Mijn broer Daniël verweet me dat ik een boek schreef en tezelfdertijd schreef hoe dit gebeurde, een boek over het schrijven van een boek eigenlijk.

Ik meen me te herinneren dat Elias Canetti in zijn ‘Pantheon van vergeten dingen’ er een identiek procedé op nahield. Ik ben er hem dankbaar voor omdat ik het een logische werkmethode vind, en het me toelaat te schrijven hoe ik werk en hoe een boek ontstaan kan.

Ik weet dat het ongewoon lijkt maar het schijnt me toe dat het eerlijker is, dat de lezer weten mag hoe je gewerkt heb, weten mag wanneer het schrijven vlotte en wanneer niet. Het boek krijgt aldus een dimensie in meer, of vergis ik me?

In feite is er nu een schrijver die schrijft over de mens die Ugo is, iemand die weet wat Ugo denkt, en hoort en ziet wat hij zegt en doet. Het is dus niet Ugo die schrijft, het is een buitenstaander die over Ugo vertelt, wat logisch is als het boek niet in de ik-persoon geschreven wordt. Hij kan nu ongestraft en ongemoeid en onopgemerkt alle kanten uit. 

Lang geleden las ik van Canetti zijn ‘Histoire d’une Vie’ (Albin Michel 1980), zijnde de vertaling van ‘Die Gerettete Zunge, Geschichte einer Jugend’, en heb ook in mijn rekken dat andere boek van hem ‘Masse et puissance’ de vertaling van ’Masse und Macht’ dat ik kocht in april 1992 en nog, tot mijn scha en schande, lezen moet, vooral omdat ik destijds afgeschrikt ben geweest door het aantal pagina’s en de te kleine druk van de uitgave van Gallimard (1966).

Heeft het nog zin het boek dat Canetti schreef en beëindigde in 1960, te gaan lezen nadat het twintig jaar ongelezen is blijven wachten in mijn boekenkast? Ik denk er nog niet aan, maar vond het deze namiddag terug en legde het bovenop een stapel boeken, waar het nog een tijdje zal blijven liggen. 

Waarom ik over Canetti spreek is duidelijk, ik vernoem hem in mijn boek in verband met een vriend oud-collega die dergelijke boeken verslond en me er over vertelde als we na de lunch op en neer wandelden op het terras van de Bank in Brussel. Ik heb die vriend, Michel J. een plaats gegeven in mijn boek, een boek dat misschien nooit het daglicht zal zien.