Sinister

De speurtocht naar de beruchte "Bende van Nijvel" heeft de vorige lente weer af en toe in het brandpunt van de belangstelling gestaan. (Vóór Corona met alle media-aandacht ging lopen...)

De huidige generatie onderzoekers is tijdens die enkele maanden in de eerste helft van 2020 in elk geval veel actiever geweest dan hun voorgangers in de vele jaren voordien. Ook al omdat de tijd begint te dringen want de verjaring nadert met rasse schreden.

Ik ben ervan overtuigd dat de huidige speurders écht wel hun best hebben gedaan om de zaak op te lossen. In tegenstelling tot hun voorgangers, die dat nu juist niet leken te willen. Maar de sporen zijn na al die tijd volledig koud geworden. En dus levert al hun moeite niets op. Wat bijzonder hilarisch zou zijn, van een Inspector Clouseau gehalte, ware het niet zo pijnlijk geweest.

Het is een beetje jammer dat het komisch duo Gaston & Leo er niet meer is, want zij hadden zeker de hoofdrollen kunnen gespeeld hebben in een kolderfilm die binnenkort over de Bende van Nijvel zal gemaakt worden. Want het hele verhaal begint echt wel kolderachtige trekjes te vertonen. Ook al is de hele geschiedenis "in se" door en door intriest!

Eerst even terug naar de harde feiten van toen: de jaren 1982, 1983, 1985. Met een ongeziene brutaliteit en moordzucht werden toen in België een reeks overvallen en inbraken gepleegd, onder andere op grootwarenhuizen. Daarbij zijn in totaal 28 dodelijke slachtoffers gevallen. De laatste overval, op de Delhaize in Aalst, was meteen ook de dodelijkste: 8 mensen verloren daarbij het leven. Men vermoedt dat ook één van de bendeleden zelf bij die overval omgekomen is, wat zou verklaren waarom de terreur even abrupt gestopt is als die begonnen was.

Dat op die bewuste avond de voorziene rijkswachtbewaking, geheel toevallig, kort voor de overval zonder duidelijke redenen werd weggehaald, deed toen al veel vragen rijzen. En de, al dan niet opzettelijke, stunteligheid waarmee het "onderzoek" naar de Bende gevoerd werd, heeft die vragen alleen maar nog aangewakkerd. Er kan in elk geval niet naast gekeken worden. Het dossier werd van de ene naar de andere onderzoeksrechter overgeheveld. Van Nijvel naar Charleroi, zonder enige motivering voor de goede zin van die ingreep, behalve dan dat het gestuntel niet meer om aan te zien was. En van Dendermonde ook naar Charleroi, misschien omdat ze in Dendermonde té grondig te werk gingen. Met als gevolg dat er telkens vanaf nul kon herbegonnen worden.

Er is zelfs een heus parlementair onderzoek geweest naar de gang van zaken. Of liever: twee onderzoeken, de "Bendecommissie" (van 1988 tot 1990) en de "Bendecommissie bis" (in 1996-1997). Overigens zonder dat al dat politiek gepalaver ook maar iets heeft bijgedragen.

De laatste jaren en maanden doen ze echt koortsachtig hun uiterste best, maar al hun moeite lijkt voor niets te zijn. En de vraag blijft hangen: "Waarom zo lang gewacht met die onderzoeksdaden?"

- In oktober 2017 hebben magneetvissers puur toevallig dozen met munitie en wapens ontdekt in het kanaal Brussel-Charleroi. Waarom die nooit eerder gevonden werden bij de diverse zoekacties door professionele duikteams, is één van de vele mysteries. Hoe dan ook: die vondst, en nog een paar gelijkaardige vondsten in 2018 en 2019, hadden, althans volgens het Parket, niets met de Bende te maken. Dood spoor, dus.

- Begin dit jaar (2020) was er dan een grootschalig nieuw DNA-onderzoek, op honderden mannen en vrouwen: oude verdachten of aanverwanten. Daar was een hoop publiciteit rond, want dit kon wel eens dé finale doorbraak zijn. Helaas: corona kwam ertussen, en het heeft niets opgeleverd. Dood spoor, dus.

- En dan was er in juni die spectaculaire foto op tv van een man met een Terminator-geweer. Gevraagd werd of iemand de man op de foto kon herkennen. Jammer genoeg dateerde de foto al van 1986, zodat ook dit niet bepaald veel kon opleveren. De vraag is, ook nu weer, waarom die foto nooit eerder getoond werd in een opsporingsbericht? Helaas: het wapen bleek niets met de Bende te maken te hebben. Alweer een dood spoor.

- En kort geleden, in juli, zijn er dan nieuwe opgravingen geweest in Pécrot waar een slachtoffer zou begraven zijn. Alsof daar nu nog iets zou te vinden zijn, na al die tijd. Niet dus, en alweer een dood spoor.

Ik vind het zeer erg voor de nabestaanden van de slachtoffers, en voor de overlevenden, maar de kans om nog een dader te vinden, of motieven te ontdekken, is nihil. Ze zouden er dus beter mee stoppen, en al die mankracht besteden aan recente zaken die wél nog kunnen opgelost worden.

De enigen die er iets positiefs aan overgehouden hebben, zijn de schrijvers van goedverkopende boeken, en Stijn Coninx die er een succesvolle film over heeft uitgebracht.

Een achterdochtig iemand zou kunnen gaan vermoeden dat "men" opzettelijk gewacht heeft om die "nieuwe" sporen te onderzoeken tot "men" zeker was dat het spoor "koud" was geworden.

Maar het zou natuurlijk ook allemaal gewoon toeval kunnen zijn: een opeenstapeling van blunders en misverstanden en nalatigheden. Iets waar wij in België ondertussen wereldberoemd om geworden zijn. Denk maar aan de Dutroux-affaire, of aan de Corona-aanpak. Of aan FC De Kampioenen.

Voor diegenen die de spannende avonturen van de "Bende-onderzoekers" zélf van naaldje tot draadje willen uitpluizen: er is een heuse website waar zowat alles terug te vinden is.