Sinister

Ik heb het eerder al eens geschreven: hoe gerechtvaardigd onze verontwaardiging over het onverantwoorde gedrag van de jongeren ook is, toch zouden we enig begrip voor hen moeten kunnen opbrengen. We zijn immers allemaal jong geweest, en we waren zélf als jongere niet altijd een toonbeeld van verantwoord gedrag. Of wel?

Als ik nu, als bezadigde oudere man, terugkijk op mijn studententijd, dan moet ik alvast met een schaamrode blos toegeven dat ook ik behoorlijk onverantwoord ben geweest. Zéker in het eerste jaar. En ik vermoed dat mijn af te keuren gedrag van toen vandaag terug te vinden is bij nogal wat eerstejaars studenten.

Onze ouders hadden het niet bepaald "breed", om het voorzichtig uit te drukken. Volgens de normen van vandaag waren wij zelfs "een arm gezin". Dat ik universitaire studies kon volgen, was dus allesbehalve evident. Jawel, ik kreeg een studiebeurs, en de huur van mijn studentenkamer was lager omwille van het beperkte gezinsinkomen, en de inschrijving aan de universiteit was toen nog veel goedkoper voor "beursstudenten". Maar toch: het kwam er wél allemaal bovenop, voor mijn ouders, die zó al moesten schipperen om het einde van de maand te halen.

En dan zou een (jong)volwassen mens toch zeggen: "Als mijn ouders al die moeite doen voor mij, om mij te laten studeren, dan moet ik in elk geval héél hard mijn best doen om van die studies een succes te maken!" Dat ik niet zou slagen in mijn studies, was eigenlijk géén optie. Ik zou trouwens hoe dan ook geen tweede kans krijgen, want dan was ik die studiebeurs kwijt. Zo ging dat in die tijd. Er was geen sprake van "credits" en "studiepunten" of vakken die je kon overdragen. Je was voor alles geslaagd, of je was gebuisd. De regels waren erg simpel, toen.

Maar helaas... Zó volwassen en verantwoord was ik niet. De verlokkingen waren te groot en de wil was te zwak. Al zijn er "verzachtende omstandigheden". Ik was als achttienjarige eigenlijk nog nooit "uit" geweest. De enige "party" waar ik in mijn jeugd ooit naartoe was geweest, dat was het jaarlijkse Sint-Cecilia feest van de fanfare. Ik was nog nooit "zat" geweest, ik had nog nooit tot in de nachtelijke uurtjes op café gezeten. Ik was altijd een doodbrave jongen geweest, en mijn sociale contacten waren beperkt tot een paar buurjongens, en de vrienden uit mijn klas in het Atheneum. En toen, opeens, ging een heel nieuwe wereld voor mij open: ik woonde niet meer thuis, en kon gaan en staan waar ik wilde zonder dat iemand zich daar zorgen over maakte. En, vooral, we waren met z'n vieren aan diezelfde verlokkingen blootgesteld. Zelfs als één van ons sterk wilde zijn, en "verantwoord", dan nog waren er drie anderen die je mee trokken.

En dus is er van studeren niet erg veel in huis gekomen, dat eerste jaar aan de universiteit. Ik had tot midden december nog geen cursus ingekeken op mijn studentenkamer. Al was ik wél naar de meeste lessen geweest, en had ik het geluk dat ik héél veel oppikte in die lesuren zelf, en gezegend was met een fenomenaal geheugen. Zodat ik niet helemaal van nul moest beginnen toen de examens eraan kwamen. Waardoor ik, eigenlijk tot mijn eigen verbazing, dat eerste jaar zelfs "met onderscheiding" heb afgewerkt.

Maar ja, ik moet me eigenlijk wel schamen om mijn onverantwoord gedrag. Des te meer omdat ik tegelijk moet toegeven dat ik er ontzettend van genoten heb. Vooral onze vele avonden in "El Gringo" waren zalige momenten, waar ik nog altijd met heel veel plezier aan terug denk.

"El Gringo" was een typische "bruine kroeg". Maar dan écht wel héél bruin. Van het soort dat nu niet meer bestaat, vermoed ik. Het cafeetje was niet erg groot, maar het zat wel altijd stampvol. Je kon daar in groezelige zetels gaan zitten, als je geluk had, of anders op ongemakkelijke stoelen aan lage tafeltjes. We zaten daar urenlang te filosoferen en te discuteren, en plannen te maken om de wereld te verbeteren. Ook al kon je elkaar bij momenten nauwelijks verstaan, want "El Gringo" had een dj: iemand die er regelmatig platen kwam draaiden. Vinylplaten waren dat nog, elpees. Meestal met hardrock of dicht in die buurt: Led Zeppelin, Black Sabbath, Deep Purple, Uriah Heep, CCR ook, en af en toe een vleugje van The Eagles.

Eens we ons daar geïnstalleerd hadden, hadden we eigenlijk gewoon zin om er te blijven zitten. Ook al was het niet direct een "gezonde omgeving", achteraf gezien: de sigarettenrook hing er in dichte walmen rond. Voor wie zelf niet rookte, moet dat een hel geweest zijn. Je kon dus maar beter mee roken, want als "passief" roker kreeg je toch evenveel nicotine binnen. En ik vermoed heel sterk dat het niet alléén maar rook van sigaretten zal geweest zijn. Ik heb zelf nooit drugs gebruikt, maar het kan bijna niet anders dan dat ik daar ook een flinke portie hasj of wat het ook was, moet binnen gekregen hebben. Wat misschien wel de reden is waarom we geen zin hadden om er weer te vertrekken?

"Onverantwoord gedrag"... Ik vrees dat dat er een beetje bij hoort, bij het pad naar volwassenheid. Laat ons daarom misschien niet al té streng zijn voor die studenten die ondanks de corona-richtlijnen tóch proberen om van hun studententijd een beetje "te genieten"...