TILLOENK VRUGER

Stillekesoan nen hiëlenaave Tilloenkeneir...

Eeuwige Kalender

Bereken de dag
van de week
waarop 'n bepaalde
gebeurtenis uit het
verleden plaatsgreep
(bvb. je geboortedag)
>>> Kalender

T I L D O N K

Gemeente Haacht
Prov. Vl.-Brabant

4 km > Haacht

5 km > Werchter
8 km > Tremelo
11 km > Leuven

18 km > Mechelen
20 km > Aarschot
30 km > Brussel

Een drievoudige moord in 1837

December 1837. Tussen de 18de en de 19de s nachts, is gedood en op de verschrikkelijkste en wreedste wijze vermoord Catharina Gordts, samen met twee van haar kinderen: Antonius, een jongen van veertien jaar en Petronella, een meisje van zeventien jaar. Waarschijnlijk om reden van een som geld die de arme en zeer eerzame weduwe verondersteld werd te bezitten. De overledene was op dat ogenblik sedert negen maanden weduwe van Franciscus Pelsers.

Op deze manier verwoordde de toenmalige dorpspastoor Joannes Cornelius Martinus Lambertz, zijn afschuw voor de moordpartij die opschudding verwekte in Tildonk en omgeving. (1)

Anna Catharina Gordts (°Tildonk 14 december 1780) was de oudste dochter van dorpssmid Guilielmus Gordts (1744-1827) en van Anna Maria Vermeylen (ca. 1747-1785). Ook haar grootvader Gasparus Gordts en haar broer Petrus Gordts waren smeden. Zij trouwde op 17 december 1807 met Joannes Franciscus Pelsers, blokmaker in de Kruineikestraat. Zij hadden vijf kinderen waarvan de twee nog inwonende jongsten eveneens slachtoffer werden van de moordpartij. Zoals pastoor Lambertz schreef, overleed Joannes Fanciscus Pelsers op 21 februari van datzelfde jaar 1837.
Een uitgebreid relaas verscheen in het Leuvense weekblad Feuille dAnnonces de lArrondissement de Louvain op 7 janurari 1838. (2)

Moord te Thildonck by Loven

Het is reeds genoegzaem bekend dat de weduwe Pelsers, haren zoon en dochter, in den loop der voorledene maend, op eene wreede wys vermoord geworden zyn; echter weet men nog niet, of deze drydubbele moord in den nacht van den 18 tot den 19, of van den 19 tot den 20 December bedreven geweest is. De moordenaers zyn, hoezeer wy de prompte vervolgingen en onderzoekingen van de heeren Prokureur des konings en regter van Instructie moeten pryzen, ongelukkiglyk tot heden onbekend gebleven, en God weet of den burgemeester en veldwachter te Thildonck hiervan niet gedeeltelyk de oorzaek zyn, vermits, in allen geval, de moord op Woensdag den 20 December alreeds bekend was en, op Donderdag 21 ten tien uren s morgens, den heer prokureur des konings daervan nog geen het minste berigt ontvangen had. Wy vermeynen dus met gerustheyd te mogen zeggen, dat men geene de minste geleerdheyd moet bezitten, om te weten, dat, zoodra men van zulk een misdaed onderrigt is, men daervan op staende voet aen den heer prokureur des konings moet kennis geven; de artikelen 53 en 54 van het wetboek der criminele regtvordering laten daerover geene de minste twyfel bestaen; maer wy leven ongelukkiglyk in eenen tyd, dat de boeren-pastoors zelven de borgemeesters fabrikeren; te Thildonck heeft men voor borgemeester, den koster, die te veel met zyne kerk, en den pastoor te veel met kwezels zullen te doen gehad hebben en als dan, zoo als in het tegenwoordig geval plaets heeft, den sekretaris der gemeynte in de stad woont, kan eene spoedvereysschende zaek al ligtelyk vertraegd worden. (3) Ondertusschen hopen wy, dat de moordenaers achterhaeld en zy, die hunne pligten verzuymd hebben, door kundige inwoners mogen vervangen worden, en dit alleen zal dienen voor een les aen alle hedendaegsche besturen

Negentien jaar na de feiten verscheen van de hand van schoolmeester Paulus Goossens een beknopte geschiedenis van Tildonk ten behoeve van zijn leerlingen. (4) Bijzonder plastisch beschreef hij de feiten. De moordenaars waren toen nog steeds niet gevonden.

Op 20 november 1837, tydens de gulden mis, werd hier in de Kruineykenstraet in het huis van Petrus Evers, toen toebehoorende aen de weduwe Pelsers die hetzelve met eenen zoon van 13 en eene dochter van 17 jaren bewoonde, eene gruwelyke en schrikwekkende daed gepleegd, die het gansche dorp in de grootste verslagenheid dompelde. In den voormiddag was alles omtrent het huis rustig en stil doorgegaen, doch daer men in den namiddag bemerkte, dat deszelfs deuren en vensters gesloten bleven en het gehuil der beesten al meer en meer toenam, zoo werd men achterdochtig. Eenige menschen uit de buert begaven er zich naer toe. Zy klopten, zy riepen, zy herhaelden maer er werd niet geopend noch geantwoord. Aenstonds werd de politie van dit voorval verwittigd, die zonder toeven toesnelde en de deur met geweld deed ontsluiten. Maer God! Welk yselyk tooneel deed zich voor hunne oogen op.
Het was eene menschen slachting. Eene moeder met hare beide kinderen in de armen, met kapmes en bylen aen stukken gehouwen, hadden daer uitgestrekt op een bed, na verschrikkelijke worstelingen tegen hunne moorders, hun leven gelaten.
Wanden en huisraad waren zoodanig met hun bloed bespat, dat zy er schier gansch mede overdekt waren. Na dat de booswichten hun gruwel voltrokken en enig geld en goud uit eene kist geroofd hadden, hebben zy zich langs de opening, die zy by het binnenkomen in den achtermuur gebroken hadden, op de vlugt begeven en zyn tot heden aen het wereldlyk geregt onbekend gebleven
Maer gelyk gy weet kinderen, gelukt men zich hier aen den wereldsche straffen te onttrekken, de opperste Regter, die alles weet en ziet, kan men niet ontloopen. Mogelyk boeten die wredaers reeds hunne afschuwelycke misdaed door eeuwige pyn.'

Zie Gordts J., Tilloenk vruger, 2006, 25-27.

Plaats van het drama, de Kroon-Eyckestraet (zie pijltje; Popp-kaart, 1850).

(1) Deze opvallende tekst staat te lezen in het Tildonkse overlijdensregister van 1729-1873. We vertaalden de Latijnse tekst.

(2) Stadsarchief Leuven, Hist. B. K 20-2.
(3) De boeren-pastoor was dus Joannes Cornelius Martinus Lambertz (1785-1869), pastoor te Tildonk van 1815 tot 1866. Hij stichtte het plaatselijk ursulinenklooster en vandaar uit 40 andere kloosters in binnen- en buitenland. De burgemeester-koster was Guilielmus De Coninck (1768-1843). Hij volgde zijn vader Joannes De Coninck op als meier van Tildonk en werd er later de eerste burgemeester. Hij was bovendien 58 jaar lang koster. De toenmalige secretaris was zekere François Elsen uit Leuven. In 1844 werd hij uit zijn ambt ontslagen omdat hij zijn werk niet goed deed (Verslagen Schepencollege Tildonk, gemeentehuis Haacht).
(4) In het kerkarchief op de pastorie bevindt zich een bundel van 22 losse paginas tekst, gejaarmerkt 1856, waarin we het handschrift herkennen van onderwijzer Paulus Goossens (+Tildonk 1 oktober 1861).

°Chiaravalle (IT) 31 Aug 1870

https://en.wikipedia.org/wiki/
Maria_Montessri

ZOEKEN IN DEZE BLOG

Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog?
Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ...
Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!

ZEKER EENS PROBEREN!
DIT WERKT DUS NIET MEER

DE FOTO'S IN DE BLOG

Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.

De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.

WARM AANBEVOLEN

Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring.

Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken.
Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie en wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.

Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1400 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen.
Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:

Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk

Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde

Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk

Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'

Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw

Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)

Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane

Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening

Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)

Jan Gordts, André Van Aerschot & Jan Cleynhens, Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving

Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot

Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?

Jan Gordts, 'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool

Jan Gordts, Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis (1837)

Jan Gordts, Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te Tildonk

Jan Gordts, Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen

Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad 'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)

Jan Gordts, Wat mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal van onder meer 'varkens' en 'beren'

François van der Jeught, Een nieuwe Van den Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601

Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster, litho op postkaart 1903-04

Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de verkeerde parochieheilige

Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een oorlogsslachtoffer uit Tildonk

Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof Ter Leeps)

Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw

Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse pastoors (1626-1999)

Willy Van Langendonck, De waternaam Lips

Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008. Een uitzonderlijke band

Jan Gordts, Het testament van kanunnik Philippus Van 't Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)

Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer

Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk

Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit 1837

Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice Croon

Jan Gordts, De Tildonkse galg

Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste wereldoorlog

Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)

Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren: Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van Krieken; Plien Borreman

Jan Gordts, De geschiedenisles van schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)

Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster en de Eerste Wereldoorlog

Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de 'dossiers d'expertise' van het kadaster

Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met Tildonkse connectie

Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk

Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920

Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)

Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal

Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk

Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker

Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy

Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren

Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?

Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk

Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster

Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw

Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk

Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928

Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk

Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935

Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940

Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)

Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal

Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps

Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht

Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk

Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar

Jos Cools, Tildonk

Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837

Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830

Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries

Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650

Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk

Meer info: