Om te zetelen in het Hof van
Beroep, moet je dan écht Rechten
gestudeerd hebben? Moet je dan ook enige ervaring hebben in de rechtspraak? Of
worden de Hoven van Beroep bevolkt
door willekeurige mannen of vrouwen die van straat geplukt werden om met een paar
dobbelstenen of een stel kaarten, of weet-ik-veel hoe, de strafmaat van de
verdachte opnieuw te bepalen? Een mens zou het zich op den duur toch gaan
afvragen, niet?
Misschien ligt het probleem niet zozeer bij de rechters, maar
eerder bij het systeem zélf? Blijkbaar kan je hier in België om het even
wanneer, en om het even om welke reden, in
beroep gaan tegen een vonnis:
"Als een van de partijen het
oneens is met een beslissing van de rechtbank van eerste aanleg of de
ondernemingsrechtbank, kan deze in beroep gaan bij het hof van beroep.
Het hof van beroep onderzoekt de rechtszaak dan een tweede keer. Elke
partij (de veroordeelde, de burgerlijke partij, de eisende partij, de
verwerende partij of het Openbaar Ministerie) kan in beroep gaan."
Oók als de feiten onomstotelijk bewezen zijn, óók als het antwoord op
de schuldvraag buiten kijf staat, óók als de hele zaak in eerste aanleg voor iedereen zo klaar als een klontje was, ook dán
kan en mag men tegen het vonnis in beroep gaan.
Het spreekt vanzelf dat iedere gewiekste advocaat van die mogelijkheid
gebruik zal maken, want dan kan hij nog een tijd langer incasseren, niet?
Kassa, kassa: daar draait het om. Dat de verdachte in afwachting van de
behandeling van zijn beroep gewoon vrij kan rondlopen (en mogelijks een gevaar
is voor de samenleving), dat is niet het probleem van de advocaat, natuurlijk.
En dat de Hoven van Beroep op die
manier overbevraagd en overbelast worden, en er niet meer toe komen om de
beroepsprocedure binnen een redelijke termijn rond te krijgen, ook dát is niet
het probleem van de advocaat. De kosten voor de gemeenschap van zo'n bijkomend
proces zijn ook al géén zorg voor de advocaat.
En zo komt het dat een veroordeelde terrorist, een recidivist en
gekend-geradicaliseerde bandiet, ook tegen zijn veroordeling tot 10 jaar cel in
beroep kon gaan, en daarna gewoon kon gaan en staan waar hij wilde omdat het Hof van Beroep zijn straf had
teruggebracht tot 3 jaar voorwaardelijk.
En niemand die de man daarna in de gaten hield. Tot het een paar maanden geleden serieus fout liep.
(Waar is onze Staatsveiligheid eigenlijk mee bezig? En het OCAD? Allemaal thuis in hun kot omwille
van corona? Of te druk bezig met het in de gaten houden van corona-overtreders
misschien?)
Het is helaas niet het eerste fiasco van ons juridisch systeem, het is
niet de eerste keer dat het Hof van
Beroep zwaar in de fout gaat. Maar uit die vorige keren lijkt niemand iets
geleerd te hebben. En vermoedelijk zal ook dit weer gewoon over waaien, en zal
alles bij het oude blijven. Tot er zich, binnenkort, nóg eens een catastrofe
voltrekt, en iedereen opnieuw moord en brand zal schreeuwen, zonder dat er ook
maar iets verandert of verbetert.
Het probleem is natuurlijk dat de rechten
van de verdediging heilig zijn: iedereen heeft recht op een eerlijk proces,
iedereen heeft het recht om alle mogelijke rechtsmiddelen uit te putten, en
iedereen is onschuldig tot het tegendeel bewezen is. (Behalve dan wie het
mikpunt is van de sensatiepers, en al bij voorbaat schuldig verklaard wordt.)
Dat is allemaal heel mooi en nobel! Maar hoe zit het eigenlijk met de
rechten van de slachtoffers? Die lijken in ons rechtssysteem nauwelijks mee te
tellen, en in elk geval ondergeschikt aan de rechten van de verdediging.
|