|
Misschien kan je nu beter eerst gaan zitten terwijl ik kort de context
van het verhaal schets, want anders riskeer je van stomme verbazing of
onthutsing steil achterover te vallen.
Waarover gaat het?
Een beroemde Italiaanse kunstenaar heeft in een kunstbeurs in Miami
zijn nieuwste kunstwerk voorgesteld: een banaan met duct tape aan de muur
gekleefd. Nee, geen gebeeldhouwde of geschilderde of versierde banaan. Een echte,
min of meer verse, banaan; recht uit de supermarkt.
(Wie het kunstwerk met eigen ogen wil zien, moet in Google maar eens "banaan
aan muur" intikken.)
Een kunstliefhebber heeft dat kunstwerk gekocht voor 120.000 dollar.
Nee, ik heb geen nul te véél getypt.
En vervolgens heeft een performance artist de banaan opgegeten.
Volgens de directeur van het SMAK in Gent is dat wel degelijk kunst,
omdat de "auteur" een beroemd en controversieel kunstenaar is: Maurizio
Cattelan. Als je nog nooit van die man gehoord hebt, dan is dat duidelijk omdat
je niet behoort tot het exclusieve kransje van mensen die écht op de hoogte
zijn van de tendensen in de hedendaagse kunst. Want Maurizio Cattelan is een
héél bekend kunstenaar! Althans volgens de directeur van het SMAK in Gent. Nu
ja, er lopen in Gent wel meer belangrijke mensen rond met vreemde ideeën.
Het is wel degelijk kunst, volgens de directeur, omdat de auteur een
kunstenaar is. Al zou "80% van de mensen dat geen kunst noemen", vermoedt de
directeur. Ik denk dat het eerder gaat om 99,999 % van de mensen. De directeur
vindt het bijzonder spijtig dat de meeste mensen zouden denken dat "eender wie
dit kan maken", want dat is volgens hem helemaal niet het geval.
En dat klopt ook. Als ik in het SMAK een banaan aan de muur zou gaan
plakken, is de kans klein dat iemand dat "kunst" zou noemen. De kans is sowieso
klein dat ik daartoe de gelegenheid zou krijgen. Maar die banaan in Miami is
wél kunst. Méér zelfs: het is kunst omdat het een manier is om met kunst te
lachen. Als ik de directeur goed begrepen heb, tenminste. De kunstenaar heeft
op die manier een statement willen maken, provoceren, spotten met de kunst en
met zichzelf. Super! Zelfspot is altijd aan te moedigen, ik ben helemaal vóór.
Maar dan laat je jezelf daar geen 120.000 dollar voor betalen, toch?
Wat heeft die koper bezield om 120.000 dollar neer te leggen voor een
banaan die hij binnen de kortste keren alweer kwijt was? Hij heeft 120.000
dollar uitgegeven, en blijft met helemaal niets achter, zal je zeggen. Dat is
natuurlijk niet helemaal waar: hij heeft er vijf minuten onsterfelijke roem
voor gekocht, aandacht op het internet, een gespreksonderwerp voor de komende
kerstdagen, en zelfs een vermelding in mijn blog.
Vermits iedereen er dezer
dagen vooral op uit is om op één of andere manier roem te verwerven, hoe
kortstondig ook, of in elk geval de aandacht te trekken, al was het maar
gedurende vijf minuten, dan is dit niet eens zó extravagant. Mensen hebben er
véél voor over om hun moment van glorie te kunnen beleven. Sommigen doen dat
door te provoceren of door te moorden, anderen smijten met geld.
Ik stel me wél voor dat er voor die koper toch andere manieren moeten
geweest zijn om aandacht te kopen met dat geld. Manieren waarbij iemand anders
er ook iets aan had. Manieren waarbij hij tegelijk, in de sfeer van Kerst, iets
positiefs kon bereiken.
Maar goed, hij heeft dus een banaan gekocht. Ik hoop nu maar voor die koper
dat hij dan toch in elk geval de kaka van die performance artist heeft gekregen
om aan de kunstcollectie toe te voegen en ermee te kunnen pronken tegenover
vrienden en bekenden. Dan kunnen die in geuren (!) en kleuren mee genieten van
die kunstzinnige aankoop.
|
