Sinister

Men blijft onverstoord herhalen dat vliegen veilig is. Veiliger zelfs dan autorijden. Want het aantal vliegtuigongelukken is relatief gezien véél lager dan het aantal auto-ongelukken. Of zoals een reizigersorganisatie het zo mooi verwoordt: "Vliegen is de veiligste methode om je te vervoeren. De statistieken bewijzen het: transport met het vliegtuig is veiliger dan het reizen met bijvoorbeeld de auto, de trein of het vliegtuig." (Dat laatste begrijp ik wel niet zo goed. Ik vermoed dat het een lapsus was...) En ze gaan nog verder: "De kans dat je omkomt door een vliegongeluk, is één op de 11 miljoen, becijferde de Amerikaanse Harvard University. De kans is groter dat je het leven laat door een blikseminslag of een aanval van een haai. Het Britse weekblad The Economist heeft uitgerekend dat je 14.716 jaar lang dagelijks van Londen naar New York moet vliegen voordat je eens een keer in de Atlantische Oceaan plonst. Vliegen is zelfs veiliger dan thuisblijven, bleek uit een onderzoek van de Inspectie Verkeer en Waterstaat. In de privésfeer, in en om het huis, gebeuren nou eenmaal meer ongelukken."

Okee, het is wel waar dat een paar jaar geleden op enkele weken tijd twee vliegtuigen van het type Boeing 737 MAX naar beneden zijn gedonderd, en dat daarna alle vliegtuigen van dat type héél lang aan de grond hebben moeten blijven. Wat trouwens vliegtuigbouwer Boeing bijna aan de rand van de afgrond heeft gebracht. Want ze kregen hun vliegtuigen niet meer verkocht. En wie er al besteld had, hoefde die niet meer zo nodig. Maar zie: de specialisten van Boeing hebben hun speeltje in orde gekregen, en de luchtvaartautoriteiten hebben alles grondig nagekeken. En het vliegtuig is weer heel en al veilig bevonden. Dus zijn ze al weer van stal gehaald. Onder andere TUI Fly heeft er in ons land al een eerste vakantievlucht mee op uit gestuurd: "De eerste 737 MAX van TUI Fly vertrok woensdag 17 februari om 9.40 uur in Brussel om 118 reizigers naar de Spaanse plaatsen Alicante en Malaga te brengen." Ik moet eerlijk bekennen: mij zouden ze niet op dat vliegtuig gekregen hebben.

Bij de Boeing 737 ging het om fouten in de software, waardoor het vliegtuig met de neus naar beneden geduwd werd. Dat software en automatisering een steeds belangrijkere rol spelen in het vliegverkeer, is ook niet direct een grote geruststelling: ik weet uit ervaring dat elk computerprogramma, hoe grondig en uitgebreid het ook getest werd, foutjes vertoont. Foutjes die misschien nooit zullen opgemerkt worden en die dus onschuldig zijn, maar ook foutjes die eerder niet opgemerkt werden maar op een dag fatale consequenties kunnen hebben. Hetzelfde geldt trouwens ook voor de hedendaagse auto's. Die zitten vol met gesofisticeerde elektronische snufjes en worden voor een groot deel "gestuurd" door intelligente software. Zo heb je bij Volvo bijvoorbeeld een systeem dat "City Safety" heet: "City Safety is een automatische remtechnologie die helpt bij het verminderen of vermijden van verkeersongevallen bij snelheden tot 50 km/u." Ik geloof dat best, maar ik ga het toch niet moedwillig uittesten op een overstekende voetganger...

Maar het is niet alléén de software die mij zorgen baart. Waar ik ook héél erg bezorgd over ben, is dat vliegtuigen dezer dagen stukken lijken te verliezen. Terwijl ze in de lucht zijn!

Op 20 februari hebben ze in Maastricht stukken van de ontplofte motor van een Boeing 747 op hun dak gekregen. De motor is kort na het opstijgen ontploft, vermoedelijk omdat er een ongewenst object in die motor werd gezogen. De brokstukken zijn op geparkeerde auto's terecht gekomen. Gelukkig bleef het bij twee lichtgewonde slachtoffers op de grond. En gelukkig kon het gehavende vliegtuig, met de drie resterende motoren, iets verder weer veilig aan de grond gezet worden.

Een dag later was het alweer prijs. Dit keer een Boeing 777. Boven Denver, USA. Ook hierbij was een motor kort na het opstijgen in brand gevlogen, door een nog onbekende oorzaak. Ook hierbij zijn brokstukken van de motor in een woonwijk terecht gekomen. Gelukkig zonder slachtoffers. En het vliegtuig is met de ene resterende motor veilig geland.

Ik ben dus niet meer zo zeker of vliegtuigen écht wel zo veilig zijn als beweerd wordt. Twee zo'n incidenten op twee dagen tijd lijkt me toch iets té veel van het goeie. En dat vliegtuigen stukken verliezen terwijl ze in de lucht zijn, is géén teken van een betrouwbare technologie, denk ik zo.

Ondertussen is men er wél in geslaagd om een ruimtetuig naar Mars te sturen en het daar, volautomatisch, veilig te laten landen. Een knap staaltje technologie en een indrukwekkend staaltje vernuftige software. Maar het nut daarvan ontgaat mij een beetje. Ik zou toch liever hebben dat men er eerst voor zou zorgen dat vliegtuigen hier op Aarde veilig en wel kunnen opstijgen en landen, en hun reis kunnen voltooien zonder brokstukken te verliezen...