Een blik achter de schermen van een ongekende wereld vol geheimen en verhalen.

BRUGGE – Op Kerstdag werden in de vrouwengevangenis van Brugge de twee kindjes gedoopt, die er in de verlopen weken geboren werden. Voor de geboorte zelf werden de moeders naar het ziekenhuis gebracht, maar zij kwamen onmiddellijk nadien terug naar de gevangenis. Ondertussen had ik al op alle afdelingen verwittigd of het een jongen of een meisje was, verteld de directeur van de vrouwengevangenis. “ Ge kunt u niet voorstellen hoe men met die geboorte hier heeft meegeleefd. Ik vind dat goed, vrouwen moeten met kinderen begaan zijn. Een vrouwengevangenis zonder kinderen is als een café zonder bier!”

Voor het doopsel hadden ze ook afspraak in de kapel, de vrouwen die nu in Brugge verblijven. Zelfs al zetten ze van heel ’t jaar geen voet in de kapel, dan zullen ze er zijn, lacht de directeur. “Ze” – dat zijn al die vrouwen die in de gevangenis van Brugge terecht gekomen zijn, omdat ze geïnterneerd werden, omdat ze een misdaad hebben gepleegd, of omdat ze als landloopsters door het leven sukkelden.

Het zijn publieke vrouwen, dronkaards dieveggen, drugsverslaafden. Er zijn veel buitenlandse vrouwen bij, meestal gepakt als zij verdovende middelen probeerden ons land binnen te smokkelen. Als wij “ buiten” over hen praten, dan doen wij dat met verontwaardiging in onze stem of met medelijden.
Wij steken een beschuldigende vinger op en wij hebben het gevoel, dat wij over een andere wereld  spreken. De gevangenis, dat is nooit voor ons.
Maar het is geen andere wereld. Dat zijn allemaal vrouwen, zoals wij ze in ons gewone dagdagelijks leven ontmoeten. Alleen, zij zitten in de gevangenis, leven elke dag op het ritme van opstaan, eten, werken en slapengaan. Hun dagelijkse leven, dat is de schakering van beige naar bruin in dat enorme gevangenisgebouw. De zalen waarin zij werken, of de kleine, beperkte ruimte van hun cel, met hier en daar iets aan de muur opgehangen. Een foto van een man, een kind op het nachttafeltje naast het bed. Een laatste gedachte van herinnering voor het slapen gaan.

Verzameling Dirk Viaene

In Brugge zitten alle vrouwen die in ons land gevangen zitten, behalve de zogeheten vrouwenkwartieren in de gevangenis van Antwerpen, Vorst, Gent, Namen en Lantin, waar een beperkt aantal vrouwen bepaalde taken vervullen: wassen en koken bijvoorbeeld. In Brugge zitten ook alle vrouwen die in voorhechtenis blijven voor de parketten van Ieper, Veurne, Kortrijk en Brugge.

De directeur zet de vrouwen de hele dag aan het werk tussen acht uur en half twaalf en tussen één uur en half zes. “ Zij zijn trouwens graag bezig. Er zijn er die vragen of ze de zondag ook mogen werken.” – werken dat is werken voor werk in aanneming voor verschillende bedrijven ( dozen vullen) of dat is de huishoudschool, de wasserij, de keuken, het onderhoud van het gebouw.
De directeur houdt van orde en netheid. Het is zijn gevangenis aan te zien.

De gevangenis van Brugge heeft verschillende afdelingen. Er is zelfs een aparte afdeling voor de oudjes. Maar  de aantrekkelijkste afdeling – en in verband met een gevangenis klinkt dit wellicht onmogelijk – is de kinderafdeling. Brugge heeft een nursery en als de directeur met ons binnenkomt, begint een meisje onbedaarlijk te wenen. Zij kan alleen getroost worden wanneer de directeur haar op de arm neemt en sussende woordjes in dat kleine oortje fluistert.
Op dit ogenblik zijn er zeven kinderen in de gevangenis. Het oudste is 22 maand. De twee jongsten zijn pas enkele weken oud. Er is geen leeftijdsgrens en de directeur beslist autonoom of een moeder haar kind of kinderen in de gevangenis kan meebrengen.

“ Ik regel zoveel mogelijk dat de familie het kind opneemt. Als dat echter niet kan, bij vreemdelingen bijvoorbeeld, dan komt het kind mee met de moeder. Gewoonlijk gaat het over gevangenisstraffen van enkele maanden, één of twee jaar.  Ik heb nog niet het probleem gehad van een vrouw, die een lange gevangenisstraf krijgt en hier met een kind aankomt. Ik heb nog nooit een kind laten weggaan zonder de moeder. Als ze dan samen weggaan, weet ik ook altijd dat zij echt ergens terecht kunnen.
Eén moeder slaapt bij de kinderen. Er is een wisselbeurt. De andere moeders komen elke dag vier keer een uur bij hun kind.  De directeur wil niet dat de kinderen de nursery verlaten om naar de afdelingszalen of de cellen gaan. Zelf bezoekt hij geregeld de kinderen. “Ik vind het belangrijk, dat zij ook een man zien, dat zij daaraan gewoon worden om eens iets anders dan vrouwen om zich heen te hebben.” Er is zelfs al eens een kindje geweest, dat tegen mij papa zei.

Verzameling Dirk Viaene

Ondertussen is het kleine meisje op zijn arm gesust, maar zodra hij ze weer in de loopren zet, begint ze onbedaarlijk te huilen. De moeder met-dienst, een Zaïrese, neemt het lachend op en de traantjes verdwijnen in de gulheid van blije woordjes. Het is het beeld van een nursery, waar ook ter wereld.

Als we er buiten komen, is het stil. In die hoge gangen, die grote zalen waar de vrouwen hun werk doen, zelfs in de keuken. Als de directeur het slot van een deur open draait, weerklinkt dit ver in de stilte van de gevangenis. Weer een zaal, wéér wat menselijke ellende. Die ligt in hun ogen, in hun gebaren, in de vijandigheid of de apathie waar zij naar ons kijken. In de traagheid waarmee zij hun werk doen, in de lange bewegingen van hun streng geregeld leven.
Ik heb altijd een grote bewondering gehad voor de vrouwen. De vrouw dat is de moeder van de mensheid, elke beschaving steunt op haar, zegt de directeur .
Bijna 10 jaar is hij nu baas in de vrouwengevangenis van Brugge. Voordien heeft hij verschillende mannengevangenissen geleid. Een rijke ervaring en vooral een grote bewogenheid.
Het is ooit anders geweest.
In de 18^de en 19^de eeuw werden vrouwelijke misdadigers opgesloten in een spinhuis waar ze garen moesten spinnen. Het was een tijd van werken in eenzaamheid, slapen in afzonderlijke cellen. Menselijk contact was er niet. Later werden deze vrouwen overgebracht naar het Pandreitje, waar ze in een aparte vleugel werden opgesloten.

Uiteindelijk zijn deze vrouwen overgebracht naar de “ Refuge “, ( die in 1930 geleidelijk een gevangenis werd zonder noemenswaardige overgangsmaatregelen, volgens een KB van 15 december 1930).
Deze overbrenging kwam tot stand in 1952.
In de ‘refuge’ zijn de vrouwen gehuisvest gebleven, tot  ze in 2009  werden overgebracht naar het PCB ( Penitentiair Complex te St Andries Brugge).

Het penitentiair complex in Brugge is sinds 1991 een van de grootste gevangenissen van België en biedt plaats aan beklaagden en veroordeelden. Op de afdeling voor vrouwelijke gedetineerden kunnen moeders hun kind tot de leeftijd van drie jaar bij zich houden.

Bron: krantenartikel Het Laatste Nieuws

10-12-2018 om 14:47 geschreven door alidor  

24-12-2018 om 11:55 geschreven door alidor  

24-12-2018 om 12:00 geschreven door alidor  

Beschrijving der gedetineerden.

Hier “zaten” vrouwen voor alle mogelijke misdrijven.

Er verbleven ongeveer 110 vrouwen.

Van zodra zij binnenkwamen moesten ze alles afgeven. Dan kregen ze klederen ( ondergoed en bovenkleding) van de inrichting zelf. Dit was allemaal in teken van de veiligheid. ( in naaien van drugs was gemeengoed geworden ) De kans tot ontsnappen werd daardoor verkleind, zo niet belet.

De classificatie der gedetineerden.

Er waren verscheidene afdelingen of categorieën:

a)     Landloopsters die een misdrijf gepleegd hadden

b)    De geïnterneerde abnormalen

c)     Jeugdige meisjes  ( minderjarigen ). Landloopsters onder de 25 jaar en ook weerspannigen uit verbeteringsgestichten.

d)    De opgeslotenen om reden van de wet tot bescherming van de Maatschappij.

e)     De gedetineerden die voor de raadkamer en ook voor het assisenhof moesten verschijnen.

f)      De opgeslotenen die  een niet toerekenbaar misdrijf of delict gepleegd hadden.

g)     De hospitaalafdeling voor oudere mensen die landloopsters of geïnterneerden waren

h)    De afdeling voor correctionele  veroordeelden met een langere termijn dan 3 jaar.

i)       De veroordeelden voor een kortere periode van minder dan 3 jaar.

De dagindeling van de gedetineerden:

6.30 uur: opstaan
7.30 uur: ontbijt, wit of bruin brood, boter, confituur, en koffie.
8 uur tot 12 uur: werken. Ofwel in de werkplaats, wasserij, kuisploegen, maar steeds onder begeleiding van een bewaakster.
12 uur: middageten met dessert, één maal in de week waren er frieten, als drank, water, het eten werd in speciaal daartoe verwarmde wagentjes aangevoerd.

13 tot 17 uur: arbeid. In de toen moderne wasserij werd er elke dag gewassen en gestreken voor zes strafinrichtingen.: Brugge, Ieper, Ruislede, Oudenaarde, Gent en ook voor de eigen inrichting.

17.30 uur: avondeten: wit of bruin brood, boter, confituur, beleg, en koffie

18 uur tot 21 uur: ontspanning in de zaal.

21 uur: naar bed en doven der lichten, niet alle lichten gingen uit, de nachtdienst zorgde ervoor dat bepaalde controlelichten bleven branden.

Dit was de dagindeling in de Refuge. Later werd alles aangepast volgens religie en op order van de directeur.

Contact met de buitenwereld.

De uit en inkomende briefwisseling werd door de kwartierchef gecontroleerd. Later kwam de dienst censuur, en deze mocht de inkomende brieven diagonaal lezen. Dit als veiligheidsmaatregel. Stond er iets verdacht in, dan ging de brief naar de directie die dan de nodige maatregelen trof. Brieven van Advocaten werden gesloten gelaten, maar op de briefwisseling kaart werd dit wel vermeld.

Bezoek ( familie) gebeurde in de bezoekzaal, enkel voor veroordeelden en na toelating van de directie. Normaal  mochten de beklaagden bezoek ontvangen in de afzonderlijke bezoekzalen, ( de kotjes zoals dit in vaktermen genoemd werd)
Er mocht van de familie niets binnengebracht worden, op uitzondering, na toelating, van de directeur.

Hoelang “zaten” de gedetineerden?

 Dit werd bij wet bepaalt. Normaal één derde van hun straf, tenzij de rechtbank er anders over besliste.Er waren nog twee soorten strafuitvoeringen in die bepaalde periode :

Straffen tot een maand konden uitgezeten worden in weekend arresten.
Straffen tot zes maand konden uitgevoerd worden in beperkte hechtenis. Dit wil zeggen, overdag uit werken gaan en ’s avonds verblijf in de strafinrichting.

De medische dienst

Dagelijks was er consultatie door Dr. Provoost van St Andries.
Drie maal in de week kwam Dr. Ducheyne, psychiater.
Er was pre- en postnatale verzorging.
Medicatie voorgeschreven door de dokter en Psychiater werd klaargemaakt door de verpleegster.
De medicatie werd aangeleverd door de Centrale Apotheek van Vorst.

Maatschappelijke assistent.

Er was een maatschappelijke assistent aanwezig die als verbindingspersoon en sociale begeleider ervoor zorgde dat er begeleiding en reclassering was voor, en na de vrijlating.

Gerechtelijke bijstand

Zoals in andere gevangenissen was er een vrije keuze voor een advocaat.
Voor behoeftige gedetineerden waren er pro-deo advocaten voorzien.
Alle briefwisseling met de advocaat is en was  streng geheim ( geen controle).
De bezoeken van advocaten gebeurde in aparte spreekkamers.

Voorwaardelijke vrijstelling

Gedetineerden die hiervoor in aanmerking kwamen werden na advies van de Commissie waar de directeur, dokter, psychiater, maatschappelijk werker, een hoofdbewaarder deel van uitmaakten voorgesteld tot vrijlating. Dit advies werd overgemaakt aan de Minister, Procureur des Konings, en de Burgemeester van de stad waar de betrokkene zou gaan wonen. Enkel de Minister besliste of de Voorwaardelijke vrijstelling zou ingaan, en met welke voorwaarden deze moesten worden uitgevoerd. Bij een veroordeling voor gelijk welk volgend misdrijf werd de persoon terug opgesloten en moest hij/zij de rest van zijn straf uitzitten met nog een eventuele bijkomende straf er boven op.

Bronnen: Infojustitie

29-12-2018 om 11:04 geschreven door alidor  

Vrijdag 15 september 1944. Brugge is pas drie dagen bevrijd. “ Om 11 uur komt het bericht dat de nieuwe gouverneur zou gekend zijn. Pierre van Outryve  d’Ydewalle, gewezen kabinetschef van de eerste minister en secretaris van de Ministerraad, zoon van Emmanuel. De aanstelling geschiedde voor een termijn van twee maand. ……

De Canadezen hebben in de weide nevens de Refuge, langs de Hospitaaldreef tussen de Zandstraat en de Legeweg een openluchtkamp ingericht. Alles is praktisch en keurig, langwerpige tenten als eetkamer voor de officieren, keukens enzovoort er staan ook ronde en kegelvormige tenten voor drie à vier manschappen; De Canadezen zijn verzot op allerhande fruit en verlekkerd op onze tomaten. Het kamieltje, de buurttram naar Diksmuide – Leke is heden namiddag  omstreeks 17.30 uur aangekomen en bolt tot de spoorwegbrug. Het park van de Canadezen nevens de Refuge is als een aantrekkelijkheid van de foor.

De mensen van de streek gaan er naar toe en wandelen en trachten met gebaren en grimassen een praatje te voeren met de Canadezen. Sommigen die ietwat Engels kunnen ‘speaken’ zijn in drukke conversaties gewikkeld en treden graag als tolk op. Het krioelt er van allerhande kinders en jonge snotters die in de tenten mogen ravotten. Een Canadese piot zit te schrijven en meestal ziet men er één of meerdere die zich scheren. Er is een echte pikzwarte neger bij die bij het jonge volkje de meeste bijval heeft.

Bron: met toelating van Ewald Van Coppenolle  -  Voorzitter Heemhundige kring M. Van Coppenolle.

Maurits had goed opgemerkt dat “ alles keurig en net opgericht was”.
Op een site van de RCAMC Casualty Clearing Stations staan te lezen:

‘and thanks to inproved sanitation,hygiene,and treatment methods, less than 1% of fatalities were due to disease.

Vrij vertaald: “ dankzij de hygiëne, sanitaire voorzieningen, en verzorgingsmethodes , stierven er minder dan 1% van de slachtoffers.

De RCAMC Casualty Clearing was dus geen hospitaal in de werkelijke zin. Aan de Refuge werden er wel lichtere gekwetsten verzorgt, ( er was sprake van 1200 bedden ), maar eerder werden alle zware gekwetsten door verwezen naar andere hospitalen, vooral in Engeland.

De RCAMC was een onderdeel van de 10^de Infanterie, de 4^de Canadian Armoured Division.
Er waren verschillende regimenten onder deze divisie. Deze aan de Refuge waren:
De 12th Canadien General hospital  en de 12^de Field Ambulance

De 15th Field Ambulance had hun kwartier in Zevenkerke.

Een verslag aangaande deze plaats was als volgt.

According to the war diary of the 15th field ambulance,the following information is provided.

Sep 9/44 “ Headquaters opened under canvas in a small village near Bruges. At 1500 hours the situation being such that a stay at least two days was contemplated it was decided to move the ADS to a building. The CO mad a recee and took over a Tech school attached to the Benitictine Monastery nearby….”

12 sept 44: “Fine and cool. Casualties light. Bruges fell this morning to the 2Cdn inf.Division….” 4th Cdo Div witch exception of rear and Main HQ and ‘A’ echelon moved across canal. A1 and A2 Sections od 15th Fld amb moved this afternoon. They established a CCP in the vicinity of Syseels. Casualties for the day were 21.

Bron: http://www.canadaatwar.ca/forums/showthread.php?t=2285

29-12-2018 om 11:11 geschreven door alidor  

Er werken hier ook vijf nonnetjes van de Sint-Vincentius - Congregatie, maar dat is sinds Oudejaarsavond verleden tijd. Dit gebouw was vroeger een klooster, en de religieuzen die op die manier tegemoet kwamen aan hun caritatieve roeping. Nu zijn de gevangenen vrij om hun godsdienst te kiezen.

Wij werken hier met 55 cipiers. Onvoldoende voor 117 gasten, dat spreekt voor zich. Wettelijk zouden we met 74 moeten zijn, hoewel 68 volgens mij ook zouden moeten volstaan.

De gevangenen staan om 07.uur op, een half uurtje om zich op te frissen, en dan is het tijd voor het ontbijt. Vanaf 8 uur wordt er gewerkt, tot 10 uur.  Koffiepauze, en dan tot 12 uur weer aan de slag. Voor 20,7 Frank per uur. Daarna zijn ze vrij, bij manier van spreken dan, tot half twee, wanneer het middageten wordt geserveerd. Dan weer werken, koffiepauze en weer aan de slag tot 17 uur.
Doorgaans zijn gedetineerden niet verplicht om te werken. Bij ons wel, dat is beter voor het moreel.

Om vijf uur wordt er dan verplicht gedoucht. Tijd voor het avondeten en dan tot half tien is er ontspanning, televisie kijken, sporten, en voor wie iets anders wil is er de cursus Franse les.
Dan tijd om te slapen, waarvoor in een grote zaal bedden ingedeeld werden in boxen. Naast de 117 dames hebben we ook twee baby’s. Voor hen en hun moeders zijn er aparte kamers voorzien zoals voor de zieken.

Mooie momenten

En de bevallingen?
Dat is een hoofdstuk apart.
De aanstaande moeder bevalt in het Sint-Jan Hospitaal, uiteraard onder bewaking. Wij moeten dan correct blijven, maar ook menselijk.
Persoonlijk moet ik toegeven dat ik vaak al even onder de indruk ben als de mama. Moeder en kind komen dan terug naar hier. Waar ze twee jaar mogen blijven, op kosten van Justitie. We stellen vast dat vele moeders in die situatie aan hun lot worden overgelaten door de familie, zelfs geen steun uit die hoek krijgen.

Er worden baby’s geboren, maar er zijn ook sterfgevallen. Op een totaal andere manier al even  aangrijpend. De dienst wordt dan hier gehouden door de aalmoezenier, en daarna volgt de begrafenis. En ze worden zeker niet gedumpt in een anonieme put zoals fantasten durven beweren.

De slotvraag dan…  Zoveel vrouwen samen, dag in dag uit, dat moet soms tot strovuurtjes leiden?
Tja, het is nu eenmaal een feit dat dames al wat gemakkelijker woorden krijgen dan heren. Vaak gaat het om jaloerse oprispingen om een kleinigheid. Vrouwen zijn doorgaans veel sluwer dan mannen. Dat zorgt dan wel voor “ambiance in den bak”. Weet je, af en toe moet er eens flink geruzied worden, dat is dan een ontlading door de vele frustraties. Daarna is het meestal een tijdje rustig…….

Bron: verhaal verteld door Fredine Moeyaert uit de blik van 1990

02-01-2019 om 10:29 geschreven door alidor  

De Hospitaaldreef bestond al vele eeuwen maar dan niet onder deze naam. Ze was gelegen in het gebied “Noord ter Lucht”. Op de kaart van P.C.Popp ( 1842) vinden we de dreef terug op de legger onder C nr 223., waarin zij vermeld word als “Dreef als land”. De dreef was toen eigendom van de Brugse Burgerlijke Godshuizen, en eerder van het St Janshospitaal. De naam “ Hospitaaldreef” ontstond pas rond 1846 en was tussen de Gistelse Steenweg en de Lege weg 449 m lang.
( J.Penninck).

De toegangsweg naar de Refuge bleef zijn naam Hospitaaldreef behouden en terecht. Om de toegang tot het gesticht te verbeteren wordt het gedeelte vanaf de Gistelse Steenweg aan de tramhalte nr 5 ( later bushalte) tot aan de Zandstraat verhard met kasseien en de weg wordt met hoge wilde kastanjebomen (gallenoten in de volksmond) afgezoomd, zodat een dreef ontstaat op de scheidingslijn met de grondbezitters. De kant met de korenvelden van boer Van Hulle zijn eigendom van de Brugse familie Jacobus Roels- Bertram ( sectie C 302 ) en de andere kant van de dreef blijft eigendom van de Brugse Burgerlijke Godshuizen. ( sectie C301 op de kaart van P.C.Popp 1842).

Bron:  Kroniek van St Andries met toelating van Jo Berten.

02-01-2019 om 10:31 geschreven door alidor  

 Appèl

Telling van de gedetineerden. Het appel vindt plaats op verschillende vastgelegde tijdstippen per dag. Tijdens het appel mogen er geen bewegingen plaatsvinden.

 Arresthuis

Een gevangenis met gedetineerden die in afwachting zijn van hun proces (in voorlopige hechtenis of voorarrest).

Bad

Wanneer een gedetineerde binnenkomt in een gevangenis passeert hij, na inschrijving op de griffie, eerst langs het “bad”. Verboden voorwerpen, zoals geld, juwelen, … die de binnenkomende bij zich heeft, worden hem ontnomen. Vervolgens wordt de gedetineerde gekleed met de kledij van de inrichting en wordt hem een cel toegewezen.

Beklaagde

Gedetineerde die nog voor de rechter moet verschijnen en nog niet veroordeeld is.

 Beschuldigde

Persoon die terecht staat voor het Hof van Assisen.

 Beleidscoördinator (voorheen beleidsmedewerker)

Coördinator van het team van medewerkers van de Vlaamse Gemeenschap aanwezig in de gevangenis vanuit de verschillende domeinen (sport, werkgelegenheid, onderwijs, gezondheid, …) De beleidscoördinatoren worden tewerkgesteld vanuit de Afdeling Welzijn en Samenleving van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. De beleidscoördinator overlegt met de gevangenisdirectie over de uitvoering van de hulp- en dienstverlening in de gevangenis.

Beweging

Verplaatsing van een gedetineerde of een groep van gedetineerden door de gevangenis, waarbij deuren moeten geopend en gesloten worden. Elke beweging wordt gecontroleerd en begeleid door het penitentiair personeel.

 Cellulair

Het binnenste gedeelte van de gevangenis waar de cellen zijn.

 Centrum

De centrale controlepost in het midden van het cellulair gedeelte van gevangenissen in stervorm van waaruit alle bewegingen gecontroleerd en gecoördineerd worden. 

Chef

Penitentiair bewakings assistent, gangbare aanspreektitel van penitentiair beambten voor gedetineerden

Detentieconsulent

Consulent van de VDAB met een opdracht in de gevangenis

Directoraat Generaal Penitentiaire Instellingen

Directoraat Generaal van de FOD Justitie dat instaat voor de uitvoering van vrijheidsberovende straffen

 Elektronisch toezicht

Strafuitvoeringsmodaliteit met enkelband of spraakherkenning

 Fatik (=diender)

Gedetineerde met een ondersteunende functie (betaalde arbeid) voor het gevangenispersoneel. Mogelijke taken van fatiks: helpen bij etensbedeling, onderhoud van de gangen en gemeenschappelijke lokalen, binnendragen van leveringen…

Griffie

De dienst die de penitentiaire en juridische administratie van de gedetineerden bijhoudt.

 Gril

Andere benaming voor de deuren die verschillende onderdelen van de gevangenis van elkaar afsluiten.

 Halve vrijheid

Aparte vleugel of afdeling van de gevangenis waar gedetineerden verblijven die in ‘halve vrijheid’ zijn. Dit betekent dat zij buiten de gevangenis mogen gaan om te werken of te studeren. ’s Avonds keren zij altijd naar de gevangenis terug. Alleen veroordeelden komen voor halve vrijheid in aanmerking.

 Justitieel Welzijnswerk

Afdeling van het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk) die hulpverlening biedt aan mensen die als verdachte of dader met het gerecht in aanraking komen. JWW ondersteunt ook de directe omgeving van deze personen (echtgenote, kinderen, ouders, …). Een team van JWW bestaat uit een coördinator, één of meerdere organisatieondersteuners en trajectbegeleiders.

 Kantine

Gedetineerden kunnen op eigen kosten bijkomende voedingsmiddelen of gebruiksvoorwerpen aanschaffen.
Met ‘kantine’ bedoelt men de aan- en verkoop van deze producten. De bestelde producten worden bij de gedetineerden op cel geleverd.

 Kwartierchef

Penitentiair beambte die zich hiërarchisch tussen de gewone penitentiair bewakingsassistent en de penitentiair assistent (adjudant) bevindt. De Kwartierchef is verantwoordelijk voor één of meerdere secties in de gevangenis. Op de vleugels en in het centrum is altijd een kwartierchef aanwezig.

Onderwijscoördinator

Medewerkers van het consortium volwassenenonderwijs die instaat voor de uitbouw en coördinatie van een onderwijsaanbod in de gevangenis.

Ongestoord bezoek (bezoek zonder toezicht)

Gedetineerden hebben de mogelijkheid om, weliswaar onder bepaalde voorwaarden, ongestoord bezoek van hun levenspartner en/of hun kinderen te ontvangen. De gevangenis heeft enkele intieme kamers waar dit bezoek kan doorgaan.

 Organisatieondersteuner

Medewerker van JWW die in de gevangenis instaat voor een goede organisatie en ondersteuning van de activiteiten van de verschillende diensten van de Vlaamse Gemeenschap.

Penitentiair Assistent ( vroeger hoofdbewaarder)

Hoofd van het korps van de penitentiair beambten

 Penitentiair Bewakingsassistent

Bewaker, laagste in rang in het penitentiair korps (ook chef of cipier)

Planton

Penitentiair beambte die de beweging begeleidt van aan de portier tot aan het cellulair gedeelte.

 Portier

Penitentiair beambte belast met toezicht op de poort, binnen- en buitenlaten van personeel, onthaal en inschrijving van bezoekers, ontvangst van leveringen, …

 Psychosociale dienst ( PSD)

Dienst van het DG EPI die zich bezighoudt met de psychosociale begeleiding van gedetineerden doorheen hun detentie en de voorbereiding van een eventuele vervroegde vrijlating. Ze zorgen voor onthaal, crisisinterventie, therapie, opvolging, voorbereiding van de reclassering, verslaggeving en adviesverlenging t.a.v. de rechtbank,

 Rapportbriefje

Voorgedrukt formulier, basiscommunicatiemiddel van de gedetineerden naar alle diensten. Gedetineerden vragen via een rapportbriefje een gesprek met JWW, de inschrijving voor een les, een afspraak bij de kapper, … aan.

 Reclasseringsdossier

Dossier van de gedetineerde opgesteld door de PSD waarmee de gedetineerde zijn voorwaardelijke invrijheidsstelling, elektronisch toezicht, … kan aanvragen.

 Regie

Gedetineerden kunnen in de gevangenis werken (tegen betaling), bijv. als fatik of in de werkhuizen. De Regie is de dienst die zich bezig houdt met de organisatie van dit soort arbeid.

Regime

Geheel van regels en afspraken geldend in de instelling, waaronder een vaste dagindeling. Het regime kan verschillen naargelang de categorie van gedetineerden aanwezig in de instelling.

 Sectie

Afdeling van een gevangenisvleugel.

 Steunfonds

Het Steunfonds is de benaming voor de inkomsten die verworven worden van de winst op bepaalde producten (bijv. kantine, verhuur van TV’s, …) die de gedetineerden betalen. De middelen van het Steunfonds worden terug ingezet ten voordele van gedetineerden, bijvoorbeeld voor de organisatie van culturele activiteiten, het betalen van lesmateriaal voor onbemiddelde gedetineerden, … Elke gevangenis heeft een eigen steunfonds dat beheerd wordt door de directie.

Trajectbegeleider ( TB)

Hulpverlener van JWW die op vraag van de gedetineerde hulp biedt op verschillende al dan niet welzijns gebonden levensdomeinen, zoals gezin, wonen, psychisch welbevinden, …

 Veroordeelde
Gedetineerde die een straf uitzit (in tegenstelling tot een beklaagde die nog geen straf heeft maar in afwachting van zijn proces in de gevangenis verblijft)

 Vleugel

De gevangenis is verdeeld in verschillende vleugels die meestal in stervorm gebouwd zijn en uitgeven op het centrum. Vleugels zijn vaak verder verdeeld in secties.

Voorwaardelijke invrijheidsstelling

Invrijheidsstelling onder voorwaarden, waarvoor de gedetineerde een reclasseringsplan dient uitgewerkt te hebben.

Wandeling

Mogelijkheid voor de gedetineerden om de buitenlucht op te snuiven en/of te sporten op de daarvoor voorzien binnenplaats. Vooral in de zomer is de wandeling bijzonder populair.

 Winket

Controlepost die je tegenkomt vooraleer je het cellulair gedeelte kan betreden. Bron: http://klasbak.net/index.php/gevangenisjargon

Kantine ( huidige toestand)

Elke gevangenis heeft een lijst met producten die gedetineerden kunnen kopen met het geld dat zij op hun rekening hebben staan. Iedere gevangenis heeft een kantine waar gedetineerden onder andere sigaretten, toiletartikelen, voeding, sportkledij en computerspelletjes kunnen kopen. Sommige voorwerpen kunnen ook worden gehuurd, zoals een televisietoestel, een pc enzovoort.

Aankomst

Inschrijving

De gedetineerde wordt bij zijn aankomst ingeschreven in de gevangenis en moet alle voorwerpen afgeven die hij bij zich draagt en die niet toegelaten zijn in de gevangenis. Hij krijgt dan een bewijs van ontvangst. Hij kan wel iemand van buiten de gevangenis vragen om deze voorwerpen te komen ophalen.

Familie inlichten

Elke gedetineerde heeft het recht zijn familie in te lichten over zijn opsluiting. Daarom mag hij één keer drie minuten kosteloos nationaal of internationaal bellen binnen de 24 uur na zijn opsluiting in de gevangenis.

Informatie

De gedetineerde krijgt informatie over zijn rechten en plichten, over de regels die in de gevangenis gelden, over de medische, juridische, psychologische, sociale en familiale hulpverlening. Hij komt ook te weten hoe hij een beroep kan doen op een aalmoezenier of moreel consulent. 

In de Belgische gevangenissen zitten heel wat buitenlandse gedetineerden die geen Nederlands of Frans begrijpen. De gevangenisdirectie doet in dat geval beroep op andere personen die wel de landstaal van de gedetineerde spreken, zoals iemand van het personeel, een aalmoezenier, een bezoeker of iemand van de ambassade.

Gesprek met de directeur

Een gedetineerde die in de gevangenis aankomt, heeft binnen de 24 uur een gesprek met de gevangenisdirecteur. Die licht de gedetineerde in over zijn persoonlijk dossier en overloopt met hem in grote lijnen de regels die in de gevangenis gelden. Daarnaast bezorgt de directeur de gedetineerde brochures en folders die hem algemene informatie over de gevangenis geven.

Gesprek met een lid van de psychosociale dienst

Binnen de vier dagen nadat een gedetineerde in de gevangenis aankomt, heeft iemand van de psychosociale dienst in de gevangenis een gesprek met hem. Die persoon geeft uitleg aan de gedetineerde over hoe hij een beroep kan doen op sociale, psychosociale, juridische en familiale bijstand.

Gesprek met de dokter

De gevangenisarts onderzoekt de gedetineerde binnen de 24 uur na zijn aankomst.

Cel

Inrichting

De gedetineerde mag zijn cel zelf inrichten waarbij hij de regels voor orde en veiligheid van de gevangenis respecteert. Hij moet zijn cel dan ook zelf onderhouden.

Hij krijgt ook enkele gratis toiletartikelen zoals zeep, een tandenborstel, toiletpapier, ... en mag, voor zover de regels van de gevangenis dit toelaten, bepaalde persoonlijke spullen bij zich houden, zoals een bril, schrijfgerief, posters, foto’s, sieraden, boeken, tijdschriften, computerspelletjes, enz.

Verboden voorwerpen

De orde en veiligheid in een gevangenis zijn erg belangrijk. Daarom mogen gedetineerden sommige voorwerpen niet bij zich hebben:

• zaklantaarns, kaarsen, olielampen, foto-, film- en videoapparatuur, verrekijkers, telescopen, zend- en communicatieapparatuur
• USB-sticks, diskettes, MP3-spelers (tenzij de gedetineerde deze nodig heeft wanneer hij een opleiding volgt)
• dieren
• wettelijk verboden voorwerpen
• mobiele telefoons en toebehoren
• geld en waardepapieren, bankkaarten en identiteitsdocumenten
• wapens
• alcoholische dranken

Maaltijden

• Een gedetineerde krijgt drie maaltijden per dag, die samengesteld zijn volgens de normen van een evenwichtige voeding. De keuken van de gevangenis bereidt in principe alle maaltijden. De gevangenis kan meerdere menu’s (bv. vegetarisch) aanbieden. Gedetineerden kunnen om gezondheidsredenen een speciaal dieet volgen op medisch voorschrift. Binnen de grenzen van het redelijke houdt de gevangenis ook rekening met aspecten van de geloofsovertuiging die betrekking hebben op de voeding.

02-01-2019 om 10:43 geschreven door alidor  

(112 plaatsen – ongeveer 750 personen per jaar)
 Zandstraat 150, B-8200 Brugge

Het centrum voor illegalen van Brugge werd geopend in januari 1995, in het gebouw van de oude gevangenis voor vrouwen, genaamd ” de refuge (schuilplaats)”.
Initieel voorzien voor de gevangenschap van buitenlanders met illegaal verblijf, vervolgens ook voor de verworpen asielaanvragers.

Het gebouw, gebouwd in U vorm, is opgedeeld in 3 vleugels ( éen voor de vrouwen en 2 voor de mannen) en is omringd door hekken.
In dit centrum zoals in dat van Merksplas, moeten de bewoners  opstaan, zich douchen, eten, in de ontspanningsruimten verblijven en op de koer gaan wandelen en gaan slapen op vast bepaalde tijdstippen en in groep

Elke verplaatsing van de groep gebeurt onder toezicht van bewakers die de taak hebben om de deuren van elke ruimte waarin de bewoners zich vertoeven te sluiten. In dit centrum zoals in Merksplas, slapen de mensen in grote slaapzalen.

Wat is een gesloten centrum?

Volgens de wetgeving hebben gesloten centra tot doel personen die hier illegaal verblijven, op te sluiten. De wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen autoriseert ze.

In een gesloten centrum zitten de personen die “ter beschikking gesteld [zijn] van de regering of vastgehouden”  worden omdat ze zich in een onregelmatige situatie bevinden, omdat ze niet over de benodigde documenten beschikken of niet in de omstandigheden zijn die hen toestaan het Belgisch grondgebied te betreden of er legaal te verblijven, of omdat ze wachten op een beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken volgende op een asielaanvraag.

Vandaag is deze vorm van opsluiting in opgang en wordt ze niet in vraag gesteld door de politiek: “De  capaciteit  van  de  gesloten  centra  zal  efficiënt worden gebruikt en zo nodig uitgebreid.”

Een gesloten centrum, is dat een gevangenis?

In de teksten wordt een gesloten centrum niet als een gevangenis opgevat omdat het een instelling is die niet onder het ministerie van justitie valt en niet aan de gevangenisreglementering maar aan een koninklijk besluit onderworpen is. Het raakpunt is uiteraard dat beiden vrijheidsberoving tot doel hebben. Maar deze functie wordt om verschillende redenen vervult: de gevangenis is een straf in het kader van het overtreden van de wet, een gesloten centrum maakt deel uit van een uitwijzingsprocedure.

Niettegenstaande dat het in beide gevallen dus over opsluiting gaat.
Wat de centra karakteriseert is hun politiek-juridische structuur gefundeerd op een voortdurende uitzonderingstoestand. Volgens het Europese verdrag voor de rechten van de mens, moet vrijheid namelijk de regel zijn. Opsluiting wordt een uitzonderlijke en ultieme administratieve maatregel geacht. Gesloten centra lijken dus eerder kampen dan gevangenissen: “le camp est l’espace qui se crée lorsque l’état d’exception commence à devenir la règle.”

België werd al meermaals op de vingers getikt door mensenrechtenorganisaties voor de omstandigheden van opsluiting en uitwijzing van mensen zonder papieren. Vele (ex-)gevangenen getuig(d)en over vernederingen en geweld dat ze ondergingen of nog ondergaan. “Het is een gevangenis, een echte gevangenis! De kamerdeuren zijn als in een gevangenis. Het zijn zeer zware deuren. Er is geen direct contact tussen de gevangenen en de bewakers. Je moet met hen praten van achter de deur, een metalen deur, een gevangenisdeur.

Welke “efficiëntie” voor de gesloten centra?

“Als het officieel beoogde doel van het gevangen zetten en uitwijzen van vreemdelingen eruit bestaat migratiestromen in te perken, de strijd aan te gaan met de clandestiniteit en misbruiken van het asielrecht, en de openbare ruimte te pacificeren, moeten we vaststellen dat deze maatregelen vrij inefficiënt lijken: vreemdelingen blijven legaal of illegaal het grondgebied betreden en vormen nog steeds concurrentie voor de Belgische werkenden en steuntrekkers. Het resultaat lijkt zelfs de tegenpool van het doel want het opvoeren van de controles, en de virtuele dreiging met gesloten centra en uitwijzing, duwt de illegalen in steeds precairdere siutaties – geeft zij die zogezegd voor onveiligheid zorgen, zelf een groter onveiligheidsgevoel – en zorgt dus voor het spel van handel in valse papieren, zwartwerk of prostitutie. 

Los van hun falen vervullen de maatregelen om de migratiestromen te controleren – en dan vooral de gesloten centra – een symbolische, ideologische en indrukwekkende functie: aan de ene kant mensen die naar België willen immigreren of er asiel aanvragen, ontmoedigen; aan de andere kant een sterk signaal geven aan de publieke opinie, tonen dat er drastische maatregelen worden genomen opdat hun onveiligheidsgevoel wordt getemperd en ze niet meer op extreem-rechtse partijen zouden stemmen, en zo tegelijkertijd wel de xenofobe stemming over het samengaan van criminaliteit en migratie versterken.”

Bronnen:

 (1) Koninklijk besluit van 8 juni 2009 dat de werking van en de regels rond gesloten centra verduidelijkt.
(2) Algemene beleidsnota van 20 december 2011 rond de hervorming van asiel en migratie.
(3) Agamben, G., Homo Sacer. Le pouvoir souverain et la vie nue, Paris, Le Seuil, 1997.
(9) Bietlot, M., Du disciplinaire au sécuritaire: de la prison au centre fermé

02-01-2019 om 10:50 geschreven door alidor  

Zuster Anna – Overste van het klooster – had geen taak in de Refuge
Zuster Simone – Afdeling Landloperij en later afdeling 3
Zuster Godelieve – Geen taak in de Refuge – werkte in het klooster
Zuster Rita – Deed dienst in P1 – geïnterneerden
Zuster Maria, Was werkzaam op de boerderij
Zuster Agnes – Werkte in afdeling 2 – korte gestraften en beklaagden
Zuster Maria Pia - (de jeugdafdeling daarna hoofdbewaarster)
Zr. Marie-Gerarda: afdeling 3 (de vagebondjes)
Zr. Anna: (idem) + ingang
Zr. Marie-Aimé: ( afdeling 4 (de lang gestraften, daarna cellenafdeling)
Zr. Simonne (Kinderzaal)
Zr. Constance: (Infermerie)
Zr. Geertrui : (verpleegster)
Zr. Maria (boerderij)
Zr. Ernestine (wasserij)
Zr. Hyachint (wasserij)
Zr. Marie-Antoinette (Keuken en hoofdbewaarster)
Zr. Jeannine: (keuken, bezoekzaal, bibliotheek ....)
Zr. Celestine: (bezoekzaal)

Vandererven Emma   Zuster Clotilde  Te Anzegem geboren op 30/07/1872 Professie 17.09.1898.Overleed te St Andries op 16/01/1946 in het Rijksweldadigheidsgesticht Zr. Edwarda: (Huishoudschool)

Hondekyn Marie Louise   Zuster Damiana

Te Anzegem geboren op 14.09.1929.
Intrede bij de zusters van de H. Vincentius à Paulo te Anzegem in 1953.
Religieuze geloften op 02.08.1955.
Na een smartelijk ongeval overleden te Kortrijk op 27.02.1995. Was lange tijd werkzaam in de Refuge.

Verscheure Jeanine    Zuster Greta

Te Anzegem geboren op 28/06/1939  Intrede bij de zusters van de H. Vincentius à Paulo te Anzegem op 15-08-1960. Geprofest op 01-04-1962.
Vele jaren werkzaam in de Rijksweldadigheidsgestichten te Sint Andries Brugge

Vererfen Maria   Zuster Yvonne

Te Anzegem geboren op 01/12/1905. Intrede in 09.1929 bij de Zusters van de H. Vincentius te Anzegem. Was bewaakster te St. Andries  Overleden  in de H. Hartkliniek te Roeselare op 20/08/1979

Libbrecht Simonne  Zuster Marie Aleydis Te Anzegem geboren op 05/03/1927 . Intrede in 1952 bij de Zusters van de H. Vincentius à Paulo. Vele jaren werkzaam in de Rijksweldadigheids-gestichten St. Andries Brugge. Vervolgens op rust in het het Woon- en Zorgcentrum Sint-Vincentius Izegem-Kachtem

Bron: De website van de zusters van Vincentius a Paulo Anzegem 

02-01-2019 om 11:00 geschreven door alidor  

02-01-2019 om 11:09 geschreven door alidor  

Brugge krijgt 1,3 miljoen euro voor Refuge

22 oktober 2008

De Regie der Gebouwen koopt het deel van de gebouwen van de Refuge in de Zandstraat die nog in het bezit waren van de stad. Het stadsbestuur krijgt 1,3 miljoen euro en vier jaar achterstallige huurgelden. Met de verkoop komt een eind aan jarenlang onderhandelen.

De Regie der Gebouwen, de dienst die het vastgoed beheert van de federale overheid, koopt voor 1,3miljoen euro het laatste stuk van de voormalige rijkswachtkazerne over in de Zandstraat (de Refuge). Daarmee komt een eind aan een calvarietocht voor het Brugse stadsbestuur.

In het gebouw gedeelte was vroeger de Brugse rijkswachtbrigade gevestigd.

Bij de eenmaking van rijkswacht en politie werd het volledige gebouw echter eigendom van de federale politie. Brugge moest op zoek naar een nieuw onderkomen voor de 72 personeelsleden van de voormalige lokale rijkswacht die daar aan de slag waren.

Maar eind 2003 verscheen een Koninklijk Besluit waaruit bleek dat de lokale politie van Brugge toch weer eigenaar werd van 16,75 procent van het gebouw, in een administratief gebouw gelegen te Zandstraat 150 ingevolge een KB van 09/11/2003 tot regeling van de voorwaarden en modaliteiten van de eigendomsoverdracht van administratieve en logistieke gebouwen van de staat naar gemeenten en meergemeentepolitiezones. ( BS 29/12/2003 ).

Bron: Schepen Laloo B.

02-01-2019 om 16:42 geschreven door alidor  

02-01-2019 om 16:48 geschreven door alidor  

In de oude vrouwengevangenis te St - Andries zijn er vier diensten aanwezig:

Het Provinciaal Medisch Centrum WEST-VLAANDEREN ( voor de politie) ,
De West-Vlaamse noodcentrale
Het  gesloten Centrum voor illegalen Brugge (CIB)
Federale Politie.

Van de Brandweerkazerne naar de Refuge in de Zandstraat.

Het personeel van de dienst 100 heeft vijftien jaar, dag en nacht, de telefooncentrale van de Brugse brandweer bemand. Vrijdag 04/05/2013 namen ze afscheid van de kazerne en verhuisden ze naar het gebouw van de federale politie. Ze zullen nu vanuit het gebouw in de Zandstraat in Sint-Andries werken, waar ook de noodcentrale 101 is gevestigd. De West-Vlaamse noodcentrale.

“Brandweer en ziekenwagen, goedemiddag.” Tijdens het bezoek aan ‘de noodcentrale’ in de gebouwen van de Federale Politie in Brugge komt het openingszinnetje van de operatoren talloze keren terug. Al snel wordt duidelijk dat hier wel degelijk het verschil wordt gemaakt tussen leven en dood. Tussen net op tijd komen of net te laat. Wat is de exacte locatie? Het probleem? Wat zijn de omstandigheden? Zijn er gewonden? Hoeveel mensen betrokken?

De druk voor een operator bij de noodcentrale is élke keer opnieuw ontzettend hoog. In een zo kort mogelijke tijdspanne, want elke seconde telt, moet de centralist zoveel mogelijk informatie proberen te vergaren.
In 2016 kwamen er 250.000 noodoproepen binnen in Brugge. Ter verduidelijking: dat zijn er gemiddeld 29 per uur. Kalme nachten waar per uur amper enkele oproepen binnenkomen inbegrepen ... Eén shift, in een team van meestal zes personen, duurt een halve dag. Ter info: alle noodoproepen naar de 112 en 101 die in West-Vlaanderen gebeuren, lopen binnen in Brugge.

”Al krijgen we ook vaak mensen aan de lijn die denken dat ze bij 1207 zitten. Als we hen duidelijk maken dat het niet zo is, vragen ze vaak toch nog of wij ze niet kunnen helpen aan een nummer. Je maakt hier de zotste dingen mee. Ook mensen in financiële moeilijkheden die niet meer betaald kunnen bellen met hun gsm, krijgen we vaak aan de lijn. Aan afwisseling geen gebrek”, klinkt het in de noodcentrale. Zo kregen de operatoren in het verleden al verschillende keren af te rekenen met hijgers en stalkers die steeds opnieuw belden.“Het ideale gesprek duurt gemiddeld anderhalve minuut. In die tijd moet er een eerste inschatting worden gemaakt van het probleem en locatie én moeten de hulpdiensten uitgestuurd worden. Ik kan je verzekeren: voor wie hier net begint, lijkt het een onmogelijke opdracht. Vandaar ook dat iedereen die hier zit, eerst vijf maanden opleiding achter de rug heeft voor die er ook nog maar aan mag denken volledig zelfstandig een noodoproep te beantwoorden.”

Bron: krant “ Het Nieuwsblad “

02-01-2019 om 16:54 geschreven door alidor  

Directeur Heusschen Adolphe – 31/07/1914 tot 30/04/1919
Directeur Gosseries Fernand van 01/05/1919 tot 30/11/1922
Directeur Yserbyth Achille  van 01/03/1923 tot 31/03/1932
Bestuurster Mevrouw Sanders Romanie ( moeder overste Helena ) van 1 januari 1922 tot 30/08/1947
Directeur Meeus  Adm. Directeur van 01.04.1932 tot 30.08.1947
Directeur Meeus  Directeur van 01.09.1947 tot 31.03.1966
Directeur Van Inthoudt  Edouard van 01 januari 1967 tot 1972
Directeur Gydé Raoul van 01/11/1972 tot 31/08/1975
Directeur Tijsebaert Jozef van 01 september 1975 tot juli 1988.
Directeur Vandevelde Godelieve, adjunct tot 31 mei 1988.
Directeur Fiers Etienne (directeur 3^de klasse: een tijdelijke opdracht, in afwachting dat er een nieuwe directeur 1^ste klasse werd benoemd) van 1 juni 1988 tot 31 augustus 1989.
Directrice Mevr. Francine Tijsebaert, directeur 3^de klasse, werd adjunct-directeur, vanaf 01 juni 1989.
Directeur Verberckmoes Etienne vanaf 01 september 1989 tot 1991
In de loop van 1990 kwam Dirk Van Bogaert, directeur 3^de klasse, het directieteam vervoegen als tweede adjunct-directeur.
Directrice Mevr. Francine Tijsebaert was de laatste directeur in de Refuge
Vanaf 1992 was zij directeur in het Penitentiair Complex tot op haar pensioenstelling.

Bron:

Archief Penitentiair Complex Brugge

Met aanvullingen  door E.Fiers    Ere - Directeur

02-01-2019 om 17:01 geschreven door alidor  

Datums vanaf 1901 tot 2009

Op 21 mei 1901  werd de verkoopacte ondertekend door het ministerie van Justitie voor de gronden van het bestuur van Burgerlijke Godshuizen

In 1902 werd gestart met de bouw van een “refuge, een dépot, en een Colonie Agricole”.

In 31 juli 1914 werd het gebouw ingewijd.

Op 27 augustus 1914 verhuisde de refuge van de Werkhuisstraat naar de gebouwen op Sint-Andries.

De refuge werd in 1914 – 1918 door de Duitsers gebruikt  als een centrum waar prostituees werden onderzocht op venerische ziekten. Wat wel zeker was dat er een reserve eenheid gekazerneerd was
De refuge was vanaf 1918 een echt toevluchtsoord die men “ Rijksweldadigheidsgesticht” noemde.
Al die mensen die daar in hechtenis zaten werden in de moeilijke momenten bijgestaan door de zuster Sint-Vincentius a Paulo van Anzegem, het geheel onderhouden en gesteund door de staat.

Op 20 december 1920 werd het bedelaressengesticht van de werkhuisstraat te Brugge overgebracht naar Sint-Andries, volgens een koninklijk besluit van 20 december 1920.

Op 24 februari 1928 werd in de refuge een “ instelling voor niet gevaarlijke zwakzinnigen ondergebracht”.

In 1930 volgde het “ gesticht voor sociaal verweer voor vrouwelijke misdadigers uit gewoonte

Sinds 1930 is de refuge dan stilaan zonder bijna merkbare overgang een vrouwengevangenis geworden, alhoewel de naam “ Rijksweldadigheidsgesticht” nog werd bewaard.

Verzameling Dirk Viaene

In 1938 werden er rustige en werk bekwame geïnterneerden ondergebracht volgens een M.O. brief van 23/12/1938

In 1939 volgde het gesticht voor abnormale vrouwen. In datzelfde jaar werd er een materniteit opgericht. Deze instelling werkt heden ten dage nog in het Penitentiair Complex te Sint-Andries Brugge.

In 1940 tijdens de 18 daagse veldtocht kwam de staf van Koning Albert er hun middagmaal gebruiken en hielden ze er hun activiteiten.
De overgave van Gent is in de refuge tot stand gekomen na een gesprek tussen Koning Albert en een Duitse officier. De Koning is daar toen op ingegaan omdat de Duitsers dreigden de stad Gent plat te bombarderen.
Van 1941 tot 1944 werd de refuge gebruikt als veldhospitaal voor de Duitse Bezetter.
In 1943 werd in de refuge een strafinstelling voor lichamelijke verzwakte vrouwelijke veroordeelden opgericht. De refuge werd ook een korte tijd gebruikt als sanatorium voor vrouwelijke gevangen tuberculoze patiënten.

In 1944, na de bevrijding, werd de refuge gebruikt door de Canadezen en de Britten, er werd een veldhospitaal opgericht met 1200 bedden. De Canadezen, Amerikanen en Britten  hebben de refuge pas verlaten in december 1945.

In 1952 verhuisden de vrouwelijke gedetineerden van het Pandreitje naar de instelling in Sint-Andries-Brugge

In 1992 verhuisden de vrouwelijke gedetineerden naar het Penitentiair Complex te
Sint –Andries

verzameling Dirk Viaene

Het  Centrum  voor  Illegalen  te  Brugge  opende  als  eerste  in januari  1995  haar  deuren In 1998 verhuisden de Rijkswacht aan de Coupure naar de refuge te St Andries Brugge.
In 1998 was er een archeologisch onderzoek naar nederzettingssporen achter de refuge.
Op 22 oktober 2008 koopt de Regie der Gebouwen één gebouw van de refuge op, van de stad Brugge, voor 1,3 miljoen euro.
In 2009 word de refuge de kazerne voor de Federale Politie.

02-01-2019 om 17:13 geschreven door alidor  

Met dank aan de mensen en diensten die het mogelijk gemaakt hebben om alle documentatie te verzamelen

·         Francine Tijsebaert – Ere - Directeur

·         Ronny Vandecandelaere – Ere - Directeur

·         Etienne  Fiers – Ere - Directeur

·         Jurgen Van Poecke – Regionaal Directeur Brusselse gevangenissen – voorheen directeur PCB

·         Paul Logghe –   projectleider Archiefbeheer van het Directoraat-Generaal Penitentiaire Inrichtingen

·         Karel Velle – Rijksarchivaris Gent

·         Paul Drossens – Rijksarchief Gent

·         Marc Terry  – Archivaris Rijksarchief Brugge

·         Schepen Boudewijn Laloo

·         Zuster Jeaninne Verscheure

·         Familie Deprez – Verbrugghe

·         Familie Vandenabeele - Deceuninck

·         Fredine Moeyaert

·         Maria Suffys

·         Dirk Heyns

·         Jo Berten

·         Ewald Van Coppenolle

·         Hugo Vandekeere

·         Rapidprint – Copy centrum Kristus Koning.

·         Infojustitie

·         KU Leuven

·         Archief OCMW Brugge

·         Stadsarchief Brugge

·         Rijksarchief Brugge

·         Regie der Gebouwen Brugge

·         Provinciaal Archief te Sint-Andries

03-01-2019 om 00:00 geschreven door alidor  

03-01-2019 om 18:27 geschreven door alidor  

24/01/1940 Oprichting van Interneringscentrum voor ongewenste vreemdelingen – vrouwen – wet van 28/09/1939 – K.B.dd.24/01/1940
10/05/1940 – Begin van de oorlog
15/05/1940 – Evacuatie van de vreemdelingen naar Frankrijk
28/05/1940 – Capitulatie van het Belgisch leger.
20/09/1940 – Herbevolking van het Interneringscentrum voor vreemdelingen – vrouwen – M.B.dd.24/01/1940.
17/03/1941 – Oprichting van een afdeling Materniteit voor de gedetineerde vrouwen van de gevangenissen.
24/07/1941 – Oprichting van een afdeling vrouwen ter beschikking van de Duitse overheid.
05/05/1942 – Afschaffing Abnormalengesticht tot bescherming van de maatschappij. – M.S.dd.05/05/1942.
07/08/1943 – Oprichting van een strafinrichting voor lichaamszwakke vrouwen – M.S.dd.07/08/1943
01/03/1944 – Evacuatie materniteit naar de Rijkskliniek in de Werkhuisstraat te Brugge.
10-11/03/1944 – Evacuatie van de krankzinnigen naar de gestichten te St.Michiels – Velzeke Ruddershove
St.Niklaas Waas en Eeklo.

Verzameling teksten Dirk Viaene

null

30/09/1944 – Volledige bezetting van de inrichting op bevel van de geallieerde overheid voor een Militair hospitaal:
The 12d Canadian Hospital, met uitzondering van de hoeve.- opeisingsbrief van de gemeente St. Andries dd.30/09/1944.
Alsook de opeising van het kasteel F.N. te Steenbrugge.
09/10/1944 – Evacuatie van de strafinrichting naar de gevangenis te Brugge. - Evacuatie van het bedelaarsgesticht
en het krankzinnigengesticht naar het kasteel F.N. te Steenbrugge.
21/11/1944 – Oprichting te Eeklo van de afdeling vrouwen ter beschikking van de Britse overheid.
04/12/1944 – Afschaffing van de afdeling vrouwen ter beschikking van de Britse overheid.

verzameling teksten Dirk Viaene

07/12/1945 – Terug inbezitneming van de volledige inrichting – schrijven van de gemeente St. Andries dd.05/12/1945.
10/12/1945 – Ontruiming van het kasteel F.N. te Steenbrugge
15/12/1945 – Ontruiming van het St. Jan Baptistgesticht te Eeklo
29/12/1945 – Materniteit terug uit de Rijkskliniek te Brugge.
11/01/1946 – Afschaffing Interneringscentrum voor ongewenste vrouwelijke vreemdelingen.
27/02/1946 – Oprichting van strafinrichting voor – lichaamszwakke vrouwen – geesteszwakke vrouwen – sanatorium
Politieke en gemeen recht.- M.S.dd.27/02/1946.
09/02/1948 – Afschaffing van krankzinnigengesticht voor geesteszwakke vrouwen – K.B.dd.09/02/1948.
01/02/1950 – Oprichting van Abnormalengesticht tot bescherming der maatschappij – vrouwen – M.S.dd.19/02/1950.




Bron:

-       R.Vandecandelaere  Ere-Directeur Penitentiair Complex Brugge

-       Rijksarchief Brugge – Inventaris van Bedelaarsgesticht en toevluchtshuis te St. Andries.

04-01-2019 om 00:00 geschreven door alidor  

Datum : 10/07/1998 B.S. :  17/07/1998  

Koninklijk besluit houdende aanduiding in het Rijk van plaatsen die gelijkgesteld worden met de plaats zoals bedoeld in artikel 74/5, § 1, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.  

ALBERT II, Koning der Belgen, 

Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet. 

Gelet op de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen, inzonderheid op artikel 74/5, § 2, ingevoegd door de wet van 18 juli 1991; 

Gelet op het koninklijk besluit van 9 maart 1994 houdende aanduiding in het Rijk van een plaats die gelijkgesteld wordt met de plaats zoals bedoeld in artikel 74/5, § 1, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen; 

Gelet op de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, inzonderheid op artikel 3, § 1, vervangen door de wet van 4 juli 1989 en gewijzigd door de wet van 4 augustus 1996; 

Verzameling Dirk Viaene

Gelet op de dringende noodzakelijkheid, gemotiveerd door het feit dat onverwijld schikkingen dienen getroffen te worden, aangezien niet alle vreemdelingen die zich aan de grens vluchteling verklaren, opgevangen kunnen worden in het Transitcentrum dat zich bevindt in de transitzone van de luchthaven van Brussel-Nationaal te Zaventem, en evenmin opgevangen kunnen worden in het Gesloten Centrum, gelegen aan de Jozef Gorislaan, te 1820 Steenokkerzeel; 

Overwegende dat de hoge concentratie van bewoners in de bovenvermelde centra, spanningen met zich meebrengt en dat er onverwijld schikkingen dienen getroffen te worden om te vermijden dat de gespannen situatie verergert; 

Overwegende dat bij gebrek aan een andere adekwate beschikbare plaats, gelegen aan de grens, ten spoedigste plaatsen met gelijkwaardig statuut en gelegen binnen het Koninkrijk dienen aangeduid te worden waar voornoemde personen zullen kunnen worden ondergebracht; 

Overwegende dat de bovenvermelde vreemdelingen kunnen ondergebracht worden in het Gesloten Centrum, gelegen aan de Zandstraat 150, te 8200 Sint-Andries-Brugge en in het Gesloten Centrum gelegen aan de Steenweg op Wortel 1A, te 2330 Merksplas; 

Overwegende dat dit besluit moet worden genomen en in werking moet treden binnen de kortst mogelijke termijn; 

Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse Zaken, 

Hebben Wij besloten en besluiten Wij :  

Artikel 1.  

Het gebouw "Gesloten Centrum", gelegen aan de Zandstraat 150, te 8200 Sint-Andries-Brugge, en het gebouw "Gesloten Centrum", gelegen aan de Steenweg op Wortel 1A, te 2330 Merksplas, worden gelijkgesteld met de plaats zoals bedoeld in artikel 74/5, § 1, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. 

Art. 2.  

Dit besluit heeft uitwerking met ingang van 9 juli 1998.   

Art. 3.  

Onze Minister die de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen onder zijn bevoegdheid heeft, is belast met de uitvoering van dit besluit. 

Gegeven te Brussel, 10 juli 1998. 

ALBERT Van Koningswege : 

De Minister van Binnenlandse Zaken, L. TOBBACK  

Bron Rijksarchief Brugge

04-01-2019 om 10:54 geschreven door alidor