Bij het verstrijken van alweer een jaar wordt het tijd om het bilan op te maken van het voorbije, en wensen te formuleren voor het volgende. Om inspiratie op te doen heb ik dus mijn boodschap van vorig jaar nog eens opgediept, en vastgesteld dat ik toen een oproep deed om het cynisme te bannen. Niettemin waren er toen genoeg tekenen om de toekomst met enige verwachting en hoop tegemoet te zien. Ik weet niet of de moeizame regeringsonderhandelingen er voor iets tussenzitten, maar deze keer valt het me een stuk moeilijker om positieve wendingen te zien in de toekomst, als ik vergelijk met wat we het afgelopen jaar over ons hebben uitgestort gekregen, zowel in eigen land (dat betekenisloze zakdoekje aan de Noordplas) als in de wereld.

Vooreerst de nuchtere vaststelling dat het cynisme zeker niet uitgebannen werd, in schril contrast met wat ik met mijn vorige epistel betracht had. De waanzin van het kapitalisme neemt nu zo’n destructieve vormen aan dat we binnenkort geen Getuigen van Jehova meer zullen nodig hebben om het einde van de wereld aan te kondigen. Het gifstort, dat in Hongarije 7 dorpen en een gebied van 40 vierkante kilometer van de kaart veegde, en de ecologische ramp met het BP-boorplatform bewijzen maar weer eens dat kapitalisten van overheidswege zelden of nooit een strobreed in de weg wordt gelegd, ze worden niet gecontroleerd en mogen in naam van winstmaximalisatie mensenlevens, volledige dorpen en natuurgebieden naar de bliksem helpen. De sanctie: jullie mogen dat niet meer doen hé jongens (alstublieftdankuwel. Tenzij het natuurlijk absoluut niet anders kan voor jullie aandeelhouders...). De klokkenluiders worden landverraders genoemd en onder het mom van doorzichtige beschuldigingen monddood gemaakt en jaren opgesloten, gefolterd of botweg vermoord. Omwille van de pech van het neuken met een gescheurd condoom worden internationale aanhoudingsmandaten uitgevaardigd tegen iemand die er in geslaagd is de zwakte van het systeem uit te buiten om de bevolking in te lichten van wat er in hun naam gebeurt in de wereld. “Vredestroepen” amuseren zich met vanuit helikopters willekeurig onschuldige burgers neer te schieten (ik heb gewonnen, Charlie, want ik heb er 2 meer dan jij). Grootmachten als China wegen zodanig op de wereldeconomie dat mensenrechten er nog steeds even vrolijk met de voeten getreden worden als de voorbije 61 jaar, en in het Midden-Oosten moeten we ook dit jaar niet uitkijken naar een onafhankelijke Palestijnse staat. In beide genoemde gevallen zijn de VS niet bij machte om enig gewicht in de schaal te leggen, enerzijds omdat ze elk moreel gezag missen: De "schurkenstaten" waar ze “omwille van de terrorismedreiging” zijn binnengevallen zijn er even erg of erger aan toe als voorheen, en een land dat zelf zwakzinnigen executeert voor medeplichtigheid aan moord, maar de daders en breinen slechts levenslang geeft, heeft weinig autoriteit om anderen te kapittelen over mensenrechtenschendingen… En hoewel Obama toch meer dan welke president vóór hem een poging heeft ondernomen om het Israelische geweld op Palestijnse burgers te veroordelen, moet hij toch plooien voor de Joodse lobby die vrijwel het ganse Amerikaanse bankwezen in handen heeft. De democratische verkiezingsnederlaag heeft hem nu nog meer aan handen en voeten gebonden aan de Republikeinen, met als triest hoogtepunt dat zijn sociaal zekerheidsplan gekoppeld werd aan voortgezette belastingvoordelen voor de rijke toplaag van Amerikanen. Begrijpe wie kan: het zijn ook een pak arme Amerikanen die daarvoor gekozen hebben. Yes, we can? No, we can’t, zoals hij ontgoocheld heeft moeten toegeven bij het slikken van die bittere pil.

Maar we moeten de Amerikanen geen lessen geven in het beschermen van de kapitalisten, want in eigen land kennen we daar ook wat van. Terwijl we toelaten dat iemand zonder enig objectief bewijs veroordeeld wordt tot 30 jaar voor een moord, op basis van vermoedens èn een charlatan van een advocaat, zien we gebeuren dat de beklaagden in het KB Lux-dossier vrijgesproken werden wegens procedurefouten, ook al hadden verschillende verdachten bekend. Ook in het L&H-dossier werden de banken zorgvuldig buiten schot gehouden, terwijl men enkele andere grote fraudezaken doodleuk liet verjaren. Fraude is in België dus legaal, maar de ontdoken som moet wel voldoende hoog zijn. Een metselaar of muzikant die betrapt wordt op het verdienen van 100€ in het zwart daarentegen, die mag zich aan een torenhoge boete verwachten. Aansluitend zien we ook dat de 50 meest winstmakende bedrijven in dit land geen of nauwelijks belastingen betalen. En we weten nog niet of we aan een regering gaan geraken, maar dat de werkende burger de te besparen 25 miljard zal moeten ophoesten, dat weten we wel. Er zijn gelukkig nog zekerheden in dit land. Maar momenteel zijn de communautaire twistpunten even wat belangrijker voor onze verkozenen. We kunnen ons echter troosten met de gedachte dat in een democratie het volk de leiders krijgt die het verdient… Want de kiezer heeft altijd gelijk, ook als hij ethisch of moreel gezien ongelijk heeft. Zie 1933.

Wat me dit jaar ook opgevallen is zijn de vele natuurrampen, en de intensiteit ervan. En de machteloosheid van de mens om zich hiertegen te beschermen. Vooral Haiti, straatarm en dankzij zijn voorgeschiedenis al decennia zonder enige noemenswaardige infrastructuur, heeft het verhoudingsgewijs bijzonder hard te verduren gehad. Ik overdrijf niet als ik stel dat het land virtueel van de kaart geveegd is. En Pakistan, waar 21 miljoen mensen getroffen werden door zowat de grootste overstromingen uit zijn geschiedenis, en waar alle wél bestaande infrastructuur verwoest werd, kampt ook vandaag nog met de nasleep van die ramp. Mensen leven in tentjes tussen nieuwgevormde meren, alle scholen zijn verdwenen... Daartegen is de overstromingsgolf die ons land teisterde, en zijn de enkele daken die het deze week onder de sneeuw begeven hebben maar klein bier, natuurlijk. Zeker in aanmerking genomen dat ook hier laksheid van de overheid én ongebreidelde toegevingen aan de immobiliënsector de schade in de hand hebben gewerkt. En dat ok hier geprobeerd werd om de oorzaak van de overstromingen te communautariseren (!).

Maar in elk geval moeten we toch de bedenking maken dat we wel in staat zijn om kernwapens te ontwikkelen en fabriceren die in staat zijn om vele honderden keren de ganse wereld te vernietigen (alsof één keer niet genoeg is. Toe, doe er nog eentje bij voor als de eerste keer niet het verhoopte resultaat geeft). Maar niet in staat zijn om een enkele keer maar een heel klein stukje van die wereld te beschermen en/of herop te bouwen… Of is het alleen niet willen?

Maar de gelovigen onder ons kunnen gerust op beide oren slapen. Want we hebben in Rome een Paus en hier ete lande en aartsbisschop die dit alles immanente rechtvaardigheid noemen, het komt immers van hierboven… En verder is het natuurlijk de schuld van alle goddelozen, hoeft het nog gezegd?

Is er dan echt geen hoop meer voor de wereld, en is hij definitief om zeep? De tijd zal het zeggen, maar inmiddels klampen we ons vast aan enkele strohalmen. Ook dit jaar heb ik weer zeer veel mensen gezien – en leren kennen - die zich met ware verbetenheid ingezet hebben voor hun (minderbedeelde) medemens. Ze deden dat in de politiek, in middenveldorganisaties, in de zorgsector, in het onderwijs, in de journalistiek, bij liefdadigheidsorganisaties… of in onderzoekslabo’s, vakbonden, geëngageerde kunsten…

Dat de wereld daar beter zal van worden durf ik niet meer te hopen. Maar als er ergens ook maar één mens mee geholpen is, zijn die inzet, inspanningen en initiatieven niet voor niets geweest.*

Ik wens iedereen veel moed in 2011, en hoop dat ieder zijn rechtmatig deel van liefde, gezondheid en geluk mag ontvangen in het komende jaar. En de politici wens ik vooral een kleiner ego toe...

Nagarjuna 27-12-2010

*) Nog een kleine bemerking in de marge. Hoewel elke vorm van solidariteit toe te juichen is zou die principiëel niet nodig hoeven te zijn. Solidariteit zit immers ingebakken in ons systeem, zowel in de sociale zekerheid als in het herverdelen van de welvaart middels de belastingen. Dat de politiek er niet in slaagt (of niet wil in slagen) om die solidariteit zo te organiseren dat ze ook effectief werkt, is een blammage te meer voor de onkunde van velen onder hen. Een tweede bemerking is dat vandaag solidariteitsacties alleen enige kans op slagen hebben als er ook een heel mediacircus mee opgevoerd wordt. Dat holt de waarde van de "pure" solidariteit toch wel wat uit. In mijn jeugd gingen we de boer op met vignetjes van 11-11-11 die je aan 20 Bf per stuk kon kopen. Behalve dat papiertje kreeg je daarvoor niets terug, het "geven" was dus ook effectief "geven" en geen (ruil)handeltje.

28-12-2010 om 09:41 geschreven door Nagarjuna