|
Het is toch even schrikken als iemand in je buurt een "beroerte" (of Cerebro Vasculair Accident) krijgt. (En vermoedelijk nog méér als
het je zélf overkomt, al besef je het op het moment van het "accident" niet eens.) Het is dan vooral
kwestie van er snel bij te zijn, en onmiddellijk de hulpdiensten te bellen.
(Dus: 112, en dan 2 kiezen voor "Nederlands", en daarna op 1
drukken voor de ambulance. Of hoe was het ook alweer? Ik heb het van naaldje
tot draadje uitgelegd in een eerdere bijdrage.)
Het probleem is alléén: hoe weet je dat iemand een beroerte heeft?
Blijkbaar bestaat er een "ezelsbruggetje"
voor een snelle herkenning: "FAST".
(Je weet wel: "Snel".)
FAST staat voor:
·
Face: als één van de mondhoeken naar beneden blijft
hangen bij het glimlachen
·
Arm: als het niet lukt om de beide armen
tegelijk omhoog te brengen
·
Speech: als het niet meer lijkt te lukken om
iets te begrijpen of om iets te zeggen
·
Time: als de klachten blijven aanhouden
Ik vind, serieus, dat zoiets zou
moeten opgenomen worden in de eindtermen van het secundair onderwijs. Zodat
iedereen er kan in slagen om een beroerte te herkennen en onmiddellijk in te
grijpen. Want onmiddellijke hulp kan een wereld van verschil maken.
Het is een vreselijk iets als een mens door een beroerte getroffen
wordt, omdat het zuurstoftekort in de hersenen tot onherstelbare schade kan
leiden. Zeker als de bloedcirculatie niet binnen de eerste uren hersteld wordt.
Er zijn eigenlijk verschillende soorten "beroertes", maar de meest voorkomende zijn: een "herseninfarct" (of een "trombose"), waarbij de bloedtoevoer naar
de hersenen geblokkeerd wordt, en een "hersenbloeding",
waarbij een bloedvat scheurt en er bloed in de hersenen terechtkomt. Maar de
symptomen zijn in beide gevallen dezelfde, en ook de effecten op langere
termijn.
Dikwijls blijft de patiënt achter met zware beperkingen in motoriek of
spraakvermogen. Soms kunnen patiënten (gedeeltelijk) herstellen na een lange en
intense revalidatie-periode met kinesitherapie, ergotherapie en/of logopedie.
Maar als er echte blijvende schade is, dan moet de patiënt levenslang verder,
met heel veel zorg en heel veel psychisch lijden.
Maar er is hoop! En die komt van de ratten.
Wie zou ooit gedacht hebben dat we de ratten in ons hart zouden
koesteren? En toch! Al was het maar omdat ze zonder enig protest willen
fungeren als test-subject voor onze medische experimenten.
Zo hebben ze zich enthousiast aangemeld voor testen omtrent het
mogelijk herstel na een beroerte. Zweedse wetenschappers hebben bij ratten die
getroffen waren door een beroerte (vermoedelijk weliswaar niet "per ongeluk"), stamcellen ingebracht die
uit menselijke huidcellen
gedistilleerd waren. En de resultaten waren opmerkelijk veelbelovend: zowat 6
maanden na de operatie bleek dat de nieuwe cellen de schade in de hersenen
hersteld hadden, en zelfs ook nieuwe verbindingen hadden gelegd met andere
delen van de hersenen, zodat de nefaste gevolgen van de beroerte grotendeels
ongedaan gemaakt waren.
Die experimenten met ratten openen dus heel nieuwe perspectieven, en stimuleren
de hoop op mogelijkheden tot volledig herstel.
De techniek bestaat er in om huidcellen te "herprogrammeren" tot "zenuwcellen",
en die dan in de hersenschors te transplanteren. Een "hersentransplantatie", als het ware. Het idee is dan dat die cellen
ook een positieve invloed zullen hebben op de andere hersenhelft en dat de
beschadigde hersencellen zullen herstellen, én dat de kapotte verbindingen opnieuw
zullen gelegd worden binnen het brein. De experimenten met de ratten lijken dat
alvast te bevestigen.
Wat dit verhaal nog positiever maakt, is dat Amerikaanse onderzoekers
er eerder al in geslaagd waren om een chip te creëren die het mogelijk maakt om
huidcellen binnen enkele seconden te herprogrammeren
tot om het even welke cel, dus óók een hersencel. De mogelijkheden hiervan, op
langere termijn, zijn eindeloos. Misschien niet altijd even onschuldig, maar
voor mensen met een beroerte biedt het alvast erg positieve vooruitzichten.
Zelfs in deze donkere corona-tijden is er af en toe een sprankeltje
hoop om ons aan op te trekken.
|
