10-12-2018 om 08:39 geschreven door alidor  

10-12-2018 om 08:54 geschreven door alidor  

10-12-2018 om 08:57 geschreven door alidor  

Een blik achter de schermen van een ongekende wereld vol geheimen en verhalen.

BRUGGE – Op Kerstdag werden in de vrouwengevangenis van Brugge de twee kindjes gedoopt, die er in de verlopen weken geboren werden. Voor de geboorte zelf werden de moeders naar het ziekenhuis gebracht, maar zij kwamen onmiddellijk nadien terug naar de gevangenis. Ondertussen had ik al op alle afdelingen verwittigd of het een jongen of een meisje was, verteld de directeur van de vrouwengevangenis. “ Ge kunt u niet voorstellen hoe men met die geboorte hier heeft meegeleefd. Ik vind dat goed, vrouwen moeten met kinderen begaan zijn. Een vrouwengevangenis zonder kinderen is als een café zonder bier!”

Voor het doopsel hadden ze ook afspraak in de kapel, de vrouwen die nu in Brugge verblijven. Zelfs al zetten ze van heel ’t jaar geen voet in de kapel, dan zullen ze er zijn, lacht de directeur. “Ze” – dat zijn al die vrouwen die in de gevangenis van Brugge terecht gekomen zijn, omdat ze geïnterneerd werden, omdat ze een misdaad hebben gepleegd, of omdat ze als landloopsters door het leven sukkelden.

Het zijn publieke vrouwen, dronkaards dieveggen, drugsverslaafden. Er zijn veel buitenlandse vrouwen bij, meestal gepakt als zij verdovende middelen probeerden ons land binnen te smokkelen. Als wij “ buiten” over hen praten, dan doen wij dat met verontwaardiging in onze stem of met medelijden.
Wij steken een beschuldigende vinger op en wij hebben het gevoel, dat wij over een andere wereld  spreken. De gevangenis, dat is nooit voor ons.
Maar het is geen andere wereld. Dat zijn allemaal vrouwen, zoals wij ze in ons gewone dagdagelijks leven ontmoeten. Alleen, zij zitten in de gevangenis, leven elke dag op het ritme van opstaan, eten, werken en slapengaan. Hun dagelijkse leven, dat is de schakering van beige naar bruin in dat enorme gevangenisgebouw. De zalen waarin zij werken, of de kleine, beperkte ruimte van hun cel, met hier en daar iets aan de muur opgehangen. Een foto van een man, een kind op het nachttafeltje naast het bed. Een laatste gedachte van herinnering voor het slapen gaan.

Verzameling Dirk Viaene

In Brugge zitten alle vrouwen die in ons land gevangen zitten, behalve de zogeheten vrouwenkwartieren in de gevangenis van Antwerpen, Vorst, Gent, Namen en Lantin, waar een beperkt aantal vrouwen bepaalde taken vervullen: wassen en koken bijvoorbeeld. In Brugge zitten ook alle vrouwen die in voorhechtenis blijven voor de parketten van Ieper, Veurne, Kortrijk en Brugge.

De directeur zet de vrouwen de hele dag aan het werk tussen acht uur en half twaalf en tussen één uur en half zes. “ Zij zijn trouwens graag bezig. Er zijn er die vragen of ze de zondag ook mogen werken.” – werken dat is werken voor werk in aanneming voor verschillende bedrijven ( dozen vullen) of dat is de huishoudschool, de wasserij, de keuken, het onderhoud van het gebouw.
De directeur houdt van orde en netheid. Het is zijn gevangenis aan te zien.

De gevangenis van Brugge heeft verschillende afdelingen. Er is zelfs een aparte afdeling voor de oudjes. Maar  de aantrekkelijkste afdeling – en in verband met een gevangenis klinkt dit wellicht onmogelijk – is de kinderafdeling. Brugge heeft een nursery en als de directeur met ons binnenkomt, begint een meisje onbedaarlijk te wenen. Zij kan alleen getroost worden wanneer de directeur haar op de arm neemt en sussende woordjes in dat kleine oortje fluistert.
Op dit ogenblik zijn er zeven kinderen in de gevangenis. Het oudste is 22 maand. De twee jongsten zijn pas enkele weken oud. Er is geen leeftijdsgrens en de directeur beslist autonoom of een moeder haar kind of kinderen in de gevangenis kan meebrengen.

“ Ik regel zoveel mogelijk dat de familie het kind opneemt. Als dat echter niet kan, bij vreemdelingen bijvoorbeeld, dan komt het kind mee met de moeder. Gewoonlijk gaat het over gevangenisstraffen van enkele maanden, één of twee jaar.  Ik heb nog niet het probleem gehad van een vrouw, die een lange gevangenisstraf krijgt en hier met een kind aankomt. Ik heb nog nooit een kind laten weggaan zonder de moeder. Als ze dan samen weggaan, weet ik ook altijd dat zij echt ergens terecht kunnen.
Eén moeder slaapt bij de kinderen. Er is een wisselbeurt. De andere moeders komen elke dag vier keer een uur bij hun kind.  De directeur wil niet dat de kinderen de nursery verlaten om naar de afdelingszalen of de cellen gaan. Zelf bezoekt hij geregeld de kinderen. “Ik vind het belangrijk, dat zij ook een man zien, dat zij daaraan gewoon worden om eens iets anders dan vrouwen om zich heen te hebben.” Er is zelfs al eens een kindje geweest, dat tegen mij papa zei.

Verzameling Dirk Viaene

Ondertussen is het kleine meisje op zijn arm gesust, maar zodra hij ze weer in de loopren zet, begint ze onbedaarlijk te huilen. De moeder met-dienst, een Zaïrese, neemt het lachend op en de traantjes verdwijnen in de gulheid van blije woordjes. Het is het beeld van een nursery, waar ook ter wereld.

Als we er buiten komen, is het stil. In die hoge gangen, die grote zalen waar de vrouwen hun werk doen, zelfs in de keuken. Als de directeur het slot van een deur open draait, weerklinkt dit ver in de stilte van de gevangenis. Weer een zaal, wéér wat menselijke ellende. Die ligt in hun ogen, in hun gebaren, in de vijandigheid of de apathie waar zij naar ons kijken. In de traagheid waarmee zij hun werk doen, in de lange bewegingen van hun streng geregeld leven.
Ik heb altijd een grote bewondering gehad voor de vrouwen. De vrouw dat is de moeder van de mensheid, elke beschaving steunt op haar, zegt de directeur .
Bijna 10 jaar is hij nu baas in de vrouwengevangenis van Brugge. Voordien heeft hij verschillende mannengevangenissen geleid. Een rijke ervaring en vooral een grote bewogenheid.
Het is ooit anders geweest.
In de 18^de en 19^de eeuw werden vrouwelijke misdadigers opgesloten in een spinhuis waar ze garen moesten spinnen. Het was een tijd van werken in eenzaamheid, slapen in afzonderlijke cellen. Menselijk contact was er niet. Later werden deze vrouwen overgebracht naar het Pandreitje, waar ze in een aparte vleugel werden opgesloten.

Uiteindelijk zijn deze vrouwen overgebracht naar de “ Refuge “, ( die in 1930 geleidelijk een gevangenis werd zonder noemenswaardige overgangsmaatregelen, volgens een KB van 15 december 1930).
Deze overbrenging kwam tot stand in 1952.
In de ‘refuge’ zijn de vrouwen gehuisvest gebleven, tot  ze in 2009  werden overgebracht naar het PCB ( Penitentiair Complex te St Andries Brugge).

Het penitentiair complex in Brugge is sinds 1991 een van de grootste gevangenissen van België en biedt plaats aan beklaagden en veroordeelden. Op de afdeling voor vrouwelijke gedetineerden kunnen moeders hun kind tot de leeftijd van drie jaar bij zich houden.

Bron: krantenartikel Het Laatste Nieuws

10-12-2018 om 14:47 geschreven door alidor