Welkom op de Blog van en voor de deelnemers aan de maandelijkse sessies Genealogie in het Lokaal Dienstencentrum Speltincx te Gentbrugge onder de leiding van de werkgroep met als coördinator Jo Goddemaer. De sessies gaan door op de 1ste en de 3de donderdag van de maand.
18-10-2021
ZORRO
Zaterdag 23 oktober (13u) - Kramersplein 23 te Gent –
VOORSTELLING door Luc Chalmet van het genealogisch zoekplatform ZORRO, ontworpen door Familiekunde Land van Waas.
Historische akten van de burgerlijke stand, van kerkelijke parochieregisters, van notarissen, van staten van goed en van nog veel meer kan je hier digitaal raadplegen. Een groep enthousiaste vrijwilligers werkt continu aan indexeringen van al deze historische bronnen. Dankzij hen bouwen we stap voor stap aan een zo rijk, kwaliteitsvolle en volledige basis van waaruit familiegeschiedenissen uit het verleden kunnen worden op- en onderbouwd.
Beste Geert Moeder Sophia en haar overleden dochter, Constantinas, dragen dezelfde familienaam VERPOEST omdat het kind geboren werd buiten het huwelijk ('natuurlijke dochter'). Ongewoon is wel dat Constantin VERPOEST, mee als vader hiervan aangifte doet, en daarmee officieel te boek staat als de vader. Vader en moeder hebben ook dezelfde familienaam, wonen in hetzelfde dorp maar op een ander adres. In welke mate ze verwanten zijn is onbekend. Mvg Luc
Save the date studiedag: Voormoeders, stambomen en mitochondriaal DNA – De resultaten van het citizen science project MamaMito
De voorbije twee jaar liep het burgerwetenschappelijk project MamaMito aan de KU Leuven en Histories vzw. Maar liefst 7800 Vlamingen schreven zich in om actief hun moederlijke stamlijn op te zoeken, in plaats van de – meer klassieke – vaderlijke stamboom.
Op basis van de verzamelde genealogische data werden onder alle deelnemers koppels met een gemeenschappelijke voormoeder getraceerd. Van deze maternale verwanten werd vervolgens het mitochondriale DNA geanalyseerd, een stukje erfelijk materiaal dat enkel via de moeder en dus in moederlijke lijn wordt overgeërfd.
Tijdens de Dag van de Wetenschap worden de resultaten van het MamaMito-project voorgesteld. MamaMito leverde immers nieuwe inzichten en inspiratie op voor zowel genealogen als genetici.
In de lezing worden antwoorden gegeven op diverse vragen:
Wat kunnen we leren uit de moederlijke stamlijn?
Welke archiefbronnen geven informatie over wie onze voormoeders waren?
Waarom is het belangrijk om het mitochondriale DNA te koppelen aan de moederlijke stamboom?
Welke mitochondriale variatie wordt waargenomen onder de Vlaamse deelnemers en wat kunnen we daaruit leren over ons ver verleden?
Wat brengt de toekomst door stambomen met DNA te combineren?
Voor iedereen met interesse in familiegeschiedenis en genetica is deze afspraak niet te missen.
Tijdstip en locatie
28 november 2021. Leuven, Exacte locatie en tijdstip nog te bepalen.
Doelgroep
Voor iedereen met interesse in voormoeders, stambomen en mitochondriaal DNA
Boek nodig tijdens je verlof? En toch bezig blijven met genealogie? Lees dan eens 'In haar voetsporen' van Maarten Larmuseau. Een boek over vrouwelijke familiegeschiedenis, met inspirerende levensverhalen en tientallen tips om jouw eigen voormoeders te leren kennen via archiefonderzoek, DNA en erfstukken.
Auteur: Maarten Larmuseau Nederlands Paperback 9789056157067 Druk: 1 april 2021 320 pagina's
Samenvatting: Familiegeschiedenis wordt nog vaak geschreven vanuit een mannelijk standpunt; vrouwen spelen hierin meestal slechts een bijrol. De vrouwelijke variant van een voorvader – ‘voormoederÿ – veroverde pas sinds kort een plaats in het woordenboek. Toch bestaan er voldoende bronnen om het leven van onze voormoeders te reconstrueren: familieverhalen, archiefdocumenten, erfstukken, DNA … Als bewijs nemen we je mee op onze zoektocht naar enkele gewone voormoeders, die allen op hun eigen manier juist buitengewoon blijken te zijn. We vertrekken met enkel een foto van een missiezuster zonder naam, een volksverhaal over een vermeende heks, of een vage herinnering aan een tante die kant verkocht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Samen met hun nakomelingen trekken we naar het archief, en reconstrueren zo hun boeiende levensverhalen. Wil je zelf op zoek gaan naar je eigen voormoeders? In dit boek delen we talloze tips voor startende en ervaren genealogen, voor een inspirerende duik in je vrouwelijke familiegeschiedenis. Maite De Beukeleer is historica en vooral geïnteresseerd in de kleine geschiedenis van alledag. Maarten Larmuseau is genetisch genealoog en doet academisch onderzoek naar stambomen en DNA. Voor dit boek duiken ze samen in de archieven op zoek naar sporen van voormoeders. Ze worden hierin bijgestaan door historica Lise Hellemans.
De archieven van deze kerk (1731-2013) werden overgebracht naar het RA waar ze geïnventariseerd werden onder referentie BE-A0514/PAR107. Echter geen spoor van de doop-, huwelijks- en begrafenisakten. Iemand een idee waar deze registers te vinden zijn?
Jacqueline Hebbrecht
Ondertussen antwoord gekregen van RA Bagattenstraat: zijn te vinden bij de Sint-Salvatorparochie.
Waar in Legacy maken jullie melding van "Beste Hoofd"? Waar in Legacy maken jullie melding van "Staeten van Goed"? Ik dacht eraan een nieuwe bron te maken maar mogelijks zijn er andere mogelijkheden?
All of Findmypastÿs British census records (1841-1911) are completely free to access from 10:00 (BST) on 30 April until 3 May. Amazing snapshots of the past, census records can help you trace your family tree, generation by generation.
In 1597 werden Jan Nerincx en zijn echtgenote Agnete Mespelars ingeschreven als buitenpoorters van Aalst uit Erpe. Van Jan weten we uit diezelfde inschrijving dat zijn vader Lenaart noemde en dat Agnete de dochter was van Pieter. In de oudste parochieregisters (van Lede) vinden we Agnes, vrouw van Jan Neirinckx, vermeld als doopmeter in 1590. Vermoedelijk woonde het echtpaar in Erpe, want hun zoon Lambrecht 'Ex Erpe' huwde, net als een broer en zus, in Lede. Over die Lambrecht weten we dat hij in 1624 een stuk grond kocht in de buurt van Hof ter Varent op de grens van Erpe en Lede.
Meer weten we eigenlijk niet over Jan en Agnete en hun (voor)ouders. Helaas starten de parochieregisters van Erpe pas in het midden van de 17e eeuw.
Wie oh wie weet hierover meer of is de naam Neirinckx/Ne(e)rincx/Neeryn(c)x in deze periode tegengekomen in Erpe en de brede omgeving?
De alleroudste naam die ik heb is Lenaart, die als vader van Jan Nerincx wordt genoemd bij de inschrijving van Jan en zijn echtgenote Agnete Mespelars in 1597 als buitenpoorters van Aalst uit Erpe. Onderstaande info over die inschrijvingen kreeg ik van iemand anders:
MESPELARS, Agnete dr Pieter, zie Nerincx, Jan, 1597.
NERINCX, Jan zn Lenaart en echtg. Agnete Mespelars dr Pieter, 1597, 141/188
In parochieregisters werd Jans achternaam ook als NEERYNCX of NEERYNX genoteerd.
Ik zou het enorm waarderen als je de vraag inderdaad in jouw netwerk eens kunt verspreiden.
Alvast bedankt,
Met vriendelijke groeten,
Pieter Neirinckx
Als ze idd. uit Erpe afkomstig zijn, staan Lenaart & Co wellicht vermeld in deze bewerking van de 20ste penningkohieren uit 1571: https://lib.ugent.be/nl/catalog/rug01:000034058. Voor foto's van het het originele kohier moet je in het SA Gent zijn, denk ik.
Een exemplaar dat in tegenstelling tot dat van de UGent wellicht gratis in te kijken is, bevindt zich in de bib van http://www.heemkunde-erpe-mere.be/ : RAYMOND DE MOL, Twintigste penningkohieren te Erpe en te Mere in 1571, ref. I 444.
Een vermaledijd Koninklijk Besluit? De digitalisering en ontsluiting van de burgerlijke stand
De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar wordt teruggebracht naar 75 jaar (voor huwelijksakten) en 50 jaar (voor overlijdensakten). De voorbije maanden is er nogal wat commotie geweest over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Misschien is enige verduidelijking in dit dossier wel op zijn plaats. Dat vermaledijde koninklijk besluit zit nog altijd in de pijplijn, maar eigenlijk zal er ‘op het terreinÿ niet meteen veel veranderen wanneer het gepubliceerd wordt. Er moet immers nog heel veel gebeuren voor miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online beschikbaar komen.
Registers in twee exemplaren
Voor een goed begrip moet aangestipt worden dat de registers van de burgerlijke stand in twee exemplaren worden opgemaakt, één voor de gemeente, en één voor de Rechtbank van Eerste Aanleg (als veiligheidskopie). Het is dat tweede exemplaar dat op termijn wordt overgedragen aan het Rijksarchief, dat het digitaal (in het verleden op microfilm) ter beschikking stelt. Na de invoering van de digitale burgerlijke stand in april 2019 is besloten tot een versnelde overdracht van die dubbels uit de rechtbanken van eerste aanleg naar het Rijksarchief, maar de uitvoering van die beslissing is een werk van lange adem. Alles bij elkaar gaat het om niet minder dan 15 strekkende kilometer archief dat verpakt en verhuisd (en in een aantal gevallen ook nog ontsmet) moet worden.
Enkele rechtbanken hebben de voorbije maanden al registers overgedragen voor de periode 1919-1969, maar het betekent nog maar een bescheiden aanzet van deze omvangrijke verhuisoperatie. Het scannen moet dan nog beginnen. De opstart van drie nieuwe scanateliers (in Beveren, Leuven en Mons), in samenwerking met de Genealogical Society of Utah en specifiek voor de burgerlijke stand, heeft ten gevolge van de COVID-crisis bijna een jaar vertraging opgelopen.
Raadpleging
Wat is er momenteel mogelijk? In november vorig jaar heeft het Rijksarchief na overleg met de FOD Justitie reeds gecommuniceerd dat – in afwachting van het bewuste koninklijk besluit – de huwelijksakten van 75 jaar oud en de overlijdensakten van 50 jaar oud – voorlopig enkel bij de gemeenten kunnen geraadpleegd worden onder dezelfde voorwaarden als die tot nu toe golden voor de raadpleging van de akten ouder dan 100 jaar (zie Raadpleging registers Burgerlijke Stand: stand van zaken). Bij het Rijksarchief is daar voorlopig nog geen sprake van omwille van de aangehaalde redenen. De digitalisering zal overigens ook in de toekomst afhankelijk blijven van de aanlevering door de rechtbanken van eerste aanleg. Sommige arrondissementen zullen met andere woorden sneller aan bod komen dan andere.
Ondertussen bekijken het Rijksarchief en de vereniging van de ambtenaren van de burgerlijke stand waar de grootste noden liggen en hoe zij op een efficiënte manier naar elkaar kunnen doorverwijzen. Een aantal gemeenten bieden hun gedigitaliseerde burgerlijke stand immers al online aan. Het heeft niet veel zin om dat werk nog eens over te doen. In elk geval zal de digitalisering tijd vragen. Wij rekenen dan ook op jouw begrip.
Nieuwe zoekomgeving
Het voorbije jaar hebben we overigens niet stil gezeten: er is veel tijd besteed aan de uitbouw van een volledig vernieuwde genealogische website met een betere viewer, de mogelijkheid tot downloaden en een nieuwe infrastructuur, waarin de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand veel beter gecontextualiseerd worden. We hopen deze nieuwe zoekomgeving in de loop van mei of juni te kunnen lanceren. Wie dat wil, kan ze in onze studiezalen nu al testen (via intranet). Suggesties tot verbetering worden in dank aanvaard. We houden je in elk geval op de hoogte van de lancering van de nieuwe website.
Help mee!
Ik zou willen eindigen met een oproep. Het Belgische Rijksarchief heeft de voorbije jaren veel geïnvesteerd in het digitaliseren van belangrijke genealogische bronnen. Miljoenen beelden kwamen online, maar die zijn daarom nog niet ontsloten. Het is pas door de inzet van vele vrijwilligers, binnen en buiten het Rijksarchief, die deze bronnen bewerken en indexeren, dat deze berg informatie ook echt doorzoekbaar wordt. We rekenen met andere woorden op vele helpende handen om dit gemeenschappelijk erfgoed op een volwaardige manier te ontsluiten. Aanmelden kan via diva@arch.be.
Door Eddy Put, Waarnemend departementshoofd van de Vlaamse Rijksarchieven en Diensthoofd van de dienst Digitalisering en Digitale Valorisatie (DIVA).
