Haller Park is een natuurpark zwaar gesponsord door de Bamburi Cement fabriek waar langs moet om in het park te geraken. In tegenstelling tot get grootste deel van Mombasa oogt Bamburi Cement heel modern en netjes. Een cementfabriek zonder stof bestaat niet maar hier is duidelijk een Europese hand aanwezig en valt de vervuiling mee. Het park zelf is in de eerste plaats een ecologisch centrum. Hier zijn kweekvijvers voor krokodillen, nijlpaarden en veschillende soorten zoetwatervis. Hier wordt ook zwaar ge-experimenteerd met en ge-investeerd in BIO waterfiltersystemen. Het water in de vijvers zou drinkbaarder zijn dan het leidingwater in de stad. Ik heb dat toch maar niet getest. Tot nog toe ben ik bespaard gebleven van alle fysische en medische ongemakken die de tropen met zich kunnen meebrengen en ik wens dat zo te houden.
Fort Jesus gebouwd in 1593 was het antwoord van de Portugezen op de inname van de haven van Mombasa door de Turken die reeds in 1589 een klein fort hadden gebouwd en de handel met Europa wilden controleren. De Portugezen zagen hun vaarroutes in gevaar en bezetten de haven en bouwden een fort dat eveneens tot doel had het christendom te beschermen. Daarom de naam Fort Jesus. Vandaag is Mombasa voor 44% moslim, 33% Christen, de andere 23% is verdeeld over Hindoes en plaatselijke godsdiensten.
De Cowboys van Mombasa, als het maar wielen heeft!
Hier hebben maar heel weinig mensen een auto. Het verkeer wordt dan ook beheerst en geterroriseerd door het openbaar vervoer. Ik heb ze niet geteld maar ik denk dat er hier zowat 100.000 matatu's en tuktuks rondbollen. Matatu's zijn minibusjes zoals bij ons maar zonder verhoogd dak en i.p.v. 9, 15 zitplaatsen. Er is een bestuurder en een soort conducteur. Een gesprek in zo'n matatu is totaal onmogelijk. De meeste zijn rammelende wrakken en de radio staat loeihard. Een ritje binnen de wijk, in mijn geval Bamburi +/- 10 km, kost 20kes ( 0.2). Wil je naar de stad dan betaal je 40 kes. Mary had deze morgen een zakenafspraak in de stad en vroeg me om met Diana naar de dokter te gaan. Ze had de naam en het adres van de 'clinic', zo noemen ze een dokterspraktijk hier, netjes voor me opgeschreven en me gezegd dat ik een matatu naar Kisauni moest nemen. Dat moet je dan zelf maar uitzoeken aan de busstop ( er komen er daar enkele tientallen per minuut en en er staat geen bestemmings aanduiding op). Na wat heen en weer geroep kon ik kiezen tussen 5 bussen die allemaal dezelfde richting uitgingen. We stappen in een lege in de hoop toch een beetje comfortabel te kunnen reizen maar ho, ze wachten tot ze vol zijn. 1 Chauffeur, 14 passagiers en een rechtop hangende conducteur. De bestuurder is een maniak zodat je elke seconde de billen dichtknijpt van pure schrik. De wegen zijn in abominabel slechte staat en de snelheidsdrempels, zowat om de 50m, moordend hoog. Dodelijke ongevallen ten gevolge van overdreven snelheid zullen hier zelden voorkomen maar blikschade is er ten overvloede. Deze waar Diana en ik in zaten miste zelfs een buitenspiegel. Ze gebruiken die toch niet. Aan de linkerkant hangt de conducteur buiten de deur en rechts zit de bestuurder met zijn hoofd door het venster achteruit te kijken. ( Hier rijdt men aan de linkerkant van de weg en staat het stuur rechts in de wagen) Op een gegeven moment klopt die bestuurder zijn remmen dicht, Kisauni clinic. We stappen uit maar 't is de verkeerde clinic. Het was niet de praktijk van Dr. Dhutia maar van één of andere godsdienstige orde. Ik had hen nochtans een zeer duidelijk geschreven adres getoond. Later vertelde Mary me dat de meeste van die gasten niet kunnen lezen noch schrijven en hun kennis van het Engels is zeer beperkt. Mijn kennis van het Kiswahili is tot op heden onbestaand. Van pure armoede een lege Tuktuk, een plaatselijke taxi, aangehouden maar die begreep ons ook al niet. Diana was nog nooit bij dr. Dhutia geweest die kon het dus ook niet precies uitleggen dus Mary gebeld die ons al stond op te wachten. Zij kon de chauffeur de juiste uitleg geven en 5 min later waren we ter plaatse. Een tuktuk is eigenlijk een brommer met drie wielen en dak boven. Achterin kunnen 3 passagiers en is er nog een soort laadbak om de boodschappen in mee te nemen. De bestuurders zijn al even grote cowboys als die van de matatu's. Als het niet snel genoeg vooruit gaat maken ze van de wegberm of het voetpad een tweede of zelfs een derde rijstrook. Mekaar en anderen de pas afsnijden is hier een nationale sport. We zijn op dezelfde manier zelfs heelhuids terug thuisgeraakt.
Het is hier nu maandagmorgen kwart voor tien. Mary is gaan werken en Diana naar school. Ik ben alleen thuis met Alice. Ik ben volop bezig mijn foto's van gisteren en eergisteren aan 't catalogeren. Komt Alice bij mij met een bloedende vinger en een minuscuul klein plakkertje. Het is geen lelijke wond, een schil van haar linker wijsvinger juist op het gewricht, maar het bloedt wel. Ze had het al uitgewassen met...kraantjeswater nota bene. Niemand wil ervan drinken omwille van de bacteriën, nee zij gaat er wonden mee uitwassen. Waar Mary's eerste hulp doos is zou ik begot niet weten maar ik heb een halve operatiezaal meegebracht voor het geval er iets zou foutgaan met mijn voeten. Bij mijn aankomst heb ik onmiddelijk de Isobetadine in de koeling gestoken zodus kon ik meteen dat wondje ontsmetten. Met een pleister uit mijn voorraad heb ik alles afgewerkt. Een officiële huisvuilophaling bestaat hier niet Mary betaald elke week een paar Kenian shilling, of Kes ook wel Ksh of Kshs genoemd, aan een jongen die het God weet waar naar toe brengt. De meeste bewoners smijten het op een berm langs de kant van de weg meestal waar een stuk bouwgrond braak ligt. Zo ligt er één schuin tegenover Mary's huis. Gisteren avond, het was nog licht, heeft iemand dat in brand gestoken. Roke en stinken gelukkig zat de wind voor ons in de juist richting en hebben wij er geen last van. Het is nog aan 't nasmeulen en dat kan zeker nog de hele dag duren. Het gevaar dat hier een pak huizen in brand schiet is zeker niet denkbeeldig. Niemand die er een vinger naar uitsteekt, niemand die de politie of brandweer belt. Iedereen is er gerust in. 't Is zeker omdat er hier niets van mij is dat ik vannacht, nadat ik mij ervan vergewist had dat de brand niet naar ons kon overslaan, zeer goed geslapen heb. Ik slaap hier trouwens altijd zeer goed en hou mijn gewoonte van thuis om na het middageten een tukje te doen ook hier in ere. Eergisteren zijn we naar Fort Jesus geweest en gisteren naar Haller Park. Daarover later meer.
Eergisteren geen elektro en internet, gisteren geen water.
Ik had me al dikwijls afgevraagd waarvoor die tanks dienen die op het dak staan van veel huizen, ook op dat van Mary. Ook in huis staan er een aantal grote vaten. Ik had het zo druk hier om alles te zien en te proberen bevatten dat ik daaromtrent nog geen vragen had gesteld. Gisteren kreeg ik het antwoord ongevraagd. Mary was naar 't werk, Diana naar school, Alice scharrelde buiten rond en was de was aan 't doen en ik wou douchen. Mij voorbereidend op koud water, de boiler is al eeuwen kapot, draaide ik de kraan open en... er kwam niets uit. Vlug een broek aangetrokken en vragen stellen aan Alice. Die verstaat nauwelijks een woord engels maar ik kon uit haar explicatie toch opmaken dat we al dagen zonder water zitten en dat nu de tank op het dak leeg was. Zij was de was aan het doen met water uit de 200l vaten die in huis staan. Ik moest me dus ook maar behelpen met een emmertje water. Tanden poetsen doen we met gebotteld water. Godzijdank ik heb mijn dure medicijnen tegen diaree nog niet nodig gehad. Bij Mary's thuiskomst zat ik vol vragen. Mary is zeer goed op de hoogte van het reilen en zeilen hier en stelt zich zeer kritisch op tegen bepaalde wantoestanden maar gaat niet tegen de bierkaai vechten. Kenia lijdt al jaren onder chronisch watergebrek. Daarom wordt af en en toe een bepaalde sector van de stad zonder water gezet. De bevolking moet leren zuiniger omspringen met water maar denken zeer weinig na en en bouwen hun eigen watertorens en slaan slaan, wanneer er water is, water op in alles wat ze daarvoor kunnen gebruiken. De meeste mensen, ook Mary, hebben geen volautomatische wasmachine, wassen met de hand en spoelen maar vrolijk door. Het heeft vannacht met bakken geregend maar niemand heeft hier dakgoten, laat staan een regenput of ton. Op mijn vragen daaromtrent kan ik maar geen bevredigend antwoord krijgen. Zelf zit ik boordevol ideeën en ik word hier zo langzamerhand de 'Pater Familias' maar die zwarten hebben een heel dikke kop forceren is uit den boze, langzaam aan is de boodschap. Ik begin al succesjes te boeken. Ondanks het gebrek aan comfort, de smerigheid en de soms brandende zon begin ik hier heel erg graag te zijn.
Na de miserie van gisteren, eerst geen stroom en later geen internet, probeer ik nu mijn dagboek bij te houden in word documenten en als bijlage mee te sturen. Zo is de kans kleiner dat ik uren werk kwijtraak.
Zo'n dertig meter hiervandaan is men aan een nieuwe verkaveling bezig. Vanop Mary's veranda kan ik daarvan 1 huis zien. Ik ben daar op verkenning gegaan. Het verdere verhaal doe ik morgen wel. Toen ik terugkwam zaten we zonder stroom. Ik was van plan om de ganse dag mijn schrijvelarij bij te werken en mijn foto's te ordenen terwijl Mary met haar huishoudelijke taken bezig was. Van pure armoe ben ik dan nog maars eens op die markt gaan rondwandelen. Rond 5 u hadden we weer elektriciteit en begon ik te schrijven en te werken. Toen ik alles wou doorsturen bleek viel het internet uit en was ik drie uur werk kwijt. Het is hier nu bijna middernacht en morgen moet Mary om 5u opstaan en ik heb beloofd om mee op te staan om Diana haar ontbijt te geven. Zij staat om 6u op en moet om 7u op school zijn. Diana heeft mij liever dan Alice, de meid, die geen woord zegt en al gans de week ongedurig loopt. Vanavond is ze weg geweest en toen ze thuiskwam zag ze er gelijk toch contenter uit.
Eigenlijk ben ik deze blog helemaal verkeerd begonnen. Ik zit in Mombasa de enige serieuze havenstad die Kenia rijk is. Gelegen Noord oost Kenia aan de Indische oceaan. Het is hier altijd zeer winderig en zand en stof waait hier voortdurend alle kanten uit. Door de aanhoudende wind zijn de temperaturen hier best aangenaam. Vlakbij de evenaar maar niet tropisch vochtig. De dagen zijn hier altijd even lang, 's morgens om 7.30u is het licht en 's avonds om 7.30u is het donker. De overgang van licht naar donker en omgekeerd gaat hier ook veel sneller dan bij ons. Droog is het hier ook. Vannacht heeft het uren aan een stuk hard geregend maar toen ik vanmorgen buitenkeek zag ik dat alleen het stof een beetje geblust was. Enkel in 1 straat zag ik plassen staan toen ik enkele uren later even langs wat zij hier de markt noemen wandelde. Ooit heb ik op school iets moeten leren over een Babelonische spraakverwarring. Dat moet hier geweest zijn. De officiële talen zijn Engels en Kiswahili maar er wonen 42 volksstammen ( Tribes) in Kenia en die zijn hier allemaal vertegenwoordigd. Al die zwarten zijn altijd vrolijk naar mekaar over en weer aan 't roepen zonder een woord van elkaar te verstaan en toch weten ze altijd waarover het gaat. Ik ben vanmorgen in een ijzerwinkel (hardware store) 10 oogvijzen, een pak nagels en een degelijke klauwhamer gaan kopen, 800 kes ofte 8 euro. Ik wou ook nog een trapladdertje van 5 sporten maar dat is hier aan geen kanten te vinden. Diana's muskietennet is van het plafond losgekomen en dat heb ik dan maar even hersteld. Een blanke die alleen door deze exclusief zwarte volkswijk loopt is een hoogst uitzonderlijk gebeuren, ik had dan ook veel bekijks. Er lopen en werken hier veel beeldschone jonge zwarte meisjes en ook veel knappe dames van middelbare leeftijd maar die kregen absoluut geen aandacht toen ik in het vizier kwam. Overal trachtten ze me binnen te lokken om iets te kopen. Ik ben ook even de pharmacy binnen geweest. Hoe zorgvuldig ik ook ingepakt heb het likdoornmes waarmee ik het eelt op mijn voeten verwijder ben ik vergeten. Zoiets hadden ze daar niet maar wel scalpelmesjes. Hetgeen de podologe gebruikt als zij mijn voeten doet. Het meisje dat mij bestelde deed enigzins uit de hoogte, die had duidelijk gestudeerd, ze was beleefd maar niet bepaakd vriendelijk. Voor 50 eurocent was ik er vanaf voor twee mesjes is dat een koopje, bij mijn apotheker kost hetzelfde op zijn minst 5 euro. Ik zal die mesjes in ieder geval toch stereliseren in kokend water van Blue Wave drinking water. Dat zie je hier dus ook, tonnetjes met 10 liter water die op een toestel geplaatst worden en en je kan zowel koud als warm water aftappen. Ik heb daarnet ergens het woord 'werken' gebruikt. Dat is hier zeer relatief. Ze zijn met iets bezig maar meestal zitten of liggen ze ergens. Ik heb er eentje gezien die blijkbaar een vrachtwagenwiel aan 't vervangen was maar tussen het losschroeven van twee moeren door een tukje deed onder die kamion. Ik amuseer mij hier zot, de uitspraak " leven zoals god in Frankijk" mag best veranderd worden en Frankrijk vervangen door Mombasa.
In de rit van het vliegveld hierheen Mary's huis heb ik al een voorsmaakje gekregen van hoe het leven hier in mekaar zit. Soms zie je reportages op TV waarvan je denkt hoelang hebben ze moeten zoeken om zoveel armoede te vinden. Je moet niet zoeken armoede loopt hier open en bloot voor je voeten. Ook Mary's huis is armoedig. Het is vroeger een schooltje geweest met 2 klasjes en een directrice kantoor. Omgebouwd tot woning geeft dat een ruime living, een ruime keuken, 1 grote en twee kleine slaapkamers, een ruime douchekamer met lavabo en toiletpot, een ruime badkamer met ligbad en lavabo en toilet, een toilet en een berging. Luxueus zo je denken... Niets is minder waar. Het sanitair is zo slecht en verouderd dat ik vrees dat het water elke minuut overal om je heen kan beginnen spuiten. De afvoeren zijn langs aan elkaar geplakt met een soort vetpapier. Silicone heb ik hier nog niet gezien De betegeling valt langzaam maar zeker van de muren. In alle reten en kieren kruipen mieren rond en een kwartier geleden heb ik zelfs een kakkerlak gezien. Het gaskookstel heeft 2 pitten waarvan er 1 werkt. Er wordt hier nog gedeeltelijk buiten gekookt op een houtvuurtje. Ze hebben hier echter iets wat ik bij ons nog nooit gezien heb. Warmhoud pannen. Het ziet eruit als een inoxen pan maar het is dubbelwandig en werkt als een thermos. Zo kun je alles om beurten klaarmaken op 1 brander. Vandaag ging ik kip klaarmaken. Wat voor ons te oud en te taai is om in de soep te draaien beschouwen ze hier als een lekkernij. Mary heeft zelfs een huismeid. Een Miruvrouw uit het binnenland die hier werk beloofd was maar haar plaats ingenomen vond toen ze hier arriveerde. Ze noemt Alice. Een luiere vrouw heb ik nog nooit ontmoet. Ok ze verdient maar 30 euro per maand en ze heeft kost en inwoon. Ze is altijd bezig als we erbij zijn maar zodra we onze rug keren slaapt ze of loopt ze op straat, lees zandweg, als 't regent modderbad of gewoonweg karreslag. Vandaag stuurde Mary haar naar de markt (daar kom ik later nog op terug) om een asbak en gaf haar 100 kes (= 1 euro) mee Ze kwam terug met een gebruikt leeg plastieken doosje van snoepgoed. De buurt bestaat hoofdzakelijk uit Moslims maar daar zijn geen problemen alhoewel ik deze morgen om 5 uur toch even met mijn ogen knipperde toen een Iman op een minaret begon te zingen. Toch moet ik toegeven dat het me tot op heden goed bevalt ondanks het tekort aan het meest essentiele comfort. Ik ga nu douchen met koud water, de bulex is kapot en totaal onherstelbaar. Tot morgen.
Zoals afgesproken hebben Mary's zuster Lisa en haar dochter Tracy mij zondagmiddag thuis opgepikt en naar het vliegveld gebracht. Dat reisje is vlot verlopen. Zoals dat mijn gewoonte is was ik daar veel te vroeg. Dat had ook zo zijn voordelen. Zo heb ik ontdekt dat er in de wachtzones veel Wi-Fi zones zijn waar je gratis kan internetten als je je eigen laptop maar bijhebt. De vlucht was, en zal voor mij altijd zo blijven, een martelgang. Door het ondoorzichtige spel van ' early bookings en mast minutes ' had ik een comfortvlucht. Ik vraag me af wat het gaat worden als ik moet terugkomen met economy. Het toestel zat vol, om en bij de 300 mensen met slechts 4 wc's waarvan er één stuk was. Ik kan echt niet plassen als er achter mij iemand op de deur staat te kloppen. Zelfs in comfort zijn de zitplaatsen voor mensen met mijn postuur veel te krap. Toen we na 11.30 uur vliegen en een tussenlanding in Zanzibar uiteindelijk in Mombasa landden stond mijn blaas op springen waren mijn artroseknieën vastgeroest en de rest van mijn lichaam helemaal verkrampt. We waren nog maar net in het luchthaven gebouw binnen of heel de zaak viel daar zonder stroom. Ik wist reeds van Mary dat zoiets de normale gang van zaken is in woonwijken maar een instelling zoals een luchthaven dat gaat mijn verstand te boven. Gelukkiglijk had ik mijn papierwinkel heel nauwgezet ingevuld en met een vriendelijk woord een een glimlach ging ik heel vlot door de douane. Aan het eerst het beste wisselkantoor kocht ik snel voor 250 Keniaanse shillingen(Kes) en werd daarbij ( mijn natuurlijke charme?) niet opgelicht. Toen ik buitenkwam stand Mary reeds daar met een Toyota stationwagen. Een vrij recente wagen die Mary op mijn vraag en kosten gehuurd heeft. 20 euro per dag is geen onoverkomelijk bedrag. Ik heb die wagen ook niet alle dagen nodig. Op die 20 dagen dat ik hier ben hooguit 10 dagen. Met Mary snel naar haar huis en daar... was dat een opluchting. Ik heb me toen ook nog snel wat verfrist want ik moest nog één en ander kopen en Mary moest haar Broer en haar Lorrydriver nog werkopdrachten geven. Diana, Mary's 8 jarig dochtertje, wou me per sé ontmoeten en is die dag van school thuisgebleven maar na het zien van haar schoolrapport kan ik daar voor één keer wel begrip voor opbrengen, ze heeft zeer goede resultaten. Ik heb hier gisteren zo mijn ogen moeten uitkijken dat ik niet weet waar en hoe ik moet beginnen om te beschrijven wat ik hier allemaal zie en meemaak. Dat is voor de volgende artikelen.
