Sinister

Als je aan om het even wie zou vragen of hij/zij voorstander is van een gezonder en beter milieu, dan zal je héél uitzonderlijk een negatief antwoord krijgen. Iedereen is vóór gezonde lucht en vóór een proper milieu en vóór een stabieler klimaat. Alléén... er zijn er maar héél weinig die daar ook de consequenties van zullen willen trekken: ons huidig niveau van welvaart en comfort opgeven. Want laat ons eerlijk zijn: de maatregelen die écht nodig zijn om de klimaatverandering om te keren en het milieu weer zuiver en proper te maken, zouden impliceren dat we een groot deel van ons comfort kwijtraken. Minder verwarmen, minder eten, ons minder wassen, minder verbruiken, minder luxe. Want we zijn met ongeveer 7 miljard op deze aarde, en als we allemaal ons deel van de koek willen houden of krijgen, dan kan het met ons milieu en met de natuur alléén maar verder achteruit gaan.

Het geroep en geschreeuw van de milieu- en klimaatactivisten is dus een beetje hypocriet, want ze willen zélf ook wel graag een warm huis en lekker eten en het moderne comfort. En hun eisen zijn bovendien niet realistisch. Het lijkt mij dat we in dat alles toch een beetje "pragmatisch" moeten zijn. Tenzij we écht bereid zouden zijn om terug te keren naar de middeleeuwen?

Over de broeikasgassen, in het bijzonder CO2, is al lang en veel gepalaverd. De "schuld" hiervoor ligt vooral bij de industrie en bij het verkeer, maar ook bij de gewone huishoudens. De wereldwijde voornemens tot reductie van de CO2-uitstoot zijn in ambitieuze doelstellingen neergepend. Maar het probleem met de voorgestelde oplossingen is dat die héél veel geld kosten. Voor de industrie. Wat misschien op zich niet slecht is, want investeringen in CO2-reductie kunnen veel nieuwe jobs opleveren. Maar ook voor de gewone burger. Je zou moeten investeren in een passieve of energiezuinige woning (door isolatie enzoverder), in duurzame verwarming met een warmtepomp, in zelfvoorziening van je energie (door zonnepanelen met bijhorende batterij), in duurzame mobiliteit (met een elektrische auto), enzovoort. Wie kan zich dat allemaal permitteren? Niet zo heel veel mensen, denk ik. Dat wordt dus het voorrecht van de welgestelden.

En dan vraag ik me onwillekeurig toch af: "Voor wie of wat lobbyen die klimaatactivisten eigenlijk? Voor het klimaat? Of voor de nieuwe industrie die al die dure gadgets produceert?" Ik heb soms toch mijn twijfels. Betere verkopers voor die (peperdure) batterijen om je geproduceerde elektriciteit op te slaan, of voor de (dure) warmtepompen of voor de producenten van super-isolerende ramen, zal je vermoedelijk niet vinden.

Nu het debat over de CO2-uitstoot ongeveer afgerond is, en iedereen min of meer op dezelfde lijn zit, hebben de milieu-activisten een nieuw discussiepunt van stal gehaald: de uitstoot van stikstofoxide. En hierbij richten ze het vizier vooral op de landbouw, en meer in het bijzonder op de kippen- en varkenskwekers.

Zo hebben ze onlangs de uitbreiding van een industriële kippenstal in Kortessem kunnen verhinderen. Een kippenboer had, binnen de bestaande normen, een vergunning gekregen om zijn kippenstal fors uit te breiden, maar daartegen is door een natuurvereniging bezwaar aangetekend omdat het bedrijf daardoor de omliggende natuur té zwaar zou belasten met stikstofoxide. Het gevolg van dit arrest is onvermijdelijk dat heel wat projecten in de landbouwsector zullen moeten stilgelegd of teruggedraaid worden. In Nederland is er trouwens een gelijkaardige uitspraak geweest, waarbij een kippenboer verplicht werd om zijn kippenstal met twee derde te verminderen, op straffe van een dwangsom van 25.000 euro per week. In Nederland zijn door dat arrest ongeveer 18.000 uitbreidingsprojecten stil gelegd. En bij ons dreigt het zelfde scenario.

Ik heb hierbij ongeveer dezelfde bedenkingen als waarmee ik dit stukje begonnen ben. Iedereen zal wel voorstander zijn van het verminderen van de hoeveelheid stikstofoxides in de lucht. Stikstofoxides zijn namelijk behoorlijk schadelijk. Omdat ze bijvoorbeeld de grond verzuren, en omdat ze ademhalingsproblemen kunnen veroorzaken. Maar men moet wel goed beseffen wat de consequenties zijn. Als we de uitstoot van stikstof willen beperken tot "gezonde" proporties, dan is het gedaan met industriële kippen- of varkenskwekerijen. En dan keren we terug naar de goede oude landbouwpraktijken. Eieren en vlees zullen dan een schaars, en vooral duur, goed worden. Alléén nog weggelegd voor wie het zich kan permitteren: voor de welgestelden dus. De vraag komt opnieuw opzetten: "Voor wie lobbyen die natuurorganisaties eigenlijk?"

Hoe je het ook draait of keert: als we naar een schone en propere en gezonde wereld willen, dan zal iedereen héél veel moeten inleveren en prijsgeven. Behalve wie het zich financieel kan permitteren om zijn/haar huidig comfort en niveau van luxe te behouden.