Bereken de dag van de week waarop 'n bepaalde gebeurtenis uit het verleden plaatsgreep (bvb. je geboortedag) >>> Kalender
T I L D O N K
Gemeente Haacht Prov. Vl.-Brabant
4 km > Haacht
5 km > Werchter 8 km > Tremelo 11 km > Leuven
18 km > Mechelen 20 km > Aarschot 30 km > Brussel
E-MAIL
Druk op onderstaande knop om te e-mailen (vragen, suggesties, opmerkingen, toevoegingen,...).
Je kan ook de 'reageer'-knop gebruiken onder elk bericht.
GASTENBOEK
Dit is onder meer de plaats om je mening te geven over de blog 'Tilloenk vruger'. Of om te lezen wat anderen ervan vinden.
Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek
TILLOENK VRUGER
DEZE BLOG BEGON OP 29 NOVEMBER 2005 EN STOPTE EI ZO NA OP 16 APRIL 2011 NA HET BEREIKEN VAN 1000 ITEMS OVER HET VERLEDEN VAN TILDONK.
MAAR HET BLOED KRUIPT WAAR HET NIET GAAN KAN,
DUS AF EN TOE MAG JE JE NOG AAN WAT MOOIS VERWACHTEN...
Jan Gordts
De foto dateert van 13 september 1931. Van L > R herkennen we: Maurice Paeps, Marie Vrebos (e. Maurice Paeps) of Marie van Klet, Marie Goossens (e. Gust Vandenbroeck), de man met het loodjesgeweer is Gust Vandenbroeck, alias Gust van Loes. Het kind behoorde niet tot het Tildonkse gezelschap.
TERZIJDE: Dat men in Tildonk soms creatief is met het gebruik van de bijnamen leren ons volgende twee voorbeelden:
- Iedere geboren Tildonkenaar kent Marie Vrebos als Marie van Klet (haar moeder noemde namelijk Coleta Pierco), haar man Maurice Paeps werd dan ineens ook maar Maurice van Klet; - Yvonne Ver Elst is de dochter van Jules Ver Elst, oftewel Juul van Pië Minnekes. Logisch zou zijn dat men dan spreekt van Yvonne van Juul van Pië Minnekes. Is een mond vol, in de praktijk kort men dan maar in tot: Yvonne van Pië Minnekes...
Foto: Pros Lens met zijn vader en moeder voor het eerst op de foto tijdens Leuven-Kermis in 1912. Geflankeerd door zijn wat onwennige ouders, staart hij onbevangen in de lens. De fotografie was toen nog niet doorgedrongen tot in de dorpen en de mensen maakten van deze enige gelegenheid gebruik om zich te laten fotograferen. Elk jaar installeerde zich op de Leuvense Graanmarkt een fotograaf en de tweede maandag van Leuven-Kermis bezochten de Tildonkenaars de kermis en lieten er hun foto nemen. Ze konden dan een achtergrond kiezen uit meerdere blikken platen met allerlei decors erop. De kleine Pros (7 jaar oud op de foto) had gekozen voor een automobiel, een nog onbereikbaar ding voor de gewone man toen... Op de achterkant van de foto staat gedrukt: 'Photo Moderne, Sam. De Winter-De Langhe'.
Leuven-foor
Leuven-kermis, of Leuven-foor zoals ze hier ook zeggen, heeft altijd een enorme aantrekkingskracht gehad op de inwoners van de dorpen van ver in de ronde, dus ook op die van Tildonk. De mensen gingen naar Leuven-Kermis om er zich te amuseren en ook omdat er dingen waren die ze in het dagelijkse leven in hun dorp niet tegenkwamen. Er bestonden vroeger immers erg weinig ontspannningsmogelijkheden. Naast de foor met zijn vele attracties zoals spookkot, ballenkot, schietbarak, enz., was er de maandag van Leuven-Kermis jaarmarkt met de befaamde vee- en paardenmarkt op en rond het Sint-Jacobsplein. Deze veemarkt dateerde al van 1827 en er was geen enkele boer van kilometers in de omtrek die deze attractie wou missen. Heden ten dage is de jaarlijkse 'pjèiremet' trouwens nog steeds een publiekstrekker. Zelfs in ons taalgebruik kreeg het Leuvense kermisevenement een plaats. Van een zeer wispelturig iemand zegt men nog wel eens: 'Dië'n es zoeë zot as Leuve-foeër'.
107) DE JUBILEE VAN LEWIEKE NACKAERTS EN VIRGINIE HENDERICKX
Augustus 1946: Gouden bruiloft op de Sussenhoek
Louis Nackaerts (°Tildonk 8 oktober 1862, +Tildonk 3 oktober 1948) en Virginie Henderickx (°Kampenhout 7 juni 1870, +Tildonk 20 februari 1956) waren vijftig jaar getrouwd en dat werd in stijl gevierd. Bemerk op de achtergrond de versierde rijwoningen in de Terbankstraat (Sussenhoek). De koets was afkomstig van de brouwersfamilie Van Roost uit Werchter (Jack-Op). Het was burgemeester Jules Persoons (getrouwd met een Van Roost) die dat geregeld had.
We herkennen: - in de koets; de jubilarissen Louis Nackaerts en Virginie Henderickx - de meisjes vooraan: Lucienne Gordts, Jeanne Nackaerts, Maria Puttemans, Josée Gordts - de jongens naast de voerman: Rikske Nackaerts, Albert Puttemans
We vervolgen onze Tildonkse dialectreeks. Aanvullingen of verbeteringen, doormailen a.u.b. In de vorige bijdrage werden enkele woordjes van de letter P vergeten; die komen er hier vooraan bij.
Foto: Een zicht op het dorpscentrum van Tildonk in 1900. De foto is genomen vanop de vaartdijk. Dit is een van de foto's die je zal tegenkomen in het boek TILLOENK VRUGER.
Het nieuws ging al een tijdje als een lopend vuurtje doorheen Tildonk, het heeft dus weinig zin om het nog langer stil te houden:
TILLOENK VRUGER wordt te boek gesteld!
Eind oktober 2006 verschijnt een boek over het verleden van Tildonk. Auteur: Jan Gordts. Braakliggend terrein, want dit is het eerste boek dat over het rijke verleden van het dorp en zijn inwoners wordt uitgebracht. U zal er meerdere artikeltjes van de weblog in herkennen, doch de teksten worden heel wat meer uitgediept en er wordt vooral de nodige aandacht besteed aan de fotos. In de blog zijn we beperkt tot 1 foto per artikel, in het boek valt die beperking weg en dat zal je merken!
Het wordt een zeer luxueuze uitgave: 224 paginas, 300 fotos. Afm. boek: 21 x 29,7 cm (Din A4), op 150 gr. zwaar maco papier. Hardcover met reliëfindruk, gebonden, stofwikkel 4-kleurendruk. De druk gebeurt bij de gerenommeerde drukkerij Peeters (Oriëntaliste) te Winksele.
Inhoud 1. Tildonk doorheen de geschiedenis 2. Het klooster 3.De vaart 4. De kerk en kapellen 5. De oude boerderijen 6. Over verenigingen 7. De dorpspolitiek 8. Schooljeugd 9. Dorpsfiguren en folklore 10. WO I en II 11. Over Tildonkse families 12. Varia
De voorintekenprijs tot 25 september 2006 is vastgesteld op 28 (+ evt. 4 verzendingskosten).
Vanaf 26 september 2006 wordt de prijs 34 (+ evt. 4 verzendingskosten). Voor verzendingen buiten België neemt u best vooraf contact op.
Het boek TILLOENK VRUGER wordt voorgesteld tijdens de TENTOONSTELLING door de Tildonkse kunstenaars Sigrid Joosen en Jos Hermans, op de weekends van 28 en 29 oktober en van 4 en 5 november 2006, in de Mariazaal van het ursulinenklooster te Tildonk (za: 14-20u; zo: 10-20u).
Voor de uitgave van het boek en de organisatie van de tentoonstelling tekent het collectief TILDONK LEEFT!.
Waar werd geboren te Tildonk op 12/1/1868 en stierf er op 30/7/1944. Petronella werd eveneens te Tildonk geboren op 17/1/1869. Ze stierf enkele maanden eerder dan Waar, namelijk op 28/1/1944. Na hun huwelijk op 10/5/1890 boerden ze in de Mortelstraat (in het huis waar later hun zoon René Evers ook woonde). Waar Evers was een aanhanger van de 'varkens' (Verenigde Vrienden). Hun 50-jarig huwelijksjubileum greep plaats op 10 mei 1940, de dag dat de oorlog uitbrak in ons land! Ze hadden een ganse oven rozijnenbrood gebakken voor het feest. Deze broden hebben ze dan noodgedwongen maar meegenomen op de vlucht...
Op een terrein achter het brughuis werd tijdens de oorlogsjaren een tijdje voetbal gespeeld onder leiding van François De Potter, een gekend voetballist toen. Enkele decennia later (1959) stond hij samen met Gaston Pinoye en Louis Gordts mee aan de wieg van FC VV Tildonk.
(L > R) Boven: Robert Vandamme (Robert van Proemme), Warre Heymbeeck uit Wespelaar, Frans Vandenhoudt (Frans van Kappers), helemaal achteraan Fons Leroy (de Lange van Profeet) Jules Vankrieken (Boske Verkrieken), wat lager Louis Gordts (Coppi); onder: Jules Artoos, Jean Jacobs (?), François De Potter (Swoi Potter), Gaston Pinoye (Gastonke de sleger), Raymond Bisschop (Raymond van Fuë).
In De Nieuwsbode* van 1944 werd melding gemaakt van de Tildonkse voetbalploeg die uitkwam tegen Sparta Haacht: 12/2/1944 Zondag 23 Januari te 14,30 u: Groote bekerwedstrijd tusschen de elftallen van FC Sparta Haacht-Statie en Tildonk (versterkt). Uitslag: 2-0. 6/5/1944 Zondag aanstaande 7 Mei te 14u30 ter gelegenheid van Haacht-Statie kermis: groote veteranen wedstrijd voor personen boven de 35 jaar, tusschen Sparta Haacht Statie en SV Tildonk (uitslag: 2-2). Te 10u30 voormiddag treedt een jeugdopstelling van Sparta op tegen SV Tildonk. Aan supporters zal het dien dag wel niet ontbreken.
De Nieuwsbode was een door de bezetter gecontroleerd weekblad dat vanaf augustus 1941 de bestaande weekbladen uit het arrondissement Leuven verving (De Gazet van Haacht - De Koerier, Haacht; De Haechtenaar, Haacht; Het Advertentieblad, Leuven; De Klok, Aarschot).
Het huis staat op de hoek van de Mortelstraat met de Lipsestraat, de zijgevel met het gevelkapelletje leunt aan tegen de LIPSESTRAAT. Deze huizenrij werd indertijd opgetrokken door de gebroeders Persoons (van de ontromersfabriek). In 1954 werden de huisjes verkocht voor sommen die schommelden tussen de 35.000 en 64.000 Bfr (875 en 1.600 EUR). Waar is de tijd!
(Bijna niemand weet blijkbaar van het bestaan af van dit bouwkundig kleinood: slechts 1
juist antwoord, 5 foute)
Opgave 10 -> zie rechterkolom. De volgende vraag moet gewoon iedereen juist hebben!! We zoeken de straat die zo prachtig groen aangekleed is. Een hint: deze straat dateert van na 1935.
Foto: Het wapenschild van adellijke familie de Lalaing, en sedert 1967 dat van Tildonk, wordt heraldisch als volgt omschreven: een ovaal schild van keel met tien aaneengesloten en aanstokkende ruiten van zilver, 3, 3, 3, en 1 geplaatst, het schild gehouden door twee omziende griffioenen van goud en getopt met een kroon van drie fleurons gescheiden door twee groepen van drie parels (beschrijving die voorkomt in het koninklijk besluit van 12 juni 1967).
Tildonk, zijn heren en zijn wapenschild
De schepenen van Tieldonc gebruikten een zegel met een leeuw. Afdrukken van dit zegel bevinden zich in het Algemeen Rijksarchief van Brussel (jaren 1311, 1403, 1458 en 1480). Waarschijnlijk is het de leeuw van Brabant. In 1967 verzocht het gemeentebestuur van Tildonk om een eigen wapenschild. De keuze viel op het wapen van de laatste heren, de graven van Lalaing en Tildonk, zoals het voorkwam op het zegel van Maximilaan-Karel van Lalaing in een charter uit 1787 met betrekking tot de heerlijkheid Zandbergen. Tildonk was al tot graafschap verheven in het jaar 1699 ten gunste van Charles lArchier. De familie l'Archier voerde als wapen: in goud een keper van lazuur, vergezeld van drie klavertjesvan hetzelfde , het schildhoofd van sabel beladen met een gaande leeuw van het veld, genageld en getongd van keel, het schild gehouden door twee adelaars van sabel, gebekt en gepoot van goud. Marie-Catherine lArchier was de enige dochter en erfgename van de graaf van Tildonk. Op 31 januari 1703 werd zij de echtgenote van Maximiliaan-Jozef van Lalaing, burggraaf van Oudenaarde, die in 1707 als graaf van Tildonk tot de Staat der edelen van Brabant werd toegelaten. Hij werd op 13 januari 1711 tot vertegenwoordiger van de adel gekozen. Op dat ogenblik was hij reeds weduwnaar aangezien Marie-Catherine lArchier in 1709 stierf. Zij liet drie kinderen nawaarvan de oudste Karel-Jozef, graaf van Lalaing en Tildonk, huwde met Maria-Camilla de Beer en kamerheer werd van Hunne Keizerlijke en Koninklijke Hoogheden. De volgende in rij was Maiximiliaan-Karel, graaf van Lalaing en van Tildonk, heer van Zandbergen, die huwde met Anna-Maria, dochter van Frederik-Frans, baron van Draeck. Deze schonk hem zeven kinderen, waaronder Karel-Jozef-Ghislain, graaf van Lalaing en van Tildonk, geboren in 1758 en gestorven te Brussel in 1816. De laatste feodale heer stamde af van een oud adellijk geslacht dat zijn naam ontleent aan de baronie van Lalaing in Henegouwen. De familie de Lalaing is gekend sedert de 12de eeuw en telde onder haar leden 12 ridders van het Gulden Vlies, 3 stadhouders van Holland en 7 groot-baljuws van Henegouwen. Toeval wil dat deze familie ook een grote rol speelde in Hoogstraten, waar Tildonks veruit bekendste figuur, pastoor Lambertz, van afkomstig was. Dit schiep een zekere band tussen de Tildonkse pastoor en de Tildonkse heer. Voor alle duidelijkheid: de heren graven de Lalaing, graven van Tildonk, hebben zelf nooit in Tildonk gewoond...
Het Tildonkse gemeentewapen werd uitvoerig beschreven in het artikel: Zegelbeschrijving en wapenkunde van de Belgische gemeenten, Tijdschrift van het Gemeentekrediet van België 86 (1968), 200-201.
Foto: De boerengilde van Tildonk op bezoek bij de bloemmolens van de Boerenbond te Merksem in 1957. Een uitstap naar de bloemmolens van Merksem stond indertijd blijkbaar bij elke boeren- en boerinnengilde uit de streek op het programma. Even traditioneel werd daar van de groep dan een foto gemaakt. En zo zijn de deelnemers van deze uitstap tot ons gekomen. We gaan het rijtje af (L > R): Boven: Frans Verbelen (Dormaalhoeve), ?, Lutgarde Verbelen, Gustaaf Raymaeckers (Buken), ?, ?; Midden: Matthieu Thijs, Jules Van Langendonck (agent van de Tildonkse Raiffeisenkas), René Van Horenbeek, Albert Uytterhoeven (Terbankhoeve), Mieleke Verschaeren (knecht op de Terbankhoeve), Tist Vandenschrieck; Onder: Ludo Verbelen, Fons Vandenacker, Pol Verbelen (Dormaalhoeve), broekventjes Jaak Verbelen en André Uytterhoeven, Jaak Raymaeckers (Buken), Charel Raymaeckers (Buken), Pol Uytterhoeven, ?. De Boerengilde (nu Landelijke Gilde en Bedrijfsgilde) In De Boer van augustus 1894 werd de oprichting van een nieuwe Boerengilde te Tildonk aangekondigd. Daarnaast werden een aankoopafdeling, een spaar- en leengilde (1898) en een plaatselijk verzekeringspunt opgericht. Vijf jaar later schreef pastoor Vandepoel in zijn Beschrijf van Thildonck: Er bestaan de volgende maatschappelijke werken: Een Boerenbond (175 leden) voor doel hebbende aan de landbouwers gelegenheid te geven aan voordeelige prijzen goede chimieke meststoffen aan te koopen, alsook voeder voor hunne dieren en werktuigen in den landbouw gebruikt. Eene Raiffeisen-kas voor doel hebbende aan de landbouwers gelegenheid te geven om in voordeelige voorwaarden geld te kunnen in leen nemen, wanneer ze dit noodig hebben voor zaken die hun bedrijf aangaan. De kas ontvangt ook het geld dat de landbouwers er willen in storten. In 1923 was het bestuur samengesteld uit: Emiel Van Essche (Miel van Lieres), voorzitter; E. H. Simons (de onderpastoor), proost en secretaris; Frans Artoos, Fons Bisschop (Fons van Rikkes), Jan Baptist Engelborghs, Arthur Vandevelde en Ferdinand Van Gorp, bestuursleden. In 1926 ontstond de Tildonkse Boerinnengilde en rond 1930 werden de BJB-meisjes- en de BJB-jongensafdelingen opgericht. De jaren dertig brachten de nodige problemen (failliet Middenkredietkas, opkomst Boerenfront, melkstakingen), doch lokaal bleef de Boerengilde goed standhouden. In het expojaar 1958 was volgend bestuur actief: Pol Verbelen, voorzitter; Maurice Paeps, ondervoorzitter; E.H. Lornoy (de onderpastoor), proost, opgevolgd in 1959 door E.H. Van Hoof (de pastoor); Juul Van Langendonck, secretaris; Emmanuel Vandevenne, René Janssens, Raymond Bisschop, Albert Uytterhoeven, Pol Uytterhoeven, Victor Van Rillaer, bestuursleden. In 1972 werd de werking van de Boerengilde opgesplitst in de Bedrijfsgilde (beroepsvorming) en in de Landelijke Gilde (socio-culturele werking). Een jaarlijks weerkerende activiteit was het teerfeest, maar daarnaast werden ook heel wat voordrachten gehouden die vooral een vormend karakter hadden.
De Landelijke Gilde is nog steeds een zeer actieve vereniging die zich ondanks de stille teloorgang van de boerenstiel wist te handhaven. De werking van de vereniging richt zich tot de ganse landelijke bevolking en jaarlijks terugkerende activiteiten zijn de fotozoektocht, het sinterklaasfeest en de kerstboomverbranding...
Voor bovenstaande gegevens gingen we te rade bij de tentoonstellingsbrochure 100 jaar landelijk leven in Tildonk, Landelijke Gilde Tildonk, 1994, waaraan we indertijd meewerkten.
Foto: Dit bleef er over van het eertijds statige brughuis nadat de Duitsers op 20 augustus 1914 Tildonk binnenvielen. De foto stond afgedrukt in Le courrier de l'Armée - De Legerbode van 14/9/1919. In het onderschrift heeft men het over het huis van de sluismeester i.p.v. de brugdraaier, maar daar gaan we hier niet over zitten vitten...
99) TILDONK BLOEMENDORP 1976, DE DOOP VAN JAN EN BABS
Foto: De Tildonkse reuzen Jan en Babs, hadden na hun installatie in 1976 een vaste begeleidingsgroep van de Landelijke gilde. Hier op verplaatsing in Erps-Kwerps. We herkennen (L >R) vooraan: Fred Timmermans, Maurice Paeps, Miel Pittevils, Bère Uytterhoeven; naast de reuzen: Marc Vandevenne, André Uytterhoeven, Paul Mertens, Florent Coekaerts. De reuzen werden gedragen op de sterke schouders van de gebroeders Paul en Ludo Uytterhoeven.
Tildonk
Bloemendorp 1976, de
doop van Jan en Babs
In
1976, op de vooravond van de fusies van gemeenten, bruiste het van de
activiteiten in Tildonk. De enkele jaren voordien opgerichte Kultuurraad wou
dit laatste jaar van de zelfstandigheid van de gemeente niet onopgemerkt laten
voorbijgaan. Alle aangesloten verenigingen werden aangepord en Tildonk werd
uitgeroepen tot Bloemendorp met een ganse reeks feestelijkheden als
gevolg.Het Fusiespel met een optocht
doorheen de bebloemde gemeente was een eerste hoogtepunt. Maurice
Vandenheuvel, werkzaam op het klooster, en dit bijgevolg door en door kennende,
herinnerde zich het verborgen bestaan van de reuzen, of tenminste van hetgeen
ervan hen restte. Besloten werd om de reuzen een tweede leven te geven. Met
veel inzet werden de gammele geraamten opgelapt en werden de twee herontdekte
hoogheden voorzien van nieuwe kledij. Ze ontvingen een eigentijdse naam, Jan en
Babs, naar de Tildonkse patroonheiligen Sint-Jan-de-Doper en Sint-Barbara. Jan
kreeg de blauwe kiel met faas aangepast, Babs de rode neusdoek om het hoofd en
een grote mand met bloemen onder de arm. De voordien burgerlijke reuzen werden
'boerenreuzen', het uitgesproken landelijk verleden van Tildonk in gedachte,
maar tevens 'bloemenreuzen' in het kader van 'Tildonk Bloemendorp'. Onder
grote publieke belangstelling werden ze officieel ingeschreven in de registers
van de burgerlijke stand waarbij dr. Karel Monden in een humoristisch rijmdicht
het verleden van Jan en Babs uit de doeken deed.* De peters en de meters
strooiden gul, zoals dat hoort, de doopsuiker in het rond. **
Na hun optredens in dat beruchte jaar 1976 zijn de Tildonkse reuzen nog
meerdere malen in het openbaar verschenen o. m. te Haacht, Wespelaar, Buken,
Erps-Kwerps, Waanrode...Hierbij zorgde
de Landelijke Gilde van Tildonk in aangepaste kledij telkens voor een vaste
begeleiding. Ook verraste het reuzenpaar ondergetekende (notabene peter van de reuzin)
bij het verlaten van de kerk na zijn huwelijksmis...
* Het fameuze rijmdicht van Karel Monden:
Jan & Babs van Tildonk
In de familie der reuzen was de eerste Goliath die kreeg ne steen en stierf in een bloedbad. Ging het met Antigoon, de bedwinger van de Schelde niet veel beter af, toen Brabo hem op de boksring aftelde, dan is het met onze reuzen veel beter gegaan en is over hen de volgende legende gedaan.
Antigoon had ergens in Brabant een lief van groot ras en voor hij stierf zorgde hij ervoor dat zij in verwachting was. De afstammeling van 't lief en dus van Antigoon, was onze reus, het is dus hunne zoon. En toen hij bij 't graven van de vaart aan 't werk werd gezet, zocht hij bij onze reuzin, die leefde in de bossen van de graaf, een beetje verzet.
Het Tildonkse volk vergat die grote wezens tot ze in 1930 op de 100 jaar onafhankelijkheidsfeesten weer verrezen. Ze gingen toen in de stoet en nu nog zijn er die getuigen, dat de reuzin een schoon was, en de reus nogal ne ruige... In 1935 werden ze dan 't laatst in Buken gezien en toen verdwenen ze weer, voor de oorlog misschien.
Na 41 jaar van aftakeling en slijtage werden ze dan gevonden in 't klooster op de bovenste etage. Ze werden dan geschoren en gewassen, gekamd en een zalfke op de krassen. Nageltjes geknipt en in een nieuw kleedje gezet, dan nog opgeblonken, zij ne sjaal en hij een pet.
Zo werden zij, bijna voor eeuwig vermist, door de Tildonkenaren weer opgedist.
TILDONK DORP BEGROET U ALLETWEE RUIKT NU MET UW GROTE NEUZEN TILDONKS BLOEMENZEE!
** Peter en meter van reus Jan zijn Maurice Vandenheuvel en Irène Paessens-Frans; peter en meter van reuzin Babs zijn Jan Gordts en Josepha Monden-Perdieus.
Foto:
De Tildonkse reuzen in de stoet die uitging tijdens de
'Onafhankelijkheidsfeesten' in 1930. Ze worden voorafgegaan door een speelman
met trekzak en omringd door dansende schoolkinderen. Dit amateurkiekje is de enige afbeelding die we terugvonden van de reuzen van toen.
De
Tildonkse reuzen *
De
Tildonkse reuzen vinden waarschijnlijk hun oorsprong in het jaar 1930 bij de
viering van het honderdjarig bestaan van België. Net als in de rest van ons
land werden in Tildonk tal van festiviteiten ingericht, waarbij ook de obligate
historische stoet niet kon ontbreken.In de berichtgeving omtrent deze gebeurtenissen werd echter niet gerept
over het optreden van de reuzen.
Eén
enkele foto is bekend van het reuzenpaar in de stoet van 1930. Ze worden erop
voorafgegaan door een speelman met trekzak en vergezeld van schoolkinderen.
Pauline Vandenheuvel was een van deze kinderen die rond het reuzenpaar dansten
op de tonen van het populaire, eeuwenoude reuzenlied (want reeds gekend in de
17de eeuw):'Al die daer
zeidt de reus die kom...'.
In 1935 zouden de Tildonkse reuzen nog één keer uitgaan in een stoet in het
naburige Buken om nadien voor enkele decennia te verdwijnen op een zolder van
het klooster van Tildonk.
Hun
outfit refereerde aan de enigszins barokke theaterkostuums van de beginjaren
van vorige eeuw. De reus, blootshoofds,
droeg een stijve witte boord en een pince-nez en beide reuzen hadden de
tricolore Belgische kokarde opgespeld. De koppen waren vervaardigd uit een
soort papier-maché en de geraamten waren opgebouwd uit een lichte houten
structuur.
*Voor deze bijdrage is geput uit volgend artikel: Gordts J., 'De Tildonkse reuzen
Jan en Babs in de kijker', HOGT 17 (2002), p. 215-219.
Deze foto bereikte ons via Gust Vandenhoudt uit de Lipsestraat. Spijtig genoeg konden de meeste personen niet meer geïdentificeerd worden, evenmin als het tijdstip van de opname. Van de twee dames die zich uiterst rechts op de foto bevinden zijn zelfs de gezichten mettertijd vervaagd... Toch meent Gust enkele personen te herkennen: - middenrij, 3de persoon links: Gust Vandenhoudt (Gust van Kapper aliasKapperke), °Tildonk 4/6/1880, +Tildonk 21/10/1934 x Maria Corbeels, xx Anna Elisabeth Corbeels.* - onderste rij, 2de persoon links: Jef Paeps (Jef Profeet), °Tildonk 17/8/1867 x Octavie De Coster.
Is er iemand van de bezoekers die meer kan vertellen over deze prachtfoto? Het zou wel eens de trouwfoto kunnen zijn van het koppel dat centraal gezeten is op de onderste rij. Hierop voortbordurend denken we dat de bruidegom een zoon van Jef Profeet zou kunnen zijn...
Hier een oproep tot iemand van de families Paeps of Vandenhoudt: Is het niet mogelijk om de personen op de foto eens te vergelijken met andere foto's van de familie? Dit zou uitsluitsel kunnen geven over bovenstaande, toch wel unieke, foto!
* Gust van Kapper of Kapperke, klein van gestalte, was hovenier in het klooster en komt als dusdanig ook voor op de foto's in bijdragen nrs. 36 en 54. De bijnaam 'Kapperke' zou dan ook wel eens van zijn beroepbezigheden kunnen voortkomen (onkruid hakken of kappen).
Foto: de kapel zoals ze er enkele jaren geleden uitzag.
GERED VAN DE AFBRAAK, de kapel O.-L.-V.-Onbevlekte-Ontvangenis in de Lipsestraat
Van de tien kapellen die er momenteel nog bestaan in Tildonk behoort deze kapel op de hoek van de Lipsestraat met de Mortelstraat tot de grootste. Zij werd in 1888 opgericht door zekere Joseph Stie uit Leuven (advocaat, vrederechter of dokter, al naargelang de bron). Na diens dood kwam de kapel, samen met een groot stuk grond, in handen van zijn meid. In een beschrijving van Tildonk in 1899 door pastoor Vandepoel lezen we over deze kapel: Eertijds toegewijd aan den H. Rochus, is zij in het jaar 1888 herbouwd door de zorgen van den heer Stie, geneesheer te Leuven. Nu toegewijd aan O.-L.-V.-Onbevlekt en den H. Rochus. Volgens deze beschrijving zou er dus voordien reeds een kapel gestaan hebben. Doch we vinden daar nergens sporen van. Op de Popp-kaart van ca. 1850 komt zij niet voor, evenmin op de primitieve kadasterkaart van Voncken (1829). Andere toenmalige kapellen zoals de afgebroken kapel van Sint-Anna-ten-Drieën (hoek Postweg-Bukenstraat) en de O.-L.-V.-van-Troostkapel (Kapelleweg) komen we wel tegen op deze kaarten. Was de kapel in de Lipsestraat misschien al te bouwvallig zodat men er geen notie meer van nam? De H. Rochus was anderzijds een pestheilige tot wiens bescherming al zeer vroeg kapellen werden opgericht. De huidige kapel is neogotisch van bouwstijl. Ze werd met veel zorg opgebouwd: een mooie evenwichtige bakstenen constructie met leien zadeldak en ambachtelijk houtwerk. Boven de inkomdeur lezen we een opschrift: Virgo Sine Labi Concepta, Ora Pro Nobis (O.-L.-Vrouw-Onbevlekte-Ontvangenis, bid voor ons). In de nis boven de deur stond een beeld dat, samen met andere beelden en de panelen van het altaar, weggenomen werd door de vorige eigenaars. Binnenin treffen we een prachtige vloermozaïek aan. Enkele decennia geleden werd een nieuwe dakbedekking aangelegd in kunstleien. Dit werd bekostigd door een kloosterlinge van de Tildonkse ursulinen, die bij haar jubileumviering een herstelling van het dak verkoos boven het ontvangen van een cadeau. De eigenaars hebben zich weinig bekommerd om de kapel, het onderhoud gebeurde steeds door de overburen (Jules en Jeanne Engelborghs-Vanaeken, nadien Louis en Maria Vanbedts-Meutermans).
Alarm
Op 13 november 2001 werd groot alarm geslagen toen bleek dat men aanstalten maakte om de kapel af te breken. Na een snelle interventie, waarbij o.m. de schepen van cultuur en de dienst Monumenten en Landschappen werden ingeschakeld, kon een afbraak verijdeld worden. Doch de eigenaars dienden een vergunningsaanvraag in voor een verkaveling van het terrein en vroegen daarbij ook de toestemming om de kapel af te breken. Onmiddellijk werd een actiegroep opgericht, Red de Kapel, en werd gestart met een petitieactie onder de buurtbewoners waarbij 150 bezwaarschriften werden opgehaald. Dit, samen met het negatief advies van Monumenten en Landschappen, redde de kapel.
Gered
Om uit de impasse te geraken heeft de Kerkraad Sint-Jan Tildonk (de kerkfabriek) dan beslist om de kapel aan te kopen. Op 17/2/2005 werd ze uiteindelijk door de provincie Vlaams-Brabant opgenomen in de lijst van niet-beschermde waardevolle gebouwen. In augustus 2005 werd door Monumentenwacht Vlaams-Brabant een bouwkundige inspectie uitgevoerd, waarvan het verslag als basis zal dienen voor de renovatie die nog dit jaar start. De buren en de parochiale verenigingen zijn al eens samengekomen om de toekomst van de kapel te bespreken. Meerdere verenigingen hebben beslist om een activiteit in te richten waarvan de opbrengst aan de renovatie van de kapel zal besteed worden. Ook u, bezoeker van Tilloenk vruger, kan een storting doen op rekening 734-0176619-88 (mededeling: steun kapel Tildonk). Info: lembreght@pandora.be
Tot zulke rijkdommen behoren de vele kapellen en kapelletjes die we hier en daar nog tegenkomen. Uiteraard hebben die een religieuze achtergrond, doch evenzeer zijn ze belangrijk vanuit cultuurhistorisch perspectief. Ze maakten immers deel uit van het dagelijkse leven van onze voorouders. Het religieuze overheerste vorige eeuwen gewoonweg het leven van de dorpeling. Een uiting van volksdevotie was het inbouwen van een muur- of gevelkapel in woning, boerderij of stal. Doch slechts weinige exemplaren ervan zijn overgebleven. Logisch eigenlijk, bij elke afbraak van een woning verdween ook de gevelkapel. Onlangs is zo nog het huis van Fin Vanzegbroeck in de Terbankstraat afgebroken. Gelukkiglijk bezitten we nog een foto van het gevelkapelletje. Schamel, vervallen, materieel van weinig waarde, doch van een eerlijke schoonheid die we tegenwoordig maar al te weinig tegenkomen.
Maar ja, het kapelletje verdween samen met het huisje...
Deze wegmarkeringen tref je aan op de hoek van de Pastoor Lambertzdreef en de Kruineikestraat. De letter B (van BUS) heeft de meesten op het juiste spoor gezet. (10 juiste antwoorden, 2 foute. Het valt op dat vooral de jongere bezoekers meedoen aan de fotokwis. En de juiste antwoorden geven!)
Opgave 9 -> zie rechterkolom. Meimaand, kapelletjesmaand. Een uiting van volksdevotie waren de gevelkapelletjes. De vraag is niet makkelijk deze keer, maar de aandachtige wandelaar zal niet al teveel moeite hebben om dit kleinood te ontdekken. Waar bevindt zich dit fraaie exemplaar?
Foto: Voorstelling van de heren tijdens het eerste turnfeest van turnkring Germinal. L > R: François Wellens, Staf ... (uit Wespelaar), ?, Gust Neefs, Maurice De Bie, Albert Van Dessel, Miel Vervoort, Cyriel Vanhorenbeek, buiten beeld Freddy Van Parijs.
De Germinal
Turnkring Germinal werd opgericht in de Alpia in 1971. Initiatiefnemer was Maurice De Bie, die voordien in Wespelaar turnde onder leiding van Willy Verhaegen. Deze laatste zou weldra met veel brio de Tildonkse turnkring gaan leiden. Het eerste bestuur bestond uit Maurice De Bie, Julien Magits, Julien Janssens en Roger Hanssens. De kring sloot aan bij de Socialistische Turnbond.Het succes bleef niet uit. Was het de gemoedelijke sfeer in de club of de leiderskunst van Willy Verhaegen? Feit is dat na korte tijd diverse groepen ontstonden: de heren, de dames, de huismoeders, de juffers en de knapen (deze laatsten onder leiding van Freddy Van Parijs). De belangrijkste activiteit was wel het jaarlijkse Gouwfeest met aantreden van turnverenigingen uit gans toenmalig Brabant. De keren dat het feest in Tildonk plaatsgreep was het dorp te klein en defileerde men vanaf het lokaal (Alpia) naar het voetbalterrein van FC Alpia in de Bukenstraat, waar de optredens in openlucht plaatsgrepen. Maar ook de turnfeesten voor eigen volk mochten gezien worden, zoals in het krantenartikeltje hieronder opgemerkt wordt. Een jaarlijks hoogtepunt voor de leden was het lang weekend van pasen dat meestal ergens op een of ander kasteel in de Ardennen doorgebracht werd. Wat veel leden zich ook nog zullen herinneren zijn de kayaktochten op de Ourthe en de talloze bals, kwissen, volkssportnamiddagen, mosselfeesten, enz. die ingericht werden om de kas te spijzen. Telkens met veel toeloop.Turnkring Germinal bestaat nog steeds, zij het in mineur. Met de brand van de Alpia verloor de kring zijn lokaal. Openbare optredens zitten er niet meer in, maar er wordt nog steeds geturnd. Momenteel gebeurt dit in de kantine van FC Alpia.
Uit de Haechtenaar van 28/12/1973: Sukses voor tweede turnfeest Germinal
De jonge turnkring Germinal mag trots gaan op wat ze zaterdag voor het voetlicht bracht. Met tromgeroffel werd het feest geopend, waarna in een oordeelkundig gekozen afwisseling, de verschillende afdelingen het beste van hun kunnen, voor het talrijke publiek ten toon spreidden. Niet minder dan twaalf onderdelen werden verzorgd door de acht afdelingen en beëindigd door een slotparade. Een woord van dank werd uitgesproken door de h. J. Magits en geschenken werden overhandigd aan de verdienstelijke leiders en leidsters. De heer Magits onderstreepte de prestaties van de kring tijdens het voorbije jaar, waarbij vooral opvielen: het behalen van twee eerste prijzen en een tweede op de gouwfeesten. Voor 1974 staat het verbroederingsfeest met de bevriende kring uit Wespelaar op het programma, dat plaats heeft te Tildonk. (ct)
Ben je benieuwd of je familienaam voorkomt in de blog? Of zoek je info over bvb. het klooster, 'varkens en beren', de vaart, ... Breng je zoekterm hierboven in en je krijgt onmiddellijk ALLE artikels waarin deze term voorkomt!
ZEKER EENS PROBEREN! DIT WERKT DUS NIET MEER
DE FOTO'S IN DE BLOG
Gebeurlijke miniatuurfoto's in het middengedeelte kan je doorgaans vergroten door erop te klikken.
De foto's in de linker- en rechterkolom echter niet, ze zijn dan ook veeleer bedoeld als opsmuk. Het gros kwam je wel al eerder tegen in een artikel in het middengedeelte.
.
WARM AANBEVOLEN
Voor slechts 34 € word je lid van HAGOK, de Haachtse Geschied- en Oudheidkundige Kring. Als lid kan je de meeste activiteiten van HAGOK gratis meemaken. Ontvang je HOGT, een glossy magazine met tientallen kleuren- en andere foto's; elk jaar goed voor meer dan 300 blz. streekgeschiedenis, heemkunde, genealogie, archeologie en wetenschappelijke bijdragen over de dorpen van de driehoek Aarschot-Leuven-Mechelen.
Als lid kan je de artikels over Tildonk, naast alle andere reeds verschenen artikels, en dat zijn er ondertussen meer dan 1400 (!), ten allen tijde gratis online raadplegen. Over Tildonk zelf verschenen doorheen de tijd heel wat uitgebreide bijdragen:
Arnold Bonne & Jan Gordts, Cimorné gezien in Tildonk
Jan Gordts, Raar maar waar?! De Tildonkse Sint-Jan-de-Doperkerk is gezegend met een merkwaardige preekstoel
Jan Gordts, Een geval van overbemesting te Tildonk in 1795
Arnold Bonne, West-Vlaamse WO I-vluchtelingen, poserend voor Hôtel du Cygne (1918)
Jan Gordts, Zieltjes redden in 1827. Tildonkse pastoor Lambertz neemt mes van chirurgijn Beckers ter hand
Jan Gordts, Jacobus Evers (°Tildonk 1828), een 'filius septimus' of zevende zoon
Arnold Bonne, Jan Gordts & Freddy Vens, De grauwzusters van Roeselare en andere vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog in Tildonk
Jan Gordts, 1848, de jonge Tildonkenaar Gaspar Gielielmus Engelborgs overlijdt in den vreemde
Kristien Suenens, Een man, duizend vrouwen. De ursulinen van Tildonk
Jan Gordts, 'Ge moet niet alles geloven wat in de gazetten staat...'
Jan Gordts, Vondelingen te Tildonk op het einde van de 18de eeuw
Jan Gordts, De memoires van Tildonks brugdraaier Jozef Mommaers, alias 'Jef van de brug' (1873-1968)
Jan Gordts, Lucienne De Keuster (1923-2015) dochter van de sassenier van Tildonk. Een vergeten partizane
Jan Gordts, Lokalisatie van enkele 18de-eeuwse gronden te Tildonk. Een oefening
Peter Dejaegher, Het gevecht aan de Lips (1266)
Jan Gordts, André Van Aerschot & Jan Cleynhens, Begin september 1944: de bevrijding van Haacht en omgeving
Jan Gordts, Betwisting rond een in 1820 te Tildonk gevonden geldpot
Ward Caes, Een zilvermunt van keizerin Maria Theresia of een pot bier in 1750?
Jan Gordts, 'Life in a Belgian Convent: A Sydney Girl Abroad'. Een relaas uit 1913 door Maie Mason, Australische oud-leerlinge van de Tildonkse ursulinenkostschool
Jan Gordts, Liedeken op de groote moordery geschied tot Tildonck in den nagt op Gulde Mis (1837)
Jan Gordts, Marie Antoinette Caroline van der Gracht de Fretin en het kasteel ter Elst te Tildonk
Jan Gordts, Voorjaar 1814. Het veldleger van "de Zwarte Hertog" Frederik Willem van Brunswijk strijkt neer in onze dorpen
Roger Casteels, Uittreksels uit het frontblad 'Het Kanton Haacht onder de wapens' - (Thildonck)
Jan Gordts, Wat mispeuterden de Tildonkenaren zoal een goede honderd jaar geleden? Een verhaal van onder meer 'varkens' en 'beren'
François van der Jeught, Een nieuwe Van den Gheinklok voor de kerk van Tildonk in 1601
Jan Gordts, Het Tildonkse ursulinenklooster, litho op postkaart 1903-04
Jan Gordts en Guido Abts, De preekstoel met de verkeerde parochieheilige
Germaine Verheyt, 'Maurice Neefs, een oorlogsslachtoffer uit Tildonk
Jan Gordts, Openbare boedelverkoop in 1771 van de Tildonkse hoeve van 'de Tafel van de Grote Heilige Geest van Leuven' (Hof Ter Leeps)
Jan Gordts, Leerlingenwerving voor de internationale kostschool van de Tildonkse ursulinen in de 19de en 20ste eeuw
Jan Gordts, Bijna vier eeuwen Tildonkse pastoors (1626-1999)
Willy Van Langendonck, De waternaam Lips
Hubert Simonart, Tildonk-Banneux 1933-2008. Een uitzonderlijke band
Jan Gordts, Het testament van kanunnik Philippus Van 't Sestich (+ Tildonk 15 oktober 1764)
Jan Gordts, De Tildonkse processie van weleer
Willy Van Langendonck, Het toponiem Tildonk
Jan Gordts, Een Tildonks politiereglement uit 1837
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: Maurice Croon
Jan Gordts, De Tildonkse galg
Roger Casteels, Dagboek van de ursulinen van Caen over hun belevenissen te Wespelaar en Tildonk tijdens de Eerste wereldoorlog
Jan Gordts, Tildonk ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog (1741-1748)
Louis Swiggers, Over Tildonkse dorpsfiguren: Jakke Vanden Acker, alias Sinterklaas; de smed; Jef van Woil; Lewie Van Krieken; Plien Borreman
Jan Gordts, De geschiedenisles van schoolmeester Paulus Goossens over Tildonk (1856)
Roger Casteels, Het Tildonkse ursulinenklooster en de Eerste Wereldoorlog
Jan Gordts,Tildonk beschreven rond 1830 in de 'dossiers d'expertise' van het kadaster
Jozef Hamels, Renners uit onze regio: met Tildonkse connectie
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving van Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Jan Gordts, De bewogen carrière van Leon Vincart, gevolmachtigde minister van België in Venezuela (°Huy, 22 april 1848 - +Tildonk, 6 juli 1914)
Maurice Vandenheuvel, In 1945 was het klooster van Tildonk een Brits legerhospitaal
Jan Gordts, Knechten op de vuist in het 18de eeuwse Tildonk
Jan Gordts, De Tildonkse reuzen Jan en Babs in de kijker
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof ter Elst, van pachthof van de abdij van Affligem tot kasteelhoeve van de families Van 't Sestich en Snoy
Jan Gordts, Over oude Tildonkse pachthoven. Het hof te Bettenrode, win- of pachthof van vele heren
Jan Gordts, Gaf Sus Artoos zijn naam aan de Tildonkse wijk Sussenhoek?
Maurice Vandenheuvel, Het Janssenskapelletje (1852) en de familie Janssens te Tildonk
Jan Gordts, Het Tildonks Sticht in de periode 1818-1832, voorloper van het latere ursulinenklooster
Jan Gordts, De Tildonkse handbooggilde van St.-Sebastiaan in het begin van de 18de eeuw
Jan Gordts, Tildonkse notarissen in de periode 1758-1920
Henri Vannoppen, Schilderijen en kunstwerken rond de notarisfamilie Verzyl te Tildonk
Jan Gordts, De grote kloosterbrand te Tildonk in 1928
Henri Vannoppen, De familie de Behault du Carmois tegen de achtergrond van de samenleving in Tildonk
Jan Gordts, Indische bedevaarders op bezoek te Tildonk in 1935
Maurice Vandenheuvel, Met Tildonkenaars op de vlucht in mei 1940
Jan Gordts, Het ploeg-handmerk van Louis Van Bolle, schepen van Tildonk (1664)
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk. De Art Nouveauzaal
Roger Casteels, Op 26 mei 1940 verloor Tildonk 2/3 van zijn onderwijzerskorps
Marleen Rosier, Het Ursulinenklooster te Tildonk:een bouwhistorisch en iconografisch overzicht
Jan Gordts, 12/8/1942: een Engels gevechtsvliegtuig stort te pletter in Tildonk
Jo Vandesande, Een 18de-eeuwse kaart van Tildonk en Wespelaar
Jos Cools, Tildonk
Jan Gordts, Een drievoudige moord te Tildonk in 1837
Henri Vannoppen, Een beeld van de gemeenten Haacht, Tildonk en Wespelaar rond 1830
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel II: De heerlijkheid Lauwendries
Jo Vandesande, Motten en heerlijkheden te Tildonk. Deel I: De heerlijkheden Tildonk, Ter Borcht (Nieuwenborg) en Oudenborg, vanaf hun ontstaan tot omstreeks 1650
Bart Minnen, Getuigenissen uit 1390 over de verdeling van de tienden te Tildonk
