarmer viel ons op. De man deed zijn ding, geolied en professioneel, maar hij had net dat ietsje meer. Zijn stem, zijn manier van praten, zijn timbre, zoals hij de dingen die we moesten weten, uitlegde. Dat deed bij ons een belletje rinkelen.
Na de opnames moesten JL en JP absoluut weten of ze gelijk hadden. Een aangename babbel later wisten we het helemaal zeker. Ons gevoel zat juist. De man kwam inderdaad uit de radiowereld. Hij presenteert iedere ochtend Start je dag bij Radio 2 Oost-Vlaanderen. Dirk Ghijs was heel even verbaast dat we puur op zijn techniek aanvoelden dat hij eigenlijk een radiomaker is. En wij, wij waren ook weer tevreden. We pikken ze er nog altijd uit, zij die hét hebben. Radiomensen onder elkaar, we zitten op dezelfde golflengte.
Maar omdat dit stukje eigenlijk over de nieuwe nieuwssite van de VRT gaat, moet je daar maar eens naar toe surfen...
Ik ben alweer één mysterie armer. De oplossing is gevonden. De verwarring is uit de wereld. Al was er nooit sprake van een echt probleem. Uiteraard niet. In het stukje over mijn ReVox A77 had ik ook een foto geplaatst (uit 1973) van de Radio Atlantis-studio in Oostburg waar twee dergelijke recorders zijn te zien.
Zelf dacht ik dat dj Fred Van Den Bosch op de foto stond. Rudi Van Vlaanderen was de eerste die dacht dat het evenwel om Peter Vandam ging. Waarna meer mensen zich in de discussie mengden. Eric Hofman, Bart Picard, Luc van Kapellen, Bert Ree, Ed Koorevaar... Om niet iedereen te noemen! De balans helde niettemin duidelijk over in de richting van Peer.
Het verlossende antwoord kwam uiteindelijk uit Rotterdam van oud RadioVisie-collega Ron Shultz. Hij weet zich niet meer precies te herinneren wanneer, maar hij kreeg of kocht ooit enkele fotos van Menno Dekker (Radio Lucas, Unique FM en Radio Waddenzee). Hij was op bezoek geweest in de Atlantis-studios om er een reportage te maken. Kort na de start van deze zeezender.
Enkele fotos van het setje waren ooit in Geluwe beland, andere opnames waren dan weer in 'Rotjeknor' gebleven. Tot nu Voor eens en voor altijd is hierbij het bewijs geleverd dat het wel degelijk Peter Vandam is die noest aan de arbeid was in de Oostburgse productiestudio van Radio Atlantis.
Aanstaande zaterdag, 26 augustus, wordt Flanders Music Radio Day in Gistel afgesloten door de Free Radio Road Show (met Gino De Simpelaere). De muzikale drive in die van 1975 tot halfweg 1977 gelieerd was met de Vereniging voor Vrije Radio (RadioVisie). In die periode traden vaak gast-djs op. Los uit het blote hoofd denk ik daarbij spontaan aan Ton Schipper, Pierre Van Gent, Phil Players en Peter van Dam.
Maar zie, lang voor die periode had deze laatste reeds aan de knoppen van de FRRS staan schuiven. We moeten terug naar 1971. Ene Peter Nijdens wint in Antwerpen een grote dj-wedstrijd. De man zijn talent wordt opgemerkt en hij wordt gevraagd om radioprogrammas te gaan maken vanaf de MV Mi Amigo. Het zendschip is net uit de haven van Amsterdam ontsnapt om als thuisbasis te dienen voor Radio 199.
Peter kiest voor een nieuwe familienaam en heet vanaf dat moment Peter Brian. Na enkele strubbelingen en andere mankementen wordt 199 plots Radio Caroline. Peter blijft ook daar nog even hangen, maar verdwijnt dan weer uit de ether. Intussen is hij opgemerkt door Walter Galle, de bezieler van de Free Radio Road Show. Vanaf dat moment gaan beide heren vaak samen de hort op in Vlaanderen. Voor de Free Radio Road Show en/of voor de Caroline Road Show.
Tot Radio Atlantis in juni 1973 opduikt met ene Peter Vandam als dj in het team. Als dat onze Peter Brian van weleer niet is! Deze radiomaker 'pur sang' heeft voor een minder Engelse naam gekozen. Niet onverstandig, uiteindelijk is Atlantis een Vlaams station. Na enkele weken verdwijnt Peter bij de zender om vanaf januari 1974 weer te verschijnen bij Radio Mi Amigo. Zelfde dj, zelfde zendschip, zelfde frequentie, andere organisatie.
Als hij in januari 1977 ook dit station, dat inmiddels in het Spaanse Playa de Aro was neergestreken, verlaat is hij net op tijd terug in België om enkele keren gast-dj te zijn bij de Free Radio Road Show. Alles komt inderdaad terug!
Dit verhaal begint in Oostburg, in de studios van Radio Atlantis. Het is eind oktober 1973 als Theo Vandevelde (Guy Broeckhove) mij uitnodigt om te praten over een club die ik net heb opgericht. Free Radio Promotion moest een platform worden dat steun zou bieden aan vrije radio
Het was de eerste, echte radiostudio die ik van dichtbij zag. Ik maakte er kennis met de ReVox A77. Het werkpaard zonder franje. De Rolls Royce onder de bandopnemers. De Rolex van de recorders. Niet zo heel veel later zag ik het toestel opnieuw, dit keer in de thuisstudio van Pierre Van Gent (Pierre Deseyn), waar we een reeks programmas voor Radio Mi Amigo zouden gaan opnemen.
De A77 dook opnieuw op bij Walter Galle, Alfons Jagtman (Rob Ronder) en toen ook mijn beste schoolvriend Roland Bucket er een kocht, wist ik het zeker, ooit zou ik er zelf één bezitten. Maar die dingen waren ontzettend duur in België. Daarnaast waren ze ook nog moeilijk te vinden. In de Kortrijkse Budastraat waren ze te koop voor ruim 40.000 Bef. Ongeveer duizend euro, midden jaren 70. Ga er maar aanstaan!
Intussen was ik samen met Frans Schuurbiers gestart met de Vereniging voor Vrije radio. Mijn compagnon zag al snel het nut in van een persoonlijke studio en was op zoek gegaan naar dé ReVox. In Rotterdam, in een dumpingshop waren ze te koop, omgerekend van Gulden naar Belgische Franken, voor net geen 30.000 BEF.
Eindelijk, ik had er één! Mijn eigen werkpaard zonder franje werd gekoppeld aan de Marantz geluidsinstallatie. Fijn om hebben, fantastisch om te horen en een pure 'eye catcher' voor wie op bezoek kwam. Het apparaat klopte menig overuur en omdat er toen nog flink gerookt werd ten huize JLB, begon na enkele jaren trouwe dienst, de A77 enigszins vervuild te raken.
Geen nood, radiocollega Herman Vervaeke kon het apparaat laten reinigen bij een gespecialiseerd bedrijf in Brugge. Uiteindelijk moesten ook koppen, frictierubbers, snaren en ander fraais vervangen worden. Kostenplaatje, afgerond 12.000 BEF. Je kon er een nieuwe Philips of Akai recorder voor kopen, maar hey, hier ging het dus wel om een ReVox A77! Net voor Kerstmis 1978 draaide het ding weer op volle toeren in Geluwe.
Het laatste deel van dit verhaal speelt zich af op de Noordzee. Radio Caroline was op 15 april 1979 een zoveelste comeback begonnen. Naar aloude gewoonte was er een latent gebrek aan financiën en werd de inner crowd om hulp gevraagd. Daar hoorde ik dus ook bij. Geld kon ik niet doneren, maar ze mochten wel mijn A77 gebruiken, op voorwaarde dat er goed voor werd gezorgd en ik het apparaat terugkreeg.
Het leek me wel wat om later tegen iedereen te kunnen vertellen dat mijn ReVox ooit vanaf de MV Mi Amigo was gebruikt door Radio Caroline. Een flinke meerwaarde voor de recorder. Niet uit te drukken in centen, wel in emoties. Er werd een tijdstip en een plek afgesproken voor de overhandiging. Het werd de Grote Markt van Antwerpen. De precieze datum weet ik niet meer, wel dat het in de lente van 1979 was. Boudewijn Dom (nog steeds als redacteur actief bij Offshore Echoes) was de 'go between'.
Daar ging mijn ReVox, richting Noordzee. Aan boord werd hij vooral gebruikt in de productiestudio. Het gaf me een goed gevoel. Caroline was geholpen, de vrije radio voer er wel bij en ik deed iets wat niet mocht van de overheid. Ik was een tevreden jongeman tot 20 maart 1980. Die dag brak de MV Mi Amigo los van zijn ankers, kwam op een zandbank terecht en raakte lek. Een aantal uren later zonk het schip.
Sindsdien ligt het op 51°35′00″N 1°17′20″E. Incluis mijn opnameparel. Het epiloog van dit stukje laat ik volledig aan je eigen fantasie over. En wie m ophaalt/opvist mag m hebben!
Naar aanleiding van het overlijden van Joey op 22 juli jl, neem ik als eerbetoon aan deze unieke illustrator van alle uitgaves van de Vereniging voor Vrije Radio en RadioVisie, af en toe een duik in de archieven. In nummertje 17 van 23 april 1979 stak een gratis mini poster (A4 formaat) van Ad Visser. Met een handgeschreven groet en gesigneerd.
Ad Visser kende ik nauwelijks van de radio, wel van televisie. Ik zag m voor het eerst aan het werk bij AVROs Toppop in 1972. Op een witzwart televisie als de weersomstandigheden mee zaten. Omdat de Vlaamse televisie eigenlijk weinig voorstelde en mijn ouders ook niet echt van Franse tv hielden (die was loepzuiver te ontvangen in Geluwe), hadden we een tien meter hoge mast op het dak van ons huis laten plaatsen, met draaibare richtantenne. (Er bestaan fotos van, maar die heb ik nog niet teruggevonden).
Daarmee konden we in één ruk veel meer zenders ontvangen. Althans in theorie. Het Nederlandse tv-signaal kwam uit Goes, een afstand van zon 150 kilometer. Het hoeft weinig uitleg om duidelijk te maken dat de weersomstandigheden nogal wat invloed hadden op de beeldkwaliteit. Soms was er fading, dan weer teveel sneeuw en af en toe was er ook stabiel beeld.
Maar we deden het ermee. In 1974 kreeg Geluwe voor het eerst kabeldistributie en verhuisde de antenne naar een landelijk gelegen boerderij in Poperinge. De buren hadden een paar jaar eerder een kleuren-tv gekocht, ten huize Bostyn keken naar een tweedehands witzwart tv, gekocht bij Roger (zie ook het stukje Rosy, Radio en Roger). Gerard en Clementine hadden maar al te graag dat ik op vrijdagavond bij hen naar Toppop ging kijken.
Het werd een wekelijkse, gezellige bedoening met een hapje en een drankje. Gerard keek vooral naar de meisjes van het ballet van Penny de Jager. Clementine bleef enkel zitten als er Nederlandstalige, Franse of Duitse liedjes te horen waren. Engels is een lelijke taal', fulmineerde ze. Of; 'Het zijn net wilden'. Ik genoot van het totaalpakket, Toppop, de sfeer, de buren, de commentaar, de gezelligheid en daarmee bedoel ik ook de glaasjes wijn uit hun meer dan voortreffelijke wijnkelder.
Ad Visser was de extra gastheer op vrijdagavond in Lourdesstraat 15. Joey vereeuwigde hem op een groot formaat tekening. VVVR-medewerker Antonino Condina (Johnny Player), bracht die persoonlijk, op een maandag in de winter van 1978/79, naar het Mediapark in Hilversum. Ad zette er zijn 'krabbels' op. De tekening ging terug mee. Na het drukken van RadioVisie werd ze dit keer per post verstuurd naar Ad. Op de redactie behielden we enkel een supergave kopie.
Waar was ik tijdens de 'summer of love?' Dat vraag ik me nog vaak af. Veertien jaar jong, middenin de zomervakantie. Veel opties dus. Omdat ik me niet alles kon herinneren, ben ik daarom opnieuw in de foto-archieven gedoken. Steeds sterker spookte immers de naam van Rosy door mijn hoofd En de datum van 14 augustus, beter bekend in radiokringen als 'Black Monday'.
Rosy haar pa was een stiefbroer van mijn grootmoeder. De man baatte een radio- en tv-winkel uit in Zeebrugge. Jaarlijks brachten mijn ouders en ikzelf er enkele vakantiedagen door. Unieke dagen, want er werden foto's gemaakt. Roger was niet zomaar een verkoper, hij knutselde zelf zenders in elkaar. Ademloos had ik als kleine jongen zitten luisteren naar zijn verhalen over de rijkswacht die langskwam, over inbeslagnames en veroordelingen.
Zijn Sierra-winkel, de merknaam in België voor Philips, was voor mij een soort snoepwinkel. Blijkbaar ook voor mijn ouders, want ze kochten er in 1959 hun eerste nieuwe radiotoestel. Voordien hadden ze het moeten doen met wat andere familieleden niet meer nodig hadden. Roger bracht het gloednieuwe apparaat zelf aan huis. Wij reisden toen immers nog met de trein en lampenontvangers waren niet alleen zwaar en groot, maar ook kwetsbaar. Roger had een auto Toen al.
Op een zondag in december werd de nieuwe ontvanger gebracht en meteen was de hele familie meegereisd. Het moet een gedenkwaardig moment geweest zijn, want er werd... een foto genomen. Roger had immers een 'kodak'. Nog zoiets waar wij toen enkel van konden dromen De oude radio-ontvanger werd in een kartonnen doos gestopt en veilig opgeborgen op zolder. Om later aan mij te geven. (Hij staat nog steeds op een prominente plaats in mijn mancave, werkend).
Midden jaren 60 nam Roger een merkenvrije winkel over in Kortrijk. Dat was een stuk dichter bij Geluwe, waardoor ik er al eens vaker langsging, met de fiets, om me te vergapen aan al dat beeld- en geluid. In diezelfde periode had ik immers ook de muziek gevonden (en Rosy opnieuw ontdekt). Hoog tijd dus om mijn eigen transistorradio aan te schaffen. Het was eind 1966.
Bakker Durnez in Geluwe, een volle neef van mijn vader, kon altijd extra krachten gebruiken tijdens de drukke eindejaarsperiode en ik mocht de hele kerstvakantie een handje toesteken. Afwassen, schoonmaken, ontvetten en opruimen. Met de extra nieuwjaarsgiften van ooms, tantes en iedereen die me lief had, spaarde ik bijna voldoende bijeen om een Loewe Opta portable radio (model T48) te kopen. (Ook dat toestel overleefde en staat in de mancave).
Weliswaar net boven mijn budget, maar familie heeft altijd een streepje voor. Roger was tevreden met een (veel) kleinere winstmarge. Ik kreeg ook een lijstje met daarop de golflengtes van de bijzonderste radiostations; Caroline, Veronica, London, 270 De man was immers altijd een beetje piraat gebleven en wist bovendien ook maar al te goed waar dochter Rosy naar luisterde. En hebben youngsters niet allemaal dezelfde smaak? Eenmaal terug thuis werd een foto genomen.
Helaas, al na een paar maanden werden tal van mijn favoriete zenders opgedoekt door de Britse overheid. Hét moment waarop Radio London uit de lucht ging, kan ik me nog steeds niet herinneren. Misschien zat ik in mijn eentje op mijn kamer? Vergeten te luisteren? Niet thuis of met wat anders bezig? Toen s anderendaags bleek dat Radio Caroline wel nog in de lucht was, ben ik op mijn fiets gesprongen en naar Kortrijk gereden omdat ik wist dat Roger één en ander had opgenomen met een cassetterecorder. Eenmaal een early adapter, altijd een early adapter
Dat ik zo snel weer naar Kortrijk fietste, misschien, mogelijk en hoogstwaarschijnlijk had Rosy er ook iets mee te maken. t Zou kunnen. Hoe we later samen de kaping van de Mebo II, het zendschip van RNI, beleefden, dat vertel ik een andere keer.
Ik heb het al eerder gehad over Lüdenscheid en mijn deeltje van de militaire activiteiten bij de 6TTR. Ik was toen ook nogal begaan met het 'radioniveau' van mijn mede-strijdmakkers want, samen met enkele gelijkgestemde zielen, bouwden we alternatieve ontvangertjes waarmee je naar o.a. het net gestarte Radio Atlantis kon luisteren. Big deal? Natuurlijk wel, want de uitzendingen kwamen vanaf een schip in de Noordzee, wij woonden verplicht ruim driehonderd kilometer verder. Maar dat verhaal heb ik dus al eerder verteld.
Vorig weekend kreeg ik een berichtje van Lucrèce, een Vlaams meisje dat ik in Lüdenscheid had leren kennen (haar pa was er beroepsmilitair). Ze had mij en mn onlangs gestarte radio-avonturen ontdekt op de sociale media. De niet essentiële elementen voor het vervolg van dit stukje, laat ik achterwege. Feit is dat onze lokale postbode onlangs een enveloppe bracht met daarin een vijftal strookjes fotonegatieven. Nog zelden te zien. Twintig jaar geleden gemeengoed, nu zo zeldzaam als Venusaur, een Pokémon die nauwelijks te vinden en te vangen is. Om je een idee te geven
Negatieven hebben is één, er bruikbare beelden van maken is weer iets anders. Ik heb geen idee of er betere methodes bestaan, maar Germain, een oud radio-buddy me ter hulp. De man woont, ook anno 2017, zowat in zijn donker kamer. Hij ontwikkelde met een vlotheid eigen aan die hards, de negatieven. Vreemd om in één keer 45 jaar terug in de tijd gekatapulteerd te worden. Niet dat ik me alles nog herinnerde, maar bij momenten doken toch weer andere ABL-beelden op. Een mechanisme is in gang gezet, dat kan enkel nog meer worden.
Enkele van die militaire fotos heb ik deze ochtend onder de scanner gelegd en bij deze aan het wereldwijde net toevertrouwd. Je maakt kennis met de mannen van kamer 11 Compagnie 6TTR, die niet enkel hun vaderland dienden, maar Radio Atlantis mee introduceerden in Lüdenscheid en omgeving. En er een klein zakcentje mee verdienden. Maar dat zijn weer andere verhalen.
Stan Haag hoorde ik voor het eerst midden jaren 60 toen hij voor Radio Luxemburg werkte. De zender uit het Groot Hertogdom stond meestal op bij mijn ouders. Hij was de favoriet van pa Bostyn. Stan kwam bij de mensen langs. Hij praatte tegen hen. Het was alsof hij bij jou thuis met een bakje koffie aan tafel zat. Niet enkel wat hij zei charmeerde, zeker ook de manier waarop hij de dingen bracht. De kunst van het radiomaken is de luisteraar het gevoel geven dat je tegen hem of haar persoonlijk bezig bent. Niet tegen een massa. Stan Haag beheerste die kunde tot in het kleinste detail. Hij vertelde, entertainde, charmeerde.
Toen heer Haag Luxemburg verruilde voor Radio Veronica verdween hij ietwat uit beeld. De ontvangst van de zeezender liet in Geluwe vaak te wensen over. Zeker na 16:00 uur, toen er nog werd uitgezonden op 192 meter. Na de verhuis naar 538 meter kon een paar uur langer geluisterd worden. Op die manier stond zijn verzoekprogramma Juke Box ook weer regelmatig op. Toen hij het team van Radio Mi Amigo vervoegde eind 1974, was hij weer helemaal terug in Geluwe. Twee keer per dag zelfs. Een uurtje in de voormiddag en eentje 's avonds.
Stan ontmoette ik voor het eerst in Playa de Aro in april 1975. Het Mi Amigo-team had er een soort enclave van waaruit men rustig radio kon blijven maken zonder de bemoeienissen van de overheden in de Lage Landen. We interviewden hem voor Baffle. Net daarom vroeg ik Joey om een cover-illustratie te maken van hem. De babbel werd gebruikt voor een documentaire over twee jaar Mi Amigo die Pierre Deseyn, Frans Schuurbiers en ikzelf in elkaar staken en die werd uitgezonden door Radio Mi Amigo op zondag 4 januari 1976 (16:30-17:00 uur).
Ik zou Stan nog vaak zien in Spanje. Ik schreef ook zijn eerste teksten voor het zondagse praatje dat hij hield. Klokslag 12:00 uur sprak hij in naam Van Mi Amigo de luisteraars toe. Na een poosje maakte Stan die boodschappen zelf en evolueerde het nieuws over het verbannen radioteam in de mini enclave tot een column. Ernst werd humor. In 1978 keerde hij uit Spaanse ballingschap terug. Hij ging in het Limburgse Diepenbeek woonde en presenteerde zijn Juke Box voor diverse lokale radiostations.
Ik zag hem pas terug in Zoersel op 1 oktober 2000 tijdens de Mi Amigo revival, georganiseerd door kabelradio Magdalena. Ik was er, net zoals Stan, één van de vele genodigden. Ook Peter Vandam, Marc Jacobs, Bart van Leeuwen, Johan Visser, Bert Bennett, Norbert, Will vander Steen en vele andere oud-medewerkers waren van de partij.
Stan was fysiek een flink stuk ouder geworden, maar had nog steeds dat typische gevoel voor humor, zijn gave om met woorden te spelen en om van het leven te genieten. Een borrel sloeg hij bijgevolg nooit af. Maar dat zag zijn vrouw Lut net iets minder zitten. Met enige aandrang werd ik gevraagd of ik Stan die dag kon begeleiden. Het werd niet met zoveel woorden gezegd, maar ik begreep dat ik er vooral op moest letten dat er geen wittekes werden geschonken en gedronken.
Het liep niet helemaal volgens plan. Uiteraard ging ik overstag. Wie kon Stan iets weigeren? Het was maar één keer feest en wie was ik om hem dat plezier te ontzeggen? De borrel werd netjes gecamoufleerd in een glas cola. Lut keek af en toe in onze richting en dacht dat het goed ging. Stan genoot van de belangstelling, danste ondanks zijn 80 jaar nog op een tafel en deelde handtekeningen uit met zijn breedste glimlach.
Het zou de laatste keer zijn dat ik hem zag. Op 1 december 2001 overleed hij.
Met de grootste letter G die ik kon vinden, was het tijdens de grote vakantie geniéten bij Radio 1 (VRT). Zaki presenteerde er deze zomer drie uur lang de Summer of 67 op de zaterdag. Wat werd er toch fantastische muziek gemaakt veertig jaar geleden. Myriam Makeba, Fift Dimension, The Pebbles, Tommy James & The Shondelles, The Beatles, The Greatful Dead, Ramses Shaffy, The Herd, Rolling Stones, Cream Ah, ik noem er slechts een handvol. Bekijk zelf de playlists op de website van Radio 1, of herbeluister de uitzendingen via radioplus.be en geef me dan eens ongelijk!
1967 dus. Swingend, optimistisch, melodieus waar nodig, rockend indien gewenst, indringend op de juiste momenten. Met af en toe een oude jingle als bindmiddel en zelfs de stem van Emperor Rosko (Radio Caroline). Jacky Dewaele presenteert het programma met de precieze hoeveelheid informatie op de juiste momenten. De muziek staat centraal, de presentator is enkel de gids. Radio zoals het moet.
Uiteraard ben ik bevoordeeld want 1967 was mijn 'debuutjaar' in de muziek. Ik was veertien en ontdekte volop wat de wereld te bieden had. Ik maakte kennis met de rest van de swingende jaren zestig. Ik weet niet of ik hier kort door de bocht ga, maar nooit meer is er zoveel geweldige muziek gemaakt die moeiteloos de tand des tijds heeft doorstaan.
Je vult niet alleen drie uur op de zaterdagnamiddag met de sound of the sixties, maar een compleet radiostation. Kijk maar eens naar onze buren. In Wallonië is Classic 21 en Radio Nostalgie, net zoals in Frankrijk (en niét vergelijkbaar met de Vlaamse variant), Nederland heeft Radio 10 Gold, NPO Radio 5, Duitsland voorziet een generatie via WDR4, het UK geniet van Gold En ik vergeet er nog heel wat.
Mag ik terloops vragen waarom frisse vijftigers, leuke zestigers en andere fitte zeventigers in Vlaanderen, mijn generatie dus, daar nog steeds van verstoken blijft? Van een radiostation voor ons? In de nieuwe radioplannen van minister van Media Sven Gatz, worden we nog maar eens smadelijk over het hoofd gezien.
Want het hertekende radiolandschap dat volgend jaar ingaat, wordt nauwelijks anders. Alle nationale zenders blijven doen wat ze nu doen, op precies dezelfde plek. SBS werd gematst (ten nadele van de goede frequenties voor de echte lokalen) en VBRO komt erbij, een project met uitsluitend Vlaamse muziek en/of Belgische producties.
Als je dan toch de eigen muziek wil promoten, doe dat niet op één enkel kanaal, want dan komen daar alleen mensen langs die zich toch al voor het fenomeen interesseren. Zorg ervoor dat die muziek ook op andere zenders te horen is. Desnoods met quota, enkel op die manier zoek en vind je een ruimer en nieuw publiek. Deze Vlaamse radio wordt een niche product. Net zoals Klara, de klassieke omroep dat is. En verder zie ik vooral veel van hetzelfde, radio voor jonge luisteraars, nog jongere mensen en bij uitbreiding ook nog eens voor younsters.
Ik heb geen idee waar we JOE FM Nostalgie en Radio 2 moeten positioneren. Uiteraard zijn er op internet enkele goed bedoelde initiatieven te vinden die mijn generatie aanspreken, maar webradio is verre van ingeburgerd. Er is enkel de theoretische bereikbaarheid, in de praktijk blijft het om verwaarloosbare aantallen luisteraars te gaan. OK, er zijn lokale projecten in Vlaanderen die aan mijn verzuchtingen voldoen, maar moet ik daarom verhuizen? En waarom heeft dan niet iedere Vlaming die de juiste/foute leeftijd heeft, recht op een zender die helemaal voor hem bedoeld is?
Neem de Summer of 67 van Radio 1 als blauwdruk, bouw er een station rond en je doet een hele generatie een ontzettend plezier. Een generatie, dat meld ik even terloops, die er ook nog financieel het best aan toe is. Maar dat geloven de marketing boys niet. Jammer, ze laten evenveel kansen liggen als er hits werden gemaakt in de sixties. Ontelbaar dus!
Een hele generatie die veertig jaar geleden moest knokken, vechten en beuken tegen de gevestigde orde omdat er toen geen aandacht was voor de verzuchtingen van de ... jonge garde, ziet dat de geschiedenis zich herhaalt. Nu we aan het andere eind van de tijdlijn staan, worden we alweer geconfronteerd met het totale negeren. Minister Gatz, u laat ons in de kou staan. Alweer
Struinend door de stapel RadioVisie-tijdschriften die ik samen met collega hoofdredacteur Frans Schuurbiers uitbracht, botste ik op een aantal vaste rubrieken over landpiraten, kortegolfstations en DX-ing. In een groot aantal had ene Herbert Visser een flinke vinger in de pap. Ik zou de jongeman voor het eerst ontmoeten in 1981 toen ik een soort (circus)directeur was bij het lokale Radio Gemini. Opererend vanuit Moeskroen, maar met uitzendingen die vooral bedoeld waren voor het zuiden van de provincie West-Vlaanderen, regio Kortrijk.
Herbert had het plan opgevat om bij Gemini een nieuwsdienst op te richten. Wie was ik om daar nee tegen te zeggen. Trouwens, wie zegt ooit nee tegen Herbert? Op een ochtend stond hij bij mij op stoep in Geluwe. Een rugzak vol potten pindakaas torsend, want in die tijd was het broodsmeersel nauwelijks verkrijgbaar in België. Zijn plan nam een goede start. Sindsdien bleef ik contact houden met hem. Er werd heel veel getelefoneerd. Meer dan eens bleek hij een fantastische informant. Hij bleef ons bevoorraden met radionieuws, zeker toen RadioVisie een online mediakrant was geworden. Maar nu ga ik te snel. Het verhaal dat ik wil vertellen gaat immers terug naar 1986.
Heer Visser was in de tweede jaarhelft op de Ross Revenge beland. Hij presenteerde er de ochtend voor Radio Monique. In die jaren werkte ik op het postkantoor van Menen als chauffeur. Om 05:00 uur begon ik een brievenbusronde. Zoals het woord het zegt; met de auto van brievenbus naar brievenbus rijden, openmaken en de inhoud in een grote postzak kieperen, naar kantoor brengen om te sorteren en voor verzending klaar maken. Een ochtendlijke rit die toch algauw een uur in beslag nam.
Ik had de collegas zover gekregen dat ze naar de zeezender luisterden in plaats van naar de nationale omroep. Die ene dag, ik kwam net het kantoor binnengewaaid, vertelde een andere postman me dat er een plaat voor mij was gedraaid, met een heleboel groeten er bovenop. Jammer maar helaas, ik had het niet gehoord. Ik wist dat Herbert aan boord was en dat hij het ochtendprogramma voor zijn rekening nam. Al had ik het zelf niet gehoord, ik was er wel blij mee. Het is een blijft een raar gevoel als iemand vanaf de Noordzee aan je denkt.
We spoelen door naar 2001. Hans van Dijk en Harm Koenders starten de downloadclub. Whats in a name? Het idee was even eenvoudig als hartverwarmend voor zeezenderfans. Opnames van offshore stations werden verzameld en op een grote server gezet, waarna de leden van de club die uitzendingen konden downloaden. Een fantastische manier om snel en eenvoudig een verzameling programmas uit te breiden. Uiteraard was ik lid en haalde ik zowat alles binnen wat er werd aangeboden.
Heel snel ging het om vele uren, waarvan ik af en toe een opname beluisterde, meestal tijdens het samenstellen van de dagelijkse RadioVisie. Al naargelang ik er zin in had, koos ik er een station uit. Inmiddels was het... 2005 en beluisterde ik in het voorjaar alles wat ik bezat van Radio Monique. Een vriend die helemaal wild was geweest van het station, was jarig in de maand mei en ik wilde hem verrassen met een cd, boordevol opnames van zijn favoriete zender.
Eenmaal de cd helemaal vol, wilde ik de kwaliteit testen. Het schijfje ging in de speler en helemaal toevallig hoorde ik de stem van Herbert Visser. Zonder er verder bij stil te staan, bleef ik luisteren Tot mijn eigen stomme verbazing hoorde ik hem mijn naam noemen, groetjes volgden en een plaat werd gedraaid. Ook voor alle mensen die zo vroeg in de ochtend op het postkantoor van Menen druk aan het werk waren.
Na ruim acht jaar had ik eindelijk de boodschap gehoord die vanaf de Ross Revenge kwam. De wonderen der techniek zijn oneindig, maar dat was nog veel meer het wonder van het toeval. Of heet dit karma? Voorbestemd? Het lot?
