Sinister

Ik was er altijd van overtuigd geweest dat natuurliefhebbers en natuurbeschermers nooit zouden kunnen betrapt worden op het doden van dieren of vernietigen van planten. Maar dat blijkt niet te kloppen, en ik vind dat bijzonder verwarrend. Als zélfs de behoeders van de natuur het ook al nodig of verantwoord vinden om beesten af te maken of planten te vernietigen, zijn die dan echt voor niemand meer veilig?

Dat er verwoede pogingen gedaan worden om de Japanse Duizendknoop uit te roeien, dat kan ik nog begrijpen. De soort is extreem overwoekerend en verdringt alle andere planten in de wijde omgeving. Het is een beetje als relschoppers in een vreedzame betoging: niemand weet hoe die daar plots verschenen zijn, niemand wil ze erbij hebben, maar toch zijn ze er opeens, en ze verpesten alles. En ze zijn niet kapot te krijgen: hoe hard je er ook tegen optreedt, ze komen elke keer opnieuw terug. Maar zoals dat meestal het geval is: "Eigen schuld, dikke bult." De plant groeit bijzonder gemakkelijk, en zowat op elke ondergrond, en was dus een torenhoge favoriet bij luie tuinders die zich zonder enige inspanning beloond zagen met een weelderige groene plant. Helaas, zoals wel meer gebeurt: de plant liet zich door de mens niet intomen, en woekert nu overal.

En dat de Aziatische Hoornaar met alle middelen moet bestreden worden, daar kan ik ook nog inkomen. Het beest maakt zich schuldig aan regelrechte genocide, omdat hele bijenkolonies vernietigd worden als het insect tekeer gaat. Ook hier rijst de vraag: hoe zijn die beesten hier in godsnaam geraakt? En ook hier moet de mens zichzelf de schuld geven: de snoodaards hebben zich mee binnen gesmokkeld met allerlei snuisterijen die door toeristen vanuit China meegebracht zijn of die door pseudo-kunstliefhebbers vanuit China besteld werden. "Eigen schuld, dikke bult dus." Alweer. Nu maar hopen dat we ze uitgeroeid krijgen eer zij onze voltallige bijenpopulaties uitmoorden.

De Buxusmot is ook al zo'n ongewenste exoot, die door iedereen met een mooie buxushaag vervloekt wordt. Er wordt massaal op de vernietiging ervan ingezet, ongeacht de risico's op "collateral damage": de vogels die de buxusmot als ontbijt lusten. Als we de natuur eens haar gang zouden laten gaan? De buxusplant herstelt zich wel, en de buxusmot hongert elke volgende generatie vanzelf uit door zijn vraatzucht.

En dan zijn er nog die lieve schildpadjes die we met z'n allen massaal gekocht hebben voor in onze vijver. Jammer genoeg voor onze rivierfauna konden die beestjes blijkbaar geen genoegen nemen met de beperkte ruimte van een tuinvijver, en zijn ze de wijde wereld ingetrokken. En nu moeten we vaststellen dat die mooie Roodwangschildpad in onze rivieren als een echte veelvraat tekeer gaat en werkelijk alles opvreet.

Maar niet alléén de liefhebbers van een tuinvijver zijn schuldig aan de terreur van dat soort vernietigende exoten: ook de lekkerbekken moeten mea culpa slaan. Want het is dankzij de hype rond kikkerbilletjes in de moderne keuken dat wij de Amerikaanse Stierkikker naar Europa hebben gehaald. En zoals alles wat uit Amerika komt, is ook dit niet te stoppen. Amerikaanse Stierkikkers verorberen werkelijk alles wat ze vinden, en omdat ze geen natuurlijke vijanden hebben en kweken als de konijnen, floreren ze uitbundig. Uitmoorden, die monsters! Ik ben het er helemaal mee eens. (Ik ben trouwens absoluut géén fan van kikkerbilletjes.)

Méér moeite heb ik met het afschieten van lieve diertjes zoals de Chinese Muntjak. Dat is een beetje als Bambi vermoorden, hee! En nee, het zijn niet de boze jagers die hier verantwoordelijk voor waren, maar wel het Agentschap Natuur en Bos. De diertjes worden afgemaakt omdat ze te veel planten en bloemen opeten, en daardoor een bedreiging zijn voor onze biodiversiteit. "So what", denk ik dan. De natuur zal zich wel herstellen, zeker?

Helemaal te gortig werd het enkele maanden geleden toen de Plantentuin van Meise zich "verplicht zag" om een aantal Reeën dood te laten schieten omdat ze de rozen en rododendrons kwamen afknabbelen. (De Rododendron is trouwens óók een exoot die alles overwoekert; maar dit terzijde.)

En terwijl we met z'n allen juichen omdat het wildbestand zich in Europa stilaan opnieuw lijkt te herstellen na de opdoffer die door de mens is toegebracht, is het nu al voorspelbaar, zonder glazen bol, dat we binnenkort opdringerige everzwijnen gaan "moeten" afschieten, of hongerige wolven, omdat ze té prominent in ons leefgebied binnen dringen.

De botsing tussen mens en dier die elkaar hetzelfde gebied betwisten, is al zo oud als de mens zelf. En omdat de mens méér en méér terrein voor zichzelf opeist, moeten de dieren méér en méér wijken. De strijd wordt, helaas voor de dieren, niet met gelijke wapens gestreden, en overal delft het dier het onderspit. Vele diersoorten zijn inderdaad al uitgestorven, of zo goed als, omdat de mens hen geen plaats meer wilde gunnen, of omdat ze door de mens worden afgeschoten als ze het lef hebben om in zijn tuinen of landbouwgronden te komen stropen.

Het is de mens zélf die de biodiversiteit naar de knoppen heeft geholpen met zijn territorium-drang, niet een schattig groepje Bambi's of mijn luie kat, zoals ik ooit gevreesd heb. En de meest invasieve soort op deze wereld is niet de Chinese Wolhandkrab die onze beken en rivieren dreigt leeg te vreten, of de Wasbeer die de kabels van onze auto kapot knabbelt, maar de mens zelf.

Maar wie weet: als we de natuur haar gang laten gaan, zal die misschien wel ook in dit geval zichzelf herstellen?