Zoals telkens vooraleer te vertrekken heb ik de "caffard". Het onbestemde gevoel van komend heimwee, achterlaten, missen en het daarmee gepaard gaande slecht in zijn vel zitten. Ik heb dit steeds enkele dagen voor vertrek van thuis, maar evenzeer wanneer ik terug moet vertrekken uit Kreta. Daar kent men dit gevoel ook, "to kefi", een woord dat een gevoel uitdrukt dat zeer moeilijk omschrijfbaar of vertaalbaar is. Soms danst men daar caffard van zich af, in België zou dit echter maar vreemd overkomen.
De tijd gaat dus nu te traag voorbij, de zon lokt en thuis hier trekt. Nog enkel dagen geduld want dit gevoel gaat snel over eenmaal op het vliegveld, wanneer er geen stap meer terug is wijkt de caffard!
Zoals steeds wanneer ik moet vertrekken heb ik de dag ervoor de "caffard" , niet graag weggaan, niet graag afscheid nemen, niet graag achterlaten. De plaats waar je woont, het dorp, mensen en dieren. Dit alles stemt me steeds weemoedig en zorgt ervoor dat ik me al een paar dagen voor vertrek ongemakkelijk voel.
Ik vrees dat dit alleen maar erger zal worden, ik heb dit gevoel als ik uit België vertrek en evenzeer wanneer ik wegga van Kreta. Ik denk dat ik ertoe veroordeeld ben, leven tussen twee culturen, twee talen, twee vriendenkringen, twee huizen. Deze dualiteit is er al lang, nu wij ons vast verblijf hebben in Kalives wordt ze alleen maar sterker.
We zijn terug vertrokken, op naar Athene voor een paar vergaderingen en ook een beetje stadsbezoek, we kennen de stad inmiddels goed. Gisteren van iedereen afscheid genomen, nog een etentje met de vrienden en dan een onrustige nacht. Vanmorgen dan afscheid genomen van onze twee nieuwe hondenvrienden, Vosje en Dino. Ik vrees dat ze de hondenkoekjes zullen moeten missen tot in mei, dan komen we terug.
Het is nu stil in Kalives, de hotels zijn gesloten tijdens de winter en heel wat cafenias zijn maar enkele dagen per week open. Langs het strand en aan de haven liggen een tiental restaurantjes en café's, nu allemaal dicht.
Kalives valt echter nog mee, alle winkeltjes en de supermarkt zijn open. We zijn hier op dit gebied bevoordeligd, hier is werkelijk alle accomodatie, bloemenwinkels, tuincentrum, apothekers, supermarkt, beenhouwerijen, bakkers, alles voor de verwende westerse toerist. Deze week waren we ook in Rethymnon en Giorgopolis, daar was werkelijk alles dicht, echte spooksteden in de winter. Daartegenover is Kalives een bruisend dorp, je kunt er iedere dag overal terecht, ook in restaurant en café.
Veel mensen leven hier van het toerisme, voor hen is het nu de periode dat ze weinig inkomsten hebben en moeten teren op de winst van de zomer. De taxi's staan werkeloos op de Platea en de enkel op toeristen gerichte zaken zijn dicht.
Iedereen hier heeft zelf of via familie wel met toerisme te maken, de vele handelszaken met hun uitbaters en personeel, de hotels, de landbouw, verhuur van kamers en auto's. Iedereen pikt zijn graantje mee van het toerisme. Het is echter zo dat velen er zich niet van bewust zijn dat toerisme meer vraagt dan enkel Kretenzische gastvrijheid, vriendelijkheid en service. Om meer toeristen te trekken zou ook de mentaliteit van het bestuur moeten veranderen. De verkeersproblemen langs de smalle doortocht van het dorp wachten al jaren op een aanpak. De kade langs de zee is al enkele jaren in beton gegoten om daarna te worden aangekleed, de aankleding is nooit gebeurd. De sokkels voor de verlichtingspalen zijn voorzien, zonder palen. De vuiniscontainers staan open en bloot en velen denken dat het openbare stortplaatsen zijn. Niettegenstaande Kalives over zo veel toeristische troeven beschikt maakt de overheid daar geen gebruik van. Op dat gebied is er nog heel wat werk aan de winkel, nu is er echter geen geld voor en toen er wel geld was deden ze niets. Laat ons in België maar ophouden met te emmeren over goed bestuur.
We zijn afgesproken dat de vrienden langskomenvoor het middageten, dat wil dus zeggen rond 14.00 uur. Ze zijn talrijk, klein en groot, moeder en kinderen, jong en oud. Goed voorzien van bloemen en vooral veel "gliko" taarten, chocolaatjes en gebak. Het eten staat al op tafel, wijn en water eveneens en iedereen begint meteen te eten. Intussen maken we de warme gerechten klaar zodat alles ineens en snel op tafel komt. Dit is de Griekse traditie. Het eten blijft dan ook staan en iedereen kan nemen wat en waneer hij wil. Rode en witte wijn, retsina en water worden overvloedig gedronken en de gesprekken komen los. Urenlange discussies over verschillende onderwerpen, van muziek tot politiek, vriendschap tot oorlog, alles komt aan bod. Na enkel uren komen de instrumenten boven en speelt en zingt iedereen mee, de oude liederen over liefde en vriendschap, rijkdom en armoede, oorlog en vrede en terzelfdertijd komen de verhalen los. De tafel wordt dan afgeruimd en er komt plaats voor fruit en zoetigheden, yoghurt en koffie en vooral veel tsikoudia, de zelfgestookte alcohol van druiven.
In de late avond komen nog wat vrienden van vrienden binnengevallen, maar dat is geen probleem, iedereen is welkom. Ook Nektarios, barman van het hotel waar wij jaren verbleven komt binnnen. Hij brengt wijn en tsikoudia, zelfgemaakt, die ik besteld had. Hij wipte even binnen voor 5 minuten maar is twee uur gebleven, Er waren immers vrienden die hij al jaren niet meer gezien had en dit had voorrang op zijn nog lange rit naar Rethymnon.
Nu is ons nieuwe huis definitief ingewijd, dat is het hier immers pas nadat er een echte pareaki is in doorgegaan. De volgende staat al gepland als we hier terug zijn in mei.
Vannacht naar een concert geweest van het Kretenzische deel van FIlia. 5 muzikanten, twee loutas, een lyra, bas en percussie. Ze spelen een typisch Kretenzische dansavond. Laat beginnen, zo rond elf uur en vroeg eindigen, rond zes uur in de morgen. Het ging door in een klein café in Almirida, een dorp op Apokoronou aan de zee. De muzikanten waren al in stemming, de nodige whisky en tabak waren aanwezig en het publiek kwam, weliswaar laat, maar ze waren er. Een intro van ongeveer een uur is het begin, een aantal liederen, veel gebaseerd op Kretenzische madinades, (korte, meestal vierregelige verzen, uit de traditie maar soms ook recent en zelfgemaakt).
Dan begint de dans, de muzikanten krijgen regelmatig drank, aangebracht door de aanwezige gezelschappen en soms wordt hen gevraagd om een bepaalde dans te spelen. Het gezelschap dat de dans bestelde danst, allemaal samen, en in de traditionele stijl. De mannen steunen op mekaar om de moeilijkste sprongen te maken en doen dit elk om beurt, zelfs jonge knapen nemen er al aan deel. De deelnemende vrouwen, een minderheid, dansen zeer gratieus en doen de ingewikkelde sprongen niet. Pas op, laat je niet misleiden, je neemt hieraan niet deel als je niet uitgenodigd bent. Enkel als de groep muziek speelt, niet op bestelling, kun je meedansen; of als men je uitnodigd. Wanneer je onuitgenodigd deelneemt aan een betaalde dans kun je, in het beste geval, resoluut gevraagd worden om op te houden en in het slechtste geval zwaar miserie krijgen. Wanneer je als bezoeker op een dergelijk feest binnenvalt zorg dan dat je de regels ietwat kent, dit is geen dansavond in een toeristisch hotel!
Vanuit mijn venster heb ik zicht op de Lefka Ori, de witte bergen. Die naam hebben ze ooit gekregen, honderden jaren terug, omwille van de wit-besneeuwde toppen in de winter. Nu doen ze hun naam eer aan, de toppen zijn scherp, wit en glinsterend in het licht van de vroege morgenzon. Soms zijn ze verborgen door de wolken, hangen in de mist en dreigen donker met regen en sneeuw. Hier aan de zee hebben ze weinig invloed, meestal schijnt hier de zon en is het zelfs in januari nog behoorlijk warm. Boven echter ligt er een pak sneeuw en vriest het. Enkele malen per jaar komt van over hun spitsen de zandstorm aangejaagd, zoals deze nacht. Zware windstoten, regen, onweer en storm. Deze morgen was alles bedekt met een gele laag stof van de Sahara. De hele dag waren er dreigende wolken, af en toe regen, maar wel 20°celcius warm. De Lefka Ori zorgt ervoor dat Kreta leefbaar blijft, water, olijven, wijn, voedsel voor de geiten en schapen, honing, kruiden, chorta, fruit en op de plateaus groenten, zonder haar zou Kreta een woestijn zijn. Vandaar ook dat alle Kretenzers van de bergen houden en er fier op zijn om af te stammen van een vader of moeder die vanuit de bergen kwam. De vele afgelegen dorpen bewaren ook de oude zeden en tradities, leefwijze en muziek en zijn veel minder vatbaar voor invloeden van de moderne tijd. In de zomer brengen ze ook verkoeling en velen rijden in het weekend de bergen in om er te verpozen, eten en drinken bij temperaturen die veel draaglijker zijn dan beneden aan de zee of in de valleien. Ook een van de mooiste natuurreservaten van Europa ligt in de Lefka Ori, de kloof en het natuurgebied van Omalos. De langste natuurlijke canyon van Europa. Een prachtig gebied voor natuurminnaars en avonturiers maar ook een reservaat voor de Kri-kri (wilde berggeiten) en voor de lammergier, het laatste reservaat van Europa. Lefka Ori, bewaarder van leven en tradities.
Rondom de oude haven van Chania leven veel zwerfhonden. Een van de slechte eigenschappen van de Grieken, waar ik nogal wat problemen mee heb, is hun onverschilligheid, soms wreedheid tegenover dieren. Een van de resultaten hiervan is het grote aantal zwerfhonden die je zowat overal aantreft. Dit van Athene, waar ze zelfs een bijzondere status hebben, tot het kleine dorp Kalives, waar er ook ruimschoots genoeg zijn.
In de loop van onze vele jaren verblijf hebben we er veel leren kennen, herkennen en telkens terugzien. Een van de eerste zaken die wij doen als we in Chania aankomen is zien waar "onze " honden zijn. Mijn "dikke" vriend, de ouderdomsdeken, kennen we al vele jaren; reeds van toen hij als jonge hond kunstjes deed voor de garcons van de restaurants aan de haven. Kunstjes waarvoor hij beloond werd met overdadig veel voedsel, hij is daardoor nog steeds veel te dik en door zijn ouderdom moeilijk te poot. We kennen zijn verblijfplaatsen waar hij het grootste deel van de dag liggend doorbrengt en ik vrees dat wij zowat de enigen zijn die hem eens knuffelen en ertegen praten. Het moment komt dat hij er niet meer zal zijn, een vertrouwde figuur, daarom neem ik telkens afscheid als wij voor de zoveelste keer vertrekken.
Er is ook de "zeehond" die op een nacht verkeerd sprong toen hij een kat achterna zat. Ik werd wakker van zijn geklaag maar kon niets zien in het water. Gelukkig was een van de mensen van de vroege vuilophaaldiens allert en redde hij hem uit het water waar hij onder een loopbrug terechtgekomen was. De naamloze hond die al jaren woont op de drempel van de juwelierswinkel van Stavros en Mary, in de zomer een tapijtje om op te slapen en in de winter krijgt hij een met plastiek afgedekte kartonnen door. Daarvoor onderandere zijn wij vaste klant bij Mary, eerbied voor dieren staat hoog in ons vaandel.
En er zijn er nog zoveel, de drie honden die soms samen met ons gaan wandelen, de strandhonden in Kalives die bij je op je strandzetel komen liggen, Peppi van Stavros, waarop ik nog later terugkom. enz.. Die honden bezorgen me meestal een ongemakkelijk gevoel, medelijden, affectie, melancholie, kortom: het "Griekse" gevoel.
De draak slaapt met haar kop op het strand van Stavros. Haar muil ligt in zee, de zee die haar voedt en adem geeft. Haar knobbelige staart slingert over Akrotiri. Zo lang ligt zij hier al, ze heeft Minos nog gekend, Ariadne en de Minotaurus. Misschien brandde zij wel Knossos plat of verwoestte ze Festos. Geduldig wacht ze tot haar tijd terugkomt, draken hebben nu immers geen bestaansrecht meer. Maar misschien..... !
Rondom de oude haven van Chania leven veel zwerfhonden. Een van de slechte eigenschappen van de Grieken, waar ik nogal wat problemen mee heb, is hun onverschilligheid, soms wreedheid tegenover dieren. Een van de resultaten hiervan is het grote aantal zwerfhonden die je zowat overal aantreft. Dit van Athene, waar ze zelfs een bijzondere status hebben, tot het kleine dorp Kalives, waar er ook ruimschoots genoeg zijn.
De draak slaapt met haar kop op het strand van Stavros. 
