Sinister

1 april 2021... Een anarchistisch kunstenaarscollectief had een schitterend idee voor een aprilvis. Er is al zo weinig reden tot vrolijkheid dezer dagen, een grapje leek wel gepast om een beetje humor te brengen in deze sombere en grimmige wereld. En dus kondigden de anarchisten een "festival" aan, op 1 april, in het Ter Kamerenbos nabij Brussel. Een klein kind kon zien en weten dat het nep was, maar in elk geval zouden veel mensen daar eens hard om kunnen lachen.

Het is jammer genoeg anders gelopen, en op het einde van die bewuste 1 april was er niemand die het hele gebeuren ook maar een piepklein beetje grappig vond. Wel integendeel. Want de jongeren waren massaal op de aankondiging van het BOUM-festival ingegaan, en het Ter Kamerenbos werd bezet door enkele duizenden "onverantwoordelijke" jonge mensen. Waren die te stom geweest om te beseffen dat dit een 1-aprilgrap was? Voor een deel wel, vermoedelijk. (Wat nog maar eens te denken geeft over het intelligentiepeil van de hedendaagse jeugd...) Maar heel veel van de opgedaagde jongeren wisten natuurlijk heel goed dat dit allemaal "fake" was, en ze zijn tóch afgekomen. Waarom? Ik weet het niet goed. Uit balorigheid, vermoedelijk: omdat ze het allemaal spuugzat zijn. Uit verveling misschien. Om een "statement" te maken, wellicht. Of gewoon om die unieke kans niet te missen om met z'n allen te kunnen "feesten".

Er is heel wat commotie ontstaan rond deze "schandalige" actie van onze jeugd. Niet in het minst ook omdat het, nog maar eens, ontaard is in een regelrechte oorlog met de politie. Want de rebelse jongeren wilden niet vertrekken toen hen dat "vriendelijk maar dringend" gevraagd werd. En uiteraard was er weer een bende hooligans opgedaagd die van de gelegenheid hebben geprofiteerd om amok te maken en de confrontatie met de politie te doen escaleren. Met als resultaat méér dan 30 gewonden, ook (en vooral) bij de politie.

Dit hele gebeuren is door iedereen zwaar veroordeeld: door de politiek, door de media, door de zorgverleners, door de virologen, door de ouderen, door alle verantwoordelijke mensen. Onze eerste minister zei: "Wat in het Ter Kamerenbos gebeurd is, is totaal onaanvaardbaar. Ik begrijp dat iedereen corona beu is. Maar de regels zijn er met reden, en voor iedereen. Ziekenhuizen lopen vol. Solidariteit nu is de sleutel voor vrijheid morgen." Ook ik voelde verontwaardiging, trouwens. Toen ik de beelden zag, in het journaal, van die losbandige jongeren, dicht opeen gepakt, roepend en zingend en (vooral) drinkend, zonder mondmasker, toen dacht ik ook: "Moest jij mijn zoon/dochter geweest zijn, het zou niet je beste avond/week/maand worden!"

De jongeren kwamen vooral met het "excuus" dat ze nood hadden aan "vrijheid". Mijn eerste reactie was: "Ook wij hebben nood aan vrijheid. Ook wij hebben er nood aan om weer buiten te komen, en elkaar te ontmoeten." En het zielige geklaag dat hun jeugd aan hen aan het voorbij vliegen is zonder dat ze "echt jong" kunnen zijn, en dat zij hun kostbare jeugdjaren door die corona-maatregelen helemaal dreigen te verliezen, maakt ook niet veel indruk op de oudere mensen die bijvoorbeeld in méér dan een jaar hun (klein)kinderen niet meer hebben kunnen vastpakken. Er zijn zelfs grootouders die door de corona-beperkingen hun jongste kleinkinderen nog niet eens in het echt gezien hebben. Ook voor de oudjes geldt dat ze deze (misschien hun laatste) levensjaren graag nog voluit hadden willen koesteren, en dat wordt hen afgenomen. Maar ik zie de ouderen nog niet direct met duizenden in protest samen troepen en de ordediensten met geweld trotseren.

En toch... En toch is het al té gemakkelijk om met een boze vinger naar die onverantwoorde jongeren te wijzen. Want hun frustraties zijn te begrijpen, hun onvrede is terecht, hun boosheid is gerechtvaardigd. De échte schuldige van wat op die pijnlijke 1 april is fout gelopen, dat is onze regering en dat zijn onze experten. Zij houden ons al maandenlang aan het lijntje met loze beloftes, afgewisseld met paniekerige en alarmerende doemboodschappen.

Ik ben trouwens de tel kwijt hoe dikwijls ze ons al hebben wijsgemaakt dat we "nog heel even" moeten volhouden, en dat we "in de laatste rechte lijn" zitten. Voor zover ik weet, is er maar één "laatste rechte lijn". Toch? Eens je in die "laatste rechte lijn" bent, ben je zo goed als aan de finish. In dit geval niet, dus. Integendeel. Of misschien zitten we wél in die "laatste rechte lijn", maar gaan we gewoon de verkeerde richting uit: wég van de finish?

Nee, het was niet fraai wat onze jongeren op 1 april hebben laten zien. Maar ik kan nu al voorspellen dat dit niet de laatste keer zal geweest zijn. En misschien is de tol van deze pandemie alles samen genomen véél erger dan de (zware) tol aan zieken en doden, maar betekent dit ook wel het einde van de harmonie tussen de verschillende generaties. De jongeren en de "volwassenen"... het komt misschien wel nooit meer goed. En al zeker niet als er alléén maar met de vinger gewezen wordt in plaats van naar elkaar te luisteren.

Deze pandemie heeft véél meer kapot gemaakt dan mensenlevens, veel meer ook dan de economie. Deze pandemie heeft onze hele samenleving ontwricht. En daar bestaat geen enkel geneesmiddel voor.