Heb ik al eens geschreven dat onze media vooral drijven op, en zoeken
naar, "sensatie"? Ja zeker? De
belangrijkste motivatie om een artikel te publiceren, is het spektakelgehalte
ervan: als het sensationeel genoeg is, dan verschijnt het. Het maakt niet uit
of het relevant is of niet. Het maakt zelfs niet eens uit of het waar is of
niet. Het probleem voor de media is natuurlijk dat de doorsnee lezer/kijker
héél erg sensatiebelust is: bij alles wat niet spectaculair is, blijft de
belangstelling geen tien seconden hangen. En dus "moeten" de media op die trend inspelen, en mee gaan in die
ongezonde evolutie.
Zoals ik al tot in de treure toe herhaald heb: "oppervlakkigheid" is zowat de norm geworden.
Het verhaal van de spectaculaire geboorte van een tienling (!) in
Zuid-Afrika is daar een stuitend voorbeeld van.
De dame in kwestie, Gosiame
Thamara Sithole, was begin juni bevallen van een tienling: zeven jongens en
drie meisjes, na een zwangerschap van iets meer dan zeven maanden. Daarmee had
ze het vorige wereldrecord van de "meeste levend geboren kinderen" gebroken:
dat stond, tot een maand voordien, met negen baby's, op naam van een Malinese
vrouw. En om de sensatie compleet te maken: volgens de vrouw was ze op geheel
natuurlijke wijze zwanger geraakt, en niet via kunstmatige bevruchting. Of dat
fysiek zelfs maar mogelijk is, ik zou het niet weten, maar het lijkt me erg
onwaarschijnlijk.
Het verhaal stond in geuren en kleuren op de site van VRT NWS, op 9
juni. Met een foto van de hoogzwangere vrouw in gezelschap van haar man, én een
foto van een pasgeboren baby. Wat vermoedelijk zou moeten suggereren dat het
één van die 10 pasgeborenen was, al werd dat niet expliciet vermeld. En met
alle details in geuren en kleuren. Bijvoorbeeld dat er op de echo's altijd maar
acht foetussen te zien waren geweest, en dat pas bij de bevalling zelf gebleken
is dat er nog twee méér waren.
Ik heb er geen idee van hoe men aan dat verhaal gekomen is. En ik
begrijp al helemaal niet hoe een zichzelf respecterende nieuws-site zoiets
overneemt zonder het waarheidsgehalte te checken, of toch op z'n minst te
verifiëren of dit wel enigszins mogelijk zou kunnen zijn. Hoe dan ook: op 22
juni was er een nieuw artikel op VRT NWS met de vermelding dat het hele verhaal
verzonnen was. Géén "rechtzetting",
géén excuses voor het fake news, géén
verontschuldigingen voor de onzorgvuldige berichtgeving en het klaarblijkelijk
achteloos overnemen van een fantasieverhaal. Nee, gewoon een artikel met de
spectaculaire kop: "Tienling verzonnen".
De nieuwe versie is dat het hele verhaal door de vrouw bijeen
gefantaseerd was. Méér zelfs: ze zou niet eens zwanger geweest zijn. Er zou
alleszins geen bevalling geweest zijn. Naar het schijnt heeft ze alles uit haar
duim gezogen, en is iedereen erin getrapt. Zélfs haar man: ook die zou niet
geweten hebben wat er echt aan de hand was. En die is nu ontzettend in de war:
hij heeft, omwille van corona, zijn pasgeboren kindjes nooit te zien gekregen,
en er is ook geen enkele officiële bron die de geboorte heeft bevestigd. De
vrouw zou ondertussen trouwens opgenomen zijn in een psychiatrische instelling
wegens haar "waanideeën".
Ik moet eerlijk toegeven dat ik ook dit verhaal erg ongeloofwaardig
vind. Want als die laatste versie inderdaad klopt: hoe heeft de vrouw dat dan
klaargespeeld? Je kan toch geen zwangerschap "faken"? En al zeker geen meerlingenzwangerschap. En hoe kon die
foto dan gemaakt worden van die vrouw die overduidelijk hoogzwanger was? En waar kwam dan bijvoorbeeld het detail vandaan dat er op de echo's maar acht foetussen te zien waren geweest?
Hoe dan ook: een raar verhaal, en bijzonder vergezocht. Ook nu weer.
Maar ook deze versie heeft VRT NWS zomaar klakkeloos overgenomen,
zonder enige kritische bedenking. Want al bij al: ook dit is een heel
spectaculair verhaal, zelfs nog sensationeler dan het eerste. En dát is
tenslotte waar het om gaat, niet?
|