Sinister

De "tweede golf" van Covid-19 is er al, véél vlugger dan verwacht, véél vroeger zelfs dan gevreesd. Althans als we de cijfers omtrent de "geregistreerde besmettingen" als maatstaf nemen, en er niet bij stilstaan dat er nu 30 keer zo veel getest wordt als bij die "eerste golf".

Jammer genoeg moeten we erkennen dat dat vooral onze eigen fout is. De (vooral jonge) mensen zijn laks en overmoedig geworden, en kortzichtig, en hebben alle voorzorgsmaatregelen naast zich neer gelegd, en alle aanmaningen tot voorzichtigheid genegeerd. Voor een deel wellicht als tegenreactie tegen de knellende lockdown-maatregelen waar iedereen bij die eerste golf in gewrongen zat.

En vooral: dat onze verantwoordelijken op een méér doordachte en evenredige manier zullen reageren, en lessen zullen geleerd hebben uit die eerste periode. Want het psychisch leed dat de opgelegde lockdown toen veroorzaakt heeft, en nu nog veroorzaakt, is en was in sommige gevallen erger, véél erger, dan het fysieke leed van Covid-19 zelf.

(Dat we nu al opnieuw gekneld zitten in een mondmasker en "vaste bubbels" is géén hoopgevend signaal, maar goed.)

Wat bijzonder pijnlijk en schrijnend was bij de corona-aanpak in de "eerste golf", is dat het er de oorzaak van was dat veel mensen psychisch zó ziek werden dat ze in een psychiatrisch ziekenhuis beland zijn. Veel méér mensen hebben nu zware nood aan psychiatrische hulp, en de ernst van de psychische problemen blijkt over het algemeen ook toegenomen. Veel mensen die het voorheen al moeilijk hadden, zijn onder die "corona-stress" helemaal bezweken, en er zijn schrikwekkend veel patiënten met suïcidale neigingen of psychotische aandoeningen. En ik vrees dat we nog maar aan het begin van de "epidemie" staan, en dat pas in de komende maanden goed zal blijken wat de impact geweest is. En de lange weg naar herstel, met vallen en opstaan, is vele keren moeizamer en zwaarder dan de weg naar herstel na Covid-19.

En zo is het ook bijzonder pijnlijk en schrijnend dat de corona-aanpak van de eerste golf er de oorzaak van was dat het kindermisbruik, zéker tijdens die lockdown-periode, dramatisch is toegenomen. De reden hiervoor is niet ver te zoeken: veel meer mensen (mannen) zaten lange tijd thuis "opgesloten", en hun mogelijke slachtoffers met hen. Dat was eigenlijk vragen om problemen, jammer genoeg. Dat kinderen in die lockdown-periode zélf veel actiever waren op het internet, maakte het voor de jagers ook veel gemakkelijker om nieuwe "prooien" te vinden.

Child Focus heeft al behoorlijk furieus gereageerd: "Specialisten waarschuwden reeds bij aanvang van de Corona-pandemie over wat een lockdown kon betekenen voor vele kinderen, maar de talrijke adviezen werden in de wind geslagen."

En wanneer de steunmaatregelen zullen stopgezet of afgebouwd worden, en tegelijk de versoepelingen tóch moeten teruggedraaid worden, zullen velen ook merken dat ze in een financiële put terechtgekomen zijn waar ze niet meer uit raken, en zal de wanhoop toeslaan. Er worden in de komende maanden trouwens tot 70.000 faillissementen verwacht, vooral bij zelfstandigen en kleine ondernemers.

Nee, de lichamelijke ravage is niet het ergste geweest aan die "eerste" corona-periode. Wél de sociale en psychische ravage.

En ik blijf al maandenlang met die zelfde vraag: "Was die draconische aanpak echt wel nodig? Was het nodig om de hele wereld te laten stilvallen? Hadden we niet kunnen volstaan met de richtlijnen die altijd van toepassing zijn bij een besmettelijke virale infectie? Of met de maatregelen die in andere landen succesvol gebleken zijn?"

De "believers" beweren bij hoog en laag dat het anders "veel erger zou geweest zijn". Maar dan gaat men wel voorbij aan de neveneffecten, de "collateral damage" van de remedie: de toename van het intra-familiaal geweld, de toename van de vereenzaming, de toename van de armoede, de toename van psychische problemen. En bijvoorbeeld ook aan het bijna collectieve uitstel van kankerdiagnoses, waardoor ook de kanker veel meer slachtoffers zal maken dan "nodig" was geweest.

Als men op het einde van de rit de afweging zal maken tussen het aantal mensen die, dankzij de maatregelen, van Covid-19 gespaard zijn, en het aantal dat op een andere manier het slachtoffer geworden is "van corona", dan betwijfel ik sterk of die balans wel zo positief zal zijn als de believers willen volhouden.

Hopelijk hebben onze regeringsleiders en verantwoordelijken iets geleerd uit de voorbije en aanslepende catastrofes, en zal bij deze corona-golf (en alle volgende) méér rekening gehouden worden met het psychisch welzijn. Ook en vooral het welzijn van kinderen.