Sinister

In het vooruitzicht van de internationale socialistische feestdag, 1 mei, moest "corona" in die laatste dagen van april toch even wijken voor de perikelen rond het mislukte "loonoverleg" tussen de ondernemers en de vakbonden.

Voor wie het allemaal niet van nabij gevolgd heeft, even een korte samenvatting.

Onze Belgische ondernemers klagen al jaren steen en been over de loodzware loonlast in ons land. De loonkost ligt in België inderdaad onredelijk hoog, zélfs vergeleken met onze buurlanden, wat de concurrentiepositie van onze ondernemers ondermijnt. (Het gaat hier, voor alle duidelijkheid, over de bruto-loonlast. Niet over het nettoloon dat op de bankrekening van de werknemers terecht komt. Want dát is niet bepaald overdreven voor de meesten.) Om hier iets aan te doen, heeft onze regering, enige tijd geleden al, de "loonnorm" bedacht: de (bruto) lonen mogen in België niet sneller meer stijgen dan in de omringende landen. In tegenstelling tot de meeste andere landen, kennen wij de "automatische indexaanpassing" van onze lonen. Wat betekent dat de Belgische lonen (en uitkeringen) "vanzelf" jaar na jaar stijgen, zelfs zonder aan de werknemers een loonsverhoging toe te kennen. Het afschaffen van de indexering van onze lonen komt regelmatig op de onderhandelingstafel bij een zoveelste regeringsvorming, maar er is toch niemand die daar écht durft aan te raken. Wat niet wil zeggen dat er niet aan gemorreld wordt, van tijd tot tijd. Zo werken we nu al enkele jaren met de "gezondheidsindex", waarbij de prijsstijgingen van een hoop dingen niet meer mee tellen. Resultaat is in elk geval dat de kostprijs van een winkelkar sneller stijgt dan het loon van de gewone mensen.

Door die automatische indexering stijgen onze lonen vanzelf zowat even sterk als de lonen in andere landen waar de werknemers een loonsopslag moeten afdwingen. Het gevolg is dus dat er, binnen de vastgelegde loonnorm, bovenop die indexaanpassing zo goed als géén ruimte is voor een loonsverhoging. Om precies te zijn: er is een bijkomende opslag van 0,4 procent mogelijk, gespreid over de komende twee jaar.

De vakbonden steigeren hierbij, en eisen véél meer. Zéker omdat bepaalde ondernemingen, bepaalde "sectoren" (zoals de farma-industrie), in deze corona-tijden enorme winsten gemaakt hebben. (AstraZeneca bijvoorbeeld heeft vorig jaar de nettowinst zien verdubbelen!) De vakbonden vinden het fundamenteel oneerlijk dat de werknemers zouden moeten inbinden, terwijl de ondernemers ongeziene winsten binnen rijven. En dus kwam het idee naar boven om bovenop de "loonnorm" een soort "eenmalige premie" te voorzien voor de werknemers, zodat ook zij van de corona-winsten zouden kunnen mee genieten. De ondernemers konden zich daar in vinden. Maar dan alléén in die sectoren die inderdaad winst gemaakt hebben, niet in die ondernemingen die onder de crisis geleden hebben. (Je kan van een ondernemer bij wie het water aan de lippen staat, niet verwachten dat die zijn werknemers opslag of een premie zou geven.) Dat idee was echter onaanvaardbaar voor de vakbonden, want die verdedigen het principe van "solidariteit" onder werknemers: het kan voor de vakbonden niet dat een werknemer in de farma-industrie een "bonus" zou krijgen en een werknemer in de horeca, om maar iets te noemen, dan weer niet. En dus zouden alle werknemers zo'n premie moeten krijgen. Wat voor de ondernemers dan weer totaal uitgesloten was.

Resultaat van dat mislukt overleg: de regering moet zélf de loonnorm opleggen. Dat wil zeggen: plus 0,4 procent loonsverhoging, gespreid over twee jaar. Voor iedereen. En géén eenmalige premies. Voor niemand.

Klein probleempje voor onze Vivaldi-regering: de socialisten maken daar deel van uit, en die "verdedigen de kleine man". Wat betekent: zij voelen de boze hete adem van de vakbonden, en méér nog van de extreem-linkse partijen, in de nek, en kunnen zich dus niet permitteren om die verfoeide loonnorm op te leggen. Zij vinden, uiteraard, ook dat de werknemers recht hebben op méér. Want die "0,4 procent", dat is een lachertje.

Waarbij ik meteen al de bedenking heb dat de mensen die het met een uitkering moeten stellen (gepensioneerden, werklozen, zieken, gehandicapten), sowieso tevreden moeten zijn met de indexaanpassing. Die krijgen er géén "loonsverhoging" bovenop, zélfs geen 0,4 procent. De fameuze "solidariteit" waar de vakbonden mee schermen, strekt zich blijkbaar alléén uit over diegenen die aan het werk zijn; al de anderen vallen daar buiten. Het argument van de solidariteit lijkt mij dus een beetje kaduuk en hypocriet. Waarom zouden de werknemers op méér inkomensverhoging recht hebben dan bijvoorbeeld iemand die langdurig ziek is?

Maar goed: 1 mei naderde, en de vakbonden zouden van zich laten horen. De linkse partijen moesten dus gespierde toespraken bedenken. En dus kwam wonderboy Conner Rousseau met de stelling dat de aandeelhouders van onze ondernemingen dan ook geen "dividend" mogen krijgen. De aloude egoïstische stelling: "Als ik niets krijg, dan een ander ook niet!"

Helaas kan niemand een onderneming verbieden om een dividend uit te keren aan de aandeelhouders. De heer Rousseau, ondertussen nagepraat door zowat alle socialistische kopstukken, verkondigde dus zomaar wat loze prietpraat. "Plat populisme", sneerde zijn beste vriend, en coalitiepartner, Georges-Louis Bouchez met zijn gekende tact.

Los daarvan. Bad Boy Conner is hierbij wel vergeten dat alle politici ons al jarenlang aanmoedigen om te beleggen in de Belgische ondernemingen, onder andere via pensioensparen. Kwestie van de eigen economie te steunen en op die manier ook de werkgelegenheid te stimuleren. En aangezien ons spaarboekje toch niets opbrengt, leek dat een aantrekkelijke suggestie. Maar al die brave burgers, die hun spaarcentjes in de Belgische ondernemingen gestopt hebben, dat zijn ook "aandeelhouders". Het zijn diezelfde noeste werknemers aan wie de socialist Rousseau nu dat beetje extra, in de vorm van een dividend, wil ontzeggen.