Sinister

Dat "vriendschap" zowat het belangrijkste goed is voor een mens, daar ben ik al heel mijn leven van overtuigd. En zie: het is recent ook wetenschappelijk bewezen. En trouwens: niet alléén is "vriendschap" op zich erg belangrijk, ook het écht contact met je vrienden is van fundamenteel belang voor ons mentaal welzijn. En dan hebben we het ook over "fysiek" contact: elkaar écht "lijfelijk" kunnen ontmoeten af en toe, elkaar af en toe eens kunnen vastpakken of knuffelen.

Helaas is dat één van die dingen die "corona" ons ontnomen heeft, of liever: de corona-maatregelen. Nu de teugels weer wat losser mogen, kunnen we hopen op beterschap, al zal het misschien toch nooit meer helemaal zijn "zoals vroeger". Ik vermoed dat veel vriendschappen zich ook na de versoepelingen zullen beperken tot het "spiritueel" niveau; ik vrees een beetje dat veel vrienden ook na de versoepelingen "verre vrienden" zullen blijven. En nochtans...

De heilzame effecten van "vriendschap" zijn niet alléén gevoelsmatig, instinctief, vanzelfsprekend, ze zijn inderdaad ook wetenschappelijk bewezen. En die effecten blijken nog sterker te zijn dan de wetenschappers verwacht hadden. Het staat zelfs zonder meer vast dat "vriendschap" dé belangrijkste bepalende factor is voor ons welzijn én voor onze gezondheid.

Vriendschap beschermt ons bijvoorbeeld tegen stress. Dat is gebleken in een aantal wetenschappelijke onderzoeken. De reden hiervoor is vrij voor de hand liggend: als we ons gesteund weten door een vriend, dan zijn we zelfzekerder en minder gevoelig voor faalangst. Ook bij gewone, alledaagse, stressmomenten (zoals bij een doktersbezoek, om maar iets te noemen) kan de aanwezigheid van een vriend ons helpen om rustig te blijven, in de zekerheid dat er iemand is op wie je kan steunen.

Vriendschap blijkt ook ons immuunsysteem te versterken, want uit onderzoek blijkt dat contact met vrienden de aanmaak van de zogenaamde "killercellen" stimuleert, en die zijn in zekere zin onze eerste verdediging tegen indringende virussen. Dan is het redelijk contradictorisch dat één van de belangrijkste corona-maatregelen er precies op gericht was om ons contact met vrienden te beperken of zelfs onmogelijk te maken. En dát terwijl we net dán een stevig immuunsysteem nodig hadden... Uit eerder onderzoek (naar griepvaccins, onder andere) is trouwens ook gebleken dat het effect van vaccins véél sterker is bij mensen met goede en stevige vriendschapsrelaties: we maken na inenting met een vaccin veel meer antilichamen aan als we ons omringd weten door goede vrienden. Eenzaamheid daarentegen ondermijnt ons immuunsysteem, omdat eenzaamheid chronische ontstekingen kan veroorzaken die ons immuunsysteem uitputten en die kunnen leiden tot ernstige aandoeningen zoals depressies of, onder andere, de ziekte van Alzheimer. Dat verklaart wellicht ook waarom eenzame ouderen in een woonzorgcentrum niet altijd goed beschermd worden door de vaccinaties.

Vriendschap helpt ons ook om beter te slapen. Wat trouwens de reden is waarom veel meer mensen tijdens deze corona-periode, waarin onze sociale contacten erg beperkt werden, last hadden van slaapproblemen, en zelfs slapeloosheid. De oorzaak van een betere nachtrust dankzij het contact met onze vrienden, ligt vooral in de aanmaak van "oxytocine", het "knuffelhormoon", als we in gezelschap van een vriend zijn. Oxytocine helpt ons lichaam om te ontspannen en het onderdrukt de aanmaak van het stresshormon "cortisol", waardoor we vanzelf beter slapen. Vergeten we niet dat een slechte nachtrust ons in een vicieuze cirkel kan meesleuren, en in een neerwaartse spiraal. Want als we slecht slapen, slagen we er minder goed in om onze emoties onder controle te houden, of om empathie te voelen. Wat nefast kan zijn voor onze vriendschapsrelaties. Wat dan weer een negatieve invloed heeft op onze slaap.

Vriendschap zou, volgens de onderzoekers, eveneens een heel positieve impact hebben op onze fysieke gezondheid. Mensen met kwaliteitsvolle relaties blijken gezonder te zijn, en ook langer te leven. Het positieve effect van vriendschap is volgens sommige wetenschappers zelfs sterker dan het effect van een gezonde voeding of van lichaamsbeweging.

Kortom: een echte vriend is een kostbare schat, in alle opzichten. Iets wat ik zelf al altijd heb volgehouden. Een schat die we moeten koesteren! En die we hopelijk levenslang kunnen behouden. Want als we die verliezen, dan verliezen we tegelijk een deel van onszelf. En dat gaat ook ten koste van onze gezondheid.